Skírnir - 01.01.1901, Blaðsíða 50

60
Bandaríki Norður-Ameríku.
in yfir því í sérstakri þingsályktun, nð Clayton-Bulwer samningurinn væri
úreltur og flr gildi fallinn. Þetta þótti óheyrilegt og gagnstætt öllum
þjóðarétti, að ganga þannig frá gömlum samningi án samþykkis hins
samningsaðila. Þótti öllum auðsætt að þingið gerði þetta af ásettu ráði,
svo að Bretastjórn yrði eigi auðið að fallast á samningsbreytinguna.
Mundu svo Bandaríkin ætla að fara sínu fram um skurðinn samningslaust
og halda því fram, að þau bindi sig engum samningum við Norðurálfu-
þjóðir um þau mál, er eingöngu vörðuðu Vesturálfulönd. Af þessu varð
um hríð nokkur fáleiki milli Bandamanna og Breta, og urðu blaðamenn
einkum tannhvassir um þetta mál, En Bretar áttu vandamálum aðsinna
austur í Asíu, og auk þesB hlekkjaðir á báðum höndum af Bflastriðinu,
og Bljákkaði því í þeim von bráðara. En innan árs hafði alt jafnað sig.
Undir árslokin kom Pauncefoote lávarður, sendiherra Breta í Washington,
aftur fram með nýjan samning af Breta hendi; var þat reyndar gengið
að öllum kröfum Bandamanna, Bretlandi enginn tilsjónarréttur áskilinn
með skurðinum, en Bandaríkjunum falið þetta alt saman einum.. Að þessu
gengu bæði stjórn og þing í Bandaríkjunum snemma á þessu ári (1902).
Þegar nfl auðsætt þótti, aðBandaríkin mundu ætla að grafa skip-
skurðinn gegn um Nicaragua, fór að verða aumlegt hljóð í hlutböfum Pa-
namaskurðfélagsins; en það er frakkneskt hlutaféiag, sem keypt hafði af
Lesseps-félaginu, þegar það fór á höfuðið, réttindi þess og unnin störf-
eignir og áhöld, og ætlað að reyna að ljöka við skurðinn, og látið vinna
nokkuð af verkinu, en komist skamt áleiðis fyrir fjárskorts sakir. Eélag-
ið hafði metið eign sína á margar miliónir dollara og gert sér góða von
um að Bandarikin mundu kaupa af sér eignina. Eu nú er ótlit var fyr-
ir að Bandaríkin mundu grafa skurðinn gegn um Nicaraga, var ekki
annað sýnna en að eign Panamafélageins yrði bókstaflega að engu, ekki
eyris virði. Þegar Panamafélagið Bá fram á þetta, gerði það þá síðustu
tilraun, til að bjarga heldur litlu en engu, að bjóða Bandaríkjunum alla
eign sina og róttindi fyrir einar fjörutíu millíónir dollara. Þetta þágu
Bandaríkin og gengu að kaupinu; kom það nó upp úr kafinu, að Banda-
menn höfðu alla tið álitið Panama-leiðina miklu hagfeldari, en slegið
fram öllu guminu um Nicaragua-leiðina í þeim tilgangi einum að fá gott
verð á Panama-eigninni. Er nú alt útlit til að Bandaríkin munu nó
vinda bráðan bug að því að fullgera Panama-skurðinn.
Stórkostlega eykst nú ár frá ári verzlun Bandaríkjanna við útlendar
þjóðir, einkum útflutningur þeirra á alls konar iðuaðarvarningi. Styður