Dagblaðið Vísir - DV - 05.03.1993, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR5. MARS1993
15
Förum öll í skatteftirlit
Kaupmenn hafa lengi veriö
ólaunaðir innheimtumenn fyrir
ríkissjóð, þar eð þeim er gert að
skila virðisaukaskatti og fleiri
sköttum sem innheimtir eru í vöru-
verði. Hart er gengið eftir skilum
frá þessum aðilum og tiltölulega
einfalt að fylgjast með því að þeir
standi í skilum. Mjög einfalt er að
beita þá refsingum ef þeir inna ekki
þetta ólaunaða starf sitt af hendi
og það hefur oft verið gert.
Á meðan kaupmenn og þeirra
þjónustugrein eru hundelt af
stjórnvöldum stunda aðrar stéttir
stórfelld skattsvik og komast upp
með þau. Skattsvik af því tagi eru
löngu orðin svo landlæg að fólk
freistast til að halda að svona eigi
hlutimir að vera. Alls kyns undan-
þágur og tilfærslur ýta einnig und-
Kja]larirm
Helgi Pétursson
markaðsstjóri
„Nýjungin og hvatinn til eftirlits frá
almenningi liggur í þeirri hugmynd að
hluti nýbyggingarkostnaðar, hluti við-
halds á eldra húsnæði, hluti viðhalds á
bifreiðum og hluti allrar annarrar
þjónustu, sem keypt er af einkaaðilum,
verði frádráttarbær til skatts gegn
framvísun kvittana frá þeim aðila sem
verkið vann.“
ir misréttið. íslenskt skattkerfi og
innheimtukerfi ýta beiniínis undir
skattsvik og hafa gert lengi.
Að mínu viti eru ástæðurnar fjór-
ar: Of háir skattar, undanþágur frá
skattgreiðslu, óvirkt skatteftirht og
engin sýnileg umbun til almenn-
ings að fylgja því eftir að skattar
séu greiddir.
Lausná þessumvanda
er einföld:
Það á að lækka virðisaukaskatt-
inn nú þegar í 15% og leggja hann
á aUa vöru og þjónustu. Afnema
með öðrum orðum allar undanþág-
ur. Endurgreiðsla á sköttum, toll-
um og gjöldum getur komið til
greina í sérstökum tilfellum, t.d. til
fatlaðra og vegna almannaþarfa,
en reglan verði sú að fyrst greiði
menn aUa skatta og gjöld. ■
Nýjungin og hvatinn til eftirUts
frá almenningi Uggm- í þeirri hug-
mynd að hluti nýbyggingarkostn-
aðar, hluti viðhalds á eldra hús-
næði, hluti viðhalds á bifreiðum og
hluti allrar annarrar þjónustu, sem
keypt er af einkaaðUum, verði frá-
dráttarbær til skatts gegn framvís-
un kvittana frá þeim aðUa sem
verkið vann. TU þessarar þjónustu
má t.d. telja lögfræði- og bókhalds-
þjónustu, hvers konar smærri við-

■ j

segir í grein höfundar.
gerðir og þjónustu.
Með þessu yrðu fengnir tíl starfa
nokkrir tugir þúsunda skatteftir-
Utsmanna sem sæju sér hag í því
að biðja um kvittun og halda þeim
til haga. Nótulaus viðskipti yrðu
úr sögunni á stuttum tíma.
Einfalda breytingu þarf einnig að
gera á skatteftirUti. Víðast hvar í
nágrannalöndum hagar þannig tíl
að sönnunarbyrði um eignamynd-
un er á herðum þess sem telur sig
eiga hlutina, ekki á herðum skatt-
eftirUtsmanna. í Bandaríkjunum
hanka skatteftirUtsmenn á dyr hjá
mönnum sem samkvæmt skatt-
framtah teljast lágtekjumenn en
eiga hins vegai- miklar eignir. Við-
komandi verður þá að sanna að
hann hafi getað eignast þessar
eignir með eðUlegum og löglegum
hætti. Það er ekki hlutverk hins
opinbera að sanna það.
Með stuðningi almennings
Fjölmargir löggæslumenn og
skatteftirUtsmenn hérlendis hafa
haft á orði að þessi breyting myndi
gjörbreyta öUu skatteftirUti og gera
það mun virkara.
Breytum hugarfari fólks. Fáum
aUan almenning í Uð með hinu op-
inbera til þess að hafa efdrUt með
því að aUir leggi sinn skerf tíl sam-
eiginlegra þarfa þjóðfélagsins.
