Tíminn - 23.12.1939, Blaðsíða 13

T f M I N N
13
víða af miklum sjávargangi. Braut 18 skip
á Akranesi. — Þetta eru einu lofsamlegu
ummælin um veðráttu 15. aldarinnar, sem
færð hafa verið í letur.
16. öldin.
1572 var sumar gott, haust vott, en vetur
góður „og stökk af margur mann“, bætir
annálshöfundur við. —
1581. Vetur góður til góuþræls.
1595. Vetur afbragðsgóður, veiðiskapur í
vötnum með net fram á jól. Þá þurfti aldrei
að gefa geldum nautum hey.
Pleiri vetur eru ekki annálaðir fyrir gæði
á 16. öldinni.
17. öldin.
Þar ná annálar meira eða minna til
allra áranna.
1608. Vetur var þá mjög góður, en veðr-
átta spilltist með sumrinu. Kom þá hafís
er lá fram á Jónsmessu.
1611. Vetur góður, en haust mjög vot-
samt og var kallað skriðnahaust, því skrið-
ur féllu víða.
1617—1623 eru vetur taldir góðir öll árin
eða 7 ár samfleytt, og oftast voru þá líka
vor og sumur allgóð.
1624. Þá var vetur afbragðsgóður frá jól-
um og gerði svo mikinn og fljótan gras-
vöxt, að sóleyjar voru vaxnar í Skagafirði
í síðustu viku vetrar og þá höfðu fuglar
orpið og fundust nóg egg.
Höfðu þá orðið 8 góðir vetur í röð.
1626 og 1629 voru vetur mjög góðir frá
jólum.
1631 var vetur góður til jóla, en allgóður
upp frá því. Sumarið var gott og grasgefið.
Samt voru menn þá mjög þjakaðir af und-
angengnum harðindum að því er segir.
Munu það hafa verið hinn svonefndi
svellavetur 1625 og frostaharðindisvetur-
inn 1627—28, sem þar hafa riðið bagga-
muninn og mátt sín meira en góðu vet-
urnir.
1635 var vetur góður og hlutasamur syðra
og vestra. Veðrátta var þann vetur bezt í
uppsveitum, en þó felldu menn pening, því
hey voru lítil eftir sumarið.
1636. Það haust fram að jólum var
eymuna góð veðrátta til jóla, en óstöðugt
síðan og vorið hart fram á sumar.
Það er eftirtektavert að á þessum árum
kvarta menn ákaft um illa afkomu, þrátt
fyrir hagstæða veðráttu mörg árin.
1642—1646 voru vetur góðir 5 ár í röð og
oft grassumur.
1647 var enn góöur vetur, hinn snjó-
minnsti í manna minnum. Kom aðeins lítil
föl á útmánuðum, frost nærri aldrei og
sýndist mönnum gróa í kelduföllum á
þorra. Fiskur mikill kringum allt ísland.
1649. Vetur hinn bezti um allt land. Lá
löngum allt sauðfé úti og voru tekin fjalla-
grös á Ströndum vestur um Pálsmessu í
föstu.
1650 var góður vetur, en vorið kalt og
vætusamt.
1651. Vetur góður, vor æskilegt og gott
sumar. Árferði ágætt til lands og sjávar.
Grasvöxtur mikill og nýting góð. Nægur
fiskur. —
1652. Vetur góður frá áttadegi. — Vor
gott og sumar hlýtt. Var sprottin sóley í
síðustu viku vetrar og tún sláandi í far-
dögum.
1655—1658 voru fjórir kjaravetur í röð.
Einkum er veturinn 1658 annálaður. Þá var
mjög snjólítið en stormasamt á sunnan.
Sóley var þá sprottin á einmánuði. Austan
lands var þó tíðarfar stirðara og jarðbönn.
1663—1665 voru þrír ágætir vetur í röð.
1667. Vetur hinn bezti svo á þorra þiðn-
aði af vötnum af sólarhita.
1668 og 1670 voru vetur góðir, en vorin
köld.
1679 var vetur hinn bezti með hlákum
og góðviðri, svo aldrei kom fjúk né frost-
dagur að heita mætti. Þá var ársæld mikil
um allt land. Vor var afbragðs gott og
snemmgróið, svo að sóley var útsprungin á
páskum, en fífill viku eftir krossmessu.
