Tíminn - 24.04.1965, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 24. aprfl 1965
TÍMINN
11
37
jafnvel það, að sjá Yosh niður á hafnargarðinum, hafi verið
þægileg og ánægjuleg sjón. Þeir trúðu því, að þeim hefði
verið bjargað úr greipum dauðans, því aðrar þrjár vikur í
Pomala hefðu án efa krafizt annarra þrjátíu dauðsfalla. Skip
inu, sem flutti þá, hafði verið sökkt, og voru þeir nú að
lokum orðnir nokkurn veginn öruggir aftur. Nú voru þeir
hreinir í fyrsta skipti í marga mánuði og þeir voru komnir
til vina sinna.
Japanirnir voru líka vingjarnlegir, svo að þeir gátu að
lokum setið og látið sér líða vel, þurftu ekkert að gera, nema
láta sér batna. Óttinn við dauðann var horfinn, að minnsta
kosti í bili. Margir þeirra áttu þó eftir að láta lífið, vegna
grimmdar og skeytingarleysis óvinanna, en það varð þó
ekki næstu átján mánuðina.
Síðar átti ég eftir að fá nákvæmar lýsingu á því, hvað
Pomalaa-mennirnir höfðu orðið að ganga 1 gegnum. Til að
byrjað með bafði nær allur hópurinn, tvö hundruð menn
(tuttugu og níu liðsforingjar, þar á meðal tveir læknar, og
eitt hundrað sjötíu og einn óbreyttur liðsmaður) fengið malar
íu, þegar þeir lögðu af stað, og um fimmtíu fengu alls kyns
sárasjúkdóma.
Búðir þeirra voru um það bil einn og hálfan kílómetra
fyrir sunnan Pomalaa. og voru þær staðsettar við jaðar frum-
skógarins, á mýrlendu æði, sem allt úði og grúði af moskó-
tóflugum. Vistarverurnai voru bambus-kofar, með þökum
úr pálmalaufi. Mennirnir lágu á tveggja og
hálfs fets breiðum borðum. Hreinlætisútbúnaðurinn í búð-
unum var frumstæður og algjörlega ófullnægjandi, og við
þetta bættist, að rottur herjuðu á mennina.
Daglegur matarskammtur mannanna var 600 grömm af
hrísgrjónum og 60 grömm af lélegu grænmeti, 60 gr. af
sykri og dálítið af kaffi. Stundurh fengu þeir líka dálítið
feaf nýjum eða söltuðum fiski og einstalja smötfítí'Sábl|u^ ’eggi^
Eftir mikil mótmæli fengu þeir nokkuð 'af" ^ufíalo-kjöti.
Þeir urðu að vinna erfiðisvinnu við að grafa í söltum
mýrum — þræla í for frá klukkan 7 á morgnana
til klukkan 5 á daginn, og fengu aðeins tveggja klukku-
stunda hlé um miðjan daginn til þess að borða og hvíla
sig. Verðir úr sjóhernum í Kendari héldu uppi aga og skipu-
lögðu vinnuflokkana, og japanskir borgarar sáu um matinn,
aðbúnaðinn, lyfjabirgðirnar og stjómuðu vinnunni. Þessir
wirm’ atísKOtic'iæ'?'?:
óbreyttu borgarar höfðu sýnt algjört skeytingarleysi varð-
andi velferð fanganna.
Stuttu eftir að þeir komu til Pomalaa hafði gosið upp
malaríufaraldur og í kjölfar hans fylgdi blóðkreppusótt.
Það var hlægilega lítið um lyf, og þó sér í lagi kínin. Stund-
um var komið með laufið af Papayajurtinni, sem hinir-inn-
fæddu tuggðu til þess að fá kínin, en oftast var þó líka
neitað að útvega þau. Sumir mannanna fengu þrjátíu mal-
aríuköst þessa átta mánuði, sem þeir voru þarna, og oft
fengu þeir ekkert kínin. Áður en tveir mánuðir voru liðnir
var íarið að bera á sjúkdómum, sem stöfuðu af eggjahvítu-
og bætiefnaskorti, og mennirnir fengu beri-beri, pellagra,
blindu og hvað eina annað, sem hægt var að fá. Þar við
bættist, að margir voru með meltingartruflanir, þjáðust
vegna hitans og af ofþreytu. Alls ekkert kínin var fáanlegt
frá því 27. júlí og fram til 31. ágúst, og varð það til þess, -
að átta menn dóu. í lok ágúst voru aðeins nítján menn
vinnuíærir, og meira að segja Nipparnir ákváðu, að betra
væri að hætta og senda þá aftur til Macassar.
Af þeim eitt hundrað áttatíu og fjórum, sem sneru aftur,
voru aðeins tuttugu og átta, sem gátu gengið nokkuð að
ráði, sextíu og átta gátu ekki gengið, og varð að styðja þá,
og sextán voru liættulega sjúkir.
