Dagblaðið Vísir - DV - 09.11.2001, Blaðsíða 24

28
FÖSTUDAGUR 9. NÓVEMBER 2001
Tilvera 1>V
Star Wars ★★★★
Upphaf
ævintýrisins
Stöð 2 ætlar í nóvember að sýna allar Star
Wars-myndimar fjórar og að sjálfsögðu er
byrjaði á þeirri sem setti þetta allt saman af
stað. Star Wars er löngu orðin klassisk kvik-
mynd og má segja að þegar hún kom fram
hafi hún breytt kvikmyndasögunni. Hvort
hún sé best í seríunni er matsatriði en hún
markaði upphaflð að miklu ævintýri og er
enn þann dag í dag einhver skemmtilegasta
kvikmynd sem gerð hefur verið. Hún er þess
virði að sitja heima og endumýja kynni sín
við Loga geimgengil, Leu prinsessu, Han Solo,
Ben Obi-Wan Kenobi og ýmsar furðuverur.
Sýnd á Stöö 2 í kvöld, kl. 21.00
Star Wars
Vélmenni sem allir muna eftir.
Fucking Ámá) ★★★
Óvægin
Sænsk kvikmynd sem vakti mikla athygli
og umtal fyrir hluti sem viðkvæmir eru í sam-
félaginu. Hugtök eins og hrá, óvægin samfé-
lagsrýni, andfélagsleg hegðun, samkynhneigð
og þess háttar era vel til þess fallin að vekja
deilur en að granni til er þessi myndin lítil og
sæt ástarsaga sem gerist í sænskum smábæ
sem yfirleitt er á eftir öllu með allt. Myndin
fylgir hefðbundinni uppbyggingu. Elskend-
umir kynnast og ástin byijar að blómstra en
eitthvað verður til að stía þeim í sundur þar
til þau átta sig á því að ástin er mikilvægari
en allir erfiðleikar og allt endar í hamingju.
Sýnd l Sjónvarpi á sunnud., kl. 22.30
Butch Cassidy
and the Sundance Kid.
Paul Newman og Robert Redford í
hlutverkum sínum. .
Butch Cassidy and the Sundance Kid
★★★★
Vinir í
blíðu og stríðu
Eins og Stars Wars er Butch Cassidy and
the Sundance Kid löngu orðin klassísk kvik-
mynd. Hún fékk á sínum tima fem ósk-
arsverðlaun og gerði Robert Redford að kvik-
myndastjömu. Paul Newman var þekktari
fyrir. Myndin er mjög skemmtileg, leikandi
létt og er einn skemmtilegasti vestri sem gerð-
ur hefur verið. Segja má að hún nái að sam-
eina vestrið nútímanum í gegnum tónlistina
og handritið sem er nútímalegt þó myndin
eigi að gerast um aldamótin 1900. Myndin er
byggð á sönnum atburðum. Butch Cassidy og
Sundance Kid vora til en er krydduð með
skáldskap.
Sýnd á Sýn í kvöld, kl. 00.35.
Snow Failing on Cedars ★★★
Réttardrama
Dramatísk mynd sem gerist á ímyndaðri
eyju sem ber hið hljómfagra nafn San Piedro.
Bandarikjamaður af japönskum upprana er
kærður fyrir morð og íbúar smábæjarins á
eyjunni fylgjast með málinu af miklum ákafa.
Þetta væri varla í frásögur færandi nema
vegna þess að tímasvið sögunnar er 1951, að-
eins örfáum áram eftir að stríði Bandaríkja-
manna og Japana lauk. Miklir fordómar ríktu
í garð allra japanskættaðra Bandaríkjamanna
á þessum tima og því er útlitið svart fyrir
hinn ákærða. Efnismikil og vel leikin kvik-
mynd sem gleymist ekki svo fljótt.
Sýnd á Stöó 2 á sunnudag, kl. 20.25.
Emmy-verðlaunin voru
veitt á dögunum. Sjón-
varpsmynd um ævi Judy
Garland hreppti þar
verðlaun fyrir leik
tveggja leikkvenna sem
léku Garland á ólíkum
œviskeiðum. Judy Gar-
land varð heimsfrœg
kvikmyndastjarna sextán
ára gömul eftir leik sinn
í Galdrakarlinum í Oz.
