Frjáls verslun - 01.10.1999, Qupperneq 6

RITSTJÓRNARGREIN
Auður stóll í Seðlabankanum
Þegar Steingrímur Hermannsson stóð upp úr stóli
bankastjóra Seðlabankans íyrir rúmu einu og hálfu ári
áttu flestir von á því að í stólinn settist fljótiega annar
framsóknarmaður. En stóllinn er enn auður! Það bend-
ir augljóslega til þess að framsóknarmenn séu í nokkru
basli með að finna rétta manninn í stólinn. Lög um
Seðlabankann kveða á um að þar skuli starfa þrír
bankastjórar og er byggt á dönskum lögum í þeim efri-
um. Færð hafa verið rök fyrir því að þrír seðlabanka-
stjórar séu síst of margir vilji menn í reynd auka sjálf-
stæði bankans - og færa meiri völd í efnahagsmálum til
hans. Nokkrar aðrar þjóðir, eins og Svíar, hafa valið þá leið að flölga
bankastjórum seðlabanka sinna til að auka dreifingu valdsins og koma
í veg fyrir að einn maður hafi ægivald. Þó hefur það verið gert með
þeim hætti að einn bankastjóranna gegnir formennsku, er eins konar
forystusauður. Öll ákvarðanataka hvílir hins vegar á fleiri bankastjór-
um en honum. Miklu og ótvíræðu valdi er dreift! Stjórnunarlega er erf-
iðara að hafa tvo seðlabankasljóra en einn - því að komi til ágreinings
þeirra á milli tefst ákvarðanatakan og mál stöðvast Þrír bankastjórar í
seðlabanka ná hins vegar að mynda meirihluta. Ofmælt er að það
standi Seðlabanka Islands fyrir þrifúm að hafa aðeins tvo bankastjóra,
eins og nú er raunin, þótt augljósir stjórnunarlegir annmarkar séu á því
fyrirkomulagi. I sþórnun fyrirtækja og hefðbundinna viðskiptabanka,
sem ekki hafa jafnvíðtæk áhrif og seðlabanki, er til dæmis talið best að
hafa einn forstjóra og einn bankastjóra, einhvern einn sem ber ábyrgð
á rekstrinum gagnvart stjórninni. Því má segja að í seðlabanka, sem
ekki hefur sjálfstæði og vald til að taka mikilvægar ákvarðanir í efna-
hagsmálum, þurfi í sjálfu sér ekki nema einn bankastjóra!
Halldór Ásgrímsson Hinn auði stóll í Seðlabankanum er svo eyrna-
merktur Framsóknarflokknum, samkvæmt gömlu helmingaskipta-
reglunni að það hvarflar ekki að neinum að hann sé annarra. Hvorki
heyrist hósti né stuna um annað, og fