Tíminn - 28.07.1960, Blaðsíða 7

HdtULtmf, fímmtadagnm 28. jóli 1960.
7
f
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
/
/
'/
'/
'/
'/
/
'/
'/
/
'/
'/
'/
’/
'/
'/
'/
't
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
’/
'/
'/
'/
'/
'/
Hann séra Matthías skrapp vestur
til Ameríku og skírði mig
Rætt vi$ Magnús Hjálmarsson, verkfræíing
Tveir vörpulegir menn koma
inn úr dyrunum hjá mér —
annar gildvaxinn og nokkuð
þungur á fæti, kunnuglegur og
hress í máli — Benedikt frá
Hofteigi. Hinn er hár og
herðabrei'ður, grannholda og
beinvaxinn þótt nokkuð sé við
aldur skarpleitur og svip-
mikill, augun grá og einarðleg.
— Þetta er Þórhallur Magnús
Halldórsson, kallar sig Magnús
Hjálmarsson, vestur-íslenzkur
verkfræðingur, ættaður úr Loð-
mundarfirðinum en hefur ferð-
azt um allar álfur og er nú
kominn til íslands ásamt ís-
lenzkri konu sinni til þess að
sjá feðraslóðir.
— Mér fannst ótækt annað en
að sýna ykkur hann, þótt held-
ur sé hann tregur í taumi á
blaðamannafund. En nú skal ég
segja þér nokkru nánari deili á
þeim hjónunum — ættinni á ég
við, segir Benedikt.
Halldór faðir Magnúsar var
Hjálmarsson, Hermannssonar
frá Firði og Margrétar Björns-
dóttur frá Úlfsstöðum í Loð-
mundarfirði, Sigurðssonar
prests á Hálsi í Fnjóskadal,
sem átti Björgu systur Reyni-
staðabræðra.
Móðir Björns á Úlfsstöðum
var Hiláur Eiríksdóttir, systir
Magnúsar guðfræðings í Kaup-
mannahöfn og Jóns föður séra
Stefáns á Auðkúlu föður Hilm-
ars bankastjóra. Móðir Hildar
var Þorbjörg Stefánsdóttir
prests í Sauðanesi, Lárussonar
Schevings og....
— Nei, blessaður hættu
Benedikt, nú er nóg rakið.
— Nei, þetta er aðeins einn
ættleggurinn, segir Benedikt.
— Jú, hættu. Hvar ert þú
fæddur Magnús?
— Ég er fæddur í Mountain í
Norður-Dakota. Foreldrar mín-
ir fluttu vestur 1887 og bjuggu
á nokkrum stöðum í Norður-
Dakota, lengst í Akrabyggð.
Ég er fæddur 1893. Við vorum
fjögur systkinin og einn fóstur-
bróðir — Dóri Hjálmarsson
inajór, sem þið hafið vafalaust
kvnnzt. Elzti bróðir niinn,
Björn, var fæddur á íslandi og
er dáinn. Aðalbjörg systir mín
er búsett í Los Angeles.
— Þú gekkst menntaveg?
— Ég fór á skóla í Grand
Forks og hélt síðan áfram verk-
fræðinámi Ég var kvaddur í
herinn um það leyti og var í
sjóhernum um skeið, sigldi þá
á Atlantshafi í fyrra striði í
tvö ár.
— En verkfræðistörfin?
— Ég hóf þau í Texas — að-
allega landmælingar. Þaðan
fór ég til Los Angeles og var
|þar t|l 1939 og fór svo til
Pennsylvaníu og Panama. Var
þar við gerð skurða og jarð-
ganga, en 1942 fór ég í herinn
aftur um skeið.
Eftir það lá leiðin austur til
Kína til starfa á vegum Banda-
ríkjastjórnar þar. Bandaríkin
veittu þá geysimikið fé til
mannvirkjagerðar þar. Mitt
starf var að líta eftir járnbraut-
um og hafnargerðum. Ég ferð-
aðist mjög mikið þar eystra og
á alls kyns farartækjum — ekki
sjaldan í burðarstól langa
dikt. Hvert lá leiðin fyrst í
Evrópu, Magnús?
