Íslenzk sagnablöð - 21.04.1825, Blaðsíða 13

25
26
— 1825-1825
Bágara áttu HoIIendíngar med ad
ílanfa megn upphlaup móti ftjdrn þeirra
á því milda eylandi Java, hvar almenn*
íngr ad fönnu er aí indiíku kyni enn hyllir
Mahómets trúarbrögdj fagt er ad preftar
landfins hafí vakid uppreiítina mcdhjátrúar-
fullum opinberunum ogfpádómum, er mjög
ítudduz af þeim lángvinnu þurkum og
þaraf rífandi hallæri, hvaraf öll Auftindíinn
plágud voru á næíl-umlidnum árum. í
fjallbygdum þeirra hollendíku eya í Auft-
indíum býr fumftadar bergmanna- (edur
málmyrkiu-) íólk af Kínefiíkum uppruna,
fem nú einnig vildi fullu friálsrædi ná, og
urdu Hollendíngum illir vidureignar, þótt
Kínefarar annars ej feu ræmdir fyri hreyfti
edur hetjuged. Ymfar oruftur gjörduft
vid þeífa upphlaupsmenn med ymislegu
útfalli. Seinaft þegar tilfrettiz þóktuz
Nidurlandamenn ega figri ad hrófa, enn
Sníkar fregnir qvádu veldi þeirra þar um
ílódir mjög fallvallt vera. Illur kur var
og í Bretum þeim fem fenguz vid kaup-
íkap á Java, því ftjórninn þvíngadi þá
til ftrídsmenníku mót upphlaupsmönnum,
í hvörri fumir þeirra hlutu fár edur bana.
í ríkinu Kina hafdi þriggia ára
hallæri yfirgengid af ftökum ofþurkum,
og vakti þad rnikla óánægju hjá þjódinni,
er plagar ad kénna Keifara fínum um
ílíkar landplágur, fem þeir meina vera
guds ftraff yfir hans landftjórn edur líf-
erni. pó bar þar enn ^cki á neinum mik-
ilvægum umbiltíngum.
í Affríku framhéldt Egypta Iands
ftjórnari Mahómet Alí finni miklu drift
til jardyrkiu og verdslunar frama; ærna
pcninga hafdi hann þcgar unnid á fölu
þeirrar bómullar er vart hafdi fyrr á landinu
váxid; einnig plantadi hann fikurreyr, og
indigó-urtir, auk margra verkidna er lík-
lega hafa audgad fjód hans, enn þesfi
lettiz þó mjög fvo aptur af því útdrags-
gjarna enn í aungvu tilliti ardfama ftríds
vid Grikki. Sá franíki hershöfdíngi
Boyer, fem lét fig umíkéra og tekid
hefir Tyrkia trú, ’æfir íamt herlid hans,
í hvörju margir blámenn eru, í ftrídslift
og reglu nordurálfu þióda, og hefir ann-
ars marga franfka og vallendíka ftroku-
menn undir fínum yfirrádum. Reyfar-
arnir í Trípolis ónádudu íkip fumra
Vallands þjóda, enn floti Sardiníu kon-
úngs heimfókti þá og brendi nockur
ftrídsíkip þeirra í höfnum; lofudu þeir
þá bót og betran eptirleidis. Eníkir
ferdamenn hafa kannad mikinn hluta upp.
landa fudurálfunnar; í midparti hennar,
er afar mikid ftöduvaín er Tzad nefniz,
nockrar dagleidir ad lengd. Ymisleg blá-
mannaríki eru þar, af hvörjum Benín
er eitt hid voldugafta; fólk er þar frid-
famlegra og núklu betur fidad, enn þrr
þiódir er nær búa fjáfarftröndunum, og
ipillft hafa af hinni fmánarlegu þræla-
verdflun vid nordur- og veftur-álfu þjódir.
I nánd vid Síerra Leóna, hvar
Eníkir þegar fyri mörgurn árum hafa
grundvallad nýbýli fyri fidada blámenn,
fem nú eru í gódum blóma, hafa Nord-
ur - Ameríkanar keypt landspláts í fiima
tilgángi, og grundvallad þar ftad med
frílands - ftjórn er Líbería nefniz; flytia
þeir þángad fmámfaman fvarta leyfíngia
úr löndum fínum, þar þeir óttaz fyrir
ad tala þeirra brádum þar kunni ad auk-
aft uni íkör framm.
Ur Sudurhafs eylöndum báruft þær
frettir: ad ftrid mikid hefdi uppkomid á
Sandvikur eyum milli höfdíngja þar,
út úr erfdarétti til ríkifins eptir Konúng
þann fem í fyrra dó í Lundunum. Sagt