Þjóðviljinn - 30.11.1978, Blaðsíða 4

,4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJ|NN , Fimmtudagur 30. nóvember
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Otgefandi: Ctgáfufélag Þjófiviljans
Framkvæmdastjóri: Eióur Bergmann
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Rekstrarstjóri: Olfar Þormóðsson
Auglýsingastjóri: Gunnar Steinn Pálsson.
Afgreióslustjóri: Filip W. Franksson
Blaðamenn: Alfheióur Ingadóttir, Einar Om Stefánsson, Erla Sig-
urðardóttir, Guðjón Friðriksson, Ingibjörg Haraldsdóttir, Ingólfur
Margeirsson. Magnús H. Gislason, Sigurdór Sigurdórsson. tþrótta-
fróttamaóur: Ingólfur Hannesson
t*ingfréttamaóur: Sigurður G. Tómasson
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaldsson.
Ctlit og hönnun: Giíðjón Sveinbjörnsson. Sævar Guöbjörnsson.
Handrita- og prófarkalestur, Blaðaprentsvakt: Andrea Jónsdóttir,
Elias Mar, Oskar Albertsson.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason.
Augiýsingar: Rúnar Skarphéðinsson, Sigrlður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Guövarðardóttir, Jón Asgeir Sigurðsson.
Afgreiðsla: Guðmundur Steinsson. Kristin Pétursdóttir.
Slmavarsla: ölöf Halldórsdóttir, Sigrlður Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Báröardóttir.
Húsmóóir: Jóna Siguröardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
útkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guðmundsson.
Ritstjórn, afgreiðsla og auglýsingar: Slöumúla 6.
Reykjavlk, slmi 81333
Prentun: Blaöaprent h.f.
Baráttan gegn
„kjarasáttmála”
• Undarlegur tvískinnungur sem stappar nærri geð-
klofa er ríkjandi í málflutningi íhaldsmálgagna þessa
dagana. (öðru orðinu er prédikað að atvinnuvegirnir þoli
ekkert annað en kauplækkun og aftur kauplækkun en í
hinu eru stjórnarflokkarnir af mikilli vandlætingu sak-
aðir um kauprán.
• Eins og bent hefur verið á í forystugrein Vísis er
þingmeirihluti fyrir hrikalegri almennri kauplækkun í
landinu, en Alþýðubandalagið stóð af sér þá kauplækk-
unarlotu með vel grundaðri tillögugerð í ríkisstjórn sem
skákaði hinum stjórnarflokkunum í þá stöðu að þeir
töldu sér ekki fært að knýja f ram kaupmáttarskerðingu
á launum almenns verkafólks og láglaunafólks.
• í Ijós hefur komið að í ,,kjarasáttmála" Alþýðu-
flokksins felst ekkert annað en hrikaleg kaupmáttar-
skerðing sem er jafnvel enn alvarlegri en fólst í kjara-
skerðingarlögum fyrrverandi ríkisstjórnar fyrr á árinu.
. Og þegar spurt er um höfuðatriðin í hinni nýju og gjör-
breyttuefnahagsstefnu sem Alþýðuf lokkurinn vill koma
fram stendur ekkert upp úr nema almenn kauplækkun
og aftur kauplækkun.
• Samtök láglaunafólks í landinu styðja aðgerðir
ríkisstjórnarinnar að því tilskyldu að loforð um félags-
leg réttindi og umbætur verði efnd undanbragðalaust.
Þau gera sér Ijóst að staðið hef ur hatrömm sókn til þess
að skerða stórlega kaupmátt mánaðarlauna sem verða
eftir 1. desember um 152 þúsund krónur á lægstu töxtum.
Það eru þessi laun sem kaupránspostularnir telja að
valdi verðbólgunni.
• Stjórn BSRB hef ur bent á að þjóðin eigi nú um það að
velja að draga um sinn úr hinni öru f járfestingu og taka
allt efnahagskerf ið föstum tökum eða slaka á eðlilegum
kröfum um sambærileg lífskjör og fólk býr við í ná-
grannalöndum okkar. „Launafólk krefst þess að stjórn-
völd velji fyrri kostinn", segir BSRB og hvetur til áætl-
unargerðar til lengri tíma, er haf i það markmið að draga
úr verðbólgu, tryggja kaupmátt launa og forgangsverk-
efni í framkvæmdum sem þola enga bið.
