Helgarpósturinn - 03.09.1987, Blaðsíða 19

LISTVIÐBURÐIR
Alain Robbe-Grillet hinn franski. — Eitt af góðskáldunum sem saekja okkur heim
vegna bókmenntahátíðarinnar nú í september.
Árbæjarsafnið
er opið alla daga nema mánudaga
frá kl. 10—18. M.a. eru í safninu sýn-
ing á gömlum slökkviliðsbílum, sýn-
ing á Reykjavíkurlíkönum og sýning
á fornleifauppgreftri í Reykjavík.
Tónleikar í kirkju safnsins sunnudag
kl. 15.00.
Ásgrímssafn, Bergstaða-
stræti 74
Opið alla daga nema laugardaga frá
13.30 — 16.00. Yfir stendur sumar-
sýning á úrvali verka Ásgríms Jóns-
sonar.
Ásmundarsafn
Abstraktlist Ásmundar Sveinssonar,
opið daglega frá 10—16.
FÍM-salurinn v/Garðastræti:
Félagar úr SÍM sýna verk sín á sam-
sýningu sem haldin er til að afla fé-
laginu fjár.
Gallerí Borg
Gestur og Rúna (Gestur Þorgríms-
son og Sigrún Guðjónsdóttir) með
sýningu frá 3—15. sept.
Gallerí Hallgerður
Kristján Kristjánsson sýnir klippi-
myndir.
Gallerí Gangskör
Frjálst upphengi meðlima gallerís-
ins. Opið frá 12—18 virka daga og
14—18 um helgar.
Gallerí Grjót
Samsýning aðstandenda. Málverk,
grafík, skúlptúr, silfur o.fl.
Gallerí Svart á hvítu
Helgi Þorgils Friðjónsson opnar á
föstudagskvöldið sýningu á vatns-
litamyndum og grafík, sem stendur
til 20. sept.
Gallerí Langbrók Textíll
Vefnaður, tauþrykk, myndir, fatnað-
ur o.fl. á Bókhlöðustíg 2.
Gallerí Vesturgata 17
Sumarsýning Listmálarafélagsins.
Margir af okkar fremstu málurum
með sölusýningu á verkum sínum.
Opið virka daga frá 9—17.
Hafnargalleri
Matthew James Driscoll sýnir Ijós-
myndir hvaðanæva úr heiminum til
9. september.
Kjarvalsstaðir:
Helgi Þorgils Friöjónsson sýnir olíu-
málverk til 20. sept. Septem-hópur-
inn sýnir verk sín einnig. Hvor
tveggja sýningin opnuð á laugardag-
inn.
Listasafn ASÍ
Samsýning fjögurra Dagsbrúnarfé-
laga á vegum saf nsins og Dagsbrún-
ar, opnuð29. ágúst og stendurtil 13.
sept.
Listasafn Einars Jónssonar
er opið alla daga nema mánudaga
frá kl. 13.30—16.00. Höggmynda-
garðurinn er opinn daglega frá kl.
10—17.
Nýlistasafnið við Vatnsstíg
Hallgrímur Helgason og Hjördís Frí-
mann opna einkasýningar i safninu
28. ágúst. Safnið er opið 16—20
virka daga en 14—20 um helgar.
Sýningunum lýkur 6. sept.
Alain Robbe-Grillet
KVIKMYNDAHUSIN
Alain Robbe-Grillet er fœddur 18.
ágúst í Brest í Frakklandi. A náms-
árum sínum lagöi hann stund á
jardrœktarfrœdi og uann lengi uið
rannsóknir tengdar henni, m.a. í
Afríku, og sérsvið hans uar fram-
andi áuextir! Dálítið sérkennilegur
undanfari þess sem seinna uildi
uerða.
Árið 1955 söðlaði Robbe-Grillet
svo skyndilega um; gaf vísindin
upp á bátinn og gerðist ráðunautur
hjá bókaforlaginu Editions de
Minuit og hóf jafnf ramt sjálfur skrift-
ir. Minuit-forlagið hafði á sínum
snærum ung og uppreisnargjörn
skáld á þessum tíma og gekk Robbe-
Grillet fljótlega í lið með þeim. Þeir
urðu strax áhrifamiklir innan
franska bókmenntaheimsins og
kölluðu sig „nýju skáldin". Þeir vildu
ganga þvert á allar hefðir við upp-
byggingu skáldsögu, reyna nýjar
leiðir, og aðaláherslan var lögð á hið
myndræna. Robbe-Grillet var iðinn
við skriftirnar og hlaut fyrir margs
konar viðurkenningu. Bækurnar
Les gommes, Le voyeur, La jalousie
og Dans le labyrinth mörkuðu fyrra
tímabilið á ferli RG, nýju skáldsög-
una (eða andskáldsöguna), og þá
tók við hið seinna — tími nýju nýju
skáldsögunnar svokölluðu. Upphaf
hans markaðist af bókinni La
maison de rendez-vous, sem kom út
árið 1965.
