Morgunblaðið - 26.06.1992, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. JÚNÍ 1992
9
Til leigu
fyrir verslun eða þjónustu
40-50 m2 af 220 m2 verslunarhúsnæði á
Ráðhústorgi, Akureyri (fyrir eru þrjár rekstr-
areiningar).
Umboðssala eða þjónusta kemuntil greina.
Tillögur sendist á auglýsingadeild Mbl.,
merktar: „A - 567“.
Við lokum á laugardögum
í sumar.

f fTff ÍEH glæsibæ
W f fMl F SÍMI812922

SUMARFERÐ VARÐAR
2Jr FJÖLSKYLDUFERÐ
í ÞÓRSMÖRK
IAUGARDAGINN 4. JÚLÍ 1992
Brottför: Frá Valhöll við Háaleitisbraut kl. 08.00.
Leið: Komið við á Hellu. Farið síðan yfir nýju
Markarfljótsbrúnna. Komið í Langadal
í Þórsmörk um hádegi. Boðið verður
upp á skipulagðar gönguferðir undir
stjórn leiðsögumanna. A bakaleiðinni
verður ekið um Fljótshlíðina.
Heimkoma: Um kl. 20.00 (áætlaður tími).
Miðaverð: Fullorðnir: Kr. 2.000,-. Börn: Kr. 1.000,-.
Miðasala: Valhöll við Háaleitisbraut 1.-3. júlí frá
kl. 15.00 til 19.00.
landsmálafélagið Vörður
FRÆ Á FJÖLL - RUSLIÐ HEIM
Félagar í Ferðaklúbbnum 4x4
og aðrir ábyrgir ferðamenn
Ferðaklúbburinn 4x4 hefur í samvinnu
við Landgræðslu ríkisins og Olís
látið útbúa sérstaka ruslapoka.
I pokunum eru fræ og áburður til
dreifingar á Hálendinu.
Fyrstu pokarnir verða afhentir á
skrifstofu félagsins að Mörkinni 6
í dag 26. júní kl. 17:00
Félagar fjölmennum á staðinn.
Heitt verður á könnunni
Umhverfisnefnd Ferðaklúbbsins 4x4
Kjör versna í
kjölfar kvóta-
skerðingar
lISBENDING
it um viðskipti og cfnahagsmál
Í*992
23. tbl. 10. árg.
1
Skerðing
þorskafla
kæmi ójafnt
niður
Tillögur Alþjóöihafrannsókmr-
ráðsins um 40'J samdriil þorvkveiöa
jafngilda um I6T samdræin afla-
vcrftmnis. eöa um 20'J samdrstli (
úinuiningsvcrflnucli sjávarafurfla. þvf
afl þorskur cr mcira unninn hí r cn annar
afti. Þclta kcmur Iram I fríll Þjóöhags-
Mofnunar um milifl. Þar kcmur cinnig
fram afl arvinnulcysi gcii orflifl 4-5'J i
Áhrif ksótaskerðingar á afla og atvinnu
Hcimildir: S)i> »rúi>cf srtfluncvii. HagllAindi oj lleira. Göjn > amar lil þcv> að rtiVna íhnl i
Tillögur Alþjóðahaf-
rannsóknaráðsins
Vikuritið Vísbending fjallar nýlega um
tiilögur Alþjóðahafrannsóknaráðsins um
40% samdrátt þorskveiða og fram-
kvæmd og afleiðingar slíkrar skerðingar
fyrir sjávarútveginn, þjóðarbúið og ein-
staka landshluta. Staksteinar stinga nefi
í þessa grein í dag.
Vikuritíð Vísbending
segir í forsíðugrein:
„Tillögur Alþjóðahaf-
rannsóknaráðsins um
40% samdrátt þorskveiða
jafngilda um 16% sam-
drættí aflaverðmætís,
eða um 20% samdrættí í
útflutningsframleiðslu
sjávarafurða, því þorsk-
ur er meira unninn hér
en annar afli. Þetta kem-
ur fram í frétt Þjóðhags-
stofnunar um málið. Þar
kemur einnig fram að
atvinnuleysi gætí orðið
4-5% á næsta ári, miðað
við tæp 3% árið 1992 og
að landsframleiðsla gætí
minnkað um 4-5%. Hugs-
anlega gæti aflaskerðing
víðar um heim orðið til
þess að þorskverð hækk-
aði á heimsmarkaði.
Varla fer þó hjá því að
kjör versni hér á landi í
kjölfar kvótaskerðingar-
innar. En þvi fer fjarri
að skerðingin komi jafnt
niður á öllun.
Samkvæmt lögum um
fiskveiðar við ísland eiga
útgerðarfyrirtæki rétt til
að veiða ákveðnar teg-
undir. Útgerðarfyrirtæki
sem eiga þorskkvóta
bera því að öllum líkind-
um ein áfallið. Aftur á
mótí eiga loðnuveiði-
menn bjartari tíð fyrir
höndum því að loðnu-
stofninn virðist sterkur.
