Helgarpósturinn - 21.01.1988, Blaðsíða 28

hjá líða að brenna óæskilega list að
hætti annarra hreintrúaðra nafla-
skoðara. Því er það svo að uppgjafa
vestrænum músíkdjöflum á borð
við Guðmund Thoroddsen gefst
kostur á að taka bakföll yfir þykkt
smurðum geislabaugum frá þessu
landi opinbers guðleysis. Um síðast-
liðna helgi lauk í Gallerí Svörtu á
hvítu við Óðinstorg sýningu Guð-
mundar Thoroddsen á vatnslitamynd-
um þar sem dýrlingar koma mjög
við sögu. Þeir eru dregnir upp and-
litslausir að naumhyggjusið og
halda á ýmsum vestrænum nafla-
trúartáknum einsog leikfangabíl og
hljóðnema. í kirkjurúðum Guð-
mundar gefur að líta hinn vestræna
dýrling og drottin; viðskiptafrömuð
með bindi og stresstösku. Annars
virðist sjávarútvegur Guðmundi
ekki síður hugleikinn. Hann ferðast
á akkeri um undirdjúpin og kippir
sér ekki upp við neðansjávargos eða
sverðfiska. Guðmundur virðist
einnig hafa yndi af flugvélum, en
undirrituðum þótti að því nokkur
löstur á sýningunni að ofhleðsla
virtist stangast á við naumhyggju í
myndum eins og Fuglafiti. Mynd án
titils númer tólf er andstætt þessu
dreifð á fjóra ramma. Fyrir utan að
vera þykkt smurð og beitt ýmsum
grafískum brögðum er hún í raun
fjórar myndir sem í nokkurri fjar-
lægð eru eitt. í sýningarskrá getur
Halldór Björn Runólfsson Italans
Francescos Clemente, en líkt og
hann fer Guðmundur berserksgang
á pappírnum og kannar ókunna
stigu í vatnslitun. Efnistök þeirra
eru samt sem áður harla ólík. Clem-
ente býr oftast til pappírinn sjálfur
og skeytir saman í stóra fláka svo
groddaleg samskeytin ganga eins
og hryggsúlur uppúr myndinni
þvers og kruss. Með hliðsjón af því
gæti vel hugsast að groddaskapur
Guðmundar fengi meiri fyllingu á
slíkum heimabrugguðum pappa-
massa en á sléttri og felldri færi-
bandaörk. E.t.v. er Guðmundur
meiri olíumaður, en þessi sýning
ber þó með sér að hann hefur einnig
viðkvæmari miðla í hendi sér. Slík
litbrigði eru fáséð á sýningum hér-
lendis enda efnistökin fágæt. Vatns-
liturinn, sem hingað til hefur verið
obláta stóískra meinlætamanna,
hefur nú fengið vínveitingaleyfi í
listinni.
Ólafur Engilbertsson
TÓNLIST
Djass a.d. 1987
Síðasta ár var gott djassár þó það
skipti ekki sköpum í djasssögunni.
Flestar bestu hljóðritanir ársins boð-
uðu afturhvarf til hefðarinnar eða
voru í bræðingsstíl hinum þyngri. Á
íslandi var komið á laggirnar djass-
klúbbi, Heila pottinum í Duus-húsi,
þar sem íslenskir djassleikarar
spinna hvert sunnudagskvöld. Er
það mikil gæfa íslensku djasslífi.
Léttsveit Ríkisútvarpsins var breytt í
stórsveit og á Djassdögum Ríkisút-
varpsins kom Svíinn Mikael Ráberg
til landsins og stjórnaði sveitinni svo
og Jazzbandi Kópavogs og Stórsveit
Tónlistarskólans á Akureyri. Tvær
djassskífur innlendar komu út síð-
asta ár. Plús með kvartett Björns
Thoroddsen og Hinsegin blús með
samnefndu tríói auk Jens Winthers
trompetleikara frá Danmörku og
Rúnars Georgssonar. Eina heims-
þekkta djassbandið sem gisti ísland
á síðasta ári var kvartett Georgs
Adams og Dons Pullen. Einn af
fyrstu djassleikurum fslands, Sueinn
Olafsson, lést í fyrra.
Vert er að nefna tíu athyglisverðar
skífur er út komu á árinu. Sex
bandarískar nýútgáfur, tvær endur-
útgáfur og eina evrópska og eina ís-
lenska.
