Þjóðviljinn - 30.11.1978, Blaðsíða 13

Fimmtudagur 30. nóvember 1978 **JÖÐVILJINN — SÍÐA 13
Höfundurinn, Vilhelm Moberg. Þýöandinn, Elias Mar.
KYNLIF
í íslenskum
bókmenntum
Kafli í „Encyclopediu Sexualis” kveikja
ad útvarpserindum Bárðar Jakobssonar
Stefán Einarsson prófessor —
kom kynlifi I islenskum bók-
menntum inn i enska aifræöibók
Kvöldið fyrir
haustmarkað
eftir Vilhelm
Moberg er leikrit
kvöldsins
t kvöld kl.21.15 veröur flutt leik-
ritiö- „Kvöldiö fyrir haustmark-
aö” eftir Vilherlm Moberg.
Þýöinguna geröi Elias Mar, en
leikstjóri er Klemenz Jónsson.
Leikendur eru GIsli Halldórsson,
Guörún Þ. Stephensen, Margrét
ólafsdóttir og Bessi Bjarnason.
Flutningur leiksins tekur um
fimm stundarfjóröunga.
Þetta er svonefndur „alþýöu-
gamanleikur”, sem gerist i sveit
i Smálöndum i Sviþjóö. Magni er
gildur bóndi, og Teresia, heima-
sætan I Húlti, litur hann hýru
auga. En ráöskona Magna kann
aö snúa snældu sinni og þegar hún
kemst i ham, tjáir engum aö vera
meö uppistand.
Vilhelm Moberg er sjálfur
Smálendingur, fæddur i Alguts-
boda áriö 1898. Faöir hans var
hermaöur. Moberg vann viö sitt
af hverju á yngri árum, en geröist
seinna blaöamaöur. Hann byrjaöi
snemma á ritstörfum. Fyrsta
leikrit hans var sýnt áriö 1919 og
tveimur árum seinna kom fyrsta
bókin, en hún fjallaöi um her-
þjónustuár hans. Skáldsagan
„Prinsessan pa Solklinten” kom
út 1922 undir dulnefninu Ville i
Momala. Frægastur hefur Mo-
berg oröiö fyrir sögu sina
„Vesturfarana”, sem er I raun-
inni heill sagnabálkur. Þá uröu
„Röskir sveinar” (1926) vinsælt
verk, þar sem fyrirmyndin er afi
skáldsins, aö þvi er taliö er. Báö-
Framhald á 14. siöu
„Kynlíf í íslenskum bók-
menntum" nefnist dag-
skrárliður í útvarpinu
kl.14.40 í dag. Bárður
Jakobsson lögfræðingur
f lytur og er þetta annað er-
indi af sjö alls.
Erindi Báröar eru aö hluta til
þýöing á grein eftir Stefan
Einarsson prófessor. „Fyrir 25
árum var ég aö leita aö fræöibók-
um kynferöismál á fornbókasölu i
London”, sagöi Báröur, „og þá
dró bóksalinn undan boröinu
skruddu nokkra, Endyclopediu
Sexualis. Ekki var getiö um út-
gáfustaö né ár I bókinni, né heldur
hver útgefandi væri. Ég fór meö
bókina I bókaverslun lækna-
félagsins enska og þaö kom i ljós
aö þeir áttu hana ekki. Þeir fengu
bókina lánaöa hjá mér og fundu
höfundinn i læknatali.
Þegar ég fletti upp i bókinni,
rakst ég á 16 blaöslöna kafla sem
heitir „Sex, Icelandic Literature,
Problems In.” Þetta þótti mér
dálitiö forvitnilegt svo ég keypti
skrudduna, þótt hún væri nokkuö
dýr. Og ég veit ekki til aö fleiri
eintök séu til af henni hér á
landi.”
Báröur sagöist fljótlega hafa
komist aö þvi, aö Stefán Einars-
son prófessor hafi skrifaö þessa
grein. „Ég greip svo aftur niöur I
hana i vor,” sagöihann, „og sagöi
Hirti Pálssyni frá henni. Hann
eggjaöi mig á aö þýöa greinina
og þaö geröi ég. En þaö er frekar
aö þetta sé endursögn hjá mér en
bein þýöing. Og svo er mikiö
hreinlega frumsamiö.”
Báröur sagöist hafa tekiö mörg
atriöi til athugunar, sem Stefán
getur ekki um. Yfirlitiö nær fram
yfir siöustu aldamót og endar I
Kiljan, Þórbergi og Stefáni frá
Hvitadal. „Mér finnst vera
gloppa aö þaö skuli vanta þarna
slöustu hálfa öld eöa svo,” sagöi
Báröur.
Hann sagöist hafa bætt ýmsu
inn I ritgerö Stefáns, úr fornbók-
menntunum, rimnakveöskap, frá
Bólu-Hjálmari og rómantisku
skáldunum. Einnig fer hann nán-
ar inn á Kiljan og Þórberg. Bárö-
ur sagöi aö liklega væru 4—5 af
þessum 7 erindum frumsamin aö
mestu leyti.