Þá þegar var hún orðin
háð fíkniefnum. Barátt-
an harðnaði eftir því sem
árin liðu og þegarjudy
lést 46 ára var hún fyrir
löngu útbrunnin.
Judy Garland fæddist árið 1922 og
var skírð Francis Ethel en hún var
þriðja dóttir foreldra sinna. Faðir-
inn, Frank Gumm, var blíðlyndur
maður sem allir kunnu vel við.
Hann dáði yngstu dóttur sína og
hún var afar hænd að honum. Ethel
var algjör andstaða eiginmanns
síns, kaldlynd og ráðrík kona sem
sást aldrei faðma eða kyssa dætur
sínar.
Frank rak kvikmyndahús þar
sem eldri systurnar tvær skemmtu
stundum milli sýninga með söng.
Francis var rúmlega tveggja ára
þegar hún stóð þar fyrst á sviði og
sló svo rækilega í gegn að hún varð
fastur þáttur i skemmtidagskránni.
Með árunum var ljóst að Francis
litla hafði til að bera afburðahæfi-
leika. Umboðsmenn og skemmtana-
stjórar fóru að panta hana eina í
stað þess að panta systratríóið og
hún varð eftirsótt barnastjarna. Ef
Ethel fannst Francis vera illa fyrir-
kölluð gaf hún.henni amfetamín til
að halda henni vel upplagðri og þeg-
ar þær töflur héldu Francis vakandi
gaf hún henni svefntöflur. Fyrir tíu
ára aldur hafði Francis hafið töfluát
sem átti eftir að fylgja henni alla
ævi.
Francis komst á kvikmynda-
samning hjá MGM-kvikmyndaver-
inu tólf ára gömul og nafni hennar
var breytt í Judy Garland. Faðir
hennar var þá látinn úr heila-
himnubólgu. Hún sagði seinna að
dauði hans hefði verið skelfilegasti
atburður lífs síns.
Dóplstl á táningsárum
Yfirmönnum Judyar þótti hún of
feit. Henni voru gefnar megrunar-
töflur til viðbótar við aðrar töflur
sem móðir hennar haföi gefið henni
frá barnsaldri. Megrunartöflurnar
voru örvandi töflur sem slógu ræki-
lega á matarlystina en gerðu að
verkum að hún var glaðvakandi
þegar hún átti að fara að sofa. Þá
voru henni gefnar töflur til að
hjálpa henni aö sofna og þegar hún
vaknaði var hún svo sljó að gefa
varð henni töflur til að halda henni
vakandi. Hún var komin inn í víta-
hring sem hún losnaði aldrei úr.
Sextán ára gömul varð hún
heimsfræg fyrir túlkun sína á
Dorothy í Galdrakarlinum í Oz. Eft-
ir það lék hún í hverri söngvamynd-
inni á fætur annarri og þótt þær
væru misjafnar að gæðum fór ekki
fram hjá neinum að þarna var á
ferð gífurlega hæfileikaríkur lista-
maður.
Hún giftist nítján ára gömul laga-
höfundinum David Rose sem var
tólf árum eldri en hún. Eftir nokkra
mánuði var ljóst að hjónin áttu ekki
skap saman og þau skildu. Næsti eigin-
maður Judy var leikstjórinn Vincent
Minnelli sem hún kynntist þegar hann
leikstýrði henni í einni vinsælustu
mynd hennar, Meet Me in St. Louis.
Þegar Judy var bent á að Vincent væri
hommi svaraði hún ákveðin: „Alls ekki.
Hann er bara svona listrænn." Það kom
öllum á óvart þegar þau Vincent giftu
sig skyndilega. Þau áttu fátt sameigin-
legt. Hann var heimakær bókaormur en
hún hafði unun af boðum og heimsókn-
um í næturklúbba. Vincent virtist þó í
byrjun hafa góð áhrif á Judy sem um
tíma hætti pilluáti. Þau eignuðust dótt-
urina Lizu og allt sýndist leika í lyndi.
