Morgunblaðið - 25.10.1998, Blaðsíða 36

•36 SUNNUDAGUR 18. OKTÓBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
undirbúa nýjan skammt af lðgum og
leggja drög að framhaldinu, en einnig
hafði þeim verið falið að skrifa titillag
kvikmyndar um Dredd dómara. Þeg-
ar stund gafst á milli stríða 23.
janúar veitti Richard Edwards
■ viðtal við japanskt tfmarit og lét
I vel af samstarfinu og vinnu sem
' væri framundan, en þegar halda
átti til Bandaríkjanna niu dögum
síðar í viðtalaferð hvarf hann af
hóteli sínu í Lundúnum og hefúr
ekki sést síðan. Bíll hans fannst yfir-
gefinn hjá Sevem-brú, en enginn hef-
ur getað varpað ljósi á hvarf hans.
Setið við sfmann
í tvo mánuði
Sem vonlegt er fóru í hönd erfiðir
dagar fyrir félaga hans og þeir segj-
ast hafa sedð við símann í tvo mánuði
og beðið þess að heyra fiá eða af Ric-
hard Edwards, en ákváðu síðan í apr-
íl að ekki yrði lengur beðið; það eina
FÁAR HLJÓMSVEITIR hafa
gengið í gegnum annað eins
og Manic Street Preachers,
sem brotíð hefúr sér leið í
welskum námabæ í að vera ein helsta
hljómsveit Bretlandseyja nú um
stundir. A leið sinni á toppinn hefúr
sveitin sveiflast frá klúðurslegu
pönki í alþjóðlegt kraftapopp og týnt
tvamur þáttum f formúlunni, helstí
aðstoðarmaður sveitarinnar lést úr
krabbameini fyrir aldur fram og
söngvari hennar og andlit útávið
stytti sér aldur.
Manic Street Preachers var í upp-
hafi skipuð þremur ungum mönnum í
welska námabænum Blackwood. Þeir
hafa lýst því að helsta leið ungmenna
til að skera sig úr þar í bæ hafi verið
að klæða sig öðruvísi, þó fatnaðurinn
hefði varla þótt byltingarkenndur f
stórborgum. Einnig þóttí það í meira
lagi magnað þegar einn skólafélaga
þeirra, Richard James Edwards, sem
síðar varð söngvari sveitarinnar, tók
■upp á því að setja kók í hárið á sér og
koma þvi þannig til að standa út í
loftíð.
Kjarni Manic Street Preachers
voru þeir frændur James Bradfield og
Sean Moore, gitarleikari og trommu-
leikari sveitarinnar. Moore flutti inn á
heimili Bradfields á unga aldri þegar
fjölskylda hans leystist upp og á ung-
lingsárunum stunduðu þeir það að
hlusta á tónlist, pönk, þungarokk,
glimmerrokk og álfka samsull, og
lesa Ijóð. Sjónvarpsþáttur um pönk-
túnann í Bretlandi varð vendi-
punktur í lífi þeirra, því eftír að i
hafa horft á hamaganginn f hijóm- J
sveitinni Clash voru þeir ákveðn- r
ir í að komast í hljómsveit við L
fyrsta tækifæri, eða að minnsta r
kosti eftír að háskólanámi lyki. /
Félagi þeirra, Nicholas Allen fa'
Jones, sem í dag gengur und- /
ir nafhinu Nicky Wire, varð t
þó á undan að stofiia hljóm- "—_
sveit og kallaðist
Betty BJue sem þeir I
frændur
sem þeir félagar gætu gert væri að
halda áfram þrír. Sem tríó kom sveit-
in síðan aftur í sviðsljósið í desember
1995 og í janúar árið eftír tóku þeir
félagar upp þráðinn og byrjuðu að
æfa upp ný lög fyrir væntanlega
breiðskífú. Þrátt fyrir það segjast
þeir aldrei gefa upp vonina um að
Edwards skili sér og þannig rennur
Qórðungur af öllum tekjum sveitar-
innar í sjóð sem bíður hans.
