Þjóðviljinn - 30.11.1978, Blaðsíða 9

8 SIÐA — ÞJOÐVILJINN Fimmtudagur 30. nóvember 1978
Fimmtudagur 30. nóvember 1978 ÞJODVILJINN — SÍÐA 9
QHJOISIA NORDíSK A
KUVIA BILDER
Arbók finnsku listamannasam-
takanna Taide, 1977.
i Morgunblaöinu 23. nóv. er aö
finna furöulegan texta eftir
Braga Asgeirsson, sem hann
nefnir „Myndlistarvettvangur”
og gerir meöal annars aö um-
ræöuefni ritgerö sem undirritaö-
ur birti I árbók finnsku lista-
mannasamtakanna „Taide” á sl.
ári. 1 þvf sambandi gefur Bragi
svo rangar og viilandi upplýs-
ingar um markmiö og efni rit-
geröar minnar, aö ég sé mig
knúinn til aö leiörétta þau dæma-
lausu ósannindi, sem hann setur
fram f grein sinni.
TAIDE
Tilefni þessarar ritgeröar er aö
á siöasta ári var árbók finnsku
listamannasamtakanna Taide
helguö þvi efni hvaö helst ein-
keimdi stööu norrænnar mynd-
listar um þessar mundir, og var
leitaö til listfræöinga á öllum
Noröurlöndum til aö skrifa um
þaö.
I 1 furöugrein Braga um þessa rit-
gerö mina má m.a. greina tvær
aöfinnslur. 1 fyrsta lagi aö mynda-
valiö sé ekki i samræmi viö texta
ritgeröarinnar og I ööru lagi aö ég
sleppi ýmsum þeim listamönnum
sem’ lagt hafi stóran skerf til
Islenskrar myndlistar á undan-
förnum árum og áratugum. Bragi
skrifar m.a. um myndirnar sem
fylgdu textanum „.. en fáeinum
er skipaö I hásæti og hljóta
meginhluta rýmisins og allt aö
þvi þrjár myndir eftir sig”, og
ennfremur: „sumir eiga enga
mynd I ritinu á meöan fólk, sem
hvergi er getiö i texta er kynnt
meö heilslöumyndum”. Þaö er
vissulega ástæöa til aö staldra
örlltiö viö þessar fullyröingar
Braga, þar sem þær eru ágætt
dæmi um þau ónákvæmu vinnu-
brögö sem nann temur sér. Skyldi
Bragi ekki hafa veitt þvl athyglí,
þar sem hann gefur I skyn aö
hann hafi lesiö ritiö, aö t.d. I grein
sænska listfræöingsins Douglas
Feuk, þá gerir hann aö umtals-
efni fimm listamenn I grein sinni,
en þó eru birtar ljósmyndir af
verkum eftir 15 aöra listamenn.
Og i öörum greinum, t.d. um
danska myndlist er getiö um
fjölmarga listamenn, sem ekki
eiga myndir i timaritinu.
Skýringin á þessu er einföld og
hefur ekkert aö gera meö handa-
hófsleg vinnubrögö af hálfu
greinarhöfunda eins og Bragi
segir fullum fetum. Skýringin er
sú aö greinarhöfundar sendu ann-
ars vegar ljósmyndir, sem þeir
óskuöu sérstaklega eftir aö væru
birtar meö viökomandi texta, og
hvaö minni grein viövlkur þá
birtust þær myndir, sem ég ósk-
aöi eftir, réttilega meö finnska
Teng hylltur
í Peking
PEKING, 28/11 (Reuter) —
Þúsundir manna þyrptust út
á götur Peking-borgar I dag
til aö hylla Teng Hsiao-ping
varaforsætisráöherra lands-
ins.
Veggspjöld voru fest upp,
þar sem vitnaö var I ræöu þá
er hann flutti á sunnudag
þegar sendinefnd frá Japan
var I heimsókn.
Einnig voru þeir ráöa-
menn gagnrýndir sem bældu
niöur óeiröir fyrir tveimur
og hálfu ári. Þá voru margir
handteknir og aögeröirnar
kallaöar gagnbyltlinarlegar.