— Við höfum víða farið og
átt góða ferð. Loks komum við
til Kaupmannahafnar og tókum
okkur far hingað. Síðan höfum
við ferðast töluvert um hér í
bílnum og haft óblandna
ánægju af. Mér varð það til
ómetanlegs happs að ná sam-
bandi við liann Benedikt. Hann
opnaði mér upp á gátt heim
fyrri tíðar og leysti úr öllum
spurningum varðandi skyldfólk
okkar og áa. Hann er mikill
fræðasjór hann Benedikt og
hann gæti leyst úr mörgum
spurningum landa vestra, ekki
Magnús Hjálmarsson og kona hans Elísabet.
Myndin er tekin heima hjá frú Sigríði Þormar, Bogahlíð 11, þar
sem hjónin hafa dvalið.
vegu. Mér fannst það illt farar-
tæki og var oft að sálast af
þreytu á þeirri setu, en ganga
mátti ég ekki. Þar á eftir fór
ég til Japan í svipuðum erinda-
gerðum. Mér þótti miklu betra
og álitlegra að starfa þar, og
mér líkaði mjög ve! við Japani,
þótt þcir væru þá nýsigruð
þjóð og liart leiknir af Banda-
ríkjamönnum.
— Ilefur þú komið til íslands
fyrr?
— Nei, en ég hef lengi haft
það í hyggju. Þegar ég náði ald-
urstakmarki til að hætta störf-
um, ákvað ég að bíða ekki
lengur, og við hjónin lögðum af
stað í vetur með skipi frá Am-
eríku til Evrópu, og höfðum
bílinn okkar með, þægilegan
fólksvagn.
— Já, ég átti eftir að ættfæra
konu hans, grípur Benedikt
fram í. Hún heitir Elísabet og
er Elíasardóttir, Þorvaldssonar
frá Kelduskógum á Berufjarð-
arströnd.
— Látum það nægja, Bene-
ónýtt að ná sambandi við slík-
an niann þegar maður keinur
liingað.
— Fórstu auslur í Loðmund-
arfjörð?
— Nei, en ég fór víða um
Austurland og hitti margt gott
fólk. Úlfsstaðir í Loðmundar-
firði eru nú í eyði og flest liús
fallin, og hið sama er að segja
um Kelduskóga. Það var því
ekki til neins að fara þangað.
Við komum til Akureyrar, og
mér þótti gaman að sjá hús
séra Matthíasar. Hann og móðir
mín ski-ifuðust á, og þegar
hann kom til Ameríku lieim-
sótti hann foreldra mína í
Mountain og þá skírði Iiann
mig. Svo höfum við ferðazt
töluvert héi* sunnan lands og
dvalið alllengi hér i Reykjavík
og hitt margt ágætisfólk. Nú.
þegar við höldum vestur aftur
langar okkur til að senda öllum
vinum, ættingjum og öðru fólki,
sem við höfum hitt og hafa
veitt okkur marga gleðistund,
bakkir og kveðjur. — a.
Ríkisstjórnin sverfir
að bændunum
Rætt vií Þórð Jónsson, bónda á Múla
í DýrafirÓi
Viðtal þaS sem hér fer á1
eftir, átti Markús Stefánsson
ekki alls fyrir löngu við Þórð
Jónsson bónda á Múla við
Dýrafjörð.
Þórður er fæddur í Árnes-
hreppi' á Ströndum, en flutt-
ist þaðan ungur með foreldr
um sínum að Múla í Dýra-
firði, þar sem hann hefur
dvalizt síðan og býr ásamt
föður sínum Jóni Samsonar
syni.
— HvaS viltu segja mér um
búskapinn sjá ykkur, Þórður?
— Búin byggja afkomu mína
svo til eingöngu á sauðfjár-
rækt, þar sem möguleikar á
mjólkurframleiðslu eru hér
sáralitlir végna erfiðleika á
að koma mjólkinni á markað.
Lítið er um garðrækt hér um
slóðir, nema þá til heimilis-
þarfa.
— Hvemig líst þér á fram
tíðarhorfumar í landbúnaðar
málum okkar?
— Ekki get ég sagt, að mér
finnist neitt sérlega bjart
framundan í þeim málum nú
sem stendur. Þær íhaldsráð-
stafanir, sem gerðar voru
síðastliðinn v' ur, koma ekki
siður hart niður á bændum
en öðrum.