Þetta er hægt með þeim einföldu
breytingum sem hér hefur verið
bent á og það er trú mín að með
því að auka ábyrgð almennings og
eftirUt með skattgreiðslum og skU-
um á þeim komi í kjölfarið bætt
umgengni um sameiginlegar eigur
og vUji til þess að fara betur með
og af meiri hagkvæmni en gert
hefur verið.
Helgi Pétursson
Þjóðarsáttin rofin
KjaUarinn
Arni Þór Sigurðsson,
starfsmaður Kennara-
sambands íslands
vmnureKenaa um að vitaskuld
myndi launafólk uppskera árangur
og fá við.lok þjóðarsáttarsamning-
anna bætta þá skerðingu sem það
hafði tekið á sig. Þegar ein þjóðar-
sáttin var útrunnin kom að nýrri
en aUtaf versnaði ástandið og aldr-
ei var svigrúm til að bæta kaup-
mátt almenns launafólks. Og fólk
spurði: hvenær kemur röðin að
okkur? Hvenær kemur kjarabótin
sem svo mjög hefur verið lofað?
Svörin þekkjum við öU: aUa vega
ekki núna!
Ríkisstjórnin reið á vaðið
Kaupmáttur ráðstöfunartekna
hélst lítið breyttur frá því að gerður
var kjarasamningur sl. vor á
grundveUi miðlunartiUögu sátta-
semjara og aUt fram á haustmán-
uði. Þá feUdi ríkisstjómin gengið
, ,F ormaður Alþýðuflokksins segir á
fundum að það hafi engin þjóðarsátt
verið rofin því það hafi engin þjóðar-
sátt verið í gangi. Það kemur nokkuð
á óvart því stjórnvöld og atvinnurek-
endur töluðu alltaf um framhald þjóð-
arsáttar þegar síðustu samningar voru
gerðir.“
Það dylst fáum að einn af ritstjór-
um DV hefur um langt árabU átt í
heUögu stríði við bændur í þessu
landi og verður það helst skiUð á
málflutningi hans að vænlegast sé
að leggja niður bændastéttina þvi
þá fyrst sé að vænta blómlegra tíma
í íslensku þjóðlífi. Hitt hefur ekki
verið ljóst fyrr en nú að einnig
annar ritstjóri DV á í heUögu stríði
við starfsstétt eina í landinu. Þessi
starfsstétt eru opinberir starfs-
menn en þó alveg sérstaklega
kennarar. Ekki veit ég hvaða hvat-
n- Uggja að baki því að forseti
íþróttasambandsins skuU leggja í
heUagt stríð við fólk sem að stærst-
um hluta er láglaunafólk og í öUiun
tilfeUum skUvísir skattgreiðendur
en það má í raun einu gUda hvaða
ástæður eru fyrir þessari herferð.
Verra er þegar menn skirrast
einskis í helgri baráttu og grípa til
ósanninda málstað sínum til fram-
dráttar.
Þjóðarsátt hverra
og um hvað?
Eins og fuUljóst má vera hafa
kjarasamningar undangenginna
ára farið nær aUir í sama farveginn
- svokaUaðar þjóðarsáttir hafa ver-
ið gerðar í þeim tUgangi að ná sem
víðtækastri sátt um stefnuna í
efnahagsmálum, atvinnumálum,
kjaramálum og jafnvel velferðar-
málum. Eitt meginmarkmið þjóð-
arsáttanna hefur verið að stööva
kaupmáttarhrapið sem átt hefur
sér stað á undanfomum árum með
það að markmiði að auka kaup-
mátt þegar tU lengri tíma væri Ut-
ið. Það stóð ekki á launafólki að
taka á sig byröar, miklar byrðar,
tíl að hægt væri að koma böndum
á verðbólguna og aUan. tímann
glumdi söngur stjómvalda og at-
og skriðan fór af stað. Með einu
pennastriki hækkuðu erlendar
skuldir íslendinga um 12 miHjarða
króna! Á sama tíma er það kaUað
glapræði og „hagfræði heimskunn-
ar“ að leggja tíl að tekin verði er-
lend lán upp á 2-3 miUjarða tíl að
bæta atvinnuástandið. Kaupmátt-
ur ráðstöfunartekna hefur frá því
í nóvember faUið um 3,6% og sér
ekki fyrir endann á því hmni enn-
þá. Forsenda síðustu samninga var
að gengið yrði stöðugt. Þeirri for-
sendu var kippt undan samningum
með gengisfelUngunni. Það var rík-
isstjómin sem ákvað gengisfelling-
una og það var ríkisstjómin sem
þannig rauf þjóðarsáttina. Formað-
ur Alþýðuflokksins segir á fundum
að það hafi engin þjóðarsátt verið
rofin því það hafi engin þjóðarsátt
verið í gangi. Það kemur nokkuð á
óvart þvi stjómvöld og atvinnurek-
endur töluðu aUtaf um framhald
þjóðarsáttar þegar síðustu samn-
ingar voru gerðir. Þess vegna þarf
það ekki að koma nokkrum manni
á óvart að verkalýðsfélögin sögðu
upp samningunum og ákváðu að
reyna að endurheimta mannsæm-
andi kaupmátt.
