Tíminn - 05.05.1964, Blaðsíða 8

MINNING
Steinþór Jðhannsson
kennari
Þessl gamli vinur og ágæti sam-
starfsmaður frá skólastjóraárum
mínttm á Akureyri hvarf í gröf
sína 20. apríl s. 1. án þess að ég
veitti þvi eftirtekt. Það var raun
ar líkt þeim hlédræga heiðurs-
manni að hverfa hljóðlega. En
þörf er mér á því að senda hon-
um smákveðju, þótt með seinni
skipunum sé.
Steinþór Jóhannsson var fædd
nr 3. jan. 1890 að Garðsá í Eyja-
firði. Voru foreldrar hans J6-
hann Ágúst bóndi þar og á S.-
Laugalandi, Helgason, og kona
íhans Þóra Ámadóttir bónda á
Garðsá, Hallgrímssonar. Láuk
Steinþór gagnfræðaprófi á Akur-
eyri 1912 og kennaraprófi við
Kennaraskólann 1928. Námsferð
fór hann til Norðurlanda 1927 og
kennari barna var hann á ýms-
um stöðum frá því hann lauk gagn
fræðaprófi þar til hann gerðist
kennari við Bamaskóla Akureyrar
haustið 1930, og vann þar óslitið
um 25 ára skeið, en hætti þá
kennslustörfum 65 ára að aldri,
vegna heilsubilunar.
Á æskuáram sínum vann Stein-
þór ötullega í Ungmennafélagi
Fæddur 3.1. 1890. Dáinn 13.4
1964.
Vinarkveðja:
Tímans elfur áfram streymir,
ekkert stenzt við hennar þunga —
með sér hrífur háa og lága,
hrausta, veika, gamla, unga. —
Stundum lygn með lágum niði
liðast hún um blómgva dali,
stundum hratt með fossafalli
fleygist hún um gljúfrasali.
Þannig og með ámm líður
okkar för að víða sænum,
þar sem leikur lítil bára
létum faldi í aftanblænum —
þar sem beljar brim á skerjum,
brotsjór ógnar veiku fleyi,
þar sem ofar bárubliki
bjarmar up af nýjum degi.
í deiglunni skírist það gull sem
er glætt,
og gott skal það efni, er í líftaug
skal spinna.
Ef grunnamir bresta er háborgum
hætt. —
Með hugsun og starfi skal sigrana
vinna.
Það skildir þú snemma — við
skiljum það enn, —
þú skreiðst ekki í felur og blést
ekki í kaunin.
Þeir vinna oft hljótt okkar
vöskustu menn,
þeim vinnunnar gleði eru dýrustu
launin.
Þú fyrirleizt amlóðans ákvæðis-
skrift,
en ótrauður fylgdir þú vorboðans
merki,
þótt laun væru skömmtuð — já,
skorin og klippt,
þú skeyttir því lítt, en gekkst ein-
huga að verki.
Þú baðst ekki heiminn um hrós
eðavöld,
ei hræsni né smjaður þér lágu
á tungu,
og því ertu fallinn með flekklaus-
an skjöld
að fegursta dæmi þú gafst hinum
ungu.
Á hugans engi andans gróður
i þínum gengnu sporum skín.
Göfgra drengja er heyri ég hróður
hlýt ég lengi að minnast þín!
Magnús Pétursson.
ÉnH
sveitar sinnar og hlaut þar, sem
fleiri, æskilega þjálfun í þegnskap
arstörfum og óeigingjömu við-
horfi til málefna þeirra og skyldu
starfa, sem hann tók að sér að
sinna og vinna að. Hann var því
einn af þeim úrvalsstarfsmönnum
í hverri starfssveit, sem jafnan
verða eftirsóttir þangað, sem úti-
loka á alla „aktaskrift". En það
er hvergi nauðsynlegra en við
skólastörf. Hann var líka ágætlega
hagvirkur cg listfengur í eðli, svo
að hvert verk lék í höndum hans,
smiður góður og vann við slík
störf flest sumur. Og vissulega
nutu nemendur hans ríkulega hand
lagni hans og smekkvísi við
margs konar föndur, sem jók á
fjölbreytni og magnaði starfs-
gleði og lífrænt nám.
