Vísir - 03.12.1963, Blaðsíða 7

V1SIR . Þriðjudagur 3. desember 1963.
Tíu Skuggs j árbækur
Nýjar bækur frá SKUGGSJÁ I
Hafnarfirði verða samtals 10 á
þessu hausti, skáldsögur, ferða-
bækur, fræðirit og ein barnabök.
Bækurnar eru:
SEGÐU ENGUM eftir Hönnu
Kristjónsdóttur er Reykjavíkur-
saga og fjallar um ungt fólk,
ástir og fjölskylduvandamál.
Eftir Elínborgu Lárusdóttur
kemur skáldsagan EIGI MÁ
SKÖPUM RENNA. Er það ástar-
saga og efni hennar sótt aftur á
18. öld. Öðrum þræði er hér um
að ræða sanna lýsingu á þjóð-
háttum og aldarfari 18. aldarinn-
ar og hugsanalífi fólks þess tíma.
Að hinum er hér um að ræða
ástarsögu, með skýrum og fast-
mótuðum persónulýsingum.
Andrés Kristjánss'on ritstjóri
hefur tekið saman bók um hið
víðfræga Geysisslys. Heiti bókar-
innar er GEYSIR Á BÁRÐAR-
BUNGU og segir þar á látlausan
en skýran hátt frá þessu slysi,
sem vakti athygli jafnt innan
lands og utan. í bókinni er mik-
ill fjöldi mynda, bæði af slys-
staðnum og frá því er leitarmenn
og áhöfn vélarinnar koma til
Reykjavíkur.
VILLIBLÓM í LITUM eftir
Ingimar Óskarsson grasafræðing,
er ný bók í bókaflokknum „Or
ríki náttúrunnar“. Hér er um að
ræða litmyndir af Flóru íslands
og hinna Norðurlandanna, en
texti Ingimars er sniðinn fyrir ís-
ienzka staðháttu. í bókinni eru
litmyndir af 667 tegundum nor-
rænna jurta og greinagóðar lýs-
ingar á þeim öllum.
Eftir Lúðvík Kristjánsson kem-
ur síðara bindi af ævisögu Þor-
láks Ó. Johnson ÚR HEIMSBORG
í GRJÓTAÞORP. Þorlákur Ó.
Johnson var mikill umbóta- og
hugsjónamaður og má hann telj-
ast faðir frjálsrar innlendrar
verzlunar. Saga Þorláks Ó. John-
son er brot af þjóðarsögunni á
síðari hluta 19. aldar.
KÖKUR MARGRÉTAR eftir
Margréti Jónsdóttur er lítil og
handhæg bók, samin af konu, sem
I hart nær 40 ár hefur bakað
kökur í eldhúsinu heima hjá sér
og selt þær Reykvíkingum. Alls
eru hér 90 uppskriftir og er í
bókinni að finna hvernig bezt er
að búa til ýmsar kökur og kex,
stórar kökur og tertur, smákök-
ur, krem og mauk. Bókin er
prýdd myndum.
Tvær hinna vinsælustu er-
lendra skáldkvenna, sem bækur
hafa átt á íslenzkum bókamark-
aði undanfarin ár, eru Theresa
Charies og Margit Söderholm.
Eftir þær báðar koma nýjar bæk-
ur nú, KARÓLÍNA Á HELLUBÆ
eftir Margit Söderholm, en bók
Theresu Charles heitir LOKAÐ-
AR LEIÐIR, spennandi ástarsaga.
Eftir danska Grænlandsfarann,
ferðalanginn og rithöfundinn Ejn-
Andrés Kristjánsson ritstjóri hefur samið bók um hið eftir-
minnilega Geysisslys á Vatnajökli fyrir rúmum áratug. Hér birt-
ist mynd af áhöfn fiugvélarinnar við komuna tii Reykjavíkur.
ar Mikkeisen, skipstjóra, kemur
ný bók, FERÐ I LEIT AÐ FURÐU
LANDI, frásögn af landaleit í
norðurhöfum, saga mikilla ævin-
týra og skemmtilegra atvika.