Fyrsta smáskffen, A Design For
Life, kom út í apríl 1996 og sló ræki-
lega f gegn í heimalandinu, og náði
verulegum vinsældum víða um heim.
Breiðskífan Everything Must Go
kom síðan út í maí, seídist í bílförm-
um og skilaði af sér þremur smáskíf-
um til inn á topp tfu í Bretlandi. Hún
var og oferlega í vali gagnrýnenda á
plötum ársins um áramót. I Brit-
verðlaunaafhendingunni í febrúar
1997 hlaut sveitin verðlaun sem besta
hljómsveitin og Everything Must Go
var valin besta breiðskífen.
Þeir félagar segja í dag að þessar
viðtökur hafi bjargað sveitinni; þeir
hafi átt von á að ná í mesta lagi
100.000 eintaka sölu og fá að leika á
nokkrum tónlistarhátíðum. I þess
stað var Manic Street Preachers
skyndilega orðin ein helsta rokksveit
Bretlands, sem gaf þeim sjálfstraust
að sögn til að halda áfram að þróa
tónlist sína án tillits til vinsælda eða
sölu.
Þrátt fyrir það tók þá langan tíma
að taka upp næstu breiðskífu, lengri
tíma en þeir höfðu ætlað í upphafi. Á
endanum tókst þeim að ljúka við skíf-
una sem hlaut heitið This Is My
Truth, Tell Me Yours, sem er tilvitn-
un í welska sósialistann Aneurin Bev-
an. Fleiri tilvitnanir eru í welska
menningu og samtíma, enda segjast
þeir félagar hafa viljað treysta taug-
ina til föðurtúnanna. Fyrsta smáskíf-
an kom út í vor, If You Tolerate This
You Children Are Next, sem vísar til
þeirra Breta sem héldu til Spánar að
beijast gegn fasistum á sínum tíma,
og breiðskffan fylgdi í kjölfarið. Hún
hefur selst vel, enn betur en Everyt-
H þegar þeir hituðu
H upp fyrir Bon Jovi í
H Bretlandsferð þess
H síðamefnda. Ailt
H hafði þetta sitt að
segja um aukið álag á
w þá félaga og tók stein-
H inn úr þegar PhiIIip
H Hall, sem stýrt hafði
H sveitinni í rokkheimin-
H um, dó um aldur fram,
enda sögðu þeir í ytirlýs-
H ingu við það tækifæri að
m ef hann hefði ekki komið
U til hefði hljómsveitinni
aldrei auðnast að gera neitt
af vití.
í janúar 1994 kom út síð-
asta smáskífan af Gold Against The
Soul og þegar tónleikaferð til að
fylgja henni eftír lauk hugðust hljóm-
sveitarmeðlimir snúa sér að upptök-
um á þriðju breiðskifunni. Richard
Edwards vaí aftur á móti að brenna
yfir af álaginu, sifelldum ■ tónleika-
ferðum og stríði við fjölmiðla. Hann
tottaði pyttluna meira en góðu höfi
gegndi og þegar við bættist þung-
lyndi var voðinn yís. Syo fór að lokum
að hann var lagður inn á geðsjúkra-
hús til að freista þess að ná áttum og
fór síðan í vímuefnameðferð haustið
1994; Þrátt fyrir það hélt vinna áfram
við þriðju skífuna, The Holy Biblé,
sem var myrkari og persónulegri en
fyrri verk þeirra félaga, ekki síst fyr-
ir veikindi Edwards, én þó platan
þætti vel heppnuð snerist umfjöllun
íjölmiðla helst um það hvemig
söngvarinn hefði það. Hann sneri aft-
ur tfl starfa og sveitin lagði í tón-
leikaferð um Evrópu og ekki annað
að merkja af umsögn þeirra sem sáu
hana í þeirri ferð að allt væri í besta
gengu I
snemma í. Líkt og I
flestar ungmenna- BjH
sveitir byTjaði Betty
Blue á að leika lög HHT-. £jf|§
eftír aðra; Clash,
Guns ‘n Roses, Ha- I
hoi Rocks, The
Smiths, Joy Division j
og Public Enemy | >
voru innblástur upp- [________________
hafsáranna.
