Helgarpósturinn - 20.12.1984, Blaðsíða 21

ÁLREIKNIN GURINN
50 MILUONIR
eftir Halldór Halldórsson
„Miðað við árangur er
þetta hræódýrt" —
segir Páll Flygenring
ráðuneytisstjóri.
Helgarpósturinn skýrði frá því um
daginn, að á þessu ári hefðu verið
veittar 20 milljónir króna í formi
aukafjárveitingar til iðnaðarráðu-
neytisins vegna samningsgerðar ís-
lendinga og Alusuisse. Þessi tala
endurspeglar það sem lagt hefur
verið í samningana á þessu ári.
Sumt er kostnaður frá árinu á und-
an, en enn hefur upphæðin ekki
verið að fullu nýtt. Heildarkostnað-
urinn vegna samningavafstursins
við Svisslendingana nemur hins
vegar 46,5 milljónum króna á nú-
giídandi verðlagi og verður orðinn
um 50 milljónir í árslok. Þessi upp-
hæð dreifist á árin 1981 til 1984.
Fyrir 1981 og 1982 nam kostnaður
vegna álmálsins minni upphæð
miðað við það sem á eftir kom.
„Miðað við árangur af þessum
samningi er þetta hræódýrt," sagði
Páll Flygenring, ráðuneytisstjóri í
iðnaðarráðuneytinu, í samtali við
Helgarpóstinn.
Samkværnt beiðni HP lét Páll taka
saman „Álreikninginn" og lítur
hann þannig út fyrir þessi fjögur ár,
sem mest hefur verið unnið í málinu
(allar tölur eru á verðlagi hvers árs
fyrir sig):
1981 2 milljónir 832 þúsund
1982 4 milljónir 298 þúsund
1983 9 milljónir 492 þúsund
1984 14 milljónir 924 þúsund
Miðað við byggingarvísitölu á
miðju ári hvert ár nemur upphæðin
á núgildandi verðlagi fyrir 1981 9,9
milljónum, 9,8 milljónum fyrir 1982
og 11,9 milljónum fyrir 1983.
Ef þessar tölur eru framreiknaðar
til verðlags í dag nemur Álreikning-
urinn alls um 50 milljónum króna.
Hjá Ríkisendurskoðun hafa ein-
stakir kostnaðarliðir ekki verið
flokkaðir og því getum við ekki birt
Álreikninginn sundurliðaðan.
I samtali við Pál Flygenring kom
fram, að líkast til væru stærstu lið-
irnir aðkeypt erlend ráðgjafar- og
sérfræðiþjónusta auk kostnaðar
vegna gerðardómsins, sem settur
var á laggirnar í New York til að
fjalla um sérstök ágreiningsmál.
Kostnaður vegna dómsins fór þó
fyrir lítið, því að lokum reyndi ekki
á störf hans, þar sem sættir tókust
án afskipta gerðardómsins. „Ósýni-
leg“ áhrif af störfum dómsins
kunna þó að vera einhver.
Þá fóru talsverðir fjármunir í ís-
lenska skattadóminn, en ekki
reyndi heldur á endanlega niður-
stöðu hans.
Sem dæmi um kostnað vegna
dómsins í New York má nefna, að ís-
lendingar greiddu dómendum laun,
helming á móti Alusuisse, greiða
þurfti fargjald manna, sem kallaðir
voru fyrir í yfirheyrslur í New York,
en þær voru nokkrar.
Stærstan skerf hefur sennilega
Cooper og Lybrand fyrirtækið í
Lundúnum fengið og drjúgar fjár-
hæðir hafa runnið til ráðgjafans
Liptons í New York.
Þá hafa ferðalög, uppihald á
hótelum og meðfylgjandi kostnaður
verið alldrjúgur og má nefna sem
dæmi, að á þessu ári voru farnar sex
ferðir til Ámsterdam, Zúrich og
Lundúna á samningafundi. Þessum
ferðum fylgdi svo umstangskostn-
aður vegna fundanna sjálfra. Einnig
voru haldnir fundir í Reykjavík.
í einu tilviki var sérstök flugvél
tekin á leigu, en það var hin umtal-
aða „einkaþotá' Jðhannesar Nor-
dals, formanns samninganefndar-
innar. Sannleikurinn er hins vegar
sá, að „þota“ þessi var lítil flugvél frá
Flugfélagi Norðurlands (skrúfuþota)
og var hún tekin vegna verkfalls
opinberra starfsmanna í haust. Þá
voru samningaviðræður á við-
kvæmu stigi, að sögn Páls Flygen-
rings, og brýnt að samningamenn
Islendinga kæmust ferða sinna. Með
vélinni fóru sjö menn: Jóhannes
Nordal, Gunnar G. Schram, Guð-
mundur G. Þórarinsson, sem skipa
samninganefndina, Páll ráðuneytis-
stjóri, Garðar Ingvarsson, ritari
nefndarinnar og svo tveir fulltrúar
frá Landsvirkjun. í þessar samn-
ingaferðir fóru yfirleitt ekki færri en
sex menn og stundum fleiri, ef talin
var þörf á því, að sérfræðingar á
einu eða oðru sviði væru með í ráð-
um.
Þegar dæmið vegna leiguvélar-
innar frá FN var reiknað kom í ljós,
að það reyndist álíka dýrt að taka
hana á leigu og láta bíða úti og að
kaupa farmiða handa öllum samn-
ingamönnunum með Flugleiðum.
Hins vegar var munurinn ekki mjög
mikill og varla kostnaðarins virði
vegna þrengsla í einkavélinni. Að
öllu jöfnu eru þessar vélar notaðar í
innanlandsflugi á stuttum leiðum.
Til gamans má geta þess, að
lengsta ferðin sem farin var í sam-
bandi við álmálið frá upphafi, var
ferð Inga R. Helgasonar, forstjóra
Brunabótafélagsins og samninga-
manns Hjörleifs Guttormssonar, til
Ástralíu. í framhaldi af þeirri ferð
komu fram upplýsingar um verð á
súráli og það sem nefnt var „hækk-
un í hafi“. Deiluaðilar sættust að lok-
um á að deila ekki um það mál.
En niðurstaðan er sem sé sú, að
Álreikningurinn nemur um 50 mill-
jónum króna, sem er drjúg fjárhæð.
Það er hátt verð fyrir einn samning.
Hins vegar verður að meta verðið
með hliðsjón af því, sem náðist fram
í samningnum.
Talið er, að samningurinn, sem
gerður var, gefi íslendingum á bilinu
200—300 milljónir á ári.
Rétt er þó að taka fram, að Ál-
reikningurinn er ekki upp gerður,
því enn er eftir að semja um stækk-
un Álversins og skattagreiðslur.
Mikil vinna er því enn eftir og Ál-
reikningurinn á eftir að hækka.
HELGARPÓSTURINN 21