Morgunblaðið - 02.04.1978, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 2. APRIL 1978
15
ann hótunum. Haldeman segist
ekkert vita hvað sé hæft í
þessu og bendir aðeins á að
Colson hafi verið blíðkaður
þegar hann varð að fara frá
Hvíta húsinu með Moskvuferð
og loforði um að hann yrði
áfram í hópi þeirra manna sem
Nixon leitaði helzt ráða hjá.
18 minútna eyðan
Haldeman segist ekki lengur
viss um hver hafi þurrkað út 18
mínúturnar á hljóðrituninni
frá fyrsta fundinum sem Nixon
hélt eftir Watergate-innbrotið
20. júní 1972, en telur sig vita
ástæðuna, sem hafi verið sú að
kaflinn, sem var þurrkaður út,
kynni að hafa bendlað Nixon
og Colson við málið. I
Watergate-réttarhöldunum
sagði Haldeman, að hann
myndi ekkert eftir fundinum
og hann ætti á hættu ákæru
um meinsæri ef hann myndi
allt í einu nú hvað gerðist, en
hann siglir fram hjá þessu í
bókinni með því að birta það
sem Nixon „gæti hafa“ sagt
honum. Samkvæmt þessu á
Nixon að hafa sagt að hann
hefði lagt fast að Colson í
marga mánuði að finna eitt-
hvað á 0,Brien. „Eg tek ekki í
mál að FBI yfirheyri Colson ...
Colson gæti talað um forsetann
af hann brotnaði...“ á Nixon
að hafa sagt.
I opinberri rannsókn Water-
gate-málsins sagði Rose Mary
Woods, ritari Nixons, að hún
kynni að hafa þurrkað út þessi
orð fyrir slysni. Haldeman datt
fyrst í hug að Nixon hefði
ætlað að þurrka út allt sem
væri á segulbandsspólunum
um Watergate, en komizt að
því að það gæti tekið tíu ár og
hætt við það. í bókinni kveðst
Haldeman varð furðu lostinn
nokkrum dögum síðar þegar
hann varaði samkvæmt skipun
forsetans yfirmann CIA, Rich-
ard Helms, við því að FBI væri
með nefið ofan í málum, sem
gætu „opnað Svínaflóa-málið
upp á gátt“. Helms varð
öskureiður og hrópaði að
Svínaflóa-málið kæmi þessu
máli ekkert við, en allt í einu
samþykkti hann þá beiðni
forsetans að CIA segði FBI að
takmarka rannsóknina. Halde-
man datt ekki í hug fyrr en
síðar að það sem Helms óttað-
ist í raun og veru var að
ljóstrað yrði upp um tilraunir
eftir Svínaflóaárásina til að
ráða Fidel Castro af dögum og
þann möguleika að Fidel
Castro hefði gert út Lee
Harvey Oswalds til að kála
Kennedy.
Það sem Nixon faldi
Haldeman telur að Nixon
hafi óttazt að innbrotið yrði
rakið til hans um Colson, að
vinur hans John Mitchell yrði
bendlaður við málið og að
rannsóknin mundi beinast frá
Watergate til hljóðritananna,
hlustunartækjanna og annars
þess sem tilheyrði i Hvíta
húsinu á þessum árum. Eitt af
þessu var símahlerunartæki,
sem Hvíta húsið lét koma fyrir
til að fylgjast með dálka-
höfundinum Joseph Kraft.
John Ehrlichman hefur hingað
til verið kennt um þetta, en
Haldeman segir að skipunin
hafi komið frá Nixon sjálfum.
Nixon vildi heldur ekki hnýsni
í samband sitt við Henry
Kissinger. Kissinger háði
harða baráttu gegn embættis-
mönnum, sem láku fréttum til
blaða, og þessi barátta hans
skrifstofu geðlæknis Ellsbergs,
og Ehrlichman var dæmdur
fyrir að hafa stjórnað pípu-
lagningamönnunum. Nixon
sagði ekki eitt aukatekið orð
Ehrlichman til varnar og
Ehrlichman hefur ekki getað
fyrirgefið honum það. Nixon
iðurkenndi mörgum árum
seinna að hann kynni að hafa
komið aðgerðunum að stað og
gaf þar með í skyn að sökinni
hefði verið varpað á Ehrlich-
man. „Ég var svo djöfull
vondur út í Ellsberg þá“, segir
Haldeman að Nixon hafi sagt
í San Clemente síðla árs 1976.
„Henry varð hoppandi vitlaus.
Ég hef verið að hugsa um þetta
og það getur verið að ég hafi
fyrirskipað þetta innbrot".
Hljóðritanirnar
Hvers vegna kom Nixon fyrir
leynilegu hljóðritunarkerfi,
sem lagði fram sannanirnar
sem urðu honum að falli?
Haldeman segir að mörg for-
dæmi hafi verið yfir þessari
ráðabreytni. Hann segir að
yfirmaður FBI, J. Edgar Hoov-
er, hafi sagt Nixon ’skömmu
eftir forsetakosningarnar 1968
að Lyndon B. Johnson forseti
hefði komið fyrir tækjum til
þess að fylgjast með fundum og
símtölum í Hvíta húsinu og
hljóðrita þau. „Hringdu ekki í
skiptiborðið“, segir Haldeman
að Hoover hafi sagt við sig.
