Morgunblaðið - 16.05.1991, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. MAI 1991
43
eftir Steinar
Guðmundsson
Áður en Reykjavík óx uppúr
sjálfri sér og andlitssvipur vegfar-
enda í Miðbænum staðlaðist í alvör-
usvipinn sem nú hangir á hveijum
haus hraðfarenda um Austurstræti
mátti oft sjá þar káta karla sem
hvergi voru hræddir við að sýna á
sér allar hliðar í viðleitni sinni til
að enginn efaðist um að þeir væru
eitthvað.
Ein þeirra var Nái. Hann var
léttur á sér, skrokklítill og snagg-
aralegur, að mestu lýtalaus ef frá
er talið höfuðið, sem var svoítið
einkennilegt í laginu og varð höfuð-
lag Náa tilefni þess að hann fékk
viðurnefnið Náhaus, sem svo stytt-
ist í Náa, en Náhaus hvarf. Þetta
var hann Lalli í Pólunum.
Lengi vel var Lalli bara einn af
hinum mörgu sem ærsluðust í
strætinu eða hímdu í þvögunni fyr-
ir utan Nyja bíó því hann var bara
rétt eins og við hin að öðru leyti
en því að höfuðlagið var öðruvísi.
Hann gerði engum mein og féll
hljóðlega inn í fjöldann, en varð
að þola, sér til mikillar skapraun-
ar, að á hann var hrópað Nái,
Nái, Náhaus, Nái. Framan af köll-
uðu prúðir menn hann samt ekki
Náa nema úr ijarlægð, en þegar á
leið varð ókunnugum tamara að
nota viðurnefnið. Svo kom að því
að Lalli minn fann upp á svolítilli
brellu sem losaði hann við þessi
hróp, og Miðbærinn varð aftur hans
Paradís.
Ástæðan til þess að ég er að rifja
þetta upp núna er sú, að í broslegu
uppátæki fyrrverandi drykkju-
manna, samferðamanna minna á
strætum Bakkusar, og afkomenda
þeirra, sé ég brellu Lalla aftur-
gengna.
Það sem Lalli gerði var það, að
hann beitti saklausu, en klóku
bragði, til að vekja eftirtekt á sjálf-
um sér sem manni er eitthvað
væri varið í, en beindi um leið at-
hyglinni frá höfuðlaginu sem alltaf
hafði orðið sá ásteytingarsteinn
sem kom skapi hans úr jafnvægi.
Bragð Lalla var, að hann bauð
hveijum sem hafa vildi, að rass-
skella sig gegn 25-aura gjaldi.
Tuttugu og fimm aurar voru
ijórðungur af verði bíómiða, en
samt voru alltaf til strákar og stelp-
ur sem vildu rassskella Lalla. En
aldrei varð ég þess var að þroskað
fólk leggði til hans hendinni þótt
það gæfi honum margan tutt-
uguogfimmeyringinn með glöðu
geði. En Lalli náði tilganginum.
Honum tókst að flytja athygli fjöl-
dans frá hausnum á sér niður á
rassinn. Og smám saman fór Náa-
nafnið úr móð og gleymdist.
Nú, — ég sagði að framkoma
Lalla minnti mig stundum á fram-
komu ört fjölgandi falleðaðra
drykkjumanna sem vildu heldur
láta almenning halda að þeir séu
sjúklingar heldur en fyllibyttur. í
þau tuttugu ár sem ég drakk átti
ég samleið með mörgum. Við lékum
okkur með áfengi og í staðinn fyr-
ir að gala eins og ærlegir hanar á
bæjarburst til að vekja eftirtekt
pútnanna þá drukkum við meðan
við tolldum á prikinu — og aldrei
reyndi maður að skemmta sér nema
eiga einhvers staðar von í lögg.
Stundum drakk maður sóló og
stundum ekki, en laug því svo að
maður hefði varla smakkað það
þótt rorrandi væri. Svona var ég,
og ekki er ég í nokkrum vafa um
það, að margur hinna nýmóðins
„sjúklinga" á að baki sér svipaða
SKIPAPLÖTUR - INNRETTINGAR
PLÖTURÍLESTAR
| I ■ ft SERVANT PLÖTUR
^ ðMrnrLU I
I B ■ I I I salernishólf
U I * • BAÐÞIUUR
eldhús-borðplötur
^Á LAGER -NORSK HÁGÆÐA VARA
Þ.ÞORGRÍMSSON&CO
Ármúla 29 - Múlatorgi - s. 38640
NÁI
sjúkrasögu og mín drykkjumanns-
saga er. Bakkus fer ekki í mann-
greinarálit og þykir mér því líklegt
að á milli mín og sjúklinganna sé
ósköp þunnur vegur, enda mælir
hvorug deildin því í mót að úr því
sem komið er þá verði hver og einn
að sætta sig við að vera réttur og
sléttur alkóhólisti. Fylkingar renna
sjálfkrafa saman, en til vara heimta
þeir fíngerðustu að fá að kalla sig
sjúkling. Þeim finnst það víst flott-
ara. Öðrum fínnst ágætt að vera
bara fyrrverandi drykkjumaður,
eða fyrrverandi fyllibytta, því það
fer mun betur í munni.