Þegar Steinþór Jóhannsson lét
af störfum haustið 1955 settust
samstarfsmenn hans við Barna-
skóla Akureyrar að kaffiborði
með honum og kvöddu hann þar.
Þangað sendi ég þeim og honum
kveðju, sem ég ætla að birta hér
lítið stytta. Hún kemur því Stein
þóri ekki á óvart og hljóðar þann
ig.
....Við þetta kaffiborð vildi
ég gjarnan hafa setið með ykkur
í kvöld, þegar kveðja á Steinþór
Jóhannsson kennara eftir 25 ára
starf hans við barnaskólann. Það
fækkar nú óðum kennurunum,
sem hófu hér starfið með mér í
nýja húsinu haustið 1930 . . . En
þessum kennurum, og þeim sem
komu á næstu árum, á bamaskól-
inn mikið að þakka. Eg efast um
að öllu betri starfsmannahópur og
samstæðari hafi víða verið að
verki. Og þetta á við allan hóp-
inn, sem ég skildi við 1947. Eg
minnist hans með þakklátum hug.
En einkum er nú vinur minn
Steinþór Jóhannsson ofarlega í
huga mínum við þessi tímamót.
Hann er einn þeirra afbragðs-
manna, sem hefur hvert starf til
vegs og virðingar. Samvizkusemi
hans og trúmennska, verkhyggni
hans og snyrtimenska, og frábær
lagni við alla kennslu, skipa Stein
þóri í flokk úrvalsmanna í kenn
arastétt. Eg minnist aldrei þess,
að Steinþór væri ekki jafnan þar
sem hann átti að vera, né heldur
að hann möglaði nokkurn tíma um
það, sem þurfti að gera. Svo traust
ur var hann og heill í starfi. Um
það vitnaði líka jafnan hópurinn
hans í 3. stofu. Þar var ætíð frá-
bær regla og ágæt stjórn, enda
man ég aldrei til þess, að skóla-
stjóri þyrfti þar nærri að koma,
eða nokkum tíma bærist kvörtun
ÆT-'
o
Á TÓNLEIKUM Kammermú^
ikklúbbsins í Melaskólanum,
fluttu þau Averil Williams
flauta; Einar G. Sveinbjörnsson
fiðla og viola; Gunnar Egilsson,
klarinett, og Þorkell Sigur-
bjömsson, píanó, kammertón
verk eftir Mozart, Bach, Poul-
enc og Milhaud.
Es-dúr tríó Mozarts, fyrir ú-
olu, klarinettu og píanó, er í
sínum einfaldleik, vandtúlkað
verk.
Flutningur þess var þarna
heldur hversdagslegur, og urðu
ýmis smáatriði í túlkun mjög
útundan.
Tríó fyrir flautu, fiðlu og pí-
anó eftir Baoh er strangt i
formi, en var vel og samvizku-
samlega imnið og heildarflutn
ingur dágóður.
Verk „síðrómantíkeranna" —
þeirra Poulenc og Milhaui
vom tnjög áheyrileg og oft
skemmtileg áheymar.
Sónata hins fyrrnefnda fyrir
flautu og píanó var vel flutt oj
samleikur ágætur.
Flutningur góðrar kammer-
tónlistar er sú tónlistariðkun,
sem þarfnast óhemju vinnu, og
þróttlausra samæfinga.
Á þessum tónleikum, gætti
þess nokkuð, að betur hefði
mátt undirbúa, sumt af því
sem flutt var, til þess að hlust-
endur og flytjendur mættu bet
ur við una.
Þá væri og heppilegt að hlust
endahóp fjölgaði nokkuð til að
skapa fastari starfsgrundvöjl
fyrir þessa ómissandi starfsemi
Unnur Amórsdóttir.
Samsöngur
FYRSTI samsöngur Karla-
kórs Reykjavíkur á þessu starfs
ári, fór fram í Austurbæjarbiój
þann 27. apríl s. 1., undir stjórn
Jóns S. Jónssonar. Efnisskrá
kórsins var hin hefðbundna og
algenga samsetning slíkra verk-
efna.
Vitaskuld er vart hægt að
búast við stórstigum breyting-
inn, frá ári til árs í kórþjálfun.
þar skilar framförum oft hægt
og sígandi, og er þáf vel ef svo
er.
Um samsöng kórsins nú má
telja að raddir — þjálfun og
túlkun, sé svipað og á síðast-
liðnu vori nema hvað efnisval
var nú öHu fáskrúðugra.
Sverrir konungur felur í sér
mikla möguleika sem karla.
kórslag, í góðri raddfærslu en
útsetning Ragnars H. Ragn-
ars og túlkun kórsins hæfði
vart þessu ágæta lagi.
Þá flutti kórinn nokkur ísl.
lög ásamt tveim lögum Toivo
Kuula og var seinna lagið
Dagshvöt ágætt kariakórsveik,
og prýðilega flutt, þá var og
enskt þjóðlag frá 16. öld, í stað
góðri raddsetn. Jóns S. Jónsson
ar smekklega meðfarið.
Enska lagið Tipparery virðist
nú hafa leyst „Hrausta menn“
af hólmi, enda mjög líklegt til
vinsælda, og flutti Guðmundur
Jónsson það, og Volgu-sönginn
með miklum ágætum, og við
hrifningu áheyrenda.
Svala Nielsen söng einsöng í
tveim andlegum söngvum. Rödd
hennar er þétt og jöfn — og
féll mjög vel að hinni dramat-
ísku hlið þessara söngva.
Guðmundur Guðjónsson fór
vel með einsöng í nokkrum lög
um og vakti rússneska lagið
Kalinka mesta athygli.
Söngur kórsins var nokkuð
misjafn en þótt undarlegt megi
virðast komu fallegustu blæ
brigðin í söng hans bezt frara
í Iéttari verkefnum.
Við hljóðfærið var Ásgelr
Beinteinsson og hafði kórinn
góða stoð í honum.
Unnur Arnórsdóttir.
US SKÁLDSINS
AKUREYRI er fagur bær og
merkilegur. Hvað eftir annað
hafa andleg stórmenni sett svip
sinn á lífið norður þar. Svo
var um Davíð Stefánsson frá
Fagraskógi- Við andlát hans hef
ur sett söknuð að hjarta allra
lándsmanna, en þó eðlilega mest
þeirra, sem höfðu hann mitt ó
meðal sín. Nú stendur hús
hans, fagurt en yfirlætislauít,
á einum fegursta stað í bæn-
um. Úr gluggunum þar sér norð
ur yfir Eyjafjörð, til fjalla
heiða og stranda. í húsinu er
eitt bezta bókasafn, sem venð
hefur í eigu eins manns á fs
landi.
Enginn efi er á því, að Akur
eyringum og raunar þjóðinni
allri, mun finnast það verðug*,
að þetta hús standi sem minnis-
merki um skáldið, sem bjó þar
með þeim ummerkjum, sem
það hefur og öllu, sem í því er
líkt og Sigurhæðir hafa nú verið
gerðar að Matthíasarsafni.
Hús Davíðs Stefánssonar, sem
Davíðs-safn, er að vísu verðug
virðing við hið látna skáld. En
möguleiki er á, að gera þetta
hús enn ríkari vott þeirrar ást-
ar, sem nafn Davíðs Stefáns-
sonar vekur í brjósti íslend
inga ,og þakklætis þjóðarinna:
til hans.
Þjóðin öll á að taka hönduro
saman og koma þessu þannig
fyrir, að húsið verði áfrani
Davíðshús, með bókasafni hars
og öðru til minningar um skáld
ið. Síðan á að nota húsið t:l
þess að bjóða þar til dvalsr
skáldum og rithöfundum um
lengri eða skemmri tíma. Þeir
eiga ekki að greiða húsaleigu.
en geta haft þar heimili sitt og
notað bókasafnið, sem einnk?
yrði bætt og fullkomnað.