Þetta má m.a. skýra með
því að þorskur og loðna
lifa að hluta á sama ætí,
og ef þorski fækkar fær
loðna meira í sinn hlut.
Meðal þeirra fyrirtækja
sem eiga mikinn þorsk-
kvóta má nefna Skag-
strending og Útgerðarfé-
lag Akureyringa en
loðnukvótí er tiltölulega
mikill hjá Granda, Har-
aldi Böðvarssyni og Síld-
arvinnslunni í Neskaup-
stað. Sjávarútvegsráðu-
neytíð gaf ekki upp tölur
um kvóta einstakra fyrir-
tækja, en með því að
skoða kvóta sveitarfé-
laga má geta sér tíl um
hverijig ástandið er hjá
helztu fyrirtækjunum.
Ætlunin mun að gefa
fijálsan aðgang að upp-
lýsingum um kvótakerfið
í haust, enda sjálfsögð
krafa að þær séu opin-
berar“.
Landsbyggð
og höfuðborg-
ai'svæði
Síðan segir Vísbend-
ing að ef farið verður að
tíllögum Alþjóðahaf-
rannsóknaráðsins (en tíl-
lögur íslenzkra fiski-
fræðinga ganga nokkur
skemmra í skerðingar-
átt) skerðist aflaverð-
mætí víða í stijálbýU, t.d.
um 30% á Seyðisfirði,
Patreksfirði og í Stykkis-
hólmi. Vísbending segir
og að samdrátturinn
komi fram í styttum
vinnutíma, atvinnuleysi
og brottfiutningi fólks
frá minni sjávarplássum
Orðrétt:
„Hér eru ótalin óbein
áhrif tíl dæmis á þjón-
ustu, ef fiskveiðar drag-
ast saman til langframa
og fólki fækkar. Þessi
óbeinu áhrif er erfitt að
meta. Sums staðar kann
samdrátturinn í sjávarút-
vegi að verða til þess að
aðrar greinar efiist Mest
myndi atvinna dragast
saman í litlum sjávar-
þorpum. Bein áhrif á at-
vinnu í Reylgavík yrðu
mjög lítíl. Líklegt er að
fólksflutningurinn aukist
frá landsbyggðinni og að
atvinnuleysi aukist um
tíma í höfuðhprginni af
þeim sökum.
Skerðing aflakvóta í
fyrra varð til þess að
stöndug útgerðarfyrir-
tæki keyptu sér nýjar
veiðilieimildir, til þess að
geta rekið skip og fisk-
vinnslu með fullum af-
köstum. Nú má búast við
svipuðum viðbrögðum.
Aflakvótar hækka í
verði. Aflasamdrátturinn
eykur enn á vandræði
skuldsettra sjávarútvegs-
fyrirtækja og þau munu
mörg eiga þann eina kost
að se(ja veiðiheimildir
sínar. Skerðing þorsk-
kvóta yrði því tíl þess að
hraða hagræðingu í sjáv-
arútvegi. Þessvegna yrði
samdrátturinn að líkind-
um mun meiri í mörgum
litíum sjávarplássum... en
stórir byggðakjamar
myndu eflast.“
Rétt eða röng
viðbrögð
Síðan víkur Vísbend-
ing að vanda banka,
sparisjóða og sveitarfé-
laga, sem eiga kröfur á
illa sett sjávarútvegsfyr-
irtæki. Fasteignaverð og
þar með tryggingar
lækki í alvíirlegum sjáv-
arútvegssamdrættí.
Hugsanleg gjaldþrot
slíkra fyrirtækja muni
koma illa við veikari
Iánastofnanir og lítál sjáv-
arútvegssveitarfélög.
Þá er fjallað um hugs-
anleg viðbrögð á atvinnu-
vettvangi. Orðrétt:
„Þessi höft, ásamt
skerðingu veiðileyfa
vegna ferskfiskútflutn-
ings, koma í veg fyrir að
afiinn sé nýttur á hag-
kvæmastan hátt. Aðgerð-
irnar kunna að auka at-
vinnu í landi um nokkura
tíma en ef litíð er lengra
fram á veg rýra þau lífs-
lgör. Svipað má segja um
lög um frystítogara, sem
sem sett voru fyrir þing-
lok. Ástæður lagasetn-
ingarinnar voru tvær, í
fyrsta lagi að tryggja
góða meðferð fisks og
aðbúnað áhafnar, en í
öðru lagi að draga úr
fjölgun þessara togara.
Nú eru gerðar kröfur um
að takmarka enn þessa
útgerð. Hún skilar miklu
meiri hagnaði en útgerð
annarra skipa og hömlur
á henni, umfram eðlileg-
ar kröfur um gæði og
aðbúnað, hljóta því að
skerða kjör landsmanna.
Þetta er ekki rétta leiðin
tíl þess að bregðast við
aflasamdrætti. Miklu
fremur ættí að reyna að
bæta hann upp með því
að hraða hagræðingu í
sjávarútvegi."
SÍMINN ER
689400
BYGGT & BÚIÐ
KRINGLUNNI