I fyrsta erindinu var endaö á
Sturlungu, en i dag veröur m.a.
fjallaö um kynlif i rimna-
kveöskap og lagasetningu.
„Þaö var ákaflega varlega tek-
iö til oröa um þetta hér áöur,”
sagöi Báröur. „Kynlifiö þótti
sjálfsagöur hlutur þar til kristnin
og pietisminn fóru aö taka þaö til
bæna. Stefán Einarsson telur is-
lenskar bókmenntir vera „sklr-
lifustu” bókmenntir I heimi, en
þar er ég algerlega á öndveröum
meiöi,” sagöi Báröur aö lokum.
—eöf
7.00 Veöurfregnir. Fréttir.
7.10 Leikfimi 7.20 Bæn
7.25 Morgunpósturinn. Um-
sjónarmenn: Páll Heiöar
Jónsson og Sigmar B.
Hauksson. (8.00 Fréttir).
8.15 Veöurfregnir. Forustu-
gr. dagbl. (útdr). Dagskrá.
8.35 Morgunþuiur kynnir ým-
is lög aö eigin vali. 9.00
Fréttir.
9.05 Morgunstund barnanna:
Guöbjörg Þórisdóttir les
framhald sögunnar „Karls-
ins i tunglinu” eftir Ernest
Young (4).
9.20 Leikfimi. 9.30 Tilkynn-
ingar. Tónleikar. 9,45 Þing-
fréítir.
10.00 Fréttir. 10.10 Veöur-
fregnir.
10.25 Morgunþulur kynnir ým-
is lög: frh.
11.00 Iönaöarmái: Pétur J.
Eirlksson sér um þáttinn.
11.15 Morguntónleikar:
Jascha Heifetz og RCA-
Victor sinfóniuhljómsveitin
leika Fiölukonset nr. 2 I d-
moll op. 22 eftir Wieni-
awski: Isler Solomon stj. /
Filharmoniusveit Berlinar
leikur Sinfóniu nr. 40 I g-
moll (K550) eftir Mozart:
Karl Böhm stj.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Veöurfregnir. Fréttir.
Tilkynningar. Viö vinnuna:
Tónleikar.
14.40 Kynlii i islenskum bók-
menntum. Báröur Jakobs-
son lögfræöingur les þýö-
ingu sina á grein eftir Stefán
Einarsson prófessor, sam-
inni á ensku: — annar hluti
15.00 Miödegistónleikar:
George London syngur at-
riöi úr „Valkyrjunni”,
óperu eftir Wagner / Rúss-
neska útvarpshljómsveitin
leikur Sinfóniu nr. 2 eftir
Kabalevský: Nicolaj Ano-
soff stj.
15.45 Um manneldismál: Þor-
steinn Þorsteinsson lifefna- -
fræöingur talar um stein-
efni.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
(16.15 Veöurfregnir).
16.20 Tónleikar.
16.40 Lagiö mitt: Helga Þ.
Stephensen kynnir óskalög
barna.
17.20 Lestur úr nýjum barna-
bókum. Umsjón: Gunnvör
Braga. Kynnir: Sigrún Sig-
uröardóttir.
18.10 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veöurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki. Til-
kynningar.
19.40 Daglegt mál Eyvindur
Eiriksson flytur þáttinn.
19.45 lslenskir einsöngvarar
og kórar syngja.
20.15 Veröur kreppa? Geir
Vilhjálmsson ræöir viö hag-
fræöingana Guömund
Magnússon og Þröst Ölafs-
son um félagslegt samhengi
efnahagsvandans.
21.00 Sónata fyrir klarinettu
og pianó eftir Jón Þórarins-
son. Siguröur I. Snorrason
og Guörún Kristinsdóttir
leika.
21.15 Leikrit: „Kvöldiö fyrir
haustmarkaö” eftir Vilhelm
Moberg. Þýöandi: Elias
Mar. Leikstjóri: Klemenz
Jónsson. Persónur og leik-
endur: Magni bóndi, GIsli
Halldórsson. Lovisa ráös-
kona, Guörún Þ. Stephen-
sen. Teresia heimasæta i
Holti, Margrét ólafsdóttir.
Hrappur sveitarlögreglu-
þjónn, Bessi Bjarnason.
22.30 Veöurfregnir. Fréttir.
Dagskrá morgundagsins.
22.50 Viösjá: Friörik Páll
Jónsson sér um þáttinn.
23.05 Afangar.Umsjónar-
menn: Asmundur Jónsson
og Guöni Rúnar Agnarsson.
23.50 Fréttir. Dagskrárlok.
PÉTUR OG VÉLMENNIÐ — II. HLUTI EFTIR KJARTAN ARNÓRSSON
fLC/Ar^
OP SBiNri'
£ O \l£fcÞ fiP KOrtfl
HEfiJNl Á 10FT
BR^AKK..
L ^