Með þessu móti héldi húsio,
númer 6 við Bjarkastíg, áfram
að vera „hús skáldsins" og yrði
ekki einungis minjagripur um
ástsælan listamann, heldur
hefði hagnýta þýðingu og gæti,
ef vel tekst til, borið ríkulegan
ávöxt.
Akureyri hefur mjög margt
til síns ágætis, sem gerir bæ-
inn að kjörnum dvalarstað fyrir
skáld, hvort heldur er til hvíld
ar og hressingar, eða til frjórr..
ar vinnu. Það er svo sem gott
og blessað frá þjóðfélagsins
hálfu, að leggja skáldum tó'
nokkur listamannalaun. En þeg-
ar til viðbótar þeim kæmi til
boð um ókeypis bústað un
nokkurn tíma. á friðsælum stað
í friðsælum og fögrum bæ og i
því andrúmslofti. sem hvílir yf
ir „húsi skáldsins“ Davíðs Stef
ánssonar. væri hið síðarnefnda
í ýmsum tilfellum enn dýrmæt
ara.
Með þessu móti yrði minning
unni um Davíð Stefánsson sýnd
verðug og viturleg virðing. —
Þetta yrði þjóðinni til sóma og
nytsemdar.
Páll H. Jónsson
frá Laugum.
úr heimili um að eitthvað væri
þar ábótavant, sem kennarinn gat
að gert.
En þetta þarf ég vitanlega ekki
að segja ykkur, sem lengi hafið
starfað með Steinþóri Jóhanns-
syni. Þið þekkið þetta öll. Hitt
vildi ég með þessu undirstrika,
að slíkir menn eru hverri stofn-
un mikill happafengur, og þyrftu
nú að vera á hverju strái.
Án efa fá hinir yngri menn nú
nasasjón af ýmsu í kennslutækni.
sem hinir eldri fóru á mis við.
Það er að sjálfsögðu eðlileg fram
vinda og á svo að vera. En þrátt
fyrir allt ágæti aukinnar tækni í
kennslustarfi, skyldi það þó aldrei
gleymast, „að maðurinn er gull-
ið, — þrátt fyrir allt“. En það
væri háskasamlegt öllu skólastarfi
og öllu uppeldi, ef tækniþróun
þessara mála sigldi inn í skólann
á kostnað þeirra höfuðdygða, sem
jafnan munu prýða hverja mann
veru og gefa henni eilíft gildi, en
það er trúmennskan við sjálfan
sig og aðra og hið kærleiksríka
og fómfúsa hugarfar, sem á vilja
og löngun til að verða hverju
góðu máli að liði og rétta sér
hverju mannsins bami hjálpar-
hönd. Og þess vil ég mega óska
af heilum hug, að þessir höfuð-
kostir uppalandans megi nú og
um alla framtíð prýða hvern kenn
ara, í hvaða skólaflokki sem
hann starfar . . .“
Svo kveð ég nú Steinþór Jó-
hannsson vin minn með svipuðum
orðum og þá, þótt nú sé breytt
högum. Eg fagna þeirri vinsemd
og þeim þakkarhug, sem til hans
streymir frá nemendum hans og
samverkamönnum. Til þess vann
hann. Og gott er heilum vagni
beim að aka.
Sjálfur á ég mikið að þakka, —
frábært samstarf, drengskap og
hollustu. Og þeirri þökk fylgja ein
lægustu blessunaróskir.
Börn Steinþórs Jóhannssonar
og konu hans, Sigrúnar Ingimars
dóttur (þau skildu) eru tvö:
Bryndís, húsmæðrakennari í Rvík,
og Örn, prentari á Akureyri. Þeim
sendi ég einlægustu samúðar-
kveðju.
Snorri Sigfússon.
8
TÍMINN, þriSjudaginn 5. mai 1964