Íslenzk sagnablöð - 01.01.1816, Blaðsíða 23

1816
4 6
45 •
ftödum, án þefs ad þeir þurfi ad inngánga
neinskonar höndlunarfamband vid kaup-
menn í Danmörku og Hertugadæmunum,
eins og íkipad var í enum eldri tilíkipunum
um þá íslenzku kaupverzlán.
Líka er med opnu bréfi af 23ia oktbr.
þ. á. leyft, ad af framandi íkipum fem eru
minni enn 16 kaupfara leftir, og kaupaft af
kóngfins þegnum til flutninga og fiíkeríis í
íslandi, ei íkuli, fvolengi íkipin þartil
biúkaft, betala þá afgift, sem annars er
uppábodin af framandi fkipa kaupafummum.
Lokfins er tilíkipan útkomin þann 29da
nóvembr. þ. a. fem befalar, ad verdslegir em-
bsttismenn íkuli framvegis íkipta þeim
fterfbúum, er híngad til hefir Proföftunum
vidkomid, þó megu núverandiPrófaftar, ef
þeir vilia, og fvolengi þeir eru í embatt-
um, halda þeim íkiptarétti fem híngadtil
hefir þeim tilftadinn verid. Líka er befalad,
ad þegar Prófafts - réttr fettr er, til ad
dama um geiftlig mál, er ei álítaft önnur
ad vera, enn þau fem áhræra geiftligra
embættis færflu, íkuli fá verdslegi hérads-
dómari og fvo í réttinum fitia badi fem
dömari og réttarins íkrifari.
JBiarni Qorjleinsfon.
Til Medliina þefs íslenzka Bókment-
afélags.
par ed þetta er þad fyrfta númer af
þeim blödum, fem Bdkmentafélagid út-
géfr, gét ég ekki af mér fetid hér med
opinberliga ad láta í lídfi þad hiartanligafta
þakklæti til allra þeirra, fem fyrir mín ord
hafa ftofnad þad og ftyrkt fvo raufnarliga,
ad þad er bezta von, þad verdi íslandi ad
gagni og fdma, fem var rninn einafti til-
gángr og inníligafta óík. pad var til vonar
ad ekki mundu enn aliar dífir daudar, og
ekki mundu Islenzkir búnir ad gleymafinni
lærdómselíku og födurlanzáft né finni vird-
íngu og ’alúd fyrir mddur máli finu, er
þarfrá er óíkiliandi. parámdti læt ég mér
vel íkiliaft, ad einum og ödrum almúga-
manni géti þókt undarligt því hann eigi ekki
ad fá neiLt fyrir tillag fitt eins og fidr hefir
verid hiá þeim fyrri mentafélögum. En
þar til eru helzt þefsar orfakir:
1) pegaráad prenta töluverda bdk, þá
er koftnadrinn fvo dgnarligr nú á dögum
(hérum 30 rbd. og þaryfir fyrir hvöria örk
velvandada), ad þad er dmöguligt eptir Is-
lanz áftandi ad fá aptr þetta útgiald med því
ad felia bækrnar, þar bædi eru ofFáir kaup-
cndr á íslandi, og líka yrdi verdid þá fvo
hátt, ad lángt um færri heldr en annars
mundu verda til ad kaupa. En þad fegir
fig fiálft ad þegar á ad felia hvörn hlut edr
varníng fem helzt fyrir lángtum minna en
hann hefr koftad og þarhiá mikid feint, þá
hlýtr rnadr ad géfa þartil penínga, fem ald-
rei koma inn aptr, og fem ekki géta bæzt
upp ödruvífi en med árlígu tillagi þegar
útgialdid cr árligt.
2) Satt er þad ad þegar búid er ad
íkióta faman peníngum til ad prenta eina
bók fyrir, þá giæti félagid géfid hana burt
til fiálfs fíns eda til annara, án þefs ad tapa
ödru en tíma og fyrirhöfn, en famt er ad-
gætandi ad med þefsu móti yrdi þad þá ad
hætta ölluna fínuna atburdum þángad til í
annad finn væri búid ad íkióu faman fvo
miklu fem nægdi ,til ad prenta adra bók
fyrír, kannfleé ad þremr fiórurn árum lidn-
um, en á þeim tirna kynnu embættismenn
og margir medlimir ad falla frá og yfir-
höfud fv.o mart ad umbreytaft, ad þá_yrdi
ómöguligt þad fena ftrax væri vel giörligt;
og þólt þad væri litid fem íkortadi, gæti