Fjórði liðsmaður Betty Blue var
hryngítarleikari, sem entist ekki
nema í eina smáskífú, Suidde Alley,
en þá var komið á sveitina hið sér-
kennilega nafn hennar. Um tíma
voru þeir félagar þrír og þóttí illt
hlutsldptí, enda vildu þeir síst af öllu
líkjast The Jam. Þeir reyndu því fyr-
ir sér með ýmsa liðsmenn, tfl að
mynda söngkonu og anarko-pönkara
sem lék á bassa. Góður vinur þeirra
félaga og aðstoðarmaður, sem meðal
annars hannaði umslag á áðurnefnda
smáskífu, var Richey Edwards, sem
var frægur fyrir sundnrgerð í klasða-
burði og sérkennflega hegðan eins og
getið er. Hann gekk til liðs við þá fé-
laga og féll vel að því sem þeir voru
að gera þó ekki hafi hann kunnað að
syngja eða leika á gítar. Mestu skiptí
þó fyrir sveitina að Riehey var sann-
orists, kom svo út
1992 og í viðtölum vegna
hennar lýstu þeir félagar því yfir að
skífúnni væri ætlað að seljast í fleiri
eintökum en Use Your Illusion Guns
‘n Roses, sem náði sextán milljón ein-
taka söhi, og síðan myndi Manic
Street Preachers hætta og vera
minnst fyrir að hafa breytt farvegi
rokksögunnar. Viðtökur voru blendn-
ar, sem kom varla á óvart, enda hafði
mjög skipst í tvo hópa hvemig menn
kunnu að meta sveitina á annað borð.
Þó ekki hafi platan náð að slaga
uppí Guns fe Roses seldist hún prýði-
lega sem fyrsta breiðskífa hljóm-
sveitar, náði 250.000 eintaka sölu, og
ekki annars að vænta en að næsta
skífa myndi gera mun betur. Þeir fé-
lagar fengu þó heldur óblíða meðferð
í popppressunni sem lét vöndinn
ganga í ljósi fyrri yfirlýsinga um að
þeir félagar myndu hætta eftir fyrstu
skífuna sem að auki átttí að ná tug-
milljónasölu. Þrátt fyrir það héldu
Manics-félagar ótrauðir áfram og
guldu gráan belg fyrir svartan, enda
sagði Richard Edwards að ætlunin
hefði verið að vera falskur, ekki síst
eftír það og jafiian talinn fimmti með-
limur Manic Street Preachers.
Í alvöru
Phillip stýrði þeim félögum út úr
Wales, meðal annars bjuggu þeir
heima hjá honum í Lundúnum í hálft
ár, og kom þeim í samband við
stærra útgáfufyrirtæki sem gaf út
næstu tvær smáskífur, Motown Junk
og You Love Us. Þrátt fyrir þetta og
í ljósi uppákoma í fjölmiðlum, þar
sem þeir félagar slógu um sig með
ljóðatílvitnunum og bókmenntalegum
tflvísunum á milli þess sem þeir
níddu aðrar hljómsveitir, átti
popppressan erfitt með að taka þá al-
varlega þó enginn neitaði því að tón-
listín væri bráðgóð. í maí 1991 bar
blaðamaður það upp á þá félaga eftir
tónleika að þeir væru ekki alvöru
hefur hlofið rúman skammt af kífi
fyrir þögla meirihlutann
færður um að hún ættí eftir að ná
langt og ofsóttí tónleikahaldara til að
koma sveitinni áfram. Einn þeirra lét
loks undan og fyrstu almennflegu
tónleikar Manie Street Preaehers
voru haldnir í Lundúnum skömmu
fyrir áramót 1989. Á tónleikunum var
staddur framkvæmdastjóri smáfyrir-
'tækis sem bauð sveitinni samning og
stuttskífan New Art Riot kom ut
snemma árs 1990. Henni var bráðvel
tekið, meðal annars viða valin smá-
skífa vikunnar í popppressunni. Með-
al þeirra sem hrifust af sveitínni var
Phillip Hall, umboðsmaður, sem leit-
aði þá félaga uppi og bauðst til að
miða þeim áfram. Hann áttí snaran
þátt í að koma sveitinm á framfæri
hljómsveit sem væri að syngja af ein-
lægm. Þetta fór svo í skapið á Richey
Edwards að hann greip rakblað og
skar í handlegginn á sér stórum stöf-
um 4 Real, sem útleggst J alvöru“.