Árni Þór Sigurðsson
Athugasemd frá ritstj.
Starfsmaður Kennarasambands
islands hefur fuUan rétt til að gera
athugasemdir við skrif mín í leið-
urum DV. Hann verður hins vegar
að skUja og virða að ritstjórn mín
og skoðanir era störfum mínum
fyrir íþróttahreyfinguna óviðkom-
andi. Eg biðst undan því aö forseta
ÍSÍ sé blandað inn í deUur BSRB
manna við þá sem þeim era ekki
sammála.
EUert B. Schram
„AUar þjóð-
irheims, sem ;
stunda þróað-
an landbún-
að, hafabyggt
upp víðtæka
leiöbeininga-
þjónustu.
fVíðast hvar_____________________
erhúnkostuð Jóna* Jóna*$on
að verulegu búnaðarmálastjóri.
leytiafsamfé-
laginu og sums staðar aUarið.
Hér á landi era það Búnaðarfé-
lag íslands og búnaðarsambönd-
in sem annast þessa þjónustu en
að henni koma einnig skólamir
og RALA. Um helmingur af þeim
fjármunum, sem ganga til þjón-
ustunnar, kemur frá ríkinu, ann
að frá bændum sjálfum. Félags-
lega hluta starfseminnar greiða
bændur alfarið sjálfir.
Með leiðbeiningaþjónustunni fá
bændur alhUða ráögjöf Það er
grundvaUaratriði að þeir hafi aö
gang að þessari þjónustu; aö
miðlað sé tU þeirra þekkingu og
þeirri reynslu sem skapast
Fyrir búfiárrækt, þar með taliö
fiskeldi, er ræktunarstarfið, kyn-
bætumar, öðru núkilvægara. Að
þeim virraa búfiárræktarfélög
bændanna og búnaðarsambönd-
in undir forystu Búnaöarfélags-
ins. Þær era nú skipulagðar og
unnar í samræmi við bestu þekk-
ingu á þessu sviði og eftir skipu-
sem best gerist meðal annarra
þjóða. Sá árangur, sem náðst hef-
ur í nautgriparækt, sauðfiárrækt
og hrossarækt, sannar þetta. Þó
ekki séu hér tekin önnur dæmi
ætti það að sýna að gagn er að
störfum Búnaöarfélags íslands
bæði týrir einstaka bændur,
landbúnaðinn í heUd og þjóðfé-
lagið aUt“
„Vflrbygg-
ingin í stjóm
landbúnaðar-
mála er orðin
hún er að
sUga bændur.
ð er ekki
þörf á nema
einum öflug- Einar
um samtök- bóndi á Hrappsstöð-
um bænda um í Vopnafiröi.
sem jafnframt hefðu ábyrgð á öU-
um þeirra málum. Því ætti að efla
niöur Búnaðarfélag íslands. Bún-
aðarfélög ættu að starfa sem
grasrótarhreyfing í sveitum og
miðla hugmyndum bænda til
Stéttarsambandsins. Að sama
er brýnt að leggja niður
búgreinafélögin því þaú ala á
sundrungu meðal bænda. Vifii
Nu þegar búið er aö draga jafn
mikið úr landbúnaðarframleiðsl-
unni og gert hefur verið þá verð-
spara í kerfinu. Hagsmunir
bænda líða fyrir þá sóun fiár-
muna sem nú á sér stað. í sjóða-
gjöld eru dregin 2,1 prósent af
aUri innkomu bænda og fyrir þá
fiármuni er fátt gert af viti.
Að ósekju mætti fækka ráðu-
nautum tíl muna, einkum í hefð-
bundnum landbúnaði. Á sam-
dráttartímum færa menn ekki út
raamar. Menn eru til dæmis
tættir að rækta upp tún og til
ráðunauta á því sviði? Nær væri
að nota fiármunina til söluátaks
nú eftir að bændur hafa tekið á
sigaUaábyrgðþeirramála. -kaa