Morgunblaðið - 14.07.1995, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
MIIMIMIIMGAR
FÖSTUDAGUR 14. JÚLÍ 1995 31
I
I
I
I
)
\
1
i
í
J
í
5)
>
i
I
I

_
hlutu líkamsþróttur hans og anda-
gift þá áverka, sem aldrei urðu
bættir nema að nokkru. Má raunar
undravert heita, hverjum framför-
um hann náði, mest fyrir einstaka
árvekni og atorku konu sinnar og
vilja hans sjálfs. Auðvitað lögðu
læknavísindin einnig fram sinn
hlut.
Þegar frá þessu leið, hittumst
við Árni næst á söngloftinu í Hall-
grímskirkju (ófulígerðri). Þangað
lagði hann leið sína í fylgd Páls
Halldórssonar organleikara, sem
taldi víst að það yrði Árna til gleði
og styrkingar að taka þátt í kirkju-
söng. Og það var rétt til getið.
Árni las nótur auðveldlega áfram,
auk þess kunni hann mörg sálma-
lögin frá fornu fari. Þetta söng-
starf í kirkjunni stefndi svo í þá
góðu átt, að Árni tók að sér orgel-
leik við guðsþjónustur í sjúkrahús-
um, einkum í Landspítalanum og
Heilsuverndarstöðinni, sem eru
innan marka Hallgrímssóknar.
Varð hann þá að draga úr og síðan
hætta kirkjusöngnum.
En þá varð annað til að viðhalda
sambandi okkar. Hann tók að
sækja sundhöllina við Barónsstíg
vikulega eða oftar og gekk heiman
og heim, þótt talsverður spölur sé
þangað ofan úr Hörgshlíð. Þá lá
leið hans gjarnan fram hjá heimili
mínu við Egilsgötu og oftar en
ekki staldraði hann þar við og
þáði tesopa. Ég var þá ekki ævin-
lega heima, en tebollann fékk hann
engu að síður hjá konu minni. Aldr-
ei stóð Árni lengi við í þessum
heimsóknum, rifjaði stundum upp
skemmtilegt atvik frá yngri árum
í Kelduhverfi, þakkaði síðan fyrir
sig og hélt áfram göngu sinni.
Hann var ætíð aufúsugestur, góð-
lyndur og glaðlyndur. En nú er
langt síðan þessar ferðir lögðust
af. Aftur á móti bar fundum stund-
um saman á sinfóníutónleikum, en
þangað sóttu Árni og Helga kona
hans að staðaldri lengi vel. Þeirra
stunda nutu þau bæði tvö, vegna
tónlistarinnar fyrst og fremst, en
ekki spillti fyrir að geta fylgzt með
Katrínu dóttur sinni, sem sat þar
á hljómleikasviði með fiðlu sína.
Þau hjónin áttu aðra dóttur
yngri, Björgu, sem búsett er í
Lundúnum, gift virtum brezkum
tónlistarmanni, sem starfaði hér í
sinfóníusveitinni um skeið. Sonur
þeirra vakti barnungur undrun fyr-
ir hæfni sína sem fiðluleikari, en
nú er hann ungfullorðinn. Bráðum
þroska hans á tónlistarsviðinu svip-
ar til afa hans, sem gat vissulega
talizt til undrabarna, því að svo
snemma varð hann hugfanginn af
og handgenginn tónlistargyðjunni.
Björg lagði fyrir sig leiklistarnám,
enda kunni hún vel að beita rödd
sinni. Hún las talsvert í útvarpið
á árum áður og gerði það afbragðs
vel. Ég hef því miður ekki heyrt
til hennar lengi.
Og nú er ljúflingurinn Árni
Björnsson allur á 90. aldursári.
Eftir hann liggur drjúgur fjársjóð-
ur tónverka, sönglaga og hljóð-
færatónlistar. Ekki liggur fyrir
heildarútgáfa á verkum hans, en
eflaust kemur sú tíð, og mun þá
margan furða á fjölda verkanna,
ekki sízt ef litið er jafnframt til
raddsetninga hans á þjóðlögum og
öðrum íslenzkum lögum. Flest eru
verk hans vel gerð og einkar
áheyrileg, sum þeirra stórsnjöll.
Tala ég þá fyrst og fremst um þau
verk, sem hann samdi fyrir áfallið.