Loks kemur lítil og falleg barna
bók, TRILLA OG LEIKFÖNGIN
HENNAR eftir J. L. Brisley, hinn
vinsæla höfund bókanna um Millý
Mollý Mandý.
slenzkar Ijósmæður
Skálda., hin nvi

Afmælisdagabækur hafa löng-
um verið í hefð á íslandi. í
fljótu bragði undrast maður þær
Vinsældir sem þær hafa öðlazt
meðal fólks en þarna fer saman
annars vegar fróðleiksfýsn ís-
iendingsins, að kunna einhver
deili á náunganum, a.m.k. hve-
nær hann er fæddur, og hins
vegar ástin á ljóðinu sem oftast
fvlgir afmælisdagabókum.
Nú er ný afmælisdagabók
komin á markaðinn. Sú heitir
hvorki meira né minna en
skálda, en einhvers staðar stend-
ur að ,,Skálda“ hafi að geyma
„fegurstu kvæði á norðurhveli
heims“. Biáfellsútgáfan í Reykja-
vík gaf bókina út en Jóhannes.
skáld úr Kötlum tók bókina sam-
an og. bjó undir pre.ntun.
Að Skáldu hinni nýju standa
365 skáld, eða jafnmargir höf-
undar og dagarnir í árinu eru
margir. Kémur vísa hvers höf-
undar á hans eigin afmælisdag,
en síðan eru reitir fyrir 6 — 7
manns til að skrifa nöfn sín og
fæðingarár á hverri blaðsíðu.
Jóhannes skáld úr Kötlum seg-
ir í inngangi bókarinnar að fólk
megi ekki balda að þessari bók
sé endilega ætlað að færa því
„fallega afmælisvísu“ með ein-
skærum hamingjuóskum, heldur
beri fremur að líta á hana sem
takmarkaða svipsýn inn í hugskot
höfundanna, hvers um sig og
alira samt.
Bókin er að útliti með nokk-
uð óvenjulegum hætti, bundin
í flauel á fremra spjaldi og kili,
en í pappa að aftan. Það er gert
með það fyrir augum að hún
liggi á borði, en sé ekki höfð
í skáp. Á flauelssíðunni er silf-
urskjöldur og ætlunin að á hann
sé grafið nafn eiganda.
KVÖLDVÖKUÚTGÁFAN hefur
sent á markaðinn II. bindi af bók-
inni um íslenzkar ljósmæður, 270
bis. bók meö frásagnaþáttum og
æviágripum 29 Ijósmæðra, ásamt
myndum af flestum þeirra. Meiri
hlutinn er enn ,úr safni sé.ra
Björns O. Björnssonar. Hefur
hann verið búinn að draga á land
mikið efni til jjessarar útgáfu, og
vel sé honum fyrir.
Ritstjóri safnsins, séra Sveinn
Víkinttur, ritar þrjá- þáttanna og
formála. Átján aðrir (menn og
konur) rita sinn þáttinn
hver. Átta ljósmæður rita
sjálfar sína kafla, og eru það
beztu þættirnir — sumir ágætir.
Eftirminnilegar eru sumar frá-
sagnir þessa bindis, en í heild
tekur bókin ekki hinu fyrra fram.
Auðvitað verður slíkt safnrit
misjafnt að gæðum og ýmislegt
keimlíkt hjá fleirum í sams kon-
ar sþarfh,, íjigi að, síðiir, er mikill
rengur ao ’ hvef'n “ 'nýrri bók' af
slíky tagi, margt sérstætt og
gagnmerkiíegt.
Við lestur þessarar bókar, eins
og hinnar fyrri, vekur það sér-
staka athygli manns, hve mikla
alúð ljósmæðurnar hafa lagt í
starf sitt og hve mikla samvizku-
semi, fórnfýsi og áhuga þær hafa
haft til að bera. Flestar, ef ekki
ailar, virðast hafa tekið starfið
sem köllun, helgað sig þvi og
litið á hitt sem aukaatriði, hvað
fékkst í aðra hönd. Eftir-
tektarvert er guðstraust þeirra
og óbiiandi kjarkur. — Ég full-
yrði, að þessir þættir eru hollt
lesefni fyrir unga jafnt sem
aldna, já', lærdómsríkir, sumir
hverjir.
íslenzkri persónusögu er feng-
ur að þessari bók, virðingarvert
fyrirtæki að koma henni á fram-
færi og óskandi, að hún gangi
svo vel út, að þess vegna verði
engin fyrirstaða á, að við fáum
fleiri bindi af ljósmæðraþáttum.
Jóhannes Óli Sæmundsson.