ÓLAFUR KVARAN:
FURÐUSKRIF
/
Braga Asgelrssonar
textanum (en greinin birtist einn-
ig á ensku og sænsku). Hins vegar
var einnig óskaö eftir ljósmynd-
um af verkum eftir listamenn,
sem höföu sýnt á slöustu misser-
um. Ég sendi þvi samkvæmt
þeirri beiöni talsvert magn ljós-
mynda af verkum eftir ýmsa Is-
lenska listamenn, sem ritstjóri
árbókarinnar valdi siöan úr til
birtingar. Ritstjórinn bar þvl
fulla ábyrgö á þeim ljósmyndum,
sem birtustt fyrir utan þær, sem
fylgdu finnska textanum af grein
ýtarlega um norræna iistasögu
slöustu áratuga, né heldur aö
tlunda allt þaösem er aö gerast á
myndlistarsviöinu I hverju landi.
Þaö er þvi heldur kátbrosleg
skoöun, sem Bragi heldur á lofti
aö greinarhöfundar hafi þann
metnaö aö gera skil öllu I
bókstaflegri merkingu, sem er
aö gerast I myndlist I hverju
landi. Þaö var aldrei markmiö-
iö meö þessum ritgeröum né held-
ur framkvæmanlegt vegna þess
þrönga rýmis, sem hver og einn
framsetningar og conceptlistar.
Síöan geröi ég stuttlega grein
fyrir sögulegum bakgrunni, fjail-
aöium ráöandi viöhorf á sjötta og
sjöunda áratugnum, og sem aö
likum lætur var hvorki markmiö
mitt né til þess rými aö tiunda
alla þá listamenn, sem störfuöu á
þessum árum. Þessa staöreynd
veröur Bragi aö reyna aö gera sér
ljósa.
Eftir þennan sögulega bak-
grunn fjallaöi ég I stuttu máli um
nokkra fulltrúa þessara tveggja
viöhorfa, raunsæis og
conceptlistar og valdi lisamenn-
ina: Hring Jóhannesson,
Ragnheiöi Jónsdóttur, Sigurö
Guömundsson, Hrein Friöfinns-
son og Magnús Tómasson. Aö
sjálfsögöu heföi veriö ástæöa
til aö fjalla um fleiri fulltrúa
þessara viöhorfa, en þaö var
því miöur ekki hægt vegna
plássleysis I tlmaritinu. En full
ástæöa er til aö leggja á þaö
áherslu — til aö koma I veg fyrir
kjánalega útúrsnúninga — aö
fjölmargir ágætir listamenn
vinna aö sjálfsögöu eftir öörum
leiöum en þessum tveimur
fyrrnefndum viöhorfum og gera
mjög svo áhugaverö verk. En
samt sem áöur er þaö nú svo, aö
þessi tvö viöhorf, raunsæi og
concept hafa ööru fremur sett
svip sinn á breytingar I Islenskri
myndlist á þessum áratug. Ef
Bragi Asgeirsson hefur aöra
skoöun á þessu, þá er þaö hans
mál og liggur beint viö aö hann
geri grein fyrir henni á skilmerki-
legán hátt.
tJt frá þessum forsendum,
þ.e.a.s. aö markmiö mitt var aö
fjalla um þessi tvö viöhorf I
Islenskri myndlist á þessum
áratug er t.d. eölilegt aö ég geri
ekki aö umræöuefni verk margra
ágætra listamanna eins og t.d.
Jóhanns Eyfells — sem Bragi
saknar I grein sinni. En aö sjálf-
sögöu felst enginn dómur um list
Jóhanns né listrænt mikilvægi þó
honum sé sleppt I þessu samhengi.
Til aö greinarhöfundurinn
Bragi Asgeirsson geri sér þetta
fullkomlega ljóst vil ég upplýsa
aö af sömu ástæöu var t.d. ekki —
svo ég velji nærtækt dæmi — f jall-
aö aö neinu ráöi um verk Braga
Asgeirssonar, þar sem þau féllu
einfaldlega ekki aö meginefni
greinarinnar. Ef markmiö mitt
heföi aftur á móti veriö aö skrifa
ýtarlega um islenska listasögu
slöustu áratuga, þá heföi þaö aö
sjálfsögöu veriö bagaleg
gleymska aö geta aö engu um
þátt Braga Asgeirssonar.
