Morgunblaðið - 14.09.1967, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. SEPT. 1967
13
l\lende hættir
STJÓRNARANDSTAÐAN á sam
bandsþiniginu í Bortn er nú höí-
uðilaus her þar sem Erich Menide
ihefur áíkveSið að láta af stöðu
formanns Frjálsa demókrata-
£lok:ksins og snúa sér að kaup-
sýslustörfum. Ákvörðun hans
hefur komið af stað sundrungu
í flokknum, sem hefur aðeins 50
fulltrúa á sambandsþinginu, og
Erich Mende
mikil togstreita er hafin milli
frjálslyndra og ithaldssamra
ffiokksmanna um formannssitöð-
una.
Erfiðleikar frjálsra demó-
krata, sem eru eini stjórnarand-
stöðuf liokku r i n n, hófust þegar
Mende og aðrir ráðherrar flokks
ins sögðu sig úr fainni fallvöltu
stjórn Ludwig Erhards í októ-
ber í fyrra. Mánuði síðar var
sa m s teypus t j ó r n kristilegra
demóknata og jafnaðarmanna
mynduð, og „eyðumerkurganga"
frjálsra demókrata hófst.
Ákvörðun dr. Mendes kiom á
óvart, þa.r sem aðeins mánuður
er liðinn síðan h-an,n lýsti því yf
ir að hann myndi gefa kost á sér
sem formanni flokkisins, þsgar
formaðurinn verður valinn í jan
úar. Mende hefu-r la.gt til, að
Willy Weyer, inna nri!kisráð/herra
í Nord Rhein-Westfalen, verði
kjörm.n formaður og hefur tillagia
faans vakið megna óánægju frjáls
lyndra manna í flokknum, sem
styð'ja Walter Soheel, en hann
fór með mál er vörðuðu aðstoð
við þróunarlöndin í stjórn Er-
bards. Komið gæti í veg fyrir
að Sdheel verði vailinn að hann
hefur verið kjörinn var.a,forseti
Samibandsíþingsinis í stað hins
gamla leiðtoga frjálsTia demó-
krata, Thomas Dehlers, sem lézt
fyrir skömmu.
Sðmkomulag
um Kýpur
náðist ekki
SAMKOMULAG tókst ekki í við
ræðum forsætisráðherra Grikk-
lands og Tyrklands, Koliasar og
Demirels, um Kýpurmálið um
siðustu helgi, en samþykkt vár,
að kannaðir skyldu möguileikar
á sáttum í deilunni. Hugsanlegt
er, að utanríkisráðlherrar land-
anna haldi -viðræðunum áfram í
New York, þega.r Alls'herj arþing
ið kemur saman 19. september.
Þótt samkomulag tækist ekki
er sú staðreynd að forsætisráð-
herrarniir ihittust góðs viti. Grikk
ir áttu hugmyndina að viðræð-
unum, en Tyrkir voru algerlega
mótfallnir þeim í fynstu, meðal
annans vegna þess að utanrSkis-
ráðherrum landannia tófcsit ekki
að ná s.amkomulagi á tveimuir
undirbúningsfundum. Hin milkla
áiherzla, sem grizka herfbringja
stjórnin lagði á viðtæðurniar,
bendir til þess, að hún vilji koma
aftur á eðlilegum nágrannaisam-
ekiptum við Tyrki.
Og þrá’tt fyrir allt hafa horf-
ur á ■samíkomulagi miilli Grikkj.a
og Tyrkj.a sjaldan verið betri
síðan átökin milli griskra og
tyrkneskra Kýpurbúa blossuðu
upp í desember 1963. Málamiðl-
unarlausn í KýpurmáUnu yrði ó
vineæl í báðum löndunum, en
faerforingjastjómin í Aþenu þarf
ékki að hafa áthyggj ur aif al-
menningsálitinu í Grikklandi. í
Tyrklandi hef.ur Réttlætisflokk- |
ur Demirels öruggan þingmeiri
hluta að baki, auk þess sem
stjórnarandstaðan er margklof-
in.
Að undanfö'rnu hefuf einnig
margt bent til þess, að grísku
berforingjarnir séu fúsari að slá
af 'kröfunni um „enosis“ — sam-
einingu Grikklands og Kýpur —
en fyrri ríkisstjórnir, sem setið
haifa að völdum í landinu. í op-
inberri tilkynningu, sem nýlega
var gefin út í Aþenu, sagði að ó-
raunlhæft væri að krefjast „en-
osis“ án þess að vera við því
búinn að láta eitthvað koma á
móti. í fyrri viðræðum um Kýp
urmálið hafa Tyrkir tjáð sig fúsa
til að falla.st á „enosis“, ef þeir
fengju herstöð og landspildu á
eynni og öryggi tyrkneska minni
hlutans yrði tryggt.