Fíknin tók þó brátt völd á nýjan leik
ásamt þunglyndi og sjálfsmorðstilraun-
um. Tvisvar á sama árinu sá kvik-
myndafélag Judyar ekki annað ráð en
að taka hana af launaskrá þar sem hún
mætti ekki í vinnu. MGM sagði henni
að lokum upp störfúm. Hún var 28 ára
og kvikmyndaferill hennar virtist á
enda. Hjónabandi hennar var sömuleið-
is lokið.
var sjö árum yngri en hún. Hann var
hommi en sú staðreynd kom ekki í veg
fyrir hjónaband þeirra sem stóð reynd-
ar einungis í fimm mánuði. Þá flutti
Mark aftur til fyrrum elskhuga síns og
bjó með honum í tæp þrjátíu ár. Mark
hélt því alltaf fram að hann hefði elskað
Judy og það er erfitt að ímynda sér að
hann hefði þolað sambúð með jafn erf-
iðri konu án þess að elska hana. Stund-
um lá hún í rúminu dögum saman og
neitaði að taka á móti fólki. Öðrum
stundum ráfaði hún um húsið um miðj-
ar nætur og ónáðaði fólk með stöðugum
símhringingum. Hún tók um fjörutíu
Móðir og dóttir
Judy Garland og dóttir hennar Liza
Minelli áriö 1955.
Bæði Joé og Lorna þoldu sambúðina við
móður síná svo illa að þau báðu fóður
sinn að taka þau að sér. Elsta dóttirin
Liza dvaldi sömuleiðis langtímum sam-
an hjá fóður sínum. Um þetta leyti
missti Judy hús sitt vegna skulda og var
svo illa stödd fjárhagslega að hún varð
að betla fyrir mat og hótelherbergi.
Síðasti eiginmaður hennar var
Mickey Dean, sem var tólf árum yngri
Komin á toppinn
Judy Garland ásamt Gene Kelly og
George Murphy í Me and My Gal
(1942)
Stjarna á sviði
Næsti eiginmaður var Sid Luft,
skapofsamaður sem bjó um leið yfir um-
talsverðum persónutöfrum. Hann gerð-
ist umboðsmaður hennar og fyrsta verk-
efnið voru tónleikar í London. Sýningar
urðu alls 184 og undirtektir voru hreint
stórkostlegar. Eftir það hélt hún tón-
leika í Los Angeles, sömuleiðis við
mikla hrifhingu. Hún lék í myndinni A
Star Is Bom og var tilnefnd til ósk-
arsverðlauna fyrir stjömuleik. Hún tap-
aði fyrir Grace Kelly og jafnaði sig
aldrei fyllilega á þeim vonbrigðum,
enda höfðu allir talið hana eiga óskar-
inn vísan. Hjónaband hennar var erfitt,
Sid sólundaði fé þeirra og þau voru í
stöðugum skuldum.
í aprílmánuði 1961 hélt hún tónleika
í Camegie Hall og um þá hefur verið tal-
að sem stærstu nótt í sögu skemmtana-
iðnaðarins. Áhorfendur og gagnrýnend-
ur áttu ekki orð til að lýsa frammistöðu
hennar. Nokkmm mánuðum síðar
skildi hún við eiginmann sinn eftir ell-
efu ára hjónaband. Böm þeirra tvö,
Stjarna er fædd
Judy Garland í A Star Is Born (1954), einu frægasta hlutverki sínu.
amfetamíntöflur á dag, drakk ótæpilega
og notaði auk þess heróín og morfin. Á
yngri ámm hafði hún verið lagleg kona
en fertug leit hún út eins og gömul
kona.
Geðsveiflur hennar urðu nú svo ofsa-
fengnar að böm hennar hræddust hana.
en hún. Eftir þriggja mánaða hjónaband
kom Dean að konu sinni látinni á kló-
settinu. Hún hafði fyrir slysni tekið of
mikið af róandi töflum ofán i áfengi,
Hún varð 46 ára gömul og skildi eftir sig
fjögurra milljóna dollara skuld.
—
. ■
—
Ung og efnileg
Myndin er tekin af Judy Garland
áriö 1937 þegarglæst framtíö
blasti viö henni.
Loma og Joe,
fylgdu móður
sinni.
Dapurleg
endalok
Fertug kynntist
hún Mark Herron
sem
Harmsaga
leikkonu