En greinarhöfundurinn Bragi
Asgeirsson veröur aö gera sér
ljóst, hvort sem honum llkar þaö
betur eöa verr, aö þaö er hægt aö
skrifa um ákveöin viöhorf i
isienskri myndlist I dag án þess
aö skrifa svo mikiö sem staf um
t.d. verk Braga Asgeirssonar. Ég
vona aö Bragi Ihugi nú þessa
staöreynd af sanngirni og still-
ingu, en þaö er aö sjálfsögöu hans
einkamál hvort hann kýs aö iöka
frekara frumhlaup I Morgun-
blaöinu, þar sem órökstuddir
sleggjudómaroghæpin samskipti
viö sannleikann eru höfö aö
leiöarljósi. Þaö væri aftur á móti
mjög tlmabært og jafnframt
ánægjulegt aö umræöa hæfist hér
á breiöum grundvelli um stööu
Islenskrar myndlistar. Og þar
sem Bragi viröist hafa á þvl ein-
hverjar skoöanir, þó óljósar séu,
er sjálfsagt og eölilegt aö hann
viöri þær rækilega, en þá ræö ég
honum jafnframt til aö foröast þá
furöulegu lágkúru, sem einkenndi
tlttne&ida grein hans. Aö öörum
kosti veröa skrif hans þvi miöur
ekki marktæk.
Ólafur Kvaran.

■
" • • • and then I thouq
to myself, what can I r_
the exhibition this year
Og þá spuröi ég sjálfan mig, hvaö get ég sett á sýninguna i ár?
minni. Aö ritstjórinn skuli t.d.
hafa valiö til birtingar myndir
eftir Þórö Hall, Helga Friöjóns-
son, Ríkarö Valtingojer og
Kristján Davlösson, sem þó er
ekki getiö I textanum, en aftur á
móti ekki myndir eftir t.d. Braga
Asgeirsson, sem þó er getiö f text-
anum(er þvi ekki mitt mál. Þaö
skyldi þó aldrei vera, aö þessi ör-
lagarika afstaöa finnska ritstjór-
ans hafi valdiö þvl aö Bragi setti
saman margnefnda furöugrein.
Ég vil þvi ráöleggja Braga I
allri vinsemd aö skrifa fyrír-
spurn I „klögu- og nöldurdálk”
Taide og spyrjast fyrir um þaö
hvaöa forsendur hafi legiö til
grundvallar viö myndaval rit-
stjórans. Mér persónulega — og
e.t.v. Braga lika — leikur forvitni
á aö vita hvers vegna umræddur
ritstjóri sá ekki ástæöu til aö velja
ljósmynd af verki eftir t.d. Braga
Ásgeirsson, sem hann haföi þó
undir höndum. Mér er spurn,
hvers á Bragi aö gjalda?
Ekki norræn listasaga.
Varöandi þá fullyröingu Braga
Ásgeirssonar aö ég sleppi ýmsum
þeim listamönnum, sem lagt hafa
stóran skerf til islenskrar mynd-
listar á undanförnum áratugum
er augljóst aö Bragi gerir sér ekki
ljóst markmiö þessara ritgeröa.
Markmiöiö var ööru fremur aö
varpa ljósi á þaö sem helst
einkennir stööu myndlistar I
hverju landi I dag og haföi hver
greinarhöfundur til umráöa rými
sem samsvarar um 8 vélrituöum
siöum. Markmiöiö var þvl ekki,
eins og Bragi gefur I skyn,aö rita
höfundur haföi til umráöa. 1
framhaldi af þessum furöulega
misskilningi Braga, þá ásakar
hann mig um aö fjalla aöeins um
þá listamenn I ritgerö minni sem
annaöhvort tilheyröu September-
hópnum eöa SÚM.
Hér er kostulega fariö meö
sannleikann I málinu, þar sem
mér er ekki kunnugt um aö
listamenn eins og Svavar Guöna-
son, Siguröur örlygsson, Magnús
Kjartansson, Einar Hákonarson,
Ragnheiöur Jónsdóttir eöa þá
Bragi Asgeirsson, sem ég nefni
alla I ritgerö minni, hafi veriö
meölimir I þessum hópum. Eöa
getur þaö kannski veriö^svo dæmi
sé tekiö af handahófi, aö Bragi
Asgeirsson hafi veriö einn af
stofnendum September-hópsins
eöa SúM? Ef svo reynist, þá hef-
ur þaö fariö skelfing leynt! En aö
sjálfsögöu ber Braga þá aö gera
skyldu slna og upplýsa hiö rétta I
málinu hiö bráöasta!
