Helgarpósturinn - 12.09.1985, Blaðsíða 7

Helgarpósturinn
á skyggnilýsingarfundi:
LÁTINN
ÆTTINGI
BIRTIST
Eru íslendingar trúaðir á hið yfirnáttúrulega, dulræna eða yfirskil-
vitlega? í könnun sem gerð var fyrir nokkrum árum kom (Ijós mikil
og almenn trú landans á álfa og drauga og önnur dulræn fyrirbrigði.
Áhugi á miðlum og dulrænum fyrirbrigðum virðist síst fara minnk-
andi hérlendis. í Sálarrannsóknarfélagi íslandseru um 1200 meðlimir.
Hér á landi eru skyggnilýsingarfundir og miðilsfundir mikið sóttir.
Helgarpósturinn fór á skyggnilýsingarfund á dögunum. Þar var
miðill, frú Eileen Roberts. Hér á eftir fer lýsing á þeim fundi og jafn-
framtviðtal viðfrú Roberts um dulræn fyrirbrigði. Þessi mál hafa jafn-
an verið umdeild hér á landi og margir kirkjunnar menn fordæmt iðju
af þessu tagi. Hér verður ekki farið í þá sálma, heldur aðeins gefin ör-
lítil innsýn í það sem gerist á þessum vettvangi.
Það var dálítil spenna í loftinu.
Fólk hvíslaði hvert að öðru og and-
rúmsloftið rafmagnað. í salnum
voru rúmlega 100 manns á öllum
aldri. Ungt fólk áberandi margt.
Staður og stund: Hótel Hof við
Rauðarárstíg, kjallari, þriðjudags-
kvöldið 9. september. Tilefni: Breski
miðillinn Eileen Roberts hélt
skyggnilýsingarfund á vegum Sálar-
rannsóknarfélags fslands. Fundur-
inn öllum opinn. Aðgangseyrir 250
krónur.
Á slaginu hálf níu gekk breski
miðillinn í salinn og með honum
nokkrir forsvarsmenn Sálarrann-
sóknarfélagsins. í upphafi sagði
varaformaður félagsins nokkur orð
og spurði fundargesti hvort þeir
hefðu áður verið á skyggnilýsingar-
fundi. Meira en helmingur fundar-
manna rétti upp hönd og gaf þannig
til kynna að þetta væri í fyrsta sinn,
sem þeir mættu til samkundu af
þessu tagi.
Eileen Roberts er fullorðin kona,
69 ára gömul, lágvaxin, með gler-
augu, hárið bundið í fléttum um höf-
uðið. Dæmigerð ömmutýpa. Hlátur-
mild og létt í lund. Hún steig í ræðu-
stól og flutti nokkur ávarpsorð.
Sagðist vera ósköp venjuleg kona,
þótt hún sæi og heyrði ýmislegt það
sem aðrir gætu ekki séð og heyrt.
Eileen Roberts kveðst vera eins og
símalína milli látins fólks og þeirra
sem væru á okkar tilverustigi. Fram-
liðnir settu sig í samband við hana
og óskuðu eftir að koma skilaboð-
um á framfæri til ættingja og/eða
vina. Eileen sagði þá sem væru fyrir
„handan", eins og það var jafnan
orðað á þessum fundi, vera að
sönnu misjafna í skapi; sumir feimn-
ir og jafnvel lokaðir og því gengi
henni erfiðar að miðla upplýsingum
frá þeim en aftur hinum sem væru
opnir og málglaðir.
Hún nefndi síðan um það dæmi,
hvernig þetta allt gæti gengið fyrir
sig, til upplýsingar fyrir þá, sem
væru á skyggnilýsingarfundi í fyrsta
skipti. Sagði hún, að eftir fund sl.
fimmtudag, hefði hún verið að
klæða sig í kápu frammi á gangi og
þá séð þar konu. Hún hefði séð að
konan var ekki einsömul, því að
baki hennar stóð kona að handan
og hefði sú haft kött á annarri öxl-
inni. Vék hún sér að konunni og
sagði henni af þessu. Konan brást
mjög glöð við, og sagði ljóst vera, að
þarna væri systir sín komin, sem lát-
ist hefði fyrir 19 árum. Kötturinn á
öxl hennar væri sannindamerki um
það, því Systir hennar hefði á unga
aldri haldið mikilli tryggð við kisu
eina og hefði hún setið á öxl hennar
löngum stundum.