Reglur Yosh um, að ekkert samband skyldi haft við menn-
ina, voni fljótlega brotnar, án þess að nokkur væri tekinn
fyrir það. Við sendum merki á milli þannig, að verðirnir
sáu ekki. Við sendum bréfmiða, sem við földum í hrísgrjón-
unum, og eftir að skvggja íók, höfðum við beint samband
við mennina. Þeir höfðu ekki fengið neinar fréttir af styrjöld-
inni í átta mánuði, svo við gátum sagt þeim frá innrásinni
í Ítalíu og falli hennar og því, sem áunnizt hafði í barátt-
unni við kafbátana á Atlantshafi, sem nú var á hápunkti
velgengninnar, og frá mðrgu öðru, sem var eins og töfralyf
fyrir þessa veiku menn, sem mörgum hverjum var ekki
hugað líf.
Annar var sá liðsforingi, sem ég þekkti ekki aftur, Mark
Kerr. Hann var eins og beinagrind, og þjáðist af beri-beri,
malaríu og blóðkreppusótt. Nokkrum kvöldum áður hafði
hann „dáið“ í nokkrar mínútur, þegar hann fékk slæmt
malaríu-kast, en einum læknanna hafði tekizt að lífga hann
við aftur. Frá læknisfræðilegu sjónarmiði var ómögulegt
að hann gæti lifað, en hannihélt samt 44íam?,aS4ifú\íá:Mark-
inúm eínum saman. Flcstir aðrir menn hefðn .go^',^yp
undír svipuðum kringumstáeðum — Íátio unclkn o^'ömo á
fáeinum mínútum. Maður lifir ekki lengi, eftir að hann
hefur misst kjarkinn, viljann til þess að lifa. En Mark neit-
aði beinlínis að deyja.
Þegar frá leið fórum við að venjast því að fá menn aftur
eftir dvöl á eyjum hér og þar í Kyrrahafinu, og voru þeir
þá oft þannig á sig komnir, að beztu vinir þeirra þekktu

/
Resi best koddar
tíndurnýjun) admlu saengurnar
eigum dún .»s fiðurbeld ver,
aeðardúns- ue gæsadúnssængur
ag bodda ai ýmsnro stærðum.
_ pDstsrivdutw —
Dún- og
fiðurhreinsun
Vatnsstig \ — Simi 18740
(Örfá skrei trá Laugavegi).
— Ég ætla að selja húsið hérna.
Ég vil aldrei sjá það framar.
Ég veit ekki hvað kom mér til
að hugsa um málverkið af Veron-
icu einmitt þá. — 'Það verður að
sækja það upp á loftið, svo að
það fái aftur sinn heiðursstað,
sagði ég fljótmælt.
Es mond setti frá sér glasið
og starði á mig. Svo hló hann
gleðilaust.
— Hamingjan góða, þú ert
merkileg stúlka. Það var líkt þér
að hugsa um það einmitt núna.
Ég held að ég hafi sagt þér áður
að þú hugsar of mikið um aðra
og ekki nóg um sjálfa þig. Þú hef-
ur oft reynt að bera fram vörn
fyrir Veronicu. Það er einkar hug
ulsamt af þér.
ÉG sagði ekkert. Hann kom til
mín, tók mig í fangið og kyssti
mig.
— Þakka þér fyrir allt, ég er
þér mjög þakklátur fyrir allt,
Sheylly Ég stend í mikilli þakk-
arskuld við þig. Líttu á þetta . . .
hann tók um fingurgómana og
kyssti þá blíðlega hvern og einn.
Svo kyssti hann mig aftur á munn
inn. En þótt ég hefði átt lif mitt
að leysa.þorði ég ekki að endur-
| gjalda atlot hans. Ég sat stíf og:
þorði varla að anda. Loks sleppti |
I hann mér.
: —Þakka þér líka fyrir:
j að bjarga dagbókinni, Sheylly.
j Ég held að með tímanum takist
jmér að jafna mig á þessu. Ég
vildi óska að ég gæti beðið Ver-
onicu sálugu fyrirgefningar fyrir
hugsanir mínar síðustu árin. Ég
hef óbeit á sjálfum mér vegna
grunsemda minna . . Hann
hneigði höfuðið og ég horfði þegj
andi á hann.
— Farðu í rúmið, sagði hann
skyndilega. — Þú ert örmagna.
Við hittumst í fyrramálið. Við töl-
um betur saman þá.
Ég kinkaði aftur kolli. Nokkr-
ar sekúndur fannst mér sem ást
mín á honum væri að yfirbuga
skynsemi mína. Það var með|
herkjum að ég stillti mig um að
kasta mér í fang hans og kyssa
hann — á annan hátt en rétt
áðan. Ég gekk frá honum. Þegarj
ég var orðin ein, fylltist ég ör-j
væntingu, botnlausri og vonlausri.
Ég sagði við sjálfa mig, að nú
væri þessu lokið, ég varð að kom-l
ast burt frá honum og öllu hér
— annars mundi fara fyrir mér
eins og Veronicu.
Það var þessa nótt sem
ég ákvað að fara frá Arc-enciel
áður en nokkur var risinn úr
rekkju um morguninn. Ég ætlaði
að fara aftur til London, fara
eitthvað þar sem hann gæti aldrei
fundið mig.
16. kapituli.
South Norwood.