í þeim og með þeim mun Árni
Björnsson lifa um ókomnar tíðir.
Gott er að til skuli vera ævisaga
hans á bók, rituð af gagnkunnug-
um manni, Birni Haraldssyni frá
Austurgörðum í Kelduhverfi. Bók-
in heitir Lífsfletir, kom út fyrir 15
árum. Þar er brugðið upp ótal skýr-
um myndum bæði aðdáanlegum
og átakanlegum. Þessa bók ættu
sem flestir að lesa.
Ég votta Helgu Þorsteinsdóttur
konu Árna, dætrum þeirra og
barnabömum hluttekningu mína.
Baldur Pálmason.
Kveðja frá Tónskáldafélagi
íslands
í dag verður jarðsunginn í
Reykjavík Árni Björnsson tón-
skáld.
Árni var í hópi brautryðjenda
tónlistarmanna og tónskálda, sem
umbreyttu íslensku tónlistarlífi á
fimmta áratugnum. Á þessum tíma
urðu hljóðfæraleikarar, stjórnend-
ur og kennarar, sem höfðu sótt sér
klassíska menntun á erlendri
grund leiðandi á tónlistarsviðinu.
Islensk hljóðfæratónlist varð til og
brautin var rudd fyrir atvinnu-
mennsku í tónlist, sem kristallaðist
m.a. í stofnun Sinfóníuhljómsveitar
íslands árið 1950. Árni var fjöl-
hæfur tónlistarmaður og tók virk-
an þátt í þessari framþróun í tón-
listarlífi landsmanna. Ferill hans
sem listamanns var þó stöðvaður
á sviplegan hátt árið 1952, þegar
hann varð fyrir því áfalli að hljóta
varanleg örkuml af völdum höfuðá-
verka.
Árni lærði hjá Franz Mixa og
Victor Urbancic í Reykjavík og
stundaði framhaldsnám um
tveggja ára skeið í Manchester.
Eftir heimkomuna starfaði hann
sem kennari og flautuleikari við
Sinfóníuhljómsveit íslands. Tón-
smíðar hans spanna vítt svið; þar
er að finna verk fyrir sinfóníu-
hljómsveit, ýmis einleikshljóðfæri,
kammerhóp og lúðrasveit, auk
danslaga, útsetninga og leikhús-
verka. Fiest eru þó sönglögin fyrir
einsöngsrödd, blandaðan kór og
karlakór, en þau skipta hundruðum
og hafa aðeins að litlum hluta birst
þjóðinni.
Árni Björnsson var einn af
stofnendum Tónskáldafélags Is-
lands. Með honum er fallinn síð-
asti meðlimur félagsins, sem sat
stofnfund þess í júlímánuði árið
1945, fyrir réttum 50 árum. Ég
vil með þessum línum votta honum
virðingu félagsins og fyrir hönd
þess flytja honum þakkir fyrir mik-
ilsvert framlag hans til tónlistar-
sögu þjóðarinnar. Aðstandendum
flyt ég samúðarkveðjur. Megi
minning hans lifa.
F.h. Tónskáldafélags Islands,
Árni Harðarson, formaður.
Kveðja frá Sambandi ís-
lenskra lúðrasveita
í dag er borinn til grafar einn
af heiðursfélögum Sambands ís-
lenskra lúðrasveita, Árni Björns-
son tónskáld. Árni Björnsson skilur
eftir sig djúp spor í íslenskri tón-
listarsögu, þrátt fyrir stutta starf-
sævi hans á því sviði. Ekki er þátt-
ur Áma hvað minnstur þar í laga-
smíðum fyrir lúðrasveitir.
Þótt Árni væri fjölhæfur laga-
höfundur verður hans fyrst og
fremst minnst sem höfundar
margra bestu marsa sem skrifaðir
hafa verið af íslending. Fjölmargir
kannast þannig við marsa eins og
Gamlir félagar og Blásið hornin.
Fyrir þessi frábæru lög og mörg
önnur verður Árna minnst um
komandi framtíð í lúðrasveitum
sem marsakóngs Islands. Þá skrif-
aði Árni einnig mörg falleg sönglög
sem m.a. hafa verið flutt af lúðra-
sveitum um land allt.
Stjórn SIL flytur öllum ættingj-
um Árna innilegustu samúðar-
kveðjur.
