Helgarpósturinn - 26.01.1984, Blaðsíða 9

Frá handtöku Islensku lögreglunnar á sovésku sendiráösmönnunum
við Hafravatn I byrjun árs 1963, sem Ragnar fjallar um I viötalinu hér á
síðunum.
ráðinu. Kisilev skildi eftir fjögur
þúsund krónur hjá Ragnari gegn
vilja þess síðarnefnda, en engu að
síður var næsti fundur þeirra
ákveðinn á sama stað í byrjun nýs
árs. Nokkru áður leitaði svo Ragn-
ar til yfirsakadómara, kvaðst vilja
binda enda á ásókn þessa og lýsti
sig jafnframt fúsan til að stuðla að
því að íslenskum yfirvöldum tæk-
ist að upplýsa mál þetta. Fundina
sem hann sótti síðan til Rússanna,
sótti hann að beiðni íslenskra yfir-
valda.
Fundurinn í ársbyrjun
1963 fór fram svo sem
ákveðið hafði verið og
höfðu lögreglumenn
komið sér svo fyrir að þeir gátu
fylgst með viðræðum sendiráðs-
mannanna og Ragnars. Að sögn
Ragnars fóru sendiráðsmennirnir
fram á það við hann á þessum
fundi að hann aflaði upplýsinga
um ákveðinn bílstjóra er æki
verkamönnum til og frá vinnu á
Keflavíkurflugvelli. Lögðu sendi-
ráðsmennirnir síðan áherslu á að
næsti fundur mætti ekki fara fram
í heimahúsum þar sem það gæti
vakið grunsemdir, og var því
ákveðið að hittast næst á vega-
mótum við Hafravatn undir lok
janúar.
Sá fundur fór fram samkvæmt
áætlun og fylgdust lögreglumenn
með því er bifreiðir Ragnars og
sovésku sendiráðsmannanna
mættust en á þeim fundi var rætt
um framhald athugana Ragnars.
Næsti fundur var síðan ákveðinn
tuttugasta og fimmta febrúar á
sama stað.
„A þeim fundi ákváðum við
lögreglan að láta til skarar skríða.
Ég var ofboðslega spenntur þegar
uppljóstrunardagurinn rann upp,
fannst í rauninni sem ég væri orð-
inn flæktur í lygilegan farsa, ein-
hvern spennureyfara sem menn
læsu fyrir svefninn," segir Ragnar.
En eins og gengur er raun-
veruleikinn oft ótrúlegri
nokkrum skáldskap,
eins og Ragnar lýsir hér á
eftir gildrunni sem lögð var fyrir
Rússana:
„Ég ók á mótsstað á tilsettum
tíma. Farartækið var lítill bíll af
Austin Mini-gerð og leyndust tveir
lögreglumenn í aftursætinu. Á til-
settum tíma kom sovéska sendi-
ráðsbifreiðin og Lev Dimitriev
settist inn í bílinn við hliðina á
mér. Ég ók síðan um fimmtíu
metra inn á Hafravatnsveg, en þá
gerðist það að Dimitriev varð
lögreglumannanna var. Hann
varð felmtri sleginn og leit til mín
ingum — upphæðin skipti engu
máli!
Fáeinum dögum áður en ég hélt
heim lá við að hann væri farinn að
hanga á öxlinni á mér, svo ágeng-
ur var hann orðinn. Ég var orðinn
ógurlega leiður á nuðinu í þessum
manni, svo ég tók það til bragðs til
þess að eiga síðustu dagana mína
í Danmörku náðuga, að láta kunn-
ingja minn hjá sænska útvarpinu
taka viðtal við mig um þetta mál-
efni. Það var sent út um Svíþjóð
samdægurs og það var tekið, og
að því er ég frétti hvarf Igor vinur
minn með það sama frá Dan-
mörku. Ég hafði samband við út-
lenda blaðamannafélagið til að at-
huga hvað orðið hefði af honum
og var mér þá tjáð að hann væri
komin heim „í framlengt sumar-
frí“ Skv. heimildum frá TASS. Ég
hef ekkert heyrt til fgors síðan.
Það fyrsta sem éggerði svo þeg-
ar ég kom heim til Islands var að
gefa skýrslu um ágengni þessara
Rússa hjá dómsmálaráðuneytinu.
Ég vildi láta vita af þessu. Síðan
hef ég fengið að vera í friði fyrir
Rússum, og er mjög líklega kom-
inn á einhvern af svörtu listunum
þeirra yfir óæskilega menn.“
Hefurðu haft einhverjar
spurnir að íslending-
um sem vinna í þágu
Rússa eftir þessa
reynslu þína í Danmörku?
„Nei, ekki get ég sagt það, en það
má fylgja hér að eitt sinn náði ég
tali af fyrrum kafteini í KGB, sem
hafði þann starfa að útvega njósn-
ara í Vestur—Þýskalandi, áður en
hann gerðist politískur flóttamað-
ur. Hann hoppaði vesturyfir 1974.
Hann kvaðst hafa yfir mjög yfir-
gripsmikilli þekkingu að ráða um
njósnakeðju Rússa á Vesturlönd-
um og sagði að ísland skæri sig að
engu leyti frá öðrum Evrópulönd-
um hvað njósnir varðaði. Þessi
fyrrum kafteinn í sovésku leyni-
þjónustunni sagðist að vísu ekki
geta gefið mér nákvænia tölu um
þá íslendinga sem hefðu starfað
beint fyrir KGB, en sagðist ætla að
þeir næðu að minnsta kosti töl-
unni tvöhundruð.
Hann sagði mér að rússneska
leyniþjónustan leitaði mjög eftir
því að fá til liðs við sig blaðamenn,
fólk á uppleið í kerfinu, stjórn-
málamenn og hverskonar aðra
gagnlega gripi. Þetta ætti við um
Islandi rétt eins og önnun lönd þar
sem Rússar reyndu að verða sér
úti um njósnara."
óttaþrurtgnum augum. „Svikari"
var sennilega orðið sem hann
vildi mæla af vörum fram, en
hann kom þó engu orði upp í geðs-
hræringunni sem greip hann,“
segir Ragnar.
Það gerðist síðan að fleiri lög-
reglumenn dreif að og óskuðu
þeir eftir að Rússarnir gerðu grein
fyrir hverjir þeir væru, en síðan
var þeim leyft að fara.
í kjölfar þessa máls kvaddi síðan
þáverandi utanríkisráðherra ís-
lands sovéska sendiherrann á sinn
fund og afhenti honum orðsend-
ingu þar sem athæfi hinna
sovésku sendiráðsstarfsmanna
var mótmælt og þess óskað að
þeir hyrfu af landi brott hið fyrsta.
Ég hef reynt að gleyma þessu
máli, enda finnst mér það leiðin-
legt hvernig sem á það er litið,"
segir Ragnar Gunnarsson. „En
þetta varð þó til þess að ég hef
ekki fengið rússneska hringingu
upp frá þessu."
aö 80-150 manna veisl-
urnar og árshátiölrnar eru
haldnar á Hotel Hofi ■
aö veislumaturinn, kaftiö,
meölætiö og þaö allt er ti
reiöu'?
aö fcér er óhætt aö
hringja eöa koma og 1a upp-
lýsingar? ____
eigum þá von a
pér.
RAUÐARÁRSTÍG18
SÍMI28866
ÚTSALA
ÚTSALA
ÚTSALA
ÚTSALA
ÚTSALA
SKÓLAVÖRÐUSTÍG 6 - SÍM110470
HELGARPÓSTURINN 9