En RG er ekki einasta skáld gott
heldur hefur hann líka látið mikið
að sér kveða í kvikmyndaheimin-
um; skrifað handrit og leikstýrt
myndum. Ferill hans hófst árið 1961
þegar hann skrifaði handritið að
L’année derniere a Marienbad, sem
Alain Resnais leikstýrði. Þessi mynd
olli straumhvörfum í kvikmynda-
sögunni og hlaut sterk viðbrögð
áhorfenda jafnt sem gagnrýnenda.
Eftir þetta leikstýrði RG alltaf sjálfur
verkum sínum. I öllum sínum mynd-
um reyndi Robbe-Grillet, líkt og í
bókunum, að brjóta upp hefðina.
Næst gerði hann þrjár myndir í röð
eða trílógíu; L’Éden et apres,
Glissements progressifs og Le jeu
avec le feu. Bókmenntamönnum
hefur reynst erfitt að skilgreina RG,
hvernig flokka megi skrif hans í
stefnur og strauma, hver sé tilgang-
ur hans og meining, og verða lík-
lega aldrei á eitt sáttir með það.
Enda hefur því verið haldið fram að
skáldið sjálft vilji einmitt hafa það
svona; stefnuleysið sé hans stefna,
— hann vilji losna úr fangelsi tungu-
málsins og spennitreyju viðtekinnar
venju og reika um lendur ímyndun-
araflsins þar sem frelsi hans sem
listamanns keppir við hið fyrirfram
ákveðna, hið staðlaða.
íslenskum áhugamönnum um
bókmenntir er mikill fengur að
komu Robbe-Grillet hingað til lands,
svo og annarra gesta hátíðarinnar,
og eiga aðstandendur stóran heiður
skilinn fyrir framtakið.
-shg.
★★★★
Um miðnætti (Round Midnight). Kl.
5, 7.30 og 10 i Bióhöllinni.
B/áa Betty (Betty Blue)
Sýnd kl. 5, 7.10 og 9.20 i Bíóborg.
Blátt flauel (Blue Velvet). Sýnd kl. 5,
7.30 og 10. í Bíóhöllinni.
Herbergi með útsýni (Room with a
View). Notalegur sjarmi kl. 7 í Regn-
boganum.
Herdeildin (Platoon). Sýnd kl. 3, 5.20,
9 og 11.15 í Regnboganum.
★★★
Neðanjaröarstöðin (Subway). Sýnd
kl. 7 og 11 í Stjörnubíói.
Undir eldfjallinu (Under the
Volcano). Sýnd kl. 5, 7, 9 og 11.05 í
Bíóhúsinu.
Tveir á toppnum (Lethal Weapon).
Með Mel Gibson. Sýnd kl. 5, 7, 9 og
11 í Bíóhöllinni og Bíóborg.
Þrir vinir (Three Amigos). Hrein og
bein fyndni. Kl. 3, 5 og 7 í Regnbog-
anum.
Angel Heart
Yfirþyrmandi blóðstraumar og
galdraviðbjóður í einni mögnuðustu
hrollvekju síðari tíma. Sýnd kl. 5,7.30
og 10 í Bíóhöllinni.
Óvaent stefnumót (Blind Date).
Notalegur húmor í Stjörnubíói kl. 5,
7, 9 og 11.
Logandi hræddur (The Living Day-
lights). Nýja James Bond-myndin.
Sýnd kl. 5, 7.30 og 10 í Bíóhöllinni.
Ottó (Otto: Der Film) Endursýnd
mynd, full af fyndni og skemmtileg-
heitum. Sýnd kl. 3.05, 5.05, 7.05, 9.05
og 11.15 í Regnboganum.
Villtir dagar (Something Wild)
Bráðskemmtileg mynd sem er í senn
spennandi og fyndin. Ærslafull.
Sýnd kl. 7, 9 og 11.15 í Regnbogan-
um.
★★
Valhöll. Barna- og fjölskyldumynd í
Laugarásbiói kl. 5, 7, 9 og 11.
Folinn. Sýnd kl. 5,7,9 og 11 í Laugar-
ásbíói.
Wisdom. Hasarmynd, unglinga-
stjarnan Emilio Estevez farinn að
skrifa og leikstýra sjálfur. í Stjörnu-
bíói kl. 5 og 9.
Sérsveitin (Extreme Prejudice).
Plottið spillir fyrir annars ágætri
spennumynd. Kl. 5, 7, 9 og 11 í Bíó-
borg.
Innbrotsþjófurinn (Burglar). Grín-
mynd með Whoopi Goldberg í Bíó-
höllinni kl. 7, og 11 í Bíóhöllinni.
