Helgarpósturinn - 20.12.1984, Blaðsíða 2

FRETTAPOSTUR
Fjöldi sækir um lífeyrissjóðslán
Samband almennra lífeyrissjóða hefur sent frá sér frétt
um að gríðarleg eftirspurn hafi verið eftir lánum úr sjóðum
innan sambandsins. Greiðslubyrði lántakenda hafi aukist
mikið og hafi vaxtabyrði lánanna þyngst á árinu allt upp
undir 100%.
Erlend Xántaka 1985
Pjárfestinga- og lánsfjáráætlun var lögð fram á Alþingi á
þriðjudaginn. Þar kemur fram að um 8,5 milljarðar verði
teknir að láni erlendis á næsta ári. Er og gert ráð fyrir að
greiðslujöfnuður við útlönd verði óhagstæður um allt að
einum milljarði króna. Löng erlend lán nema nú í árslok
42,66 milljörðum króna sem er um 63,4% af áætlaðri þjóð-
arframleiðslu þessa árs. í áætluninni er gert ráð fyrir að
raunvextir fari lækkandi á næsta ári vegna vaxandi verð-
bólgu. Heildargjöld verða 26 milljarðar en tekjur 25,3 mill-
jarðar.
tingannir fyrir jólaleyfi
Reynt verður að ljúka þingstörfum i dag eða á morgun.
Miklar annir hafa skapast við afgreiðslu þingmála og er fjár-
lagafrumvarpið þar sýnu stærst. Forsætisráðherra segir að
búast megi við að það verði afgreitt með tæplega milljarðs
króna rekstrarhalla. Hefur komið fram i fréttum að mögu-
lega geti ráðist fram úr þeim vanda að miklu leyti með stór-
auknum tekjum af söluskatti og tollum á næsta ári.
Laxveiðar embættismanna
Forsætisráðherra hefur svarað fyrirspurn á Alþingi um-
laxveiðileyfakaup ríkisstofnana og -fyrirtækja á síðasta ári.
Alls keyptu forstöðumenn ríkisstofnana slík leyfi fyrir um
700 þús. kr. Var Landsbankinn þar stórtækastur en sl. 4 ár
keyptu stofnanir og fyrirtæki ríkisins laxveiðileyfi fyrir
rúmlega eina og hálfa milljón króna.
Á Gljúfrasteini heldur gullsætinu
Bók Eddu Andrésdóttur og Auðar Laxness, Á Gljúfra-
steini, er enn í efsta sæti lista yfir söluhæstu innlendu bæk-
urnar á jólabókamarkaðnum. í öðru sæti er bókin Guð-
mundur skipherra Kjærnested sem Sveinn Sæmundsson
skráði. Söluhæsta þýdda bókin er Dyr dauðans eftir Alister
Maclean og af unglingabókum er söluhæst bók Eðvarðs
Ingólfssonar, Fimmtán ára á föstu.
Bréf frá USA vegna leyniskjals Arkins
Bandarísk yfirvöld hafa með bréfi svarað fyrirspurn ut-
anríkisráðherra vegna upplýsinga Williams Arkins um
heimild bandarískra yfirvalda til að flytja kjarnavopn til ís-
lands á stríðstímum. Þar segir að það sé fastmótuð stefna
Bandaríkjanna og NATO að játa hvorki né neita heimildar-
gildi skjala sem sögð eru trúnaðarmál. Er því lýst yfir að
Bandaríkin muni nú sem fyrr fylgja samkomulagi við ís-
land um að ekki verði staðsett kjarnorkuvopn hérlendis
nema með samþykki íslensku ríkisstjórnarinnar. Geir Hall-
grímsson utanríkisráðherra segir þetta svar með öllu full-
nægjandi en Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra
segist ekki geta vefengt svar bandarískra yfirvalda en hefði
þó viljað fá afgerandi svar um heimildargildi skjalsins.
Hatturinn að spönskum hætti
★Spænskir réttir, spænskur
stíll, Sangria-drykkur, pizzur og
bjórlíki eru það athyglisverðasta
sem viðskiptavinum býðst á ný-
opnuðum veitingastað við
Laugaveg 73. El sombrero nefn-
ist staðurinn og ætti sjóaða sól-
arlandafara nú að renna í grun
hvers kyns þjónusta hér er á
ferðinni. Það er veitingastaður
að spönskum hætti sem hjónin
Anton Narvais frá Chile og
Jóna Þorgeirsdóttir hafa innrétt-
að og búið til rekstrar. Anton
segir það draum sinn um langa
hríð að opna svona stað á ís-
landi, — fjölskyldustað, en þó
með vínveitingum á kvöldin. í
eldhúsinu starfa þrír kokkar,
tveir Spánverjar og íslendingur
og auk þeirra fékk Anton kunn-
ingja sinn, pizzubakara frá Sví-
þjóð, til að aðstoða sig við pizz-
urnar fyrst um sinn. Sjálfur hef-
ur Anton séð um að hanna grill
inni í veitingastaðnum til að
gera spænsku matreiðslumögu-
leikana enn fullkomnari, en það
verður þó ekki fullgert alveg á
næstunni, svo ekta grísaveislur
verða aðeins að bíða. En er
rými fyrir einn matsölustaðinn
enn? Jú, Anton er fullviss um
það. „Tökum Álaborg í Dan-
mörku sem dæmi," segir hann.