Ásdís Þórðardóttir,
formaður SÍL.
Handrit afmælis- og minningargreina skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvu-
sett. Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprentuninni. Auðveld-
ust er móttaka svokallaðra ASCII-skráa, öðru nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslu-
kerfin Word og Wordperfect eru einnig auðveld í úrvinnslu. Senda má greinar til
blaðsins á netfang þess Mbl@centrum.is en nánari upplýsingar þar um má lesa á
heimasiðum. Það eru vinsamleg tilmæli að lengd greina fari ekki yfir eina og hálfa
örk A-4 miðað við meðallínubil og hæfilega línuiengd — eða 3600-4000 slög.
Höfundar eru beðnir að hafa skirnarnöfn sin en ekki stuttnefni undir greinunum.
ADOLF
GÍSLASON
+ Adólf Gíslason
fæddist 27. nóv-
ember árið 1919 að
Lönguhlíð í Hörg-
árdal. Hann lést 2.
júlí sl. á FSH á
Akureyri. Foreldr-
ar hans voru Gísli
Bjarnason og Sig-
urlaug Anna Sig-
valdadóttir. Eigin-
kona hans er Þór-
unn Ósk Helgadótt-
ir og börn þeirra
eru Haukur Þór,
Guðrún Ingibjörg,
Helga og Sigurlaug
Anna.
Útför hans fer fram frá
Glerárkirkju í dag og hefst
athöfnin kl. 13.30.
ELSKU pabbi. Það er svo sárt og
erfitt að skilja að þú sért dáinn.
Við kvöddum þig og mömmu
áður en við lögðum af stað í sumar-
bústaðinn og þá fannst mér svo
sjálfsagt að þú tækir á móti okkur
þegar við kæmum til baka. Nú
stend ég hins vegar frammi fyrir
þeirri staðreynd að það eru ekki
allir hlutir sjálfsagðir, en því er
erfitt að kyngja.
Það er svo margs að minnast
því þú varst yndislegur faðir. Allt-
af hafðir þú nógan tíma og það
ekki bara fyrir þín eigin börn og
barnabörn, heldur líka fyrir öll hin
börnin í nágrenninu sem vöndu
komur sínar í kjallarann til þín,
þar sem þú tókst vel á móti þeim,
spjallaðir við þau og leyfðir þeim
að vinna með þér. Þú áttir Iíka oft
harðfisk handa þeim til að narta í.
Þú varst handlaginn maður og
gerðir við alla skapaða hluti ef
þeir biluðu. Þú þurftir bara aðeins
að skreppa niður í kjallara, því þar
áttir þú varahluti í nánast allt og
ef þú fannst ekki það sem þér lík-
aði, nú þá var bara að búa hann
til úr einhveiju sem þú áttir. Þú
virtist geta lagað allt sem aflaga
fór, þú hafðir alltaf einhver ráð í
pokahorninu og það hafa margir
notað sér í gegnum árin.
Þú áttir trillu og það var þitt líf
og yndi að komast á sjóinn. Auðvit-
að léstu okkur njóta góðs af og
gafst okkur alltaf fisk í matinn,
eins færðir þú nágrönnum og vin-
um í soðið. Við töluðum stundum
um hvað það var gaman í „gamla
daga“ þegar ég fór á sjó með þér
og við vorum rétt búin að setja
færin út þegar bitið var á. Þegar
heim var komið vorum við með
fullt af stórum og góðum fiski.
Með árunum minnkaði aflinn en
þú hafðir samt alltaf gaman af að
komast á sjóinn og notaðir hvert
tækifæri sem gafst til þess. Mikið
er ég þakklát fyrir það að börnin
mín tvö, Sara og Adólf, hafi feng-
ið að fara með þér á sjóinn, dunda
með þér í kjallaranum og hlusta á
þig segja eða lesa sögur. Þetta eru
minningar sem þau eiga eftir að
geyma í hjörtum sínum alla ævi,
minningar um yndislegan afa. Sjálf
á ég eilífar birgðir af góðum minn-
ingum um þig, elsku pabbi minn,
og þær geymi ég í mínu hjarta og
ég veit að þær eiga eftir að sefa
sárasta söknuðinn.
Elsku mamma, ég bið Guð um
að veita þér og öllum aðstandend-
um styrk í sorginni. Hafðu þökk
fyrir allt, elsku pabbi minn. Hvíl í
friði.