BÓK UM RÓMAYELDI
Bókaútgáfa Menningarsjóðs
hefur sent á markaðinn mikið rit
og stórt um Rómaveldi eftir
ameríska heimspekinginn Will
Durant. Er þetta fyrra bindið af
tveim um sögu og menningu
>ó
JglNN af kunningjum okkar
Vísis-manna hringdi I okk-
ur á dögunum, meira en lítið
ergilegur. kann var nýkominn
inn á skrifstofu sína, sem er í
sama húsi og skrifstofur Vísis á
Laugaveginum. Kunningi okkar
hafði komið með strætisvagni,
því bíllinn hans var bilaður.
Hann fór úr vagninum við stöð-
ulinn, andspænis húsinu. Én þeg
ar hann vildi komast yfir göt-
una var það talsverðum hættum
bundið. Bílaumferðin var mikil
í báðar áttir. Þegar dró úr
umferðinni úr annarri áttinni,
var bílaröð á leið úr hinni, og
ekki óhætt að fara út á götuna.
Þannig gekk þetta lengi. Bif-
reiðastjórum datt ekki í hug að
staðnæmast til að hleypa kunn-
ingja okkar og raunar fleirum,
yfir götuna. En sárastur var
kunningi okkar yfir því að bíl-
arnir fóru hratt um götuna, óku
stundum á vegarbrúninni, og
slettu frá sér langt út fyrir
brautina, — og fór kunninginr,
ekki varhluta af slettunum.
Nú mætti gera tvennt á þes'
um stöðli. Lýsa götuna betur,
og skapa fótgangandi fólki for
réttindi til að auðvelda því að
komast yfir götuna. Það verðu:
með einhverjum hætti að skylda
ökumenn til að staðnæmast, þeg-
ar fólk þarf komast yfir
götuna, á þessum stað og öðrum,
sem líkt er ástatt um.
Annar vegfarandi kvartar yfir
því að ökumenn taki ekki nægi-
lega mikið tillit til vegfarenda,
sem fara yfir á gatnamótum
Nóatúns og Laugavegar á
grænu ijósi. Þeir beygja inn á
þessar götur án tillits til veg-
farenda, hindra þá í að komast
yfir eða skjóta þeim skelk í
bringu með því að aka að þeim.
Fótgangandi maður á í þessum
tilfellum rétt umfram ökumann
inn. sem ökumanninum ber að
virða.
Rómaveldis, en eitt af niörgum
um sögu mannkynsins í heild
eftir sama höfund.
Will Durant hefur samið risa-
vaxið verk um sögu mannkyns-
ins „The Story of Civilization"
sem byrjaði að koma út 1935 og
siðan hvert bindið rekið annað.
Saga Rómaveldis er 3ja bindið
í því ritsafni og hér kemur aðeins
fyrri hluti þess út. Er það þó
stór bók, nær 400 síður með
mörgum sérprentuðum myndum.
Bókin fjallar um alla meginþáttu
í lífi Rómverja hinna fornu, seg-
ir frá störfum þeirra og menn-
ingu, m. a. stjórnmál, hagfræði,
siðfræði, trúarbrögð, náttúruvls-
indi, heimspeki, iistir og yfirhöf-
uð allt það er máli skiptir í sögu
þessarar menningarþjóðar.
Höfundur ritsins þykir hafa
einstæða yfirsýn í menningu og
sögu fornþjóða, jafnhliða ljósri
framsetningu og mikilli stílsnilld.
Fyrir þær sakir er bókin gefin
út í íslenzkri þýðingu. Jónas
Kristjánsson hefur þýtt hana.
Saklausa dúfan
Nýr höfundur hefur haslað sér
völl með ástarsögu, „Saklausa
dúfan“. Höfundurinn heitir Már
Kristjánsson, Reykvíkingur að
uppruna.
Þetta er viðburðarík ástarsaga
íslenzks sjómanns og gerist með-
al sjómanna og léttúðarmeyja i
framandi landi og álfu.
Saklausa dúfan er heiti á
knæpu í litiu þorpi. Þangað safn-
ast sjómenn og lauslætislýður
saman og þar mætir sjómaður-
inn íslenzki örlögum sínum I ást
til einnar gleðikonunnar, sem i
augum hans er fegurri en aðrar
konur, betri en aðrar konur og
sem hann ann meir en öðrum
konum. Það eru samskipti hans
og annarra við þessa konu, sem
höfundur lýsir í skáldsögu sinni.
„Saklausa dúfan“ er á 4. hundr
að síður að stærð. Útgefandi er
bókaútgáfan Fróði. \