Vild'ðú værir hér (Wish you were
here). Sýnd kl. 3, 5, 7, 9 og 11.15 í
Regnboganum.
★
Ftugl i Hollywood. Sýnd kl. 5, 7, 9 og
11.15 í Laugarásbíói.
Kvennabúrið. Sýnd kl. 5, 7.20, 9 og
11.15 í Regnboganum.
Ginan (Mannequin). Gamanmynd í
Háskólabíói kl. 5, 7, 9 og 11.
O
Lögregluskólinn 4 Langþreytt grín-
mynd í Bíóhöllinni kl. 5, 7, 9 og 11.
NÝJAR
Square Dance. Sýnd kl. 3, 5, 7, 9 og
11 í Laugarásbíói (laugardag).
One Crazy Summer. Grínmynd,
sýnd í Bíóhölinni kl. 5, 7, 9 og 11
(föstudag).
★ ★ ★ ★ framúrskarandi
★ ★ ★ mjög góð
★ ★ miðlungs
★ þolanleg
O mjög vond
KVIKMYNDIR
Magnþrungið
Bíóhúsiö: Under the Volcano
(Undir eldfjallinu)
★★★
Bandarísk. Árgerð 1984.
Framleiðendur: Moritz Borman,
Wieland Schulz-Keit.
Leikstjórn: John Huston.
Handrit: Guy Gallo eftir sögu
Malcolm Lowry.
Tónlist: Alex North.
Aöalhlutuerk: Albert Finney,
Jacqueline Bisset, Anthony
Andrews o.fl.
Daginn sem John Huston
kvaddi þennan heim hóf Bíóhúsið
við Lækjargötu sýningar á einu af
ferskari verkum meistarans,
Underthe Volcano, frá árinu 1984.
Myndin er byggð á samnefndu
öndvegisverki Malcolms Lowry.
Huston og handritshöfundur
myndarinnar, Guy Gallo, hafa þó
með gerð hennar farið vægast
sagt frjálslegum höndum um frum-
gerðina hvað efnisuppbygginguna
varðar. Bók Lowrys er byggð upp
á einkar flóknu samspili nútiðar
og fortíðar, hvar samtíð og hug-
renningar aðalpersónunnar, kon-
súlsins Geoffreys Firmin, einstaka
atburðir og jafnvel í vissum skiln-
ingi persónur sögunnar renna svo
listilega saman í eitt að hrein unun
er á að líta.
í útgáfu Hustons og Gallos gætir
allt annarrar frásagnartækni.
,,Flashback-slrúktúr“ frumgerðar-
innar er horfinn veg allrar verald-
ar og sagan gerist öll í nútíð, ein af
höfuðpersónunum, kvikmynda-
framleiðandinn Laruelle, er horf-
inn af sjónvarsviðinu og eigin-
kona Firmins, Yvonne, og hálf-
bróðirinn Hugh orðin að einkar
lítilsigldum statistum, sem ætlað
er það eina hlutverk að kynda
undir dýrðarljóma persónugerðar
konsúlsins.
Af framangreindu mætti ætla að
fátt eitt bitastætt stæði eftir af
þessu öndvegisverki Lowrys sem
vert væri að leitast við að gera skil
í kvikmynd, en svo er þó öldungis
ekki, því hér er þrátt fyrir allt um
að ræða eitt af sterkari persónu-
legum verkum Hustons. Þessi
vinnubrögð hans eru í þess stað
einkar dæmigerð fyrir hinn aldna
meistara sem allt fram í andlátið
hélt sem fastast við áframhaldandi
mótun og þróun síns eigin per-
sónulega leikstjórnarstíls og alls-
endis óhrærður af dægurflugum
tíðarandans.
Þannig endurspeglar þessi kvik-
mynd hans flest þau meginþemu
er hann hafði hvað mest dálæti á
gegnum tíðina og sem fyrirfinnast
í nánast öllum mikilsverðum verk-
um hans. Hún er aukinheldur
hreinræktað skólabókardæmi um
það, á hvern veg hann vann með
leikurum sínum og hversu yfir-
náttúrulega óbrigðull hann jafnan
var á val þeirra. Ásamt því að
myndskyni hans og einkar næmu
auga fyrir symbólskri, eða tákn-
rænni notkun leikmyndarinnar
virðist í engu hafa hrakað með ár-
unum.
í kvikmyndinni vinnur Albert
Finney aukinheldur einn af mikils-
verðari leiksigrum ferils síns, enda
er hann hreint óborganlegur í
hlutverki konsúlsins. Og þó ekki
væri nema fyrir þessa fádæma
magnþrungnu túlkun hans á hlut-
verkinu er það eitt meira en ærin
ástæða fyrir hvern þann er ann
góðum kvikmyndum að láta ekki
þetta öndvegisverk meistara
Hustons framhjá sér fara.
HELGARPÓSTURINN 19