Raunsæi og concept
Eins og ég hef bent á hér aö
framan var markmiö greinarhöf-
unda I finnsku árbókinni fyrst og
fremst aö varpa ljósi á þaö sem
helst er einkennandi fyrir stööu
myndlistar I hverju landi um
þessar mundir. 1 stuttum
inngangsoröum aö ritgerö minni,
sem ég nefni „Natur och Ideer,
om islandsk konst idag”, gat ég
þess aö þaö væru ööru fremur tvö
viöhorf, sem sett hafa svip sinn á
Islenska myndlist á þessum
áratug, þ.e.a.s. eftir 1970.og þaö
væri tilkoma raunsærrar
Ljósmyndir Leifur
Allar skólastofurnar voru opnar og hér sjáum viö iönar hendur á smföaverkstæöinu
Fjölskylduhátíð í
skólanum í kvöld
Salurinn var málaöur I hólf og gólf, auk þess
sem ýmislegt annaö var málað i skólanum.
Þó vinnugleöi veri mikil gáfu menn sér
tima til aö fá sér kökubita meö kaffinu.
Æfingaskóli Kennara-
háskóla íslands tók held-
ur betur stakkaskiptum
um helgina/ — veggir og
þil í sal skólans voru mál-
uð, húsgögn í anddyri og
ganga smíðuð, básar inn-
réttaðir og plötur fyrir
listaverk nemenda
hengdar á veggi.
Þarna sameinuöust nemend-
ur, kennarar og foreldrar I sam-
felldri vinnu frá þvl slðdegis á
föstudag og langt fram á sunnu-
dagskvöld og sagöi Jónas Páls-
son skólastjóri aö árangurinn
væri stórkostlegur.
I kvöld veröur svo haldin fjöl-
skylduhátiö I skólanum en þar
hefur verið opið hús öll fimmtu-
dagskvöld undir stjórn Karls
Rafnssonar.
Foreldra- og kennarafélag
hefur veriö starfandi viö skól-
ann frá þvl 1972 og sagöi Jónas
Pálsson, aö misjafnlega heföi
gengiö aö halda þvl virku I
gegnum árin. Aö undanförnu
hefur veriö byggt upp aukiö
samstarf nemenda og foreldra
viö stjórnendur og kennaraliö
skólans einkum I sambandi viö
námsmat. I byrjendadeildum
hafa veriö sérstök vinnukvöld
meö foreldrum og á unglinga-
stiginu hafa foreldrar komið I
tima og fengiö aö kynnast verk-
efnum unglinganna.
Jónas sagöi aö I haust heföi
hlaupiö nýtt llf I þetta samstarf
og taldi hann aö árangur þess-
arar vinnu viö aö efla samstarf
foreldra viö skólann og auka
hlut nemenda, foreldra og
kennara I ákvaröanatekt varö-
andi stjórn kennslu og skóla-
starfs væri nú aö koma I ljós.
Fyrir skemmstu drifu svo kenn-
arar og stjórn foreldrafélagsins
I aö senda út tilkynningu um
vinnuhelgi og eins og fyrr segir
unnu þarna tugir manna langt
fram á kvöld, föstudag, laugar-
dag og sunnudag.
Þessu stjórnaöi enginn, og ég
allra sist, sagöi Jónas. Eldri
krakkarnir unnu mikiö I máln-
ingarvinnu og geröu stórlega
mikiö gagn. Yngri krakkarnir
smiöuöu, ófu og teiknuöu og I
dynjandi músikinni var mikil
hátlöarstemning i skólanum.
Salurinn var málaöur I hólf og
gólf og I hópi foreldra voru fjöl-
margir laghentir smiöir og mál-
arar sem auk þess aö leggja
fram vinnu gáfu allt efni til
framkvæmdanna.
Ég vona, sagöi Jónas aö lok-
um, aö allt þetta fólk komi á
fjölskyldukvöldiö til aö sjá
árangur vinnunnar.
AI
Nemendur, kennarar
og foreldrar unnu
heila helgi við
að lífga skólann
Plötur til aö setja uppá veggi og hengja á myndverk voru málaöar f stórum stfl.
Þaö er greinilega gaman i skólanum hjá honum þessum.
Ruslaföturnar veröa lfka aö vera litrfkar.
Ein skólastofan var undirlögö af tuskustrimlum og þaö ófu yngri krakkarnir á ramma og voru af-
uröirnar siöan hengdar upp i anddyrinu.