• Það er slík leið sem gæti leitt út úr verðbólguvand-
anum á nokkurra ára bili. Ekki kauplækkunarleið Sjálf-
stæðisf lokks, Alþýðuflokks og Framsóknarf lokks sem
hefur verið reynd og reynst haldlaus. Leiðarhnoðin eru
þegar til en þau þurfa að fara að rúlla. Það er höfuð-
verkefnið á næstu vikum að hætta að einblína á kaup-
lækkun og aftur kauplækkun og koma í þess stað fótun-
um undir samræmda efnahagsstef nu.
• Eins og Kjartan Olafsson benti á í þingræðu er kom-
inn tími til þess að menn geri sér Ijósa þá staðreynd að
Alþýðubandalagið ætlar sér ekki að standa að því að
höggvið verði í kaup láglaunaf ólks í landinu, hvorki þann
1. mars eða 1. júni eða 1. september eða 1. desember á
næsta ári. Fyrir þá sem vil ja líf þessarar ríkisstjórnar er
einnig f róðlegt að hugleiða ummæli Eðvarðs Sigurðsson-
ar formanns Dagsbrúnar á Alþingi. Þar kom skýrt f ram
að ráðstafanir þær sem „kjarasáttmáli" Alþýðuflokks-
ins gerir ráð fyrir yrðu aldrei gerðar með samþykki
verkalýðshreyf ingarinnar.
• Þaö er mjög eðlilegt að forystumenn samtaka launa-
fólks taki rikisstjórnartillögunum með fyrirvara og lýsi
yfir andstöðu við að kjarasamningum sé breytt með lög-
um. Hinsvegar þurfa allir að gera sér grein fyrir því að
baráttan gegn almennri og hrikalegri kjaraskerðingu
hefur aðeins færstaf vettvangi vinnustaða og verkalýðs-
félaga inn í þingsali og ríkisstjórn. Hún er ekki afstaðin.
Baráttan við kjaraskerðingaröflin stendur enn og hefur
sjaldan veriö hatrammari. Sem stjórnmálaafl getur
Alþýðubandalagið aðeins haldið þeim í skák með stuðn-
ingi verkalýöshreyfingarinnar. Sleppi kjaraskerðingar-
öflin úr skákinni færast kjaraátökin að nýju af fullum
þunga á þann vettvang sem þau voru háð á fyrr á þessu
ári. Og þá er ekki víst að svipa kosninga sé yfir hausa-
mótunum á íhalds- og kjaraskerðingaröflunum.
-ekh
* Verkafólk aldrei
|öruggt
Verkafólk getur aldrei oröift
* öruggt um kjör sin meðan vald
I atvinnurekenda og málgagna
I þeirra er slikt sem raun ber
* vitni i islensku þjóðfélagi. betta ,
1 eru gömul sannindi sem vert er
að hafa I huga á þessari tið
þegar kjarastrlðið er háö I þing-
sölum og innan rikisstjórnar.
Morgunblaðiö hefur til dæmis
tungur tvær og talar sitt meö
hvorri sem aldrei fyrr. í fyrsta
1 lagi býsnast þaö yfir stórkost-
I' legu kaupráni, sem það segir
vera uppá 27.5miljarð oghefur
raunar eftir Geir Hallgrims-
syni. Slöan segir blaðið aö það
I* muni kosta rikissjóð 17 miljarða
að standa undir þeim loforöum
sem kaupráninu fylgja. Niður-
t staðan hjá þeim Sjálfstæðis-
Imönnum er aö kauprániö heföi
átt að vera 27.5 miljarður króna
eöa þaðanaf meira en ekkert að
, koma á móti. Það er kauprán
Isem þeim þykir bragö að á þeim
bæjunum.
