Tíminn - 05.05.1964, Blaðsíða 3

Sautján ára piltur
sveitarstjórinn,‘J Ole Kock H^sen,
lék einnig á píanó, og Niels-nenn
ing fannst hann taka sér mikið
fram, ákvað hann að reyna annað
hljóðfæri — og valdi kontrabass-
ann. En þrettán ára drengir í
Danmörku ganga ekki með fullar
hendur fjár, og því var ekki um
annað að ræða fyrir Niels-Henn-
ing en ganga á fund foreldia
sinna og fá þá til að Jeggja í þessa
fjárfestingu, bassafiðlan kostaði
500 krónur. Faðir hans lét það eft-
ir honum með einu skilyrði: Að
sonurinn tæki þetta af fullri al-
vöru, fengi sér góðan kennara og
lærði á hljóðfærið. Síðan var
kontrabassinn keyptur, gljáandi
íínn og mun stærri en eigandinn,
og eftir hálfan mánuð var Niels-
Henning farinn að ganga í tíma hjá
hinum konunglega kapellumúsií'
usi, Oscar Hegner. Hann hefur
fram á þennan dag verið leiðbein
andi Niels-Hennings, sem ber tak-
markalausa virðingu fyrir þessum
kennara sínum. Það krefst ótrú-
legrar þjálfunar að leika pizzi-
cato á bassafiðlu, eins og vera
ber í rythma í jazzhljómsveit.
En það er skemmst af að segja,
að Niels-Henning var eftirsóttur
í ýmsar beztu jazzhljómsveitirnar
dönsku, og þær eru margar góðar
þar í landi. En síðan 1962 hefur
hann verið fastráðinn í rythma-
flokkinn í Montmartre, leikið þar
m. a. með ýmsum frægustu jazz-
spilurum heims, t. d. píanóleikar-
anum Bud Powell og tenórleikaran
um Dexter Gordon. Þeir hafa
ekki getað orða bundizt um snilld
þessa danska drengs, og í raun-
inni ganga sögur af leikni hans
þegar meðal jazzleikara um víða
veröld.
Niels-Henning hætti námi í
menntaskólanum í Hróarskeldu í
fyrrasumar. Ekki var það af því
að hann ætti erfitt með námið,
þvert á móti gáfu kennararnir hon-
um þann vitnisburð, að hann hefði
óvenjulegar stærðfræðigáfúr til að
bera. En pilturinn var orðinn all
þreyttur á því, hvernig bekkjar-
bræðurnir gutu til hans augunum,
þegar hann kotn of seint á morgn-
ana eftir að hafa leildð í jam-sessi
on í St. Regnegade fram á rauða-
nótt — og svo tóku þeir sig til
að lesa upphátt ummælin úr morg
unblöðunum um frammistöðu
hans.
Annars eru þeir mjög samrýnd-
ir, Niels-Henning og bræður hans
Alltaf, þegar hann hefur lokið
leik sínum í Montmartre síðla
kvölds, bíður einn bræðranna í bíl
fyrir utan til að aka Niels-Henn-
ing rakleitt heim svq að hann
lendi ekki í sollinum og freisting-
uim jazzlífsins. Niels-Henning lót
sjg ekki fnuna um að kaupa nýj-
an bíl handa Helge bróður sínum
Og í sameiningu með Foul bróður
sínum festi hann kaup á sveita-
bænum ,,Kildegaarden“ á Sjálanrii
með tíu ekrum lands. Þeir hafa
þegar gróðursett þai með eigip
höndum 200 grenitré og rækta þar
i stórum stíl ertur til svínafóð-
urs. Þeir borguðu 42 þús. krónur
fyrir jörðina, og ætla að verja þar
öðru eins til að koma upp gisti
og hressingarheimili fyrir ferða-
menn, og gamla svínahúsið þar
ætla þeir að innrétta sem tónleika- ?
höll.
