Tíminn - 23.12.1939, Blaðsíða 15

T f M I N N
15
Erich Marie Remarque:
Hraðað ferð til hjálp ar
(Kafli úr sögunni Vinirnir)
GLEÐILiEG JÓL!
Vélsmiðjan Héðinn.
Eftlrfarandl kafli er þýddur úr bók Erich Marie
Remarque, Vinimir. Höfundurinn varð, eins og
kunnugt er, heimsfrægur fyrir fyrstu bók sína,
Ekkert að frétta frá vesturvígstöðvunum. En hún
og Vér héldum heim, hafa verið þýddar á íslenzku
af Birni Franzsyni.
Þriðja bók Remarques, Vinirnir, er ef til vill bezt
þeirra allra. Höfuðpersónur sögunnar eru: Patricia
Hollmann, ung, umkomulaus stúlka, oftast kölluð
gælunafninu Pat, og vinirnir þrír, Robert Lohkamp,
ástvinur hennar, sá er segir söguna, Gottried Lenz
og Otto Köster. Milli þessara fjórmenninga hefir
tekizt föst vinátta, ekki yfirvarpsvelvild í hagsmuna-
skyni, heldur djúp, órjúfandi tryggð, sem reynist
þá bezt, er mest liggur við. Þeir félagar hafa tekið
þátt í heimsstyrjöldinni, en að henni lokinni
þurft heima fyrir að berjast við atvinnuleysið og
áhrif hernaðarins á líf þeirra. Síðast setja þeir á
stofn viðgerðaverksmiðju fyrir bifreiðar. Eiga einn
bíl sjálfir, Ijótan, en afburðaganghraðan, og nefna
hann „Karl“.
Þegar eftirfarandi þáttur hefst, hafa Robert og
Pat tekið sér nokkurra daga frí úr hinni þýzku
stórborg og farið norður að hafi.
Bækur E. M. Remarques eru á svarta listanum
hjá nazistum og höfundar þeirra landflótta, eins
og svo margir mestu snillingar þýzku þjóðarlnnar.
Kaflinn er nokkuð styttur á stöku stað, og fyrir-
sögn hans er sett af mér. H. J.
Ég sat niðri við ströndina og horfði á
sólarlagið. Pat var ekki með mér. Hún hafði
ekki verið vel frísk um daginn.
Þegar sólin var horfin stóð ég upp og
bjóst til heimferðar. Þá sé ég allt í einu —
langt í burtu, hvar þjónustustúlka ungfrú
Mullers kom þjótandi og baðandi út hand-
leggjunum, eins og hún ætlaði að fljúga.
Hún hrópaði eitthvað, sem ég ekki heyrði
fyrir bárugjálfrinu og golunni. Ég gaf
henni merki um að nema staðar, þar til ég
kæmi, en hún þaut áfram í áttina til mín,
setti hendurnar fyrir munninn og — —
guð minn góður! Ég greindi skyndilega
orð eins og „konan yðar“ og „slys“! Ég tók
sprett.
„Hvað hefir komið fyrir“, æpti ég.
En stúlkan kom engu öðru upp, fyrir
mæði, en sömu orðunum ,sem ég hafði
heyrt. Ég hljóp framhjá henni, stökk yfir
girðinguna umhverfis húsið og ruddist inn
í herbergi okkar. Þar lá Pat í rúminu, blóð-
ug á brjóstinu og með knýttar hendur sem
í krampa. Blóð rann úr munni hennar.
Hjá rúminu stóð ungfrú Muller með hand-
klæði og mundlaug.
„Hvað hefir komið fyrir“, kallaði ég og
ýtti henni til hliðar.
Hún gegndi víst einhverju.
„Komið með bindi, hvar er sárið?“
„Það er ekkert sár,“ hvíslaði ungfrú
Muller með titrandi vörum og horfði á mig
skelfdum augum.
Ég rétti samstundis úr mér.
„Blæðing“, sagði hún lágt.
Það var eins og ég fengi högg í andlitið.
„Blæðing". Ég þreif af henni mundlaugina.
„Komið með ís, fljótt, ís“. Ég vætti hand-
klæðið og lagði á brjóstið á Pat.
„Já, en það er enginn ís til í húsinu“,
umlaði ungfrú Muller.
