Vísir - 11.08.1966, Blaðsíða 9

VÍSIR . Fimnnudagur K. agust 1966.
B3ZB
//
Á
gera Mývotnssvæðið að
Friðun ýmissa sérstæðra náttúrumyndana og landsvæða hefur oft verið á döfinni og
til umræðu á undanfömum árum. Fyrir nokkrum árum var Þingvallasvæðið gert að þjóð
garði og nú síðast í ár, Skaftafell í Öræfum.
Mývatn hefur þá sérstöðu meðal fegurstu staða landsins, að fyrir utan náttúrufegurð
er þar að finna sannkallaða paradís fugla hér á iandi og um leið verðugt verkefni vfs-
indamarina bæðl innlendra og erlendra. Um leið er Mývatnssvæðið rikt af náttúmgæð-
um, hefur auðlindir eins og kísilgúr O'- ' ->gað er straumur ferðamanna.
Þegar kisiliðjuframkvæmdir voru 1>. við Mývatn vom strax uppi umræður um
það, að stóriðja myndi hafa óheillavænieg áhrif á náttúrulíf svæöislns og náðu þær um-
ræður hámarki með fjölmennum fundi bænda úr Mývatnssveit, sem skýrt var frá i Vísi
á sínum tíma.
Hefur blaðlö snúið sér til fjögurra manna, fuglafræöings, formanns Náttúmvemdarráös
íslands, alþingismanns, sem á sæti f Náttúruvemdamefnd Mývatnssveitar og formanns
Ferðamálaráðs og leitað álits þelrra um friðun þessa landsvæðis, sem margir telja, að
ekki eigi sinn lika í heiminum.
Finnur Guðmundsson.
Finnur Guðmundsson,
fugíafrasðingur
— Það er ekki framkvæman-
legt nema því aðeins, að allir
Mývetningar væru fluttir í
burtu og allar jarðirnar lagðar
í eyði og landið algjörlega tekið
eignamámi.
Við Mývatn hafa aldrei verið
gerðar neinar rannsóknir svo
að viðhlítandi séu, en þjóðnýt
ing væri ekki annað en skerðing
á persónufrelsinu.
Hins vegar væri hægt að
reyna að hafa einhver áhrif á
þróunina, og er það sjálfsagöur
hlutur.
Þýðingarmesta skrefið væri
að setja upp rannsóknarstöð við
Mývatn þar sem sé unnið að
alhliða rannsóknum á náttúru-
lífi svæðisins og jafnframt
reynt að hafa áhrif á það, að
náttúrunni sé ekki spillt að
nauðsynjalausu.
Og fyrir hverja á að friða
landið? Túrista? En þeir spilla
ekki síður fyrir en t.d. skepnur.
Fremur ber að reyna að ná
samkomulagi við bændur án
erfiðleika og árekstra, en allar
framkvæmdir í búskap og öðru
er fremur neikvætt fyrir nátt-
úruna.
Því aö gera svæði eins og i
kringum Mývatn að þjóðgarði
fylgir gífurlegur kostnaður,
þegar umferð túrista þar er
oröin eins mikil og þegar
á sér staö. í Bandaríkjunum
er túristum leyfður aðgangur
að vissum stöðum í þjóðgörðum
en starfslið ákveður vegina, sem
fólkið má fara eftir. Um þetta
gilda strangar reglur og fylgir
því geysimikill kostnaður aö
hafa allt úndir eftirliti og t.d.
þetta fjölmenna starfslið.
Þetti held ég að komi ekki til
mála hjá okkur.
Annars þýðir lítið að boila-
leggja um svona hluti meðan
við vitum ekki einu sinni hvað
er til ills eða góðs fyrir nátt
úruna.
Birgir Kjaran,
formaður Náttúru-
verndarráðs
— Ég álít að ógerlegt
sé að gera Mývatn að þjóð-
garði. Þama eiga tugir ein-
staklinga jarðeignir og þama
era enn menn, sem eiga sum-
arbústaði.
Hins vegar væri mjög æski-
legt, að friðlýsa ákveðin svæði
eins og Slúttnes, vegna jurta-
Iífsins, og Dimmuborgir, vegna
sérstæðra náttúmmyndana.
Friðlýsing þýðir m. a. það,
að sett eru upp ákveðin skilti,
sem Náttúruvemdarráð er að
koma sér upp, friölýsing þýðir
einnig það, aö fólk hlíti á-
kveðnum umgengnisreglum og
spilli ekki hinni upprunalegu
náttúru þar sem hún er enn
fyrir hendi.