„Litlir menn sem þú þekkir
ekki hlusta á þig“. Haldeman
segir að þegar hann flutti inn
í skrifstofu' sína við hliðina á
skrifstofu Nixons hafi hann
fundið óyggjandi sannanir um
fjöldann allan af hlustunar- og
hljóðritunartækjum.
Nixon lét taka niður öll
hlustunartæki í Hvíta húsinu
1969 og kom svo fyrir nýjum
Colson eftir að hann játaði
sig sekan í Ellsberg mál-
inu 1974
Sovézkar herflaugari ætluðu Rússar að gera kjarnorku-
árás á Kína?
hann ekki viss um hver eigi
sökina, aðallega vegna þess að
Nixon talaði um „átján mínút-
ur Rósu“ í símtali við hann.
Yfirhylmingin
Haldeman segir að Nixon
hafi frá upphafi verið viðriðinn
þagnarsamsæri Water-
gate-málsins, mútugreiðslurn-
ar og lygarnar, en segir að
hvorki forsetinn né samstarfs-
menn hans hafi í fyrstu talið
þetta yfirhylmingu. Fyrstu
viðbrögð Nixons við innbrotinu
lýstu rósemi, sem Haldeman
telur nú að hafi verið uppgerð.
Kvöldið 20. júní hringdi hann
í Haldemann til að skipuleggja
upphaf yfirhylmingarinnar;
fjár átti að afla handa inn-
brotsmönnum úr sjóði, sem var
ætlaður til að styrkja aðgerðir
gegn Kúbu, og hann gaf í
fyrsta skipti skyn hvernig fá
mætti liðsinni CIA.
Nixon notaði leyniorðið
„Svínaflói" til að lýsa þessu og
varð Nixon hvatning til að
skipa FBI að hlera samtöl
sautján embættismanna og
fréttamanna frá árinu 1969 og
ef til vill var þetta kveikjan að
Ellsberg-innbrotinu.
Haldeman segir að Nixon
hafi tekið því með ró að
Ellsberg birti leynileg skjöl
landvarnarráðuneytisins þang-
að til Kissinger sagði honum að
það „sýndi að þér eruð aumingi
herra forseti" og lýsti því hvers
konar furðufugl Ellsberg væri:
að hann hefði tekið inn eitur-
lyf, væri kynferðislega af-
brigðilegur og hefði skemmt
sér við að skjóta á innfædda úr
þyrlu yfir Víetnam. Nixon varð
fokillur og skipaði Ehrlichman
að koma á laggirnar einkalög-
reglu, sem fékk viðurnefnið
„pípulagningamennirnir". Og
hann fól Colson að ófrægja
Ellsberg með því að sýna hvers
konar furðufugl hann væri.
Aðstoðarmaður Colsons,
Hunt, var viðriðinn þetta mál,
sem leiddi til innbrotsins í
tækjabúnaði tveimur árum
síðar að sögn Haldemans.
Haldeman segir að Nixon hafi
haft af því áhyggjur að ýmsir
gestir hans áttu það til að
rangtúlka orð sín og eigin orð
þegar út var komið. Enginn var
eins slæmur með þetta og
Kissinger að sögn Haldemans:
I Hvíta húsinu var hann mesti
„haukurinn" af öllum, en þegar
út var komið var enginn eins
mikil „dúfa“ og hann. Hann
segir að Kissinger vilji að
ekkert vitnist af segulbands-
spólunum jafnvel nú og hann
hafi átt þátt í því að neitað var
að verða við þeim tilmælum
Nixons að hann fengi spólurn-
ar afhentar þegar hann hafði
verið náðaðúr með því að
ráðleggja Nixon að halda fram
rétti sínu til að eyðileggja
hljóðritanirnar.
Bók Haldemans er ekki
síðasta orðið um Watergate.
En hún er ómissandi heimild
um fall Nixons, Water-
gate-spillinguna og skugga-
hliðina á Nixon.
Hárgreiðslumeistarar
Áríðandi fundur veröur haldinn annaö kvöld ki.
8 aö Hótel Esju. Gestur fundarins veröur Jónas
Sveinsson frá vinnuveitendasambandi íslands.
Stjórn Hárgreiðslumeistarafélags íslands.
Nýkomin styrktarblöð og
augablöð í eftirtaldar bifreiðir
HÆKKIÐ BÍLINN UPP SVO AÐ HANN TAKI
EKKI NIÐRI Á SNJÓHRYGGJUM OG HOL-
ÓTTUM VEGUM.
Bedfor 5 og 7 tonna augablöð aftan.
Datsun diesel 70—77 pugablöð aftan.
Mercedes Bens 1413 augablöð og krókblöð.
Mercedes Bens 332 og 1113 augablöð.
Scania Vabis L55 og L56 augablöð og krókblöð aftan.
Scania Vabis L76 augablöð og krókblöð.
2", 2V*“ og 2’/2" styrktarblöð í fólksbíla.
Mikið úrval af miðfjaðraboltum og fjaðraklemmum.
Smíðum einnig fjaðraklemmur eftir máli.
Sendum i póstkröfu hvert á land sem er.
Bílavörubúðin Fjöðrin h.f.,
m
SUIM
FERMINGARGJÖF
Sendum um allt land í póstkröffu.
Hamraborg 3,
Kópavogi.
| Sími 42011.
Vatnesvegi 14,
Keflavík.
Sími 92-3377.