Sumarið var hið bezta með miklum gras-
vexti og góðri nýtingu.
1682—1685 voru vetur góðir eða í betra
meðallagi.
1692—93. Vetur í betra meðallagi til jóla,
en síðan afbragðsgóðir um allt land, svo
aldrei kom fjúkdagur. Torf var rist og
stungið á þorra. Snjór sást hvergi á góu
nema í fjalllautum.
1698. Vetur ágæta góður, en sjógæftir
bágar. Þó fiskaðist vel syðra og vestra.
Þannig eru taldir að minnsta kosti 40
vetur góðir eða ágætir á 17. öldinni og auk
þess margir í betra lagi. Fimm vetur eru
taldir afbragðsgóðir. Þorv. Thoroddsen tel-
ur alls 32 góðæri á 17. öldinni, en það
bendir til að sumur hafi stundum spillt
árferði eftir góðan vetur. Harðindaár telur
hann 33 og meðalár 35.
Yfirleitt virðist árferði 17. aldar hvergi
nærri næg skýring eða ástæða til hrörnandi
afkomu íslenzku þjóðarinnar.
18. öldin.
1702 er vetur góður og jarðir nægar svo
menn gátu haldið peningi sinum.
1704. Vetur góður og yfirleitt frostlaus,
svo fáir mundu slíkan; kom varla snjór frá
góubyrjun.
1707. Vetur hvarvetna góður með hlák-
um, snjóleysum og hægðarfrostum. Syðra
var farið að gróa á einmánuði. Vor af-
bragðsgott.
Þetta ár gekk stórabóla, sem talið er að
18 þús. eða þriðjungur landsmanna hafi
dáið úr.
1708—09. Vetur allgóður, frostlítill og án
jarðbanna.
1710. Vetur allgóður til jóla en ágætur
þaðan af, svo menn mundu trautt slíkan.
Greri á þorra og gerði aldrei stórhörkur
þaðan af.
1716. Veturinn forkunnar góður, einkum
nyrðra.
1719 og 1721 voru vetur góðir.
1726 og 1727 og 1729 voru vetur snjóléttir
og hægviðrasamir.
1731. Vetur var þá svo snjólítill og frost-
laus, að mýrar voru sjaldan hestheldar, en
mjög var þá stormasamt og ógæftir.
1731—32. Vetur hinn bezti og vorið eins.
1733. Sá vetur var hinn bezti og komu
fáir dagar, svo aö nautpeningi væri eigi
beitandi sumstaðar, en víða voru lömb eigi
tekin á hey.
1734 var enn vetur hinn snjóa- og frost-
minnsti, en storma- og rosasamur.
1739—40. Þá gerði hinn bezta vetur. Frá
jólum til viku af góu var veðrátta svo góð,
að menn varla mundu slika.
1748. Eftir nýár þiðnaði og varð hinn
allra bezti vetur, sem menn þóttust muna.
Á þorra kom gróður fyrir útigangspening
og jörð var þá klakalaus.
1758. Þá gerði góðan vetur um land allt
— hinn bezta um 10 ára skeið.
1759—60. Veðrátta bærileg frá vetur-
nóttum til jóla, en síðan bezti vetur til
Kyndilmessu.. Var þá árgæzka um allar
sveitir, segir Eggert Ólafsson.
1763. Sá veturinn var góður bæði til lands
og sjávar. Þá var rist torf á þorra og þakin
hús.
1768. Hinn bezti vetur frá jólum og þetta
ár allt stök árgæzka til lands og sjávar.
GLEÐILEG JÓL!
Kolasalan s.f.
! GLEÐILEG JÓL!
Yerzlunin Brt/njja.
GLEÐILEG JÓL!
Bifrei&aeinkasalan.
—-— —.—i
GLEÐILEG JÓL!
\«i. Hreinn og Sirius.
GLEÐILEG JÓL!
Soffíubúúð.
--- -----—;— --------4
GLEÐILEG JÓL!
Verksmiðjuútsalan
Gefjjun — Iðunn.
t'---------------------------
GLEÐILEG JÓL!
Kaffibœtis-
verksmiðjan Frcyjja.
--~~----~------------------