Af þeim djassskífum er ég fékk til
umfjöllunar á árinu þótti mér mest
til þessara koma: Wynton Marsh-
alis: Marshalis Standard Time.
Þarna fer trompetleikarinn ungi á
kostum og hugleiðir klassíska efnis-
skrá djassins. Henry Threadgill: You
Know the Number. Saxófónleikar-
inn úr Air blandar sveiflu og blús í
léttan framúrstefnukokkteil við
flestra hæfi. Tony Williams: Civiliz-
ation. Trommuleikarinn makalausi
með harða boppsveit í hörkusveiflu.
Wayne Shorter: Phantom Navi-
gator. Saxófónleikarinn hugmynda-
ríki með litskrúðuga tónaflóru raf-
knúna og magnþrungna. Mich-
ael Brecker. Samnefnd skífa með
saxófónleikaranum vinsæla. Ótrú-
legt en satt: fyrsta skífa er hann gef-
ur út undir eigin nafni. Draumfögur
og svifkennd. Out of the Blue: Live
at Mt. Fuji. Ungmennin í OTB með
píanistann Harry Pickens í farar-
broddi. Ferskur boðberadjass. Ungir
menn feta í fótspor Blakeys.
Af endurútgáfum ársins báru tvær
af flestum. BBC-útgáfur í röðinni Sí-
gildur djass í stafrœnu steríói. Þetta
eru skífur með upptökum hljóm-
sveitar Dukes Ellington frá árunum
1927 til 1934 og hljómsveit fiðlarans
Joes Venuti og gítaristans Eddies
Lang frá 1926 til 1933. Þar má líka
finna upptökur með hljómsveitum
Rees Nicol, Frankies Trumbauer og
Reds McKenzie.
Vert er að geta tríóskífu með
danska píanistanum Niels Lan
Doky: The Target. Hann er af kín-
verskum ættum og starfar nú í New
York. Niels-Henning slær bassann á
þessari skífu og Jack DeJohnette
trommur (Storyville SLP 4140). Svo
má ekki gleyma Hinsegin blús, sem
var fagmannlega unnin skífa.
Altistinn Benny Carter og söngv-
arinn Cab Calloway urðu áttræðir á
árinu og Dizzy Gillespie sjötugur.
Allir eru þeir í fullu fjöri og fóru á
kostum sl. sumar í Evrópuferðalagi.
Djassinn er kominn til ára sinna
og á hverju ári falla margir félagar
alheimshreyfingarinnar í valinn.
Þeirra helstu er létust á síðasta ári
skal hér getið: Eddie Durham, er lék
m.a. með Count Basie, einn fyrsti
rafgítaristinn, básúnuleikari og út-
setjari. Victor Feldman, víbrator-
leikari og píanisti. Var undrabarn í
Bretlandi, þá trommari. Flutti til
Bandaríkjanna og lék ma. með Mil-
es Davies og Cannonbal! Adderley.
Vann mikið í stúdíóum og kom m.a.
við sögu á skífu Jakobs Magnússon-
ar: Special Treatment. Freddie
Green rýþmagítaristi Basies, kall-
aður Mr. Rhythm. Önnur orð óþörf.
John Hammond, einn af áhrifa-
mestu skipuleggjendum djasslífsins.
Kom m.a. Count Basie og Benny
Goodman á framfæri. Hljóðritaði
Bessie Smith, Billie Holliday og
aðra. Woddy Herman, einn af meist-
urum stórsveitardjassins. Wilbur
Little, bassaleikari með J.J. John-
sons, Elvin Jone o.fl. Kom til íslands
1978 með tríói Horaces Parlan.
Alfred Lions, annar stofnandi Blue
Note. Albert McCarty, höfundur
undirstöðurits djassskífufræðinnar.
Howard McGhee, einn af helstu
trompetleikurum bíboppsins. Hljóð-
ritaði með Parker. John Malachi,
lengi píanisti Söru Vaughan. Turk
Murphy, básúnuleikari af hvíta ný-
dixílandskólanum. Jaco Pastorius,
einn af helstu rafbassasnillingum
tónlistarsögunnar. Frank Rehak,
básúnuleikarinn ástsæli, er hljóðrit-
aði um 4.000 skífur. Buddy Rich,
teknískasti trommari allra tíma og
frábær hljómsveitarstjóri. BolaSete,
gítaristi af latneska skólanum. Slam
Stewart, bassaleikarinn er söng sól-
óana áttund ofar en hann strauk þá.