Talnaleikir af þessu tagi eru
, gagnlegir i þvi skyni að slá ryki
II augun á fólki og vernda hags-
muni atvinnurekenda og afætu-
lýðs.
j Sýndarálögur
Það er auðvelt að sýna
I fram á það að við hvert ilt-
• borgað verðbótastig aukist út-
Igjöld allra atvinnuvega lands-
manna um 3.4 miljaröa- króna
miðað við það að launasumman
■ sé 340 miljarðar. Þetta kallar
IMorgunblaðið álögur á atvinnu-
vegina þótt margreynt sé að
þessum miljörðum hefur um-
* svifalaust verið velt út I verð-
Ilagið af herðum atvinnurekenda
á heröar launafólks. I þeim at-
vinnugreinum sem búa viö fast
■ útflutningsverðlag hefur málinu
Iverið bjargað til skamms tlma
með gengisfellingum.
Það sem veriö er aö gera með
* þvi að greiöa niður visitölustig,
Iskattalækkunum á lágtekjum og
skiptum á félagslegum
réttindabótum er einfaldlega að
* hægja á sjálfvirkri svikamyllu
I verðlagshækkana og gengisfell-
I inga sem atvinnurekendastéttin
I hérlendis hefur komið sér upp I
■ þvi skyni að fela arðrán sitt I
Ihagspekilegum talnaleikjum
með þjóðhagsstærðir.
hann þarf ekki að borga hana.
Ef áfram er haldiö með rök-
semdina er augljóst aö slíkan
firnagróða hlýtur aö mega
skattleggja I bak og fyrir og þvl
fullkomlega rétt hjá Alþýöu-
bandalaginu að atvinnurekstur-
inn geti borið kostnaðinn af
niðurgreiöslum, skattalækk-
unum og framkvæmd félags-
legra umbótamála. Það er gott
að eiga sér bandamann I
Morgunblaðinu þegar á reynir.
Reynslan af at-
vinnurekendum
En gamanlaust er aöferöin
sem nú er reynd til þess að rjúfa
svikamylluna sú að dreifa
kostnaðinum viö að hægja á
veröbólguskrúfunni á herðar
þeirra sem meira mega sln, á
veröbólgugróða, veltu og eignir
ins til þess að svipta verkafólk
réttindabótum og tekjuauka eru
eins margar og óræðar og vegir
þeirra himnafeðga. Viö getum
tekið dæmi frá 1955 þegar
verkafólk átti kost á 16% kaup-
hækkun, en verkalýðsheyfingin
samdi um að atvinnurekendur
skyldu greiöa 4% hennar I at-
vinnuleysistryggingasjóð. Þá
var dollarinn á 16.30 krónur en
er nú tuttugu sinnum dýrari I
krónum talið. Þannig velta at-
vinnurekendur af sér kaup-
máttarhækkunum, rýra verð-
gildi peningalauna með gengis-
fellingum og ræna verðgildi
sjóða verkafólks með svipuðum
aðferöum.
Aðeins óvissan
er örugg
1 kapitalisku þjóðfélagi á
launafólk ekki nema eitt öruggt,
48 SfÐUR MEÐ 8 SÍÐNA tÞRÓTTABLAÐI
ÞRIÐJllDAGUR 28. NÖVEMBER 1978
Prentsmlðja Morgunh
tjórnarfrumvarp um vísitöluskeröingu:
3% „kauprán” o
3,12% kauphækku
tefnt að 5% hámarkshækk-
n launa 1. marz „í samráði
ið aðilavinnumarkaðarins
flsitöluskerðmgnemm
27,5 miHjörðmft a0^^aun
lomu tli í'i*
iri Ijondon mrft llu
annla Alr-a.vH. w'".
&*.*£ Al/rlí
íihto' rww
móli þrlm
Kr/lavíkuríluirvrlh
um ok rtnidtTj"l
mynd lík Arnl Jol
maftur Mol. rr
hfldu tré Sri U"
t.ent<‘t.
MaarrMstúta”™:
ef

’pe'oí, toeW yjutflj**' * bí>*'r'?„y» er 1
uoð'r ef ^

eVV.ú''
o v>*1!.
