Dagblaðið Vísir - DV - 02.04.1992, Blaðsíða 15

FIMMTUDAGUR 2. APRÍL 1992.
15
Að mega ekk-
ert aumt sjá...
íslendingar hafa löngum státað
af meiri og betri samhjálp en aðrar
þjóðir. Til skamms tíma voru
landsmenn frægir fyrir að rétta
náunga sínum hjálparhönd þegar
skórinn kreppti. Ef hús manna
brunnu komu nágrannár saman og
reistu önnur. Ef búsmali féll slógu
menn saman fyrir nýjum stofni.
Ef fólk svalt heilu hungri viku góð-
ir grannar að því spóni úr sínum
aski. Þetta er samhjálp.
Frá örófi alda eru því til frásagn-
ir af göfugu fólki sem mátti ekkert
aumt sjá. Seinna fóru menn að
hjálpa náunga sínum með pening-
um úr sameiginlegum sjóði allra
landsmanna, ríkissjóði. Breyttir
tímar kölluðu á nýja siði. En nú er
eins og öldin sé önnur hér á landi.
íslendingar búa reyndar við ríkis-'
stjórn sem ekkert aumt má sjá í
dag. En hún sparkar í þá aumu.
Sá er munurinn.
Byrjum á byrjunarreit
Ríkissjóður íslands kemur víða
við sögu í þjóðfélaginu og um hann
streymir auður þjóðarinnar. Mikl-
ar fjárhæðir renna til samhjálpar-
innar og landsmenn njóta allir góðs
af þeim peningum. Enginn íslend-
ingur er afskiptur. Reynt er að
skipta samhjálpinni svo bróður-
lega að þeir hljóti mest sem minnst
mega sín. Flestir landsmenn eru á
þeirri skoðun að sæmilega hafi tek-
ist að jafna bihn.
En peningum ríkissjóðs er eytt í
fleira en samhjálpina. Stórar fjár-
hæðir renna þangað sem minni
þörf er fyrir peninga. Líka þangað
KjaQaiinn
Ásgeir Hannes Eiríksson
verslunarmaður
sem engin þörf er fyrir þá og jafn-
vel nógir peningar fyrir hendi.
Margir hópar í samfélaginu hafa
svo sérstök réttindi fram yfir aðra
hópa. Þannig veitum við milljörð-
um króna út í þjóðfélagið án þess
að þeir peningar komi samhjálp-
inni til góða.
Ríkisbúskapinn verður að hemja
áður en hann vex þjóðinni endan-
lega yfir höfuð. Það er engin spum-
ing. Koma verður böndum á sam-
eiginleg útgjöld landsmanna og
laga þau að tekjum ríkissjóðs á
hveijum tíma. Þjóðfélagið getur
ekki eytt meiri peningum en það
aflar og brúað bilið með lánum ut-
an úr heimi. Það gengur ekki leng-
ur. En þá verður líka að byrja að
spara á réttum stað. - Á byrjunar-
reit.
Fræðin gegn fólkinu
Ríkisstjómin valdi þann kostinn
að skera niður samhjálpina á ís-
landi í stað þess að hlífa henni.
Minna er skorið niður annars stað-
ar og sums staðar ekkert. Stjórnin
leitar ekki fanga hjá þeim sem bet-
ur mega sín í þjóðfélaginu. Ræðst
ekki á garðinn þar sem hann er
hærri eða hæstur. Þessi vinnu-
brögð era hvorki vönduð né vel
hugsuð. Því miður. Ríkisstjómin
byijar ekki á byijunarreit.