Maxie Sullivan, söngkona stærstu
litlu hljómsveitarinnar i heimi, John
K'irfty-sextettsins. Kid Thomas Val-
entine, einn af trompetleikurunum
frá New Orleans er yfirgáfu borgina
ekki fyrr en á elliárum. Dick Well-
stood, fáir hvítir píanistar skálmuðu
sem hann. Betty Wood, básúnuleik-
ari með Ellington og Basie, sérfræð-
ingur í vava-blæstri.
Svo má ekki gleyma því að Round
Midnight með Dexter Gordon var
sýnd í Reykjavík á árinu.
Að lokum ætla ég að geta þess
sem kom mér sjálfum mest á
óvart í djassinum síðastliðið ár. 1. Að
vera á Miles Davies-tónleikum þar
sem kappinn blés í þrjá tíma án hlés
og þar af tvö aukalög. 2. Að sitja á
djassklúbbi í Osló og hlusta á gaml-
an tenórista blása svo brosið vék
ekki af vörunum allt kvöldið (Bjarne
Nerem, er m.a. var samtíða Gunnari
Ormslev hjá Símoni Brehm). 3. Að
heyra Stórsveit Ríkisútvarpsins
blása þakið af Hótel Borg undir
stjórn Mikaels Ráberg.
Vernharður Linnet
Semball og
slagverk
Musica nova lætur ekki deigan síga.
Sunnudaginn 10. janúar sl. voru tón-
leikar í Norræna húsinu. Þar lék
Þóra Johansen á sembal og með
henni Maarten van der Valk á slag-
verk. Þóra hefur búið í Hollandi um
árabil og getið sér gott nafn fyrir list
sína, en hún iðkar einkum samtíma-
tónlist, og Maarten er hollenskur,
þekktur slagverksmaður heima hjá
sér og víðar, og er hann kvæntur
okkar ágætu ballerínu og dansstjóra
Hlíf Svavarsdóttur. Þau höfðu fengið
Þorkel Sigurbjörnsson til að semja
fyrir sig verk, og nefnist það Hoqu-
etus minor, en hóketus er gömul
tónsmíða- og flutningsaðferð. Orðið
merkir hiksti. Þetta var prýðileg
skemmti- og tækifæristónsmíð.
Hrynkennd eða rýþmísk hugleiðing
um samband tóns og hljóðs. Þorkell
er alltaf flinkur og aðlagar auðveld-
lega hugarflug sitt óvanalegum
hljóðfærasamsetningum og form-
hugsunin er skýr og afdráttarlaus.
Þá heyrðum við Deux Esquisses eft-
ir Enrique Raxach, Katalóníumann
sem gerðist Hollendingur. Hann er
víðþekkt tónskáld, var leiðbeinandi
Lárusar H. Grímssonar um hríð.
Hann semur í meginlandsstíl sjö-
'tefán Jökulsson er morgunmaður Bylgjunnar í
loftinu frá klukkan 7—9 með fréttir, viðtöl, veður
og umferðarútvarp.

áll Þorsteinsson fer nú aftur á sinn stað í
dagskránni milli klukkan 9 og 12 á virkum
dögum. Tónlist og spjall fyrir fólk í vinnu, fólk
heima, fólk alls staðar.
sgeir Tómasson fer nú í hádegisstað í dagskrá
Bylgjunnar. Hádegistónlist firá 12-15, getraunir og
glitrandi perlur.
. étur Steinn lýkur vinnudeginum með
hlustendum með tónlist og fróðleiksmolum frá
klukkan 15 til 18.
.allgrímur Thorsteinsson og Reykjavík síðdegis,
punkturinn yfir i-ið í dagskrá Bylgjunnar á virkum
dögum í nýjum búningi firá klukkan 18—19. Meiri
áhersla á vandaðar og góðar fréttir.
Fa
réttir á Bylgjunni eru sendar út á heila tímanum
firá klukkan 7 á morgnana til 19. Um helgar eru
fréttir sendar út annan hvern klukkutíma frá
klukkan 8. Æá
28 HELGARPÓSTURINN