\t,i'í?»rr'
Kaupskerðingin
ein er frágengin
Nýholskeflal.m
Mcft pfnahaggráðstöfúnunum nú er aðeins tjalda
na-tur, og er þó eftir að reka niður tjaldhælai
rikisstjórnin hefur látið undir höfuð legKjast aö afl:
standa undir auknum útgjöldum ríkissjóðs. Hún áfor
að leggja margvisleKar, nýjar álöRur á atvinnuve({in
lÍKgi. að þeir eru á engan hátt aflöKufærir. Þvert á n
reksturinn ýmist I járnum eða það hefur verið hall
launahækkanirnar 1. desember hljóta að fara
verðlagið. Við þetta bætist svo sá sérstaki vam
sjávarútveginum blasir, þar sem yfirvofandi ert
hækkanir á oliu. Það á svo eftir að koma í lj
fiskverðsákvörðuninni 1. janúar verður háttað. en i
að fiskverðið var ákveðið óeðlilega lágt 1. septembe
sjómenn hafa dregist aftur úr í launum miðað við að
Þjóðhagsstofnun telur, að kaupgjaldsvísitalan mui
8—9** 1. marz, sem er sú almenna vöruverðshækkt
þegar niðurgreiðslum er sleppt. Liklegra er þó, að I
verði cnn meiri eða um 11%. Það er því allt 1 óviss
rikisstjórninni tekst að fá launþegahreyfinguna til þ
sig viö það, að aðeins 5% verðbótavisitölunni
framkvæmda að þrcm mánuðum liðnum, eins
stefnumið hennar er.
j Viðsnúið dœmi
- En dæminu úr Morgunbiaöinu
t má alveg eins snúa viö. Segja.
; má alveg eins aö meö 27.5 milj-
arða kaupráni, niðurfellingu 8%
verðbóta, sé rfkisstjórnin að
spara atvinnuvegunum jafnháa
■ upphæð og færa þeim hana sem
Igróða. Þetta má segja ef þau
Morgunblaðsrök eru tekin gild
að spurningin standi aðeins um
■ það að launafólk tapi ákveðinni
Iupphæð þvi þá hlýtur atvinnu-
reksturinn aö græða hana ef
þeirra aðiía sem að mestu hafa
sloppið viö skattlagningu i ára-
tugi.
Launafólk ætti að vita það af
reynslu að meðan bakhjarl
rikisvaldsins er sllkur sem hann
er veröur hvorki hægt aö treysta
á að auknar peningatekjur
tryggi kaupmáttinn né að
félagsleg réttindamál sem fram
nást I baráttu verkafólks verði
þvi varanleg réttindabót.
Leiöir atvinnurekendavalds-
en það er óvissan um lífskjör
sin. Ekkert nema skýr stéttar-
vitund, órofa samstaöa og þrot-
laus barátta getur komið I veg
fyrir réttinda- og kaupmáttar-
skerðingu i stórum stll nema að
takist aö umbylta öllum þjóð-
félagsháttum. Meðan miðar
hægt I þá átt og atvinnu-
rekendavaldi og málpípur þess
eru ráðandi er baráttan eða
uppgjöfin valkostur verkalýðs-
hreyfingarinnr. — ekh
Islenskir námsmenn í Lundi:
Krefjast hækkunar á framlögum
tíl Lánasjóðs ísl. námsmanna
Á fundi SÍNE-deildar-
innar í Lundi, sem haldinn
var 15. nóv. s.l. var sam-
þykkt að beina þeirri ein-
dregnu áskorun til Alþingis
að það hækki hið snarásta
framlög á fjárlögum til
Lánasjóðs íslenskra náms-
manna.
1 ályktun fundarins segir enn-
fremur:
Réttur allra til náms án tillits
til efnahags og félagslegra aö-
stæðna eru sjálfsögð mannrétt-
indi. Tómt mál er að tala um jafn-
rétti til náms án námslána sem
nægja hverjum námsmanni til
framfærslu.
Krafa okkar er þvl, 100% brúun
umframfjárþarfar og fullt tillit
veröi tekiö til fjölskyldu náms-
manns eins og lög gera ráð fyrir.
Fundurinn bendir á aö alls ekki
er hægt að ná þessu markmiði án
stóraukins framlags til sjóðsins
og varar við hugmyndum um að
leysa megi málið með tiifærslu
milli námsmanna.”