Mér koma þessi vinnubrögð ekki
í opna skjöldu. Við þeim mátti bú-
ast sama dag og stjómin var mynd-
uð í Viðey síðasta sumar. Þá náðu
„Við kjósendur stjórnarflokkanna get-
um engum kennt um nema okkur sjálf-
um. Við kölluðum þessa ríkisstjórn yfir
okkur af frjálsum og fúsum vilja. -
Verði okkur að góðu!“
„Er okkur því sama um þá sem minna mega sin á meðan ekki er geng-
ið jafn rösklega á okkar hlut?“
þeir saman skólasveinar beggja
stjórnarflokka og þeir þekkja betur
dauð fræöin í bókum en örlög lif-
andi manna. Við kjósendur stjórn-
arflokkanna getum engum kennt
um nema okkur sjálfum. Við köll-
uðum þessa ríkisstjóm yfir okkur
af frjálsum og fúsum vilja. - Verði
okkur að góöu.
Það er annað sem kemur flatt upp
á undirritaðan. Langflestir kjós-
endur stjórnarflokkanna eru betur
megandi fólkið í þjóðfélaginu og
hlýtur því að styðja samhjálpina
án þess að biðja nokkurn mann
afsökunar. Þessi stóri hluti þjóðar-
innar situr með hendur í skauti á
meðan samhjálpin er skorin niður
við trog. Er okkur því sama um þá
sem minna mega sín á meðan ekki
er gengið jafn rösklega á okkar
hlut?
Bastillur og grjót
Ef sú er raunin verður þessi kjall-
ari ekki lengri og undirritaður tek-
ur hatt sinn og staf. Drúpir hryggur
höfði. En ef öðrum kjósendum
stjórnarflokkanna er eins innan-
bijósts og honum þá má vel spyrja:
Á að láta hér við sitja, piltar? Á
póhtísk umhyggja fyrir einni ríkis-
stjórn að svæfa viljann í brjósti
kjósenda hennar? Er ekki mál að
grýta Bastilluna og gera það strax
í dag?
Ásgeir Hannes Eiríksson
Hlutverk
leigumiðlana
DV birti þriðjudaginn 24. mars
sl. frétt um leigumiðlun sem rekin
er án þeirrar löggildingar sem lög
krefjast. Þar er rætt m.a. viö fram-
kvæmdastjóra miðlunarinnar og
deildarlögfræðing lögreglustjóra-
embættisins í Reykjavík.
Skýrar reglur
Samkvæmt lögum um húsaleigu-
samninga nr. 44 frá 1. júní 1979 „er
þeim einum sem hafa hlotið til þess
sérstaka löggildingu heimilt að
reka miðlun með leiguhúsnæði...
sé það gert í atvinnuskyni eða gegn
endurgjaldi".
Síðan segir: „Lögreglustjóri, þar
sem leigumiðlun er rekin, lætur í
té leyfisbréf gegn leyfisgjaldi sem
ráðherra ákveður." Ennfremur
segir þar: „Leigumiðlari ber ábyrgð
á að leigumáli sé gerður í samræmi
við lög þessi. Honum ber skylda til
að upplýsa aðila um réttindi og
skyldur sem þeir taka á sig með
undirritun leigumálans, svo og um
réttaráhrif hans almennt."
Er lög þessi voru sett ríkti mikil
óreiða á þessum markaði og reynd-
ar húsnæöismarkaðnum yfirleitt.
Fóm margir illa út úr viðskiptum
við ævintýramenn sem ráku leigu-
miðlanir eða fasteignasölur. Nú
mun búið að setja skýrar reglur
um störf og ábyrgð fasteignasala
og þeir vinna samkvæmt þeim eins
og til er ætlast. Kvartanir undan
störfum þeirra heyra nú sögunni
til.
Kjállariiin
Jón Kjartansson
frá Pálmholti,
form. Leigjendasamtakanna
Leigusamningur er
viðskiptasamningur
Hið sama var ætlunin að gera
varðandi leigumiðlara og því voru
ákvæði um störf þeirra og ábyrgð
sett í fyrrnefnd lög um húsaleigu-
samninga. Nokkrum sinnum hafa
skotið upp kolli ólöglegar leigu-
miðlanir en embætti lögreglustjóra
jafnan stöðvað slíka starfsemi eins
og skylt er.
