Helgarpósturinn - 13.02.1986, Qupperneq 24

KARVEL PÁLMASON ÍHUGAR MÁLAFERLI GEGN LÆKNUM:
//LÆKNARNIR SEC
KARVEL SEGIR FRÁVIÐSKIPTUM SÍNUM VIÐ LÆKNASTÉTTINA EFTIR HIÐ EFTIR
Þann 23. janúar síöastlidinn birti
Helgarpósturinn viötal viö Karvel
Páimason, aiþingismann, þar sem
hann lýsir röö mannlegra mistaka,
sem höföu nœrri kostaö hann lífiö.
Viötal þetta vakti gífurlega athygli
og sú mikla umrœöa, sem skapaöist
í kringum máliö, varö til þess aö
Karvel var tvívegis boöaöur á fund
landiœknis og honum bárust bréf
frá lœknum Borgarspítalans. Einnig
var honum boöiö íbeina átsendingu
hjá sjónvarpinu, þar sem um mál
hans var fjallaö, og síöastliöinn
sunnudag birtist í Morgunblaöinu
grein um ,,Karvelsmáliö‘‘ eftir Olaf
Þ. Jónsson, formann Lœknaráös
Borgarspítalans.
Þrír lœknar og hjúkrunarfrœöing-
ur á hjartadeild Borgarspítalans
sendu Karvel bréf, þar sem þau
svara þeim fullyröingum um mann-
leg mistök, sem fram komu í viötali
Helgarpóstsins viö þingmanninn í
fyrra mánuöi. Þaö sama gerir for-
maöur lœknaráös spítalans í Morg-
unblaösgreininni. Karvel var því
fenginn til aö segja álit sitt á þeim
svörum viö ásökunum hans, sem
fram hafa komiö hjá þessum fulltrú-
um lœknastéttarinnar.
Fyrst var hann spurður um það
hvort hann sæi að einhverju leyti
eftir því að hafa gert sjúkrasögu sína
opinbera með svo eftirminnilegum
hætti.
Sannfærður um að ég
gerði rétt
„Nei, ekki nema síður sé,“ sagði
Karvel og lét hvergi á sér bilbug
finna. Reyndar virðist hann yngjast
og hressast með hverjum deginum
sem líður og ekki er beiskju eða bit-
urleika á honum að sjá, þó hann
kveði vissulega stundum sterkt að
orði.
,,Ég er sannfærður um að ég gerði
rétt með því að gera málið opinbert.
Þetta segi ég með hliðsjón af því
hvernig viðkomandi læknar brugð-
ust við.
Það hefur verið reynt að kæfa
þessa opnu umræðu um málið með
því að skírskota til þess að hún
hræði hjartasjúklinga og aðstand-
endur þeirra, en slík rök finnast mér
fjarstæðukennd. Ætti þá ekki alveg
eins að þagga niður alla umræðu
um flug- og sjóslys í því skyni að
hræða nú ekki flugfarþega og sjó-
menn?
Ég er enn sannfærður um að það
er rétt að ræða þessi mál opinskátt,
því það verður vonandi tii heilla í
framtíðinni ef menn læra af slíkum
mistökum. Þannig fannst mér vissu-
lega opnast ákveðin skíma til um-
ræðna með grein Ólafs Þ. Jónsson-
ar, en ég vil einmitt nota þetta tæki-
færi til þess að svara þeim bréfum
sem mér hafa borist frá læknum
Borgarspítalans og þessari grein
Ólafs.
Það er annars makalaust að fylgj-
ast með því hvernig önnur blöð en
Helgarpósturinn taka þátt í því að
þegja um þetta mál. Slíkt verður
auðvitað einungis til þess að við-
halda því ástandi, sem nú ríkir og
það er einmitt þannig sem margir
læknar vilja hafa það."
Viðurkenna mistökin, en
kenna öðrum um þau
— Telur þú lœknana hafa viöur-
kennt mistökin, sem þú taldir upp í
viðtalinu þann 23. janúar?
„Öll samskipti mín við viðkom-
andi lækna eftir umfjöllunina í Helg-
arpóstinum hafa verið á einn veg,
finnst mér. Þeir viðurkenna að mis-
tökin hafi átt sér stað, en kenna öðr-
um um þau!
Ég vil taka það fram, að þó svo
það líti vissulega út fyrir að eitthvert
samsæri þagnarinnar sé í gildi í
þessu ákveðna tilviki, þá vil ég alls
ekki að gagnrýni mín sé tekin sem
dómur um læknastéttina í heild.
Læknar eru hvorki betri eða verri
en aðrar stéttir og ég er sannfærður
um að meirihluti þeirra er fylgjandi
opinni umræðu um þessi málefni."
— Þú telur fyrstu mistökin hafa
átt sér staö þegar gögnin meö
sjúkrasögu þinni og hjartaþrœöing-
armyndinni týndust í pósti. Er þaö
mál oröiö nokkuö Ijósara núna?
„Ja, einn af yfirmönnum Pósts og
síma hafði samband við mig að
fyrra bragði um daginn og tjáði mér
að hann væri að láta kanna hvarf
þessara gagna í pósti. Þessi maður
sagðist hafa lesið um þetta í Helgar-
póstsviðtalinu og þar sem slík mál
heyrðu undir hans deild, hefði hann
farið að athuga málið. Þá kom í ljós
að aldrei hafði verið spurst fyrir um
þessa glötuðu sendingu af hálfu
Borgarspítalans svo vitað sé. I slík-
um tilvikum eru fyllt út ákveðin
eyðublöð og því ættu allar fyrir-
spurnir að finnast á skrá hjá Pósti og
síma. Þessari könnun er hins vegar
ekki lokið og því ekki Ijóst hvað út
úr henni kemur.