Uppátæki Lalla var ósköp sak-
laust og gat aldrei haft aðrar afleið-
ingar en misjafnlega auman bossa.
En fyllibytturnar sem feta í fótspor
Lalla með því að beina athyglinni
frá staðreyndum eru nú þegar bún-
ar að vinna mikil skemmdarverk.
Margur ungur maðurinn og ung
stúlkan hafa brynjað sig kæruleys-
islega í fangbrögðum sínum við
Bakkur af þeirri einföldu ástæðu
að þau trúa því að ef illa fer þá
sé ekki við þau að sakast því
sjúkdómur er sjúkdómur og það
ættu allir að vita. En sá sem slepp-
ur fyrir horn þarf ekki á sjúkdóms-
hugtakinu að halda, hann var bara
að skemmta sér.
Tilgangurinn með þessu greinar-
korni er sá, að vara við hættunni
sem felst í því að ört vaxandi sjúk-
dóms-fyllibyttum gæti í andvara-
leysi sínu tekist að koma þeirri
blekkingu inn í huga fólks, og
fræðslukerfið íslenska, að drykkju-
skapur sé sjúkdómur.
Lalla fannst hann þurfa að beina
athyglinni frá höfuðlaginu en við-
kvæmari sortin af drykkjumönnum
vorra tíma leitar leiða til að af-
sanna sína sök á volæðinu. Lalli
sló tvær flugur í einu höggi og
seldi sinn rassskell á 25-aura (fyrir
§óra rassskella komst hann í bíó),
hinir slá líka tvær flugur f einu
höggi — þeir ljúga af sér tildrögin
að drykkjuskapnum og ryðja ungu,
jafnvel óbornu fólki, leiðina inn í
biðraðir drykkjumannahælanna.
Lalli lét rassskella sjálfan sig, hinir
hlífa sjálfum sér, en auðvelda
Steinar Guðmundsson
„Ekki er ég í nokkrum
vafa um það, að margur
hinna nýmóðins „sjúkl-
inga“ á að baki sér svip-
aða sjúkrasögu o g mín
dry kkj umannssaga er.“
barnabörnum sínum og annarra að
rassskella sjálf sig og hagnaðurinn
er ekki 25-aura virði því nýju fötin
keisarans hylja ekki það sem þeim
er ætlað að hylja — sjúkdómsfylli-
byttan (Nai okkar tíma) er ber-
skjaldaður fyrir því sem sagt er
um hann þegar hann heyrir ekki til.
Lalli hefði getað sagt að fæðing-
artengurnar hefðu kramið á sér
hausinn, en hann gerði það ekki.
Hann leysti málið með rassskell.
Hann tók sjálfur út kvalirnar. Hinn
fíngeðja drykkjumaður vorra tíma,
gæti beitt sannleika í stað blekk-
inga og sagt, að vegna óheppni og
andvaraleysis hefði hann haldið of
lengi áfram að drekka og ekki átt-
að sig fyrr en hann var búinn að
ofbjóða líkama sínum og laska glór-
una. En það gerir hann ekki.
Heldur kýs hann að grafa öðrum
gröf, óafvitandi.
Höfundur er áhug-aniaður um
ofdrykkjuvarnir.
DIT RÆSTIVAGNAR
Nýjung hjá Blindravinnustofunni
Léttir og meðfærilegir vagnar með
og án pressu frá danska fyrir-
tækinu Dit Hagkvæmt hjálpar-
tæki, sem er hannað tij að draga
úr atvinnusjúkdómum eins og t.d.
vöðvabólgu.
3
BLINDRA
VINNUSTOFAN
BURSTAGERÐ ■ KÖRFUGERÐ
Hamrahlíö 17, simi: 91-687335
Macintosh fyrir byrjendur
Works - ritvinnsla, gagnasöfnun, töflureiknir og stýrikerfi á .
© 15 klst námskeiði fyrir byrjendurl Fáið senda námsskrá.
Tölvu- og verkfræöiþjónustan
Grensásvegi 16 - fimm ár f forystu

IG TA-88268
staögreitt á aöeins
&350
án gaskúts
GASGRILL
Olíufélagiö hf. hefur nú til afgreiöslu, á
ESSO bensínstöðvum um allt land,
fullkomið gasgrill á einstaklega
hagstæöu verði.
Eiginleikarmr eru þessir:
• Afkastamikill 30.000 BTU (8,8 kW)
tvöfaldur H-laga brennari sem
tryggir jafna dreifingu á
eldunarflötinn.
• 1809 cm2 eldunarflötur.
• 1040 cm2 færanleg efri grillrist.
Fellanleg tréhilla aö framan.
• Tvær hliðarhillur úr tré.
• Botnhilla úr tré.
• Glerrúða í loki og hitamælir.
• Örugg festing fyrir gaskút.
• Leiöbeiningar um samsetningu á
íslensku.
• Notkunarleiðbeiningar á íslensku.
Gaskutar fyrir grillið fást á
ESSO bensínstöövum um
allt land.
Skiptiþjonusta a tomum
og áfylltum kútum.
Olíufélagio hf
Sími: 60 33 00