Helgarpósturinn - 21.01.1988, Blaðsíða 27

MYNDLIST
*
Ar spíra
Nýjar tölur benda til þess að á liðnu
ári hafi fleiri ungir listamenn sýnt
verk sín en áður. Því er það sem
þessi pistill tileinkast fólki með
grænan fiðring. Sá grái verður að
bíða.
Segja má að IBM hafi gefið tóninn
að ári yngislista með því að efna til
mikillar sýningar á verkum lista-
manna 35 ára og yngri á Kjarvals-
stöðum í mars. Slíkar samsýningar
eru alltof fátíðar miðað við þá
grósku sem ríkir hjá þessum aldurs-
hópi. Það eru heil fjögur ár liðin frá
því sýningin „Ungir myndlistar-
menn" var haldin á Kjarvalsstöðum
og það sýndi sig á IBM-sýningunni
að þörfin á slíkum samkundum er
brýn og áhugi mikill. Sem dæmi um
gróskuna má nefna að einungis 10
af þeim 60 sem þátt tóku í UM ‘83
voru einnig með verk á IBM-sýning-
unni, þó svo að einir 70 hafi átt þar
verk. Nú stuttu eftir að nema í
Myndlista- og handíðaskólanum
hefur verið vikið frá námi fyrir að
hafa haldið sýningu á verkum sín-
um virðist skjóta skökku við að þó
nokkrir sýnenda á IBM-sýningunni
voru þá enn við nám jafnt hérlendis
sem ytra. Þó ekki verði farið náið út
í þá sálma hér, þá er degi ljósara að
fjöldi hérlendra myndlistarnema
hefur haldið sýningu á verkum sín-
um, enda þykir sýningahald mikil-
vægur hluti myndlistarnáms í mörg-
um helstu þróunarríkjum heims.
Síðastliðið vor var opnað nýtt
gallerí á púlsi borgarinnar sem úð-
aði fiðringinn talsvert. Þar var kom-
ið Hafnargallerí og hafnaði yfir
Snæbirni. Frá því að sá salur var
opnaður hefur rúmur tugur útskrift-
arnema frá MHÍ haldið þar sýning-
ar. Ýmist einn, tveir, þrír eða fjórir í
senn. Meðal einkasýnenda í Hafnar-
galleríi var Haraldur Jónsson, sem
sýndi „erótíská' skúlptúra og bók-
verk í byrjun september, en hann
lauk námi við MHÍ í vor sem leið.
Sömu sögu má segja um þær Guð-
björgu Hjartardóttur og Kristínu
Reynisdóttur, en sýningu þeirrar
síðarnefndu á skúlptúrum og teikn-
ingum lauk nú 12. janúar. Téð gallerí
við Hafnarstræti hefur sannarlega
verið lyftistöng lítt stöndugum spír-
um, því þar hefur einungis verið
innheimtur skattur af seldum verk-
um. Þó mun í bígerð að breyta því
fyrirkomulagi, grænfjöðrungum til
ómælds útláts og ama.
Nýlistasafnið hefur á undanförn-
um árum verið nær eini raunveru-
legi vettvangur ferskra strauma og
tilrauna í listum og þótt Hafnargall-
erí og að sumu leyti Gallerí Svart á
hvítu hafi borið með sér kærkominn
gust, þá blésu frjóir vindar um „Nýl-
hestinn", nú sem endranær. Halldór
Ásgeirsson hélt þar sýningu
„Þaö er til marks um breytt viöhorf í rýmislistum aö konsept og
uppsetningar voru allar utan ein útfœröar í hinar tvœr píddir
málverks og teikningar. Sýning Rúríar á Kjarvalsstööum sl. sumar
var e.t.v. á skjön viö þetta afturhvarf til tvívíddar. Þar var
katakombustemmning erkisafnsins kölluö fram á einkar mein-
hœöinn hátt.“ Sjá: Ár spira
SJONVARP
Karlar í fagurfrœdi
ÚTVARP
*
I sjoppu. Kvöld.
Já, hvernig er það með þessar
útvarpsstöðvar, allar eins. Er það
ekki spurði maður í sjoppu um
daginn. Nei nei, sagði afgreiðslu-
stúlkan, sumar soldið diffrent.
Setti svo totu á munninn sinn og
hugsaði, hugsaði. Já sumar soldið
diffrent, öðruvísi sagði hún svo.
Hafði komist að þessu eftir um-
hugsun. Já sagði maðurinn,
greinilega skotinn í stúlkunni og
vildi tala. Bætti svo við varfærnis-
lega. Mér hefur nú skilist að það sé
ekki svo mikill munur. Jú jú sagði
hún þá, tók af öll tvímæli. Hm
hugsaði maðurinn upphátt en hún
byrjaði aftur. Sko, það er ekki
sama hvaða lög eru spiluð, bara
alls ekki sama. Nei auðvitað sagði
maðurinn og gramdist að hafa fitj-
að upp á þessu. Þeir eru víst eitt-
hvað að barma sér sagði maður-
inn, fá ekki auglýsingar. Hnussaði
í stúlkunni, hélt sér væri sama.