Skilaboð móttekin meö
bros á vör
Eileen Roberts sagðist hafa verið
lasin þennan dag og í hitamóki um
morguninn, milli svefns og vöku,
hefði kona að handan vitjað sín. Sú
hefði sagt sér frá því, að fyrir mörg-
um árum hefði hún misst kornabarn
sitt; það hefði dáið í svefni. Eftir
mörg sorgarár hefði síðan konan
látist, einnig í svefni. Hefði konan
þá hitt stúlkubarn sitt fyrir handan,
en nú væru þær mæðgurnar komn-
ar og þær vildu tala til þessarar
konu — og Eileen benti á konu eina
miðaldra í miðjum salnum. Yfir and-
lit konu þessarar færðist bros og
hún kinkaði í sífellu kolli.
Og síðan var látin móðir þessarar
sömu konu líka mætt til leiks og
sömuleiðis móðursystir hennar. Og
miðaldra konan í salnum á Hótel
Hofi játaði þessum upplýsingum
með brosi. Og Eileen bar þau skila-
boð frá móður konunnar, að barna-
barn hennar sem hefði átt hund
einn fyrir mörgum árum og haft
miklar mætur á, mætti vel vita það,
að hundurinn væri nú hjá henni.
Og konan í salnum virtist vel með
á nótunum.
Þessi viðskipti Eileen Roberts við
fyrsta fundargestinn hafa sennilega
tekið svona fimm til tíu mínútur og
það var hinn venjubundni tími á
hvern fundargest, sem til var leitað
með þessum hætti.
„Ég heiti Margrét“
En næstur í röðinni var ungur
maður aftarlega í salnum. Eileen
Roberts sagðist raunar ekki alveg
viss um að sá látni leitaði til hans
eða konu hans, sem sæti handan
borðsins, því hinn framliðni, maður
með dökkt skegg, væri á milli þeirra
hjóna. Örstuttu síðar bætti Eileen
við: „Nú sé ég það, hann færir sig
nær konunni." — Unga konan í saln-
um var dálítið óræð á svip. Greini-
lega ekki alveg klár á skeggjaða
manninum eða hver hann væri. En
allt í einu bættist kona við hlið
mannsins með skeggið. „Þetta er
mögur kona," sagði Eileen, „og
henni þykir afskaplega vænt um
þig.‘‘ Síðan sagði Eileen að konan
segði sér að hún hefði fylgst með
þeim hjónum og fjölskyldunni allri
matast ekki alls fyrir löngu og þá
hefði það gerst, að einhver fjöl-
skyldumeðlima hefði ekki hitt á
kjötbita á diski sínum þannig að
hann hefði hrokkið undan og niður
á gólf. Hefði þetta vakið hlátur við
matarborðið. Að þessum orðum
sögðum varð unga stúlkan dálítið
klumsa, en sagði hálfhátt, „þetta
gerðist núna í kvöld!" En Eileen
bætti um betur og sagðist eiga að
bera einhverri Margréti skilaboð. —
„Ég heiti Margrét," sagði unga stúlk-
an á fundinum þá.
Bækur og gleraugu
Þvínæst beindi Eileen Roberts
máli sínu að miðaldra konu í miðj-
um salnum. Hún sagði að móðir
konunnar og móðursystir, báðar
látnar, væru komar þarna á fundinn
og skiluðu kveðju. Konan kinkaði
kolli og staðfesti þannig að þessi
ættmenni hennar væru látin. Eileen
sagði jafnframt að þær systur hefðu
ekki Verið mjög samrýndar í lif-
anda lífi og gaf sterklega til kynna
að ekki hefði farið sérstaklega vel á
með þeim. Hún sagði hins vegar að
nú væri málum öðruvísi háttað, því
þær systur væru mjög innilegar fyr-
ir handan. Konan miðaldra í salnum
kinkaði þá ákaft kolli og virtist
kannast við stirt samband þeirra
systra, móður sinnar og móðursyst-
ur, á meðan þær voru á lífi.
Eileen Roberts sagði síðan að afi
hennar væri þarna líka og sá kvæð-
ist heita Ólafur. Konan vildi ekki
kannast við að afi hennar hefði heit-
ið Ólafur, en hins vegar hefði faðir
hennar heitið það.
Miðillinn sagði svo, að faðir henn-
ar hefði verið mikill bókaunnandi
og hefði skilið eftir sig mikið bóka-
safn. Konan hristi þá höfuðið og
kannaðist ekki við bókasafnið.
Eileen Roberts gaf sig þó ekki og
sagði að faðirinn segði þessar bæk-
ur vera til staðar en ekki mikið lesn-
ar núna, nánast ekki neitt. Enn
hristi konan höfuðið í skilningsleysi.