Niels-Henning hefuv fleiri á- I
hugaefni en iazzinn. Hann les jjj
ieiknin öll af skáldskap, og eft-
irlætishöfundur hans er Stefan
Zweig, Sören Kierkegaard, Njls Pet $
ersen og Blicher Á sokkabandsár |
unum hafði hann megna lítilsvirð- |
ingu á klassískri tónlist, en nú |
dáir hann hana af heilum hug. — fi
Hann er um þessar mundir að æfa I
bassakonsert eftir Handei til að |
leika hann á hljómplötu- og önnur f
sígild tónskáld, sem hann dáir, eru |
Bach, Bartók og Debussy, leikur 1
hann verk þeirra á píanóið, þegar I
hann hvílir sig frá bassanum. — £
Annars hefur hann keypt sér þrjá 1
Framhald á 13. síðu.
Skattablóm shaldsins
fellir blöSin
Moigunblaðinu þykir það
hart, að fólk skuli nú vera fair-
ið að sjá gegnum blekkingar
íhaldsins í sambandi við skatta
frumvarp það, sem fram hefur
verið lagt. Þetta átti að vera
glæsinúmer og kallast „stór-
felld skattalækkun“ hvað sem
. tautaði og raulaði. Þegair á það
? var bent með skýrum rökum
Sog tölum bæði á Alþingi og
hér í blaðinu, að frumvarpið
Ai hefði ekki í för með sér skatta
■v lækkun, heldur meira að segja
Iraunverulega skattahækkun
miðað við árið 1960, þegar síð-
ustu reglur um persónufrádrátt
voru settar, vegna þess að breyt
ingarnair nú, duga ekki einu
sinni til þess að vega upp á
móti hækkun dýrtíðarinnar og
verðlagsins á tímabilinu, sem
síðan er liðið, fór Mbl að
kveinka sér yfir þessum mál-
j! flutningi og he'ldur því áfram,
því að íhaldinu þykiir að sjálf-
sögðu hart að horfa á þetta
skrautblóm s_ift fella blöðin, áð-
''' ur en það springur út.
„Miðast við tekju- og
verðbreytingar",
Enn s.l, sunnudag er MM að
bisa við að telja fólki trú um
,skattalækkunina‘ í forystugrein
en svo böksulega tekst til að
blaðið viðurkennir hreinlega,
að þetta sé ekki skatta-
lækkun heldur aðeins ver-
ið að^ færa reglur til sam-
ræmis**við „tekju- og verðbreyt
ingar“. Blaðið segir: „Nú hefur
viðreisnairstjórnin Iagt fyrir Al-
þingi frumvarjp um nýjar skatta
lækkanir, sem miðast m.a. við
þær tekju- og verðbreytingar,
sem orðið hafa s.l. tvö ár.“.
Þairna viðurkennir blaðið tfl-
gang frumvarpsins. En gallinn
á þessari gjöf Njarðar, sem Mbl
forðast auðvitað eins og heit-
an eld að láta fylgja, er sá, að
breytingin er ekki nógu mikil
til þess að ná tekju- og verð-
breytingum síðustu áira, hækk-
un persónufrádráttarins ekki
nóg til þess að jafnast á við
verðhækkunina, og því er um
hreina og beina skattahækkun
að ræða samkvæmt þessu frum
varpi, miðað við ástandið eins
og það var, þegar síðustu regl-
ur um persónufrádráttinn voru
settar Um þetta liggja fyrir
alveg tvímælalausar hagtölur,
sem Mbl hefur að sjálfsögðu
foirðazt að birta, og eru þessar:
Persónufrádrátturinn samkv.
nýja frumvarpinu skal hækka
um 30% síðan hann var síð-
ast ákveðinn í apríl 1960, en
á sama tíma hefur verð-
Iagið hækkað um 53,3%
Þess vegna feluir frumvarpið
ekki einu sinni í sér lagfæringu
eða samræmingu við breyting-
ar tekna og verðlags. Þar vantar
rúm 23% upp á, og þess vegna
þarf ekki neinum blöðum um
það að fletta, að hér er um
skattahækkun að ræða, miðað
við áiið 1960, en ekki skatta-
lækkun. Þetta sér og skilur
hver maður i landinu, og Mbl
ætti að hætta að gera sig hlægi
Iegt með því að rembast eins
og rjúpa við þennan „skatta-
Iækkunar“-staur sinn.
Rúsína í pylsuenda.
En Mb. ber heldur aldrei á
borð rúsínuna í enda þessa
sláturkepips síns, en hún er sú,
að svona i leiðinni greip íhald-
Framhald á 15. síðu.