Heyrði um daginn að ein væri að
fara á hausinn og lét ekki hnussið
fara með sig, fastur fyrir þessi
maður. Kjaftæði sagði stúlkan og
vitnaði í grein í blaði eftir útvarps-
stjóra. Allt rikisútvarpinu að
kenna, eru ekki heiðarlegir í sam-
keppninni. Láta fólk borga þó það
hlusti ekki hafði stúlkan eftir út-
varpsstjóranum, skattur, hvað er
það annað en skattur. Æst. Mann-
inum ekki sama. Ég hlusta sko
aldrei á rás 1, sinfóníur og sögur
sem enginn hefur gaman af. Og á
ég þá að borga? Nei sagði maður-
inn, iúpulegur, átti ekkert svar.
Rétti svo úr sér. Þeir segja nú samt
upp fólkinu. Ætlaði greinilega
ekki að gefa sig. Hvað, bara hag-
ræðing sagði stúlkan þá. Of dýrt
að hafa allt þetta fólk í vinnu
skýrði hún. Já, sagði hann. Það
hiýtur að vera erfitt að reka út-
varpsstöð sem ekkert má kosta og
á bara að gefa af sér. Gefa af sér át
stúlkan eftir honum. Þetta er hug-
sjón, prinsipp. Að sýna fram á að
einstaklingurinn geti gert það sem
ríkið gerir og gera betur. Að snúa
plötum hraðar og oftar sagði þá
maðurinn hæðnislega og færði sig
upp á skaftið. Hló svo afsakandi til
að segja stúlkunni að hann væri
bara að gantast. Hún skildi. Svo
var það ekki meir.
Kristján Kristjánsson
Leiðari Jóns Óttars Ragnarsson-
ar var á dagskrá Stöðvar 2 sl.
mánudagskvöld í umsjá Páls
Magnússonar. Þar voru þeir mætt-
ir, Davíð Oddsson og Jón Óttar
Ragnarsson, talsmenn byggingar
ráðhúss í tveimur prósentum
Tjarnarinnar. Andvígar byggingu
ráðhúss í prósentunum tveimur
voru þær Guðrún Pétursdóttir og
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir.
Þetta var skringilegur „leiðari".
Þátttakandinn Jón Óttar hóf þátt-
inn með því að setja fram rök-
semdir með byggingurmi og móti.
Mótrökin voru, að hætti Jóns,
frekar léttvæg og hafa menn vafa-
laust saknað í þeirri upptalningu
margs sem andstæðingar bygging-
ar hafa borið fram. En hvað um-
það. Verkið lofar meistara sinn.
Þarna sátu tvær konur og þrír
karlar. Um stund leit út fyrir að
umræðurnar ætluðu að þróast út í
venjulegt pex, en urðu skyndilega
að óvenjulegum skoðanaskiptum.
Rökstuðningur kvennanna byggð-
ist nefnilega á kostnaðartölum og
staðreyndum, og voru þær fastar
fyrir í skoðunum. Virtist þetta
koma þremenningunum mjög á
óvart, enda fór svo að þeir beittu
sér harðast á sviði fagurfræðinnar
— á tilfinningaplaninu sem svo er
kallað.
Af því sjónvarp er sjónleikur í
aðra röndina, þar sem leikurinn
skiptir ekki minna máli en hið tal-
aða orð og frammistaða manna
metin eftir því hversu vel þeim
tekst upp, þá þótti mér þær Guð-
rún og Ingibjörg Sólrún standa sig
afburðavel. Þær voru sannfær-
andi, vel að sér og fordómalausar
í málflutningi sínum. Og ég er ekki
frá því að í Guðrúnu Pétursdóttur
gæti verið efniviður í góðan
stjórnmálaforingja. Hún hefur
ýmislegt það til að bera sem suma
aðra foringja vantar. í kompaníi
við andstæðingana komu kon-
urnar skemmtilega á óvart.
Helgi Már Arthursson
snemma árs á allrahanda frásagnar-
mynstrum, tótemum og tálísmen-
um, skírskotunum í Mexíkó May-
anna. Sýning Halldórs var á margan
hátt einkennandi fyrir hinn alþjóð-
lega eftirmóð sem nú speglast æ
greinilegar í verkum þeirra sem eitt-
hvað fieira vilja sjá en eigin mæðu.