Miðillinn sagði loks að móðir henn-
ar vildi koma þeim skilaboðum á
framfæri, að hún væri ánægð með
valið á nýjum gleraugum dóttur
sinnar, viðkomandi konu. Staðfesti
þá konan í salnum, að hún væri ný-
búin að skipta um gleraugu.
Til viðbótar þessu er rétt að upp-
lýsa, að HP fékk þær upplýsingar frá
starfsmanni Sálarrannsóknarfélags-
ins, að eftir fundinn hefði umrædd
kona komið að máli við Eileen
Roberts og þá sagt henni, að það
hefði rifjast upp fyrir sér, að faðir
hennar hefði gefið bókasafninu á
Egilsstöðum bækur sínar þegar
hann lést. Hins vegar vissi hún til
þess að notkun á þeim væri nánast
engin; þær væru geymdar í kössum.
Til viðbótar mun þessi kona hafa
sagt, að það væri ekki að undra þótt
framliðin móðir sín væri ánægð
með valið á nýju gleraugunum.
Sannleikurinn væri nefnilega sá,
að gleraugun væru ekki ný, heldur
gömul gleraugu móður hennar, sem
hún hefði hlotið að arfi eftir hana!
Og þannig hélt breski miðillinn
áfram í eina og hálfa klukkustund.
Yfirleitt hóf Eileen Roberts frásögn-
ina með því að lýsa viðkomandi
manneskju, sem væri komin í heim-
sókn að handan. Yfirleitt voru
„gestirnir" eldra fólk. Hún hefur
sennilega talað til um 10 manns á
fundinum, og samtals hefur fjöldi
framliðinna sem gerði vart við sig í
gegnum miðilinn, verið á bilinu
30—50 talsins.
Það virtist dálítið misjafnt hvernig
fólk, sem hún vék sér að á fundinum
virtist taka við sér þegar skilaboðin
að handan komu. Sumir virtust ekki
skilja neitt í neinu lengi vel, enda
upplýsingarnar á stundum dálítið
almenns eðlis. En eftir nokkra stund
fór fólk yfirleitt að kinka kolli í gríð
og erg og virtist átta sig á viðkom-
andi vinum eða ættingjum að hand-
an. Það kom einnig fyrir að fólk
hristi höfuðið og Eileen virtist þá
spyrja þann framliðna enn frekar út
í fyrri staðhæfingar. En jafnan ítrek-
aði breski miðillinn það sem hún
hafði sagt fyrst og sagði að þetta
væru þau skilaboð sem sér væru
fengin. Og stundum virtist það rifjast
upp fyrir fólki, að vel gæti þetta ver-
ið rétt.
„Var hún ljósmóðir"
Erfitt er að draga einhverjar
heildarályktanir af þessum skyggni-
lýsingarfundi í Hótel Hofi. Hitt er
óneitanlegt, að ýmislegt það sem
þarna kom fram, verður tæpast
skýrt með jarðbundnum hætti,
a.m.k. ekki að lítt athuguðu máli. Á
hinn bóginn má ætla að margir
fundarmanna hafi verið einkar mót-
tækilegir fyrir skilaboðum að hand-
an og bókstaflega mætt til fundarins
í því augnamiði. Segja má, að í sum-
um tilfellum hafi fólk þannig verið
„of“ móttækilegt. Vildi augljóslega
reyna eftir megni að fylla í göt í frá-
sögn Eileen og leiða á ákveðnar
brautir, eins og t.d. „var hún ljós-
móðir?“ eða „er það ekki móðir
mín?“ í þeim tilvikum vildi miðillinn
greinilega þagga niður í spyrjendum
og túlkurinn bað fólk að setja henni
ekki orð í munn; það gæti haft trufl-
andi og leiðandi áhrif, jafnvel í
ranga átt. Það einasta sem Eileen
Roberts virtist biðja um, var að fólk
segði já eða nei, þegar hún ávarpaði
það með skilaboð að handan frá ein-
hverjum framliðnum.
Hinum eiginlega skyggnilýsingar-
fundi lauk jafn snögglega og hann
byrjaði. Eileen Roberts, hinn breski
miðill, sagði einfaldlega stutt og lag-
gott: „Allt búið, allir farnir." Og tók
sér sæti. Það varð snöggt spennu-
fall í salnum, en fólk gekk rólega á
dyr, dálítið hugsi eins og á leið frá
kirkju.
eftir Guðmund Árna Stefánsson myndir Jim Smartj
Sjá nœstu síöu