Skírnir - 17.06.1911, Page 205

Endurminnmgar um Jón Sigurðsson.
301
Hitt var skuldin sem Forseti áleit sig standa í til
Georgs Powells. Hann áleit sig hafa gengist undir að skrifa
íslandssögu fram til hins síðasta. Forseti hafði setið með
pappír og ritföng fyrir framan sig, horft utan við sig út í
bláinn, og tekið upp hvað eftir annað: «íslandssaga«. Hann
var hættur að geta hugsað. Það er ómetanlegt tjón, að
sú skuld skyldi ekki greiðast. Og raunalegt er til þess
að vita, að maðurinn sem hafði talað sögu landsins, lifað
sögu landsins, og skapað sögu landsins, skyldi ekki end-
ast til að skrifa sögu landsins.
íslendingar munu vera minnisbeztir allra þjóða. Alt
sem við hefir borið hefir verið skrifað upp, á bókfell, leg-
steina eða pappír. En bókfellið máist og týnist, legstein-
arnir þola ekki loftið, brotna og sökkva í jörð, og pappír-
inn fúnar og leysist upp í duft. Þegar vér ætlum að skrifa
brot úr sögu landsins á varanlegastan hátt, þá förum vér
að dæmi annara mentaþjóða — svo langt er.menning vor
komin — og steypum sögumyndirnar í kopar á strætum
úti, og höggvum þær í marmara til geymslu á söfnum og
í skrauthýsum. En þótt marmaramynd Bergsliens verði
einhvern tíma brotin og brotunum fleygt í öskuhauginn, og
þótt koparmynd Einars Jónssonar einhvern tíma eftir nokk-
ur hundruð aldir verði sokkin í jörð og gleymd, þá er
það ætlun mín, að þeir landsmenn, sem þá verða uppi,
muni muna það helzta sem Jón Sigurðsson gjörði fyrir Is-
land. Hann var of mikill maður til þess, að honum verði
gleymt af fámennri þjóð.