Þorvaldi Þorsteinssyni svall móður
yfir æsku sinni á sýningu í ágúst og
til að undirstrika það hengdi Húbert
Nói upp skuggalega mynd af Austur-
bæjarskólanum í neðri sal. Undirrit-
aður er og þeirrar skoðunar að
nefndur Húbert sé ekki síðri túlk-
andi íslenskrar birtu en Matthías-
dóttir sú sem monníngagalleríin
hafa að undanförnu keppst við að
hampa. Er það síður en svo sagt
Nýju-Jórvíkurbúum til hnjóðs, enda
héldu versturfarar innreið í sali Nýló
á haustdögum. Arngunnur Ýr kom
fljúgandi frá San Francisco með
eilífðarsnáka og hitabelti í fartesk-
inu. Rímnaskáldið Hallgrímur
Helgason flaug hins vegar bara frá
New York en lenti norður á landi,
hrúgaði þar upp uppblásnum kyrra-
lífsmyndum á nótæm og sýndi suðrí
jsafni i ágúst ásamt öðrum vestur-
fara, Hjördísi Frímann. Nýlistasafn-
ið skartaði fleiri spírum úr sólseturs-
áttinni á liðnu hausti, því HP-teikn-
arinn Helgi Sig. viðhafði þar fingra-
leikfimi í október. í nóvember kom
svo aftur sérstæð smásýning í Nýló
þar sem voru leikmyndahönnuð-
urnir Grétar Reynisson og Þórunn S.
Þorgrímsdóttir. Það er til marks um
;breytt viðhorf í rýmislistum að kon-
isept og uppsetningar voru allar
utan ein útfærðar í hinar tvær víddir
málverks og teikningar. Sýning
Rúríar á Kjarvalsstöðum sl. sumar
■ var e.t.v. á skjön við þetta afturhvarf
til tvívíddar. Þar var katakombu-
stemmning erkisafnsins kölluð fram
á einkar meinhæðinn hátt. Fyrsta
sýning ársins 1987 í Gallerí Svörtu á
hvítu var einnig í þessum sjónhverf-
ingadúr. Jón Sigurpálsson stillti þar
upp dyrum inn í aðrar víddir og
braut rúður eins og hann hefði
aldrei gert annað. Þá kom Sigurður
Guðmundsson og hélt sýningu á
flæmskum kartöflum, Steingrímur
Eyfjörð mundaði loftburstann þegar
tók að vora og Helgi Þorgils ætti,
aldrei þessu vant, upp á fleiri stjörn-
ur. Georg Guðni hélt svo stóíska sýn-
ingu á smásmugulandslagi í októ-
ber. Meðal annarra eftirminnilegra
sýninga liðins árs má nefna deStijlís-
eraða sýningu Lars Emils í Lang-
brók, myndræn vandræði Kristjáns
Steingríms á Kjarvalsstöðum og
madonnumyndir Guðjóns Ketils-
sonar í FÍM-sal. Jóhanna Kristín
Yngvadóttir hljóp í skarðið fyrir
Louisu Matthíasdóttur á Gallerí
Borg í nóvember með sérstæðum
nítjándu aldar vettlingatökum.
Tryggvi Hansen og Sigríður Eyþórs-
dóttir ákölluðu móður Jörð í Ás-
mundarsal á aðventu í torfskurði,
ljósmyndum, skinntrommum, mál-
verkum og gosbrunnum. Loks má
nefna silkimálverk Elínar Magnús-
dóttur í Gallerí List.
Hér hefur aragrúi verið nefndur á
nafn og er þó ljóst að margfaldur sá
grúi hélt boðlegar sýningar á árinu.
Undirritaður hyggst I þessum pistl-
um hvorki gefa stjörnur né sólir fyr-
ir pensilspretthörku eða nýjunga-
girni. Pistill sem þessi er aftur á móti
hálfmáni gerður úr bilinu á milli
þess sem sýnilegt er á sýningum.
Hann er ekki mælistika á flóðöldur.
Ólafur Engilbertsson
Geislabaugar í
Svörtu á hvítu
Um sýningu Guömundar Thoroddsen
Indverski hagfræðingurinn Ravi
Batra, sem sá fyrir hrun dalsins og
minnkandi fjárgrænku, sér í hendi
sér að Sovétríkin verði orðin að
Iklerkaveldi innan tíðar. Það er e.t.v.
ekki svo óvitlaus tilgáta i ljósi þess
!að dýrlingasafn Vesturlanda er
llöngu fullmettað af kauphallar-
jhéðnum og kvikmyndaleikurum.
Þar fyrir utan eiga Rússar sterka
helgimyndahefð sem hefur staðið af
sér ýmiskonar ofsóknir í þau þús-
und ár sem kristni hefur tollað í
þjóðinni. En þrátt fyrir að bolsévikk-
um hafi ekki þótt ástæða til að vera
með guðatildur hafa þeir þó látið
HELGARPÓSTURINN 27