í bréfi, sem ég fékk frá þremur
læknum og einum hjúkrunarfræð-
ingi á Borgarspítalanum, stendur
eftirfarandi: „Það er vissulega rétt
hjá þér að sjúkraskýrslur ásamt
myndbandi af kransæðamyndatöku
töpuðust í pósti til Bretlands. Þessi
gögn eru alltaf send í ábyrgðarpósti
en í þetta sinn virðast þau hafa verið
send í almennum pósti með áður-
nefndum afleiðingum og hörmum
viö þaö að sjálfsögðu." (Leturbreyt-
ing HP)“
Ómar fékk hluta af
skýrslunni
— Nú hafa oröiö miklar umrœður
um möguleika sjúklinga á aö fá í
hendur sínar eigin sjúkraskýrslur í
kjölfar þess aö Omari Ragnarssyni
voru afhent gögn með útdrætti úr
sjúkrasögu þinni. Haföir þú beöiö
um þaö formlega aö fá skýrsluna?
„Já. Þann 13. janúar skrifaði ég
formlegt bréf til þess læknis, sem
hafði yfirumsjón með mér á Borgar-
spítalanum, þar sem ég bið um að fá
í hendur sjúkraskýrslu mína.
Þessu bréfi svarar læknirinn 21.
janúar á eftirfarandi hátt:
„Sem svar við bréfi dags. 13. jan-
úar 1986, þá er sjúklingum ekki
heimilað að lesa sjúkraskrár sínar
samkvæmt reglum landlæknis og
sjúkrahúsanna í Reykjavík.
Orsökin fyrir því er sú að sjúkra-
skrár eru skrifaðar á fagmáli lækna,
sem gæti valdið miklum misskiln-
ingi hjá sjúklingi. Aftur á móti er
lækni sjúklings heimilað að fá ljósrit
af sjúkraskrá sinna sjúklinga og
túlka fyrir sjúkling rannsóknir,
greiningu og meðferð.
Virðingarfyllst o.s.frv."
Mér var hins vegar tjáð persónu-
lega af landlækni að engar slíkar
reglur væru í gildi af hans hálfu, svo
þetta virðast vera tilhæfulausar full-
yrðingar læknisins á Borgarspítal-
anum. Það kemur líka fram í grein
formanns Læknaráðs Borgarspítal-
ans að engar reglur séu til hér á
landi um þetta en að þeirri almennu
reglu sé fylgt „að ráöleggingum
landlœknis", að sjúklingi sé heimilt
að lesa sjúkraskýrslu sína, svo fremi
að það skaði ekki þriðja aðila. Þarna
er þvi komin sönnun þess að minn
hjartalæknir fer með rangt mál og
er það ekki beinlínis til þess að
styrkja traust manns á öðru, sem
hann heldur frarn."
— Þér var greinilega brugöiö í
sjónvarpssal, þegar þú sást Ómar
Ragnarsson veifa bréfi því, sem
lœknar Borgarspítalans höföu skrif-
aö þér. Þetta var ekki skýrslan sjálf
— var því ástœöa til þess aö kippa
sér upp viö þaö?
„Það fannst mér svo sannarlega.
Þetta bréf er rúmar tvær þéttskrif-
Hr. landlæknir
Ólafur Ólafsson,
Laugavegi 116,
105 REYKJAVÍK.
Reykjavík, 5. febr. 1986.
Á fundi með yður og fulltrúum frá Borgarspítalanum þann 29.
janúar sl. hvatti undirritaður til þess að Karvelsmálið svokallaða yrði
rætt opinskátt og í fjölmiðlum. Fulltrúar lækna af Borgarspítala töldu
sér það óljúft og óheimilt að slíkt væri gert.
Það kom því undirrituðum mjög á óvart að í þættinum Á líðandi
stund hið sama kvöld hafði stjórnandi þáttarins, Ómar Ragnarsson,
hluta af sjúkraskýrslu Karvels undir höndum. Hafði honum verið
afhent hún af lækni Borgarspítalans sem á fundinum var fyrr um dag-
inn og vitnað er til, og heimilaði læknirinn Ómari að vitna til skýrsl-
unnar.
Þetta þótti undirrituðum afar sérkennileg framkoma af hálfu við-
komandi lækna, þar sem óskað mun hafa verið eftir að þeir mættu
í þáttinn til viðræðu um málið, sem þeir neituðu, og munu hafa vísað
til gagna Ómars, þeirra gagna sem undirrituðum var formlega neitað
um 21. jan. sl. af lækni á Borgarspítala.
Enn undarlegri er þessi framkoma þar sem viðkomandi læknir,
sem afhenti gögnin, sat í sjónvarpssal og hlýddi á þáttinn.
Undirrituðum var ekki tjáð af læknum að gögnin yrðu afhent
Ómari til umráða.
Virðingarfyllst,
Karvel Pálmason.
Þetta bréf sendi Karvel Pálmason til Ölafs Ólafssonar landlæknis í framhaldi af því
sem Ómar Ragnarsson fékk í hendur.
24 HELGARPÓSTURINN