Þín dóttir,
Sigurlaug Anna.
nógan tíma fyrir böm-
in sín og barnabörnin,
sagði okkur sögur um
gömlu góðu dagana
og kenndi okkur mun-
inn á réttu og röngu.
Yndislegra heimili
en það sem mamma
og pabbi bjuggu okkur
er ekki hægt að hugsa
sér.
Pabbi var alltaf til
staðar og lagaði það
sem aflaga fór. Þessi
rólegi, góði maður
sem gaf svo mikið af
sér og hafði allaf tíma
fyrir alla. Yndislegri pabba og afa
er ekki hægt að hugsa sér. Minn-
ingin um þig mun ylja okkur um
hjartaræturnar. Haf þú þökk fyrir
allt og allt, elsku pabbi minn. Guð
geymi þig.
Þín dóttir,
Guðrún Ingibjörg.
Elsku pabbi minn.
Það er nótt. Ég sit í eldhúsinu
í Árgerði. í gamla góða húsinu
okkar. í stólnum sem þú varst
vanur að sitja í þegar ég kom norð-
ur og við ræddum um gömlu góðu
dagana þína og ég um dagana
mína.
Ég og fjölskylda mín eigum þér
svo margt að þakka, elsku pabbi
minn. Allur tíminn sem þú gafst
börnunum mínum. Allur góði
hafragrauturinn hans Adda afa
sem enginn annar kann að sjóða
og lestur allra bókanna á kvöldin
fyrir háttatíma. Ógleymanlegu
stundirnar í kjallaranum, bram-
bolt, smíðar, högg, borun og læti,
allt úr verðlausum efniviði. Allar
sjóferðirnar bæði í gamla daga og
nú þar sem innyflin voru krufin
og rætt um afturábak og áfram.
Stoltur 8 ára afastrákur sem
fékk það hlutverk hjá Adda afa
núna í júní að leysa bátinn hans
frá landi og festa aftur. Állar ferð-
irnar okkar á trukknum þínum
saman eru mér ógleymanlegar.
Ég sakna þín sárt, en þó ég sjái
þig ekki veit ég að þú ert hér, lít-
illátur og góður eins og alltaf.
Elsku pabbi. Þú lifír sem ljós í
minningu minni.
Þín
Helga.
Elsku Addi afi. í augum okkar
barnabarnanna þinna varstu besti
afi í öllum heiminum og þú bjóst
líka til langbesta hafragraut í
heimi.
Við munum öll eftir því þegar
við fórum á sjó með þér og veidd-
um fisk og stundum skárum við
fiskinn og tókum lifrina og gáfum
fuglunum.
Þú varst svo góður í að segja
sögur og sagðir okkur oft sögur
af sjálfum þér og við lifðum okkur
inn í sögurnar þínar.
Ekkert okkar gleymir því þegar
við krakkarnir sváfum hjá þér og
ömmu, því þá last þú alltaf fyrir
okkur dönsk Andrés-blöð og þýdd-
ir fyrir okkur yfír á íslensku. Við
munum öll minnast þín með góðum
minningum því þú varst svo yndis-
legur afi. Takk fyrir allt, elsku
Addi afí.
Rúnar Þór^ Haraldsson,
Haraldur Óskar
Haraldsson,
Þórunn Ósk Haraldsdóttir,
Adda Ellertsdóttir,
Arnar Ellertsson,
Sara Svavarsdóttir,
Ádólf Svavarsson.
Elsku pabbi minn er dáinn. Það
er sárt. Nú sit eg hér ein og læt
hugann reika. Ég man fyrst eftir
mér smástelpa sem fékk að fara
með pabba sínum í vinnuna á
trukknum. Það voru yndislegar
stundir. Pabbi minn hafði alltaf
Hann Addi trukkur er dáinn.
Það hefði ekki nokkurn sem þekkti
hann grunað að hann færi svo
fljótt. Okkur sem næst honum
stóðu fannst sem hann ætti mörg
ár eftir ólifuð. Þegar fjölskyldan
fór í sumarfrí var komið við í Ár-
gerði til að kveðja. Börnin sem
voru spennt yfir því að komast í
frí, kvöddu afa sinn og ömmu.