Störf leigumiðlara og fasteigna-
sala em sambærileg að því leyti að
báðir aðilar annast gerð viðskipta-
samninga um húsnæði.
Leigusamningur er viðskipta-
samningur þar sem afnotaréttur-
iná er seldur en fasteignasalar selja
auk þess eignarréttinn sem kunn-
ugt er. Þeir sem gera samning um
sölu á afnotarétti eiga að sjálfsögðu
sama rétt á að geta treyst þeim er
annast samningagerðina, eins og
aðilar kaupsamnings.
Kvartanir án árangurs
Er skrifstofa Leigjendasamtak-
anna haíði tekið til starfa á ný fyr-
ir tæpum tveimur árum tóku að
berast þangað kvartanir undan
Leigumiðlun húseigenda hf. Fólk
kom með samninga þar gerða er
„Þeir sem gera samning um sölu á af-
notarétti eiga að sjálfsögðu sama rétt á
að geta treyst þeim er annast samn-
ingagerðina eins og aðilar kaupsamn-
ings.“
félagsmAlaráðuneytið
2. útgáfa.
HÚSALEIGUSAMNINGUR UM ÍBÚDARHÚSNÆÐI
staðfestur af félagsmálaráðuneytinu samkvæmt lögum um húsaleigusamninga nr. 44
1. júni 1979, samanber Iðg nr. 70 30. mai 1984 og lög nr. 42 6. maí 1986.
1. Aðilar leigumála:
Leigusali: ..Guðm.UO.d.U.r.....C.U.ð.mU.ncJs.SQn....................Ægissíð.'u......221..................UZUfluÍ*umil)
Nafn Heimilisfang Kennitala
Leigutaki: Arni... Arnaso.n...
. Nl
2. Lýslng lelguhúsnæðis:
Laugauegi 312 U7U2-UU0LJ
Heimiliatang Kenmtala
Staöseming ......3ja herb. íbúa.............Lajgayegi..312...................B.eyklia.v.ík.
Sveitartélag
Gðtuheiti/húsnúmef
Fermetrar (Innanmál) F|ðidi hert>erg)a
Nánari skilgreining húsnæðis (tegund herbergja, geymslur o. þ. h.): ........5..1.íJJl»..fe.Q.ð.*...3...JieX.b.fir.Q.Í....
j,,. Uenjuleg afnot samku. hússamningi
Takmðrkun afnota af húsnæði, búnaði eða sameign:
3. Leigutími:
A. Tímabundlnn leigumáii:
Upphaf leigullma:
„Leigusamningur er viðskiptasamningur þar sem afnotarétturinn er
seldur."
sýndu að ekki aðeins upplýsinga-
skylda leigumiðlarans hafði verið
vanrækt heldur voru samningar
ekki gerðir í samræmi við lög.
Það átti m.a. við um uppsagnar-
fresti, tryggingarfé og fyrirfram-
greiðslur. Einnig sáust samningar
sem gleymst hafði að undirrita. Þá
vom í samningum sérákvæði sem
bratu í bága við lög. Einnig kvört-
uðu húseigendur undan skilum á
leigu sem þó hafði sannanlega ver-
ið greidd.
Leigumiðlari fyrirtækisins, Barði
Þórhallsson hdl., vísaði málum frá
sér þótt hann væri lagalega ábyrg-
ur fyrir þeim samningum sem
þarna voru gerðir. Samkvæmt frétt
DV hefur hann reyndar látið af
störfum fyrir einu og hálfu ári en
ekki skilað leyfi sínu fyrr en 25.
febr. sl.
Kvartanir frá fólkinu voru
sendar embætti lögreglustjóra án
árangurs. Því spyr ég: Ætlar lög-
reglustjórinn í Reykjavík að taka
að sér að bera ábyrgð á leigusamn-
ingum sem þarna eru gerðir? Er
hann ekki sammála mér um þaö
að samningsaðilar eigi rétt á að
geta treyst sínum leigumiðlara á
sama hátt og aðilar kaupsamnings?
Jón Kjartansson