„Þar eru færri íbúar en hér á
höfuðborgarsvæðinu en samt
þrífast þar a.m.k. 200 veitinga-
staðir." Að lokum þetta: El
sombrero er heitið á barðastóru
spænsku höttunum, þið vitið,
svo ef einhverjum málverndar-
sinnanum líkar illa að bregða
fyrir sig erlendu heiti, þegar
hann fýsir að notfæra sér
málsverðaþjónustu hér á landi,
sem í sífellt ríkari mæli hefur á
sér alþjóðlegt yfirbragð í
nafngiftum, þá getur sá hinn
sami í þessu tilfelli einfaldlega
sagt: Það er best að skreppa á
Hattinnl*
Sjóslys skammt frá Hornafirði
Sæbjörg frá Vestmannaeyjum strandaði við Stokksnes eft-
ir vélarbilun sem varð þess valdandi að skipið rak í átt til
landsins aðfaranótt mánudags. Fjórtán skipverjum var
bjargað heilum á húfi en skipið er talið ónýtt.
Fréttapóstur
• LítUli teikningu eftir Mugg var stolið á sýningu sem hald-
in er á verkum hans í Listasafni ASÍ. Þrátt fyrir ötula rann-
sókn málsins hefst ekki upp á þjófnum.
• Eigendur laxeldisstöðvarinnar ÍSNÖ í Kelduhverfi eru
með áform um að stækka stöðina upp í um 5 milljón seiða
stöð.
• Náttúruöflin hafa látið ófriðlega undanfarið. Um síðustu
helgi gekk mikið rok yfir vestanvert landið. Mikil snjókoma
og fannfergi hefur verið suðvestanlands undanfarið og jarð-
skjálftahrina hefur gengið yfir á norðausturlandi með upp-
tök á Skjálfanda. Jarðhræringarnar eru þó af kunnugum
ekki taldar óeðlilegar.
• Vegna mikils framboðs á ísfiski í Bretlandi að undan-
förnu hefur orðið verðfall á fiskmörkuðum þar í landi.
• Félagsdómur hefur úrskurðað að Reykjavikurborg hafi
ekki borið að greiða fyrirfram laun fyrir þann tíma sem
borgarstarfsmenn höfðu boðað verkfall.
• Innan tíðar mun landsmönnum gefast kostur á að ná
gervihnattarsendingum norska sjónvarpsins ef lagt verður
út í þann kostnað sem fylgir. Hafa nokkrar umræður
spunnist um hvort slíkt skuli gert, m.a. á Alþingi.
• Á annan í jólum verður ný kvikmynd Ágústs Guðmunds-
sonar, Gullsandur, frumsýnd í Reykjavík. Gullna hliðið
verður jólaleikrit sjónvarpsins í ár og krökkum finnst ekki
ónýtt að fá Kardimommubæinn á fjalirnar í Þjóðleikhúsinu.
Frumsýning þar er 26. des.
• Alþingi hefur afgreitt lög um hækkun söluskatts um
hálft prósent. Söluskattur verður því 24%.
íþróttir
FH er í efsta sæti í 1. deild íslandsmótsins í handknatt-
leik.
Eðvarð Þór Eðvarðsson setti nýtt íslandsmet í 200 metra
fjórsundi í Evrópubikarkeppninni í Noregi sem haldin var
um helgina.
íslenska kvennalandsliðið í handknattleik er nýkomið úr
keppnisferð til Frakklands og stóð sig vel, sigraði unglinga-
landslið Frakka en tapaði naumlega fyrir A-landsliði
Frakka.
15 milljón mismunandi villur voru mögulegar
★Það eru um fimmtán milljón
slög í nýju ensk-íslensku orða-
bókinni sem forlagið Örn & Ör-
lygur var að senda frá sér. Það
eru því möguleikar á fimmtán
milljón mismunandi villum í
handriti hennar: „I raun og veru
miklu fleiri," segir Örlygur Hálf-
danarson, „því þetta er eins og í
getraununum, hver möguleiki
gefur enn fleiri möguleika, og í
okkar tilviki villur. Ég þori bara
ekki að reikna það dæmi til
enda..."
En það ku vera fáar villur í
þessari dýrustu bók sem gefin
hefur verið út á íslandi. Heildar-
kostnaðurinn varð 40 milljónir,
sem í kýrverði jafnast sjálfsagt á
við alia gripaeign þjóðarinnar. Því
sem ríkið hirðir svo af fyrstu tíu
þúsund eintökunum út úr búð
svipar til upphæðarinnar sem fer
í niðurgreiðslur á afurðum þess-
ara skepna, eða 23 milljónir
króna.
Guðbrandsbiblía átti fyrra ís-
landsmetið í útgáfukostnaði. Það
þurfti 500 eintök á háu verði af
henni til að borga upp útgerðina.
Miðað við útgáfukostnað þeirrar i
ensk-íslensku og sama eintaka-
fjölda í útgáfu til að gripur Arnar
& örlygs borgi sig, þyrfti eintak-
ið að kosta 800 þúsund kall. Það
er ansi drjúgur peningur, en and-
ið léttar, örlygur ákvað að láta
stykkið bara á tæplega átta þús-
und kall. Hann var spurður hvað
þessi útgáfa orðabókarinnar jafn-
gilti mörgum venjulegum bókum:
„Vá, það er rosalegt. En ég býst
við að það sé allt að 80 bókum.
Annars er erfitt að meta þetta;
vinnsla bóka er svo misjöfn. Það
þurfti til dæmis að vega og meta
hvert einasta orð þeirrar ensk-ís-
lensku og þau eru 150 þúsund
að tölu, en eitthvað léttara skilst
mér að sé að vinna að útgáfu
bókar eins og til dæmis Mclean.
Samt sem áður kostar sú ensk-ís-
lenska ekki meira en á við tólf
Alistera. Það finnst mér vel
sloppið."Á
2 HELGARPÖSTURINN