Nú hafa ýmsar framkvæmdir
verið gerðar við Mývatn, sem
við ráðum ekki við, t.d. í sam
bandi við kísilgúrverksmiðjuna
Náttúruverndarráð skrifaði Kís-
ilgúrverksmiðjustjóminni 1 sam
bandi við þessar framkvæmdir
og lofaði kfsilgúrverksmiðjan f
staðinn, að leggja fram eitthvað
af sínum fjármunum til þess að
koma upp fuglarannsóknarstöð
við Mývatn, sem er mjög
merkilegt áform.
Aðalatriðið hjá okkur, sem
vinnum að náttúruvemdun er
að fá almenning til þess að
vera virkir þátttakendur í nátt-
úruvemd með því að ganga
um fegUrstu staði landsins eins
og siðað fólk f stað þess að
vaða um að hætti dýrsins.
Birgir Kjaran.
Bjartmar Guðmundsson
alþingismaður,
Sandi, Aðaidal
— Ég álit það nauðsynlegt
að varöveita sem allra mest ó-
snortna náttúru við Mývatn,
sérstaklega fuglalífið og lands-
lagsmyndanir. Ég geri ekki ráð
fyrir öðru en að byggð verði
við Mývatn eins og verið hef-
ur og að hún aukist eitthvað.
Álitamál er hvað eru nauðsyn
legar og hvað ónauðsynlegar
framkvæmdir. Ég lít svo á, að
náttúmnni við Mývatn stafi
ekki hætta af kfsiliðjufram-
kvæmdum, mesta hættan á að
vera að olía komist í vatnið
svo að fuglalífi verði hætt, en
það á að fyrirbvggja.
Annað, sem gæti skaðaö
fuglalffið er of mikil umferð,
sem gæti raskað ró þeirra. 1
norðvesturhominu við Mývatn
er mjög lítil umferð, en meiri
við Reykjahlíð. Það hefur kom-
ið f ljós, að fuglinn hefur fært
sig í eýjamar og í skóginn, sem
kallaður er og kæmi því til
mála að friðlýsá æði stórt
svæði í norðvesturhlutanum.
Nú er kominn vegur allt i
kringum vatnið, og stafar af
umferðinni mikill ófriður fyrir
fuglana. Kemur mjög til greina
að beina öllum ferðamanna-
straumnum að leiðinni sunnan
megin vatnsins, en loka vegin-
um hinum megin.
í stuttu máli sagt tel ég, að
varðveita þurfi Mývatnssveit-
ina að mestu leyti, friðlýsa
vestur- og norðurhluta vatns-
ins og að halda algjörlega ó-
skertum landslagsmyndunum,
sem Dimmuborgum og Grjóta-
gjá og öðrum myndunum kring
um vatnið, skipuleggja þarf
svæðið f kringum Reykjahlið
og stefna þangað aukinni byggð
og eitthvert eftirlit þarf að hafa
með þeim stöðum, sem margir
ganga um eins og Dimmu-
borgir og Grjótagjá t. d.
Bjartmar Guðmundsson.
Lúdvig Hjálmtýsson.
Lúdvig Hjálmtýsson,
formaður feröa-
málaráðs
— Mér fyndist sjálfsagt, að
gera Mývatn að þjóðgafði, þó
ekki væri nema til þess að upp
fylla skilyrði um jafnvægi f
byggðlandsins Að Norðleriding-
ar fengju sinn þjóðgarð eins og
við hér sunnanlands með Skafta
felli f Öræfum.
Þannig tel ég að friða
bæri Mývatn, einn af fegurstu
og sérstæðustu stöðum á land-
inu.
Það þyrfti að gera með sét-
stökum lðgum á Alþingi eins
og gert Var á sfnum tfma með
þjóðgarðinn á Þingvöllum.
Nú veit ég hins vegar, að
þessi staður er orðinn skipu-
lagsskyldur, svo það er kannski
ekki hætta á, að hann verði
eyðilagður með t.d. sumarbú-
staðabyggingum. Ég myndi þó
telja, að þama þyrfti að rfsa
stórt og fullkomið hótel, því
að þarna er fyrir ein af ferða-
mannaparadfsum landsins. Ég
miða náttúrlega við það, að
þama yrðu ekki gerðar fram-
kvæmdir eða rask nema það,
sem bráðnauðsynlegt getur tal-
izt og undir umsjón skipulags-
stjóra rfklsins.
Þannig yrði að sjálfsögðu að
haga til að ferðamenn gætu
gengið um og notið náttúmfeg-
urðarinnar og yrði umferð
þeirra óbundin og óþvinguð að
öllu leyti, en skylda allra þeirra,
sem gengju um staðinn, væri
að virða hann og eins og hvem
annan helgidóm. Að sjálfsögðu
yrði að koma þama eftirlits-
maður, embættismaður eins og
þjóðgarðsvörðurinn á Þingvöll-
um. Meðan við eram ekki búin
að ala okkur upp sjálf nægilega
þyrftum við að hafa einhvem
refsivönd reiddan upp yfir
okkur.