Það hljómar öðruvísi en Monte
Carlo og það er vissulega öðru-
vísi. Og einhverra hluta vegna
fannst mér ég alls ekki vera að
koma heim, þegar ég opnaði dyrn-
ar að litlu tveggja herbergja íbúð
minni. Þetta ár á Arc-enCiel hafði
gerbreytt mér. Fimmtíu og tvær
vikur. Þrjú hundruð sextíu og
fimm dagar í samvistum. við þau
hefðu breytt hvaða manneskju
sem var.
Smekkur minn fyrir fögrum
hlutiun hafði þroskazt. Ég leit í
kring um mig í kuldalegri íbúð-
inni og óskaði mér að hér hefði
að minnsta kosti verið hundur eða
köttur til að bjóða mig velkomna.
En hér var enginn — ekkert.
Robin hafði gist hér stöku sinn-
um, þegar hann var í leyfi. Það
voru sígarettustubbar í öskubakka
og ryklag yfir öllu. íbúðin virt-
ist mér svo agnarlítil eftir stór
og rúmgóð húsakynnin í Arc-en-
Ciel — svo ömurleg og köld.
Aklæðin á stólunum voru upplit-
uð og stoppuð. Púðarnir hræðileg-
ir. Gólfteppið hafði verið sóma-
samlegt endur fyrir löngu, það
var upphaflega frá heimili for-
eldra minna, en nú var það slit-
ið og upplitað . . . og stólarnir
huldu verstu skellurnar.
Það var ekki einu sinni gott
veður. Það var þoka og rigningar
suddi, mjög enskt veður á sumar-
degi, hugsaði ég. Ég fór að skjálfa
ekki vegna þess að mér væri óalt,
heldur við tilhugsunina um fram-
tíðina, sem beið mín. Ég hafði
slitið öll tengsl við Esmond. Ég
vissi ég yrði aldrei heil mann-
eskja aftur, það var engu líkara
en hluti af sjálfri mér væri ekki
lengur til.
Og börnin . . . Mér fannst ég
svo órafjarlæg þeim og ég skamm-
aðist mín innilega fyrir að hafa
yfirgefið þau. Ég hafði tekið sess
móður þeirra, Esmond hafði trúað
mér fyrir þeim. En vegna þess
að ég var huglaus og fannst ég
ekki geta afborið þetta lengur,
hafði ég flúið af hólmi. Já, ég
skammaðist mín gagnvart sjálfri
mér og það var sú tilfinning, sem
angraði mig mest, ekki saman-
burður á litlu íbúðinni minni og
glæsilegum húsakynnum á Arc-en
-Ciel.
Ég gekk inn í svefnherbergið.
Það var eins smekklega útbúið og
þröng efni mín leyfðu. Þar voru
allar bækurnar mínar . . . ég sá
kennslubækurnar frá skólanum og
skyndilega varð ég hrædd.
Hvað átti ég að gera af mér?
Ég varð að hafa samband við Rob-
in og ræða málið við hann. En
hann átti sig og sina núna. Og
ég átti hér um bil ekkert af pen-
ingum. Ég hafði ekki getað beð-
ið þar til ég fengi kaupið mitt.
Lafði Warr borgaði mér alltaf
einu sinni í mánuði . . . og hvern-
ig hefði ég getað beðið hana um
eitthvað?
Ég settist á rúmið og starði
niður á gólfið. Ég held ég hafi
aldrei fyrr né síðar verið jafn
kvíðin og ráðþrota. Ég fór næst-
um að sjá eftir að hafa misst
stjórn á mér og farið frá Monte
Carlo.
Ég hafði skilið eftir bréf til
hans, þar sem ég bað hann að
fyrirgefa mér að yfirgefa börn-
in. Ég bað hann að skilja, að ég
hafði rétt fyrir mér og gæti eklri
afborið að halda þessu áfram,
þetta hefði orðið mér um megn.
Ég hafði líka skilið eftir stutt
bréf til barnanna, skrifuð með
prentstöfum, svo að þau gætu
sjálf lesið þau. Ég hafði beðið
þau að vera þæg og hegða sér
vel og gleyma ekki því, sem ég
hafði kennt þeim.
En nú fór ég að hafa áhyggjur
af furðulegustu smámunum. Con-
rak hafði meitt sig á tánni . . .
ég hafði ætlað að kaupa plástur
og setja á, hver mundi nú gera
það. Kate hafði rifið pilsið sitt,
ég hafði keypt spotta til að gera
við bað .
Eg fól andlitið í höndum mér
og fór að gráta. Ef ég hefði á
þeirri stundu haft tækifæri til
að setjast upp í flugvél og fljúga
aftur til Arc-en-Ciel hefði ég gert
það. jafnvel þótt það kostaði að ,
ég y.rði að horfast í augu við ásak-
andi þjónustufólk — já kannski
allra i Monte Carlo, því að sag-
an hafði sjálfsagt frétzt út. En
engjn fiugvél stóð fyrir utan dyrn
ar hjá mér og ég hafði notað nær
alla peningana mína til að kom-
ast hingað aftur.
Og ég vissi, að ég treysti mér