Þetta vaktí eðlflega gríðarlega at-
hygli, ekki síst vegna þess að Ijós-
myndari var á staðnum, og í uppnám-
inu sem fylgdi í kjölfarið tók nánast
enginn eftir því að sex dögum síðan
samdi sveitin _um tíu breiðskífur við
Sony-risann. í kjölferið hófst vinna
við fyrstu stóru plötuna.
Fyrsta smáskífan hjá nýju fyrir-
tæki var Stay Beautiful, þá kom
Love’s Sweet Exile og sveitin komst
inn á topplistann breska í fyrsta sinn.
Fyrsta breiðskífan, Generation Terr-
til að fletta ofan af hrænsni og sjálf-
birgingshætti breskra poppblaða.
Edwards lagflur inn
Eftír mikla tónleikaferð til að
fylgja skífunni eftír hófst vinna við
nýja plötu, Gold Against The Soul,
sein kom síðan út f júní 1993. Sveitin
hatfði tekið kúrsinn frá poppskotnu
rokki í átt að mjúkrokíd og þótti
mörgum stefiia í ranga átt. Á plöt-
unni var þó ein smáskífa, La
Tristesse Durera, sem náði veruleg-
um vinsældum, en ekki varð til að
auðvelda samskipti pressunnar og
sveitarinnar hve þeir félagar veittust
að því sem þeir sáu sem hræsni í
bresku þjóðfélagi. Ekki bætti úr skák
lagi; í það minnsta fannst mönnum
hún betri en nokkru sinni, ekki sfst
lokatónleikamir í Astoria í Lundún-
um þar sem allt var brotíð á sviðinu
sem hægt var að brjóta, tæki og tól
fyrir á aðra mflljón króna.
AJlur hamagangurinn dugði þó
ekki tíl að ýta breiðskffúnni upp á
við, sveitin var að missa sambandið
við aðdáendur sína fyrir naflaskoðun
Edwards og þeir sveitarmenn sem
eftír eru segjast hafa verið á hraðferð
inn í blindgötu; Edwards hafi orðið
sífellt erfiðari í samskiptum og lögin
sem hann lagði til og textamir sífellt
myrkari og torskfldari.
Eftír stutt frí hittust sveitarmenn
aftur í æfingarhúsnæði í Surrey tíl að
hing Must Go ef eitthvað er. Þrátt
fyrir það taka þeir frægðinni með ró,
segjast ekki gleyma því að þeir séu
verkamannasynir og tílheyri lágstétt.
„Það er ekki hægt að kaupa sig upp
um stétt, né heldur er hægt að kaupa
sér verkamannabakgrunn. Damon
Albam reyndi það og tókst ekki,“
segja þeir og undirstrika að stétt-
laust þjóðfélag sé ekki til. „Við syngj-
inn fyrir þögla meirihlutann, ekki
rokkstjömur, heldur fólk sem vinnur
í verksmiðjum og þvær upp og lagar
tfl í garðinum hjá sér. Þegar við
syngjum um þunglyndi er það ekki út
frá reynslu okkar sem rokkstjömur,
enda er það mtm algengara meðal
húsmæðra, en rokkstjarna."