Þama nýtur Nlels-Henning Örsted Pedersen góSa veðursins á sínu eigin óSali. Þetta er bóndabærinn, sem hann
og Poul bróSir hans hafa keypt og ætla að endurbæta fyrir alit aS 50 þús. d. krónur, m. a. Innrétta tónleika-
sal í svinahúsinu.
„ÞEGAR ég var sautján ára“ —
getur Niels-IIenning Ör-
sted Pedersen byrjað að segja eina
gj^ínum stóru sögum seinna á
æviníii, söguna um það, hvernig
vegur hans opnaðist til heims-
frægðar. Pilturinn er 17 ára enn
sem komið er, verður ekki 18 fyrr
en eftir nokkrar vikur, 28. maí.
íslenzkir jazzaðdáendur kannast
auðvitað flestir við hann, því að
hann er þegar kominn í tölu
fremstu jazzleikara Evrópu, þv?
að fáir standa honutn á sporði í
því að spila á bassafiðlu. Og þá
eru Ameríkumenn ekki seinir á
sér. Á dögunum fékk pilturinn boð
írá amerísku hljómplötufyrirtæki
um að fara vestur um haf a. m. k.
til ársdvalar og leika þar inn á
plötur. Niel’s-Henning Örsted Ped-
ersen er sem sé talinn vera ein
hver mesti galdramaður á kontra
bassa, sem komið hefur fram a
sjónarsviðið í sögu jazzins,
í Kaupmannahöfn er veitinga
hús, sem nefnist Montmartre, og
þar gerast helztu tíðindi í jazzheim-
inum þar í borg. Þar hefur NieL-
Henning leikið með frægustu
hljómsveitum síðustu missiri og
vakið furðu aUra, er hafa heyit
hann leika. Á hverju sumri er hald
in jazzhátíð í bænum Landskrona
í Svíþjóð. Þar kom Niels-Henning
fram í fyrrasumar. Einn af áheyr-
endum hans þar var einn af fræg-
ustu jazzhljómsveitarstjórum
heimsins, Count Basie, og hann
varð svo hrifinn af list unga mani s
ins, að hann bauð hcnum þegar
að taka sæti i hljómsveit sinni,
sem annars er einungis skipuð
blökkumönnum, en Niels-Henning
gat ekki tekið boðinu. því að 13
ár er lágmarksaldur til að fá
vinnuleyfi í Bandaríkjunum. Nú
er aftur komið tilboð frá grammó
íénfélaginu RCA, og Niels-Hennine
liefur ákveðið að halda vestur u;n
haf á næstunni til að leika þar inr.
á plötur — og þá er skammt ti'
heimsfrægðarinnar.
Niels-Henning á ekki langt að
sækja tónlistarhneigðina, því móð
ir hans er kirkjuorganleikari, og
Niels-Hcnning hvílir sig á bassafiðlunni við og við og grípur þá í píanóið,
spilar þá oft Bach og nærri alltaf klassíska músík.
faðirinn er talsvert gefinn fyrir
að leika á fiðlu. Þó telur hann sig
ekki stóran á því sviði, og segir
því til sönnunar, að Niels-Henn-
ing gangi oftast út, þegar hann
taki upp fiðluna. En sonurinn er
nú heldur enginn meðalmaður, og
íaðirinn ætti að geta þó nokkuö,
jafnvel þótt hann slagi ekki upp
í soninn á þessu sviði. Niels-Henn-
ing á fjögur systkini, sem öll hafa
hneigzt að tónlist, þótt þau hafi
öll menntazt til annars starfs, en
Niels-Henning er þeirra lang-
yngstur. Fyrst er hann man að haía
hrifizt af að hafa korpizt í nánt-
unda við músik var, er bróðir hans
og félagar hans, sem stofnuðu á-
hugamannahljómsveit, sem þeir
nefndu „Guys“, og æfði sig heima
hjá þeim bræðrum, léku swing.
Þrettán ára komst Niels-Henn
ing sjálfur fyrst í hljómsveit. —
Fram að þeim tíma hafði hann
lært og æft sig á píanó. En nú
stofnuðu þeir nokkrir saman hljó n
sveit, bróðir hans, Helge, lék á
tenórsaxófón. En þar sem „hljóm-
- jazzundur Evrópu
TÍMINN, þriðjudaginn 5. maí 1964