Skírnir - 17.06.1911, Síða 111

Jón Sigurðsson sem stjórnmálamaður.
207.
styrkasti fylgismaður hans, og sem hafði ásamt honum ver-
ið kjörinn eftir þjóðfundinn til þess að bera fram fyrir
konungkvartanirþjóðfundarmanna(sendiförJónanna), skarst
nú alveg úr liði með honum. Að vísu hafði áður borið á
ágreiningi þeirra á milli út úr fjárkláðamálinu, en að öðru
leyti héldu þeir saman. Það gefur að skilja að þetta hafi
verið Jóni Sigurðssyni mjög bagalegt, því Jón Guðmunds-
son stýrði þá því eina blaði á Islandi sem hægt var að
nefna þvi nafni, og það biaði, sem var í miklu áliti og
hylli hjá alþýðu manna; en Jón Sigurðsson hugsaði ekk-
ert um það, hann mat sannfæringu sína um fram alt og
fylgdi henni, og hann hirti ekkert um það, þó aðrir féllu
frá honum, hann hélt sínu striki áfram fyrir því. Hver
sem kynnir sér starf Jóns Sigurðssonar hlýtur að sannfæra
sig um að þetta er satt, enda hefir Pétur biskup Péturs-
son, sem þekti hanu vei og allan hans stjórnmálaferil út
í æsar, tekið þetta sama fram í fíkræðu sinni eftir hann,
er hann segir svo: «Hvernig sein tímarnir brevttust og
hversu óhentugir og óvinveittir sem þeir sýndust vera
hélt hann þó jafnt og stöðugt áfram með hinum sama
brennandi áhuga, með hinu sama ósigrandi sálarþreki, og
það er einmitt þetta, sem gerði hann að sannkallaðri og
frábærri frelsishetju, og sem að minni ætlun einkennir alla
starfsemi hans i stjórnmálum. Þótt aðrir gugnuðu lét hann
ekki hugfallast; þótt aðrir hörfuðu undan, stóð hann fast-
ur fyrir; þótt aðrir væru hræddir um að hann héldi
kenningunni áfram í ótíma, lét hann það ekki fá á sig,
og reynslan sýndi, að fyrir þreklyndi hans varð hinn
óhentugi tími einatt til að hrinda málunum áfram og beina
þeim í fulikomnara form og þannig undirbúa hentuga tím-
ann. Sumir hafa sagt að í stjórnmálum ættu menn að
taka hverri ívilnun, sem þeim væri boðin, en færa sig
smámsaman upp á skaftið. En þetta var ekki skoðun hins
framliðna; hann vildi annaðhvort fá alt eða ekkert; verzl-
unarmál vort og stjórnarbót sýna að þetta heppnaðist von-
um fremur, að hann í því efni rataði rétta leið«.1
*) IJtför Jóns Sigurðssonar bis. 49.