En á Kýpur eru mairgir eyja-
skeggjar farnir að snúast gegn
„enosis", m.a. af efnalhagslegum
ástæðum. Á Kýpur eru þjóðiar-
tekjur á mann rúm.lega 34.000
krónur, en í Grikklandi rúmlega
20.006 krónuir. Sumir telja jafn-
vel, að „enosis“ yrði hafnað af
meirilhluta kjósenda á Kýpur, ef
efnt yrði til þjóðaratkvæða-
greiðslu um máhð nú. Og loka-
ákvörðun í Kýpurmálinu hefur
Makarios erkibiskup, forseti lýð
veldisins, jafnvel þótt samkomu
lag tækist með leiðtogum Gritok
lands og Tyrklands. Þófct hann
lýsi opinberlega yfir stuðningi
sínum við „enosis", er hann
þrösikuildurinn í vegi sameining-
ar Kýpur og Grikklands. Þá er
með öllu óvíst, favort ný stjórn,
sem mynduð yrði í Grikklandi,
mundi fallast á samfcomulag um
Kýpurdeiluna.
Ekkert hefur beyrzt um sið-
ustu sáttatilraunir Sameinuðu
þjóðanna í Kýpurdeilunni. í júlí
sl. fór U Thanit framkvæmda-
stjóri þess á leit við fiullltrúa sinn
í Nikósíu, Bibliano Osorio Ta-
faU, að faann kannaði möguleiika
á sáttum. Allar tilraunir, sem
samtölkin faafa gert til að fá þjóð
airlbrotin tvö til þe&s að lifa sam-
an í sátt og samlyndi, hafa verið
unnar fyrir gýg. Hins vegar hef-
ur friðargæzlulið samtakanna
komið í veg fyrir meiriháittar
bardaga milli þjóðarbrotanna.
Díefenbaker
bíður ósigur
•JOHN Ði. fenbaker er ekki-leng
ur isiðtogi íhalcfsmanna í Kan-
ada. Á landsfundi flokksins fyr-
rr skömmu b? ð h'-nr ósigur fyr
ir Robert T nfield, forsætis-
ráðharra N Scotia, í kosn-
ingum um forlngjaistöðuna. —
Diefenbafcer fékk 271 atkvæði í
fyrsiu atkvæðagreiðsilu, en þurfti
1129 atkvæði til þess að sigra.
Þetta var ekki eini ósigur Di-
efenbakers á flokksþinginu. Þótt
faann skoraði á stuðningsmenn
sina að styðja Duff Roblin, for-
sætisráðherra Manátoba, þegar í
Ijóis kom að hann var sjálfur
vonlaus um sigur, hlaut Stanfisld
yfirgnæfandi meirihluia atkv.
Tillaga hans um að breytt yrði
orðalagi þess kafla stefnuyfir-
lýsingar flokksþingsins er fjall-
aði um frönskumælandi Kanda-
menn var felld. Diefenbaker
þótti of langt gengið í titisitökun-
Robert Stanfield —
cftirmaður Diefenbakers
um við frönskumælandd menn
og taldi það jafngilda viður-
kenndngu á því að Kanada væri
tvö ríki.
Mikið vatn hefur runnið til
sjávar síðan Diefenbaiker, eða
„Dief tihe Ohief“ eins og hann
var kallaður,. leiddi íhaldsmenn
til sigurs 1957 eftir 22 ár.a óslit-
ið stjórnartíma'bil Frjálslynda
ffloklksins. Síðan flofckur h-ans
beið ósigur í fcosningunum 1963
hefur verið lagt mjög £ast að
Diefenibaker að segja af sér, en
hann verður 72 ára gamail í
þessum mánuði. En faann gatfst
ekki upp fyrr en í fu'lla. hnef-
■ana.
Hlnn nýi leiðtogi ílhaldsmanna
ei' 53 ára að aldri og hefur verið
fiorsætisráðiherra Nova Seotia sið
an 1956. Hann er lögfræðingiur
og menntaður frá Harvardfaá-
skóla. Hann hefur beitt ýmsum
bandarís.kum aðferðum í baróittu
sinni um foringjastöðuna í íhalds
flokfcn.um.

Tilboð óskast í byggingu upptökuheim-
ilis í Kópavogi.
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri
gegn kr. 2.500.— skilatryggingu.
INNKAUPASTOFNUN RIKISINS
BORGARTÚNI7 SÍMI 10140
JAPY -
ritvélar
Franskar skólaritvélar
komnar aftur.
JAPY f*st með og án
dalkast illis.
JAPY er —
JAPY er sterk.
Það er leikur að læra
á JAPY-
Einkaumboð fyrir ísland:
Hannes Þorsteinsson, heildverzlun
Hallveigarstíg 10. — Sími 2-44-55.
Söluumboð:
GUMA,
Laugavegi 43. — Sími 2-38-43.
Fallegt... Fallegra...
Fallegast?
Hver gefur gerf upp á milli?
Þær nofa allar EVETTE hárlakk og lagningarvökva.
EVETTE hárvörurnar gefa hárinu gljáa og næringu,
— hár yðar verður aldrei of sfíff en helzf þó
i skorðum, og lagningin endist lengur.
HANDHÆGT.
Evefte hárlakk fæst í hentugum
smástaukum til að hafa í veski.
Kaupið Evette hárlakk strax í dag
þér munið ekki sjá eftir því.
Múbrry
Sími 23215