Ég sneri mér við. Hún hörfaði aftur á
bak. „Já, en í guðanna bænum útvegið
hann. Sendið til næstu veitingastofu — og
símið samstundis eftir lækni“.
„Við höfum ekki sírna".
„Hvert þó í heitasta! Hvar er næsti sími?“
„Hjá Massmann".
„Hlaupið þangað, fljótt, hraðið yður.
Símið til næsta læknis. Hvað heitir hann,
hvar býr hann?“ En áður en hún fengi
tóm til að svara, stjakaði ég henni út úr
dyrunum. „Fljótt, fljótt, þér verðið að
hlaupa, heyrið þér. Hve langt er það?“
„Þrjár mínútur,“ anzaði hún og þaut af
stað.
„Og komið með ís“, kallaði ég eftir henni.
Ég vætti þurkuna og skipti um vatn, ég
þorði ekki að hreyfa Pat, vissi ekki, hvort
hún lá rétt. Mér lá við örvinglan vegna
þess, að ég vissi ekki, hvað til bragðs skyldi
taka. Það korraði í henni; svo engdist hún
saman, og straumur af blóði vall út um
munninn. Hún greip andann á lofti í kvein-
andi sogum, og úr augum hennar skein
hyldýpi skelfingarinnar. Þá svelgdist henni
lítið eitt á, fékk hósta, og blóðrennslið
jókst. Ég hélt við bakið á henni og fann,
hvernig vesalings granni líkaminn henn-
ar skalf og titraði. Loksins hneig hún út
af, máttlaus með öllu.
Ungfrú Muller kom aftur, hún líktist
vofu.
„Hvað eigum við að gera“, hrópaði ég.
„Læknirinn kemur undir eins“, stundi
hún lafmóð. „ís á brjóstið og líka upp í
hana, ef hægt er“.
Ég hlóð ís á brjóstið á Pat og var nú
hughægra við það, að geta aðhafst eitt-
hvað. Muldi meiri ís í bakstur og horfði
stöðugt á munn hennar, þennan yndislega,
nú afmyndaða, blæðandi munn.
Einhver varpaði frá sér hjólhesti úti
fyrir dyrunum. Ég stökk á fætur. Lækn-
irinn.
„Get ég nokkuð hjálpað?“ spurði ég.
Hann hristi höfuðið og opnaði tösku
sína. Ég stóð fast við hlið hans, við rúm-
stokkinn og hélt mér um rúmmarann.
Hann leit upp. Ég veik eitt skref aftur á
bak, en sleppti ekki augunum af honum.
Hann athugaði brjóstkassann. Pat stundi.
„Er það hættulegt?“ spurði ég.
„Hver stundar konuna yðar?“ spurði
hann einungis.
„Hvernig? Stundar?" stamaði ég.
„Já, hvaða læknir?“ spurði hann óþolin-
móður.
„Ég veit ekki------nei, ég veit ekki —
held ekki-------“
Hann leit á mig: „Það hljótið þér þó að
vita.“
„Já, en ég veit það ekki. Hún hefir aldrei
sagt neitt um það við mig.“
Hann laut niður að Pat og spurði. Hún
reyndi að svara, en þá kom enn hörð hósta-
kviða. Læknirinn studdi hana. Hún greip
andann á lofti. „Jaffé," stundi hún brotinni
hrygluraust.
„Felix Jaffé? Prófessor Felix Jaffé?“
spurði læknirinn. Hún svaraði með því að
hreyfa augnalokin.
Hann sneri sér hvatlega til mln.
„Þér verðið að hringja til hans undlr eins.
GLEÐELEG JÓL!
Verfcsmiðjan Venus h.f.
r-
GLEÐILEG JÓL!
tltvarpsviðgerðarstofa
Otto B. Arnar.
0^0"0»a"OMO"0"0"0"0»0"0"0"°»»^°V
GLEÐILEG JÓL!
i Heildverzlun
| Jóns Loftssonar.
------------------------------------------------------------------ ^ >
GLEÐLLEG JÓL!
Kolaverzlun
Sigurðar Ólafssonar
GLEÐILEG JÓL!
Amatörverzlun
Þorlcifs Porleifssonar
GLEÐILEG JÓL!
Landssmiðfan.
i—----— ---------------——^