— Þú ert þá ekki sérlega
bjartsýnn á búskaparhorf-
urnar?
— Nei, ekki nema til komi
veruleg hækkun á afurða-
verði til bænda í haust. Allur
framleiðslukostnaður hefur
hækkað stórkostlega undan-
farið, vélar, benzín og áhöld.
Allt hefur þetta stórhækkað.
Ekki má heldur gleyma vaxta
okrinu, sem eykur stórlega
erfiðleika manna við að
standa undir afborgunum og
vöxtum af lánum, enda hlýt-
ur það að leiða til stórfellds
samdráttar í öllum fram-
kvæmdum. Þá er hrein fjar-
stæða að leggja söluskatt á
neyzluvörur eins og kjöt,
mjólk og fisk.
— Fenguð þið ekki leiðrétt
ingu á þeim misgjörðum, sem
ríkisstjórn Emils Jónssoxiar
beitti ykkur í fyrra?
— Að vísu fengum við leið-
réttingu, en ekki nema að
nokkru leyti. Hins vegar nær
ekki nokkurri átt að ráðast
Bændur
Oxlar rneð vöru oc fóiks
bílahióium vagnbeizli op
gnnHur kerrur mrjð -'turtu
beisli =n kassa tæst biá
okkur
Kristján,
Vestureötu 22 Revktpvít
simi 22724
BÍLASAl INN /ið Vitatorg
Sími 12500
Rússajeppi ’60 fæst undir
kostnaðarverði Dodge
Weapon ’53 fæst á goðu
verði
BÍLASALINN »ið Vitatorg
Sími 12500
Auglýsið í Tímanum
SKIPAUTGCRB RIKISINS
Esja
til Vestmannaeyia um þjóðhátíð-
ir.a þar. Pantaðir farmiðar óskast
innleystir fyrir hádegi í dag. En
nrðar, sem kunna að verða óinn-
leystir, verða seldir öðrum á morg
uu. föstudag.
Bifrei5asalan
Sala er örugg hjá okkur
Símar 19002 og 18966
Ingólfsstræti 9
Þórður Jónsson
á eina stétt í landinu og
svipta hana sinu lögboðna
kaupi með valdi. Enda geri
ég ráð fyrir, að fáar stéttir
myndu taka slíkum afarkost-
um þegjandi og hljóðalaust.
Mér skilst, að hækkunin
hafi numið 2,8% og var það
aðallega á ull og gærum, en
þar kemur hún ekki að sama
gagni og ef hún hefði komið
á kjötið. Svo kom einhver smá
vægileg á mjólk síðastliðið
vor.
— Segðu mér nú, Þórður,
hvernig er um atvinnu á Þing
eyri um þessar mundir?
— Það má segja,, að atvinna
hafi verið all sæmileg á Þing
eyri þar til síðari hluta vetr-
ar, en þá fóru tveir af þeim
þrem bátum, sem héðan eru
gerðir út, á net. Eftir það dró
nokkuð úr atvinnu, og hún
va rekki eins stöðug og verið
hafði.
Annars eru mjög góð skil-
yrði til fiskmóttöku á staðn-
um, siðan kaupfélagið stækk
aði og endurbætti frystihús-
ið, og er það nú eitt af glæsi
legustu frystihúsunum utan
Faxaflóa. Einnig er rekjn önn
ur fiskverkunarstöð, sem salt
ar og herðir fisk af tveim
bátum.
Annars staðar hefur kaup-
félagið aðallega haft forystu
um og verið aðaldriffjöðrin
i atvinnulífi Þingeyrar. Meðal
annars starfrækir það fiski-
mjölsverksmiðju og útgerð.
Þá eru gerðir út héðan
nokkrir trillubátar og hafa
aflað sæmlega og skapað tals
verða atvinnu. Svo er hér
starfandi smiðja, sem orðin
er landsfræg fyrir löngu.
Lengra varö samtalið ekki
að sinni, og þökkum við Þórði
góð og greið svör. Ef til vill
vinnst síðar tími til að spjalla
betur saman.
Markús Stefánsson.