Engan óraði fyrir því að þau ættu
ekki eftir að sjá afa sinn aftur.
Þegar svo yndislegir menn, sem
Addi svo sannarlega var, kveðja
svo fljótt verður sorgin manni
óbærilega þung og söknuðurinn
mikill. Otal minningamyndir þjóta
um huga manns. Það er einkum á
fjórum leiksviðum sem hans lífs-
leikrit fór fram eftir að ég kynnt-
ist dóttur hans og varð þess heið-
urs aðnjótandi að kynnast honum
vel.
Addi átti trillu og þáð var hans
yndi að komast á sjóinn til að veiða
sér físk í soðið. Alloft fór ég með
honum á sjóinn og er það mér
greypt djúpt í minni að sjá hans
glaðlega andlit út um opinn
gluggann á stýrishúsinu, á stími á
miðin. Hann kenndi mér réttu
handtökin við færaveiðarnar eins
og hann hafði kennt svo mörgum
á undan mér, gerði góðlátlegt grín
að klaufaskapnum, en lét mann
alltaf fínnast að maður væri í aðal-
hvertverki um borð. Þegar kalt var
í veðri var kveikt upp fram í lúk-
ar, svo maður gæti farið inn og
omað sér og borðað nestið sitt í
hlýjunni. Hann hins vegar sat úti
á þóftu með sitt nesti. Þetta segir -
meira um hans hjartagæsku en
mörg orð.
Addi átti líka gamlan hertrukk
sem hann var kenndur við. Alloft
var hann búinn að segja manni
sögur af sjálfum sér og bílnum.
Svaðilförum upp um allt hálendi,
hvort heldur var í björgunarleið-
öngrum, vegavinnu eða línuvinnu.
Skipti þá engu hvaða tími sólar-
hrings var, hjálp við náungann sat
alltaf í fyrirrúmi. Ég man að fyrir
nokkrum árum kom hér í bæinn
hópakstur gamalla bíla á hringferð
um landið. Einhver í þeirra hópi
hafði heyrt talað um Ádda trukk
og vildu þeir endilega fá hann og
bílinn hans til að taka þátt í sýn-
ingu sem haldin var í tilefni af
hringförinni. Ég man að Addi var
mjög tregur í taumi og fannst að
hann hefði ekki mikið að sýna,
bara gamlan og ljótan bíl eins og
hann sagi sjálfur. Hann fékkst þó
til að fara með bílinn, eftir að geng-
ið hafði verið á eftir honum drykk-
langa stund, en bara að einu skil-
yrði uppfylltu, ég yrði að fara með
honum til að þrífa bílinn og á sýn-
inguna. Á sýningunni var hann og
bíllinn myndaður í bak og fyrir,
og áður en henni lauk var Áddi
sæmdur viðurkenningu fyrir varð-
veislu bílsins. Ég hef ekíri oft séð
hann eins glaðan og að kvöldi
þessa dags.
í kjallaranum heima hjá Adda
kennir margra grasa, þar hefur
hann eytt ómældum tíma við hinar
og aðrar smíðar og viðgerðir. Þar
hefur hann smíðað dúkkuhús
handa bamabörnum sínum, skip,
flugvélar og hvað eina. Það var
gott til þess að vita, ef eitthvað
bilaði eða maður þyrfti á ráðlegg-
ingum að halda við það sem maður
var að gera í það og það skiptið,
að þá kæmi maður ekki að tómum ■»
kofunum hjá Adda. Það var hreint
með ólíkindum hvað maðurinn var
útsjónarsamur og ráðagóður. Hann
hafði vanist því frá fyrstu tíð að
notast við nánast ekki neitt við það
sem hann var að gera.
Alloft fór ég með Adda vestur
í Skagafjörð, í sveitina til tengda-
foreldra hans og mágs. Það var
alveg sama við hvað verið var að
bjástra, heyskap, rúning, réttir eða
kartöflur. Alltaf hafði hann frá
nógu að segja, hvernig störfín
höfðu verið í sveitinni á hans upp-
vaxtarárum, hvað honum fannst
betur mega fara í búskapnum og
um lífíð og tilveruna.
Það er því með djúpum söknuði
sem ég kveð tengdaföður minn,
mann sem alltaf reyndist mér góð-
ur og tók mér svo vel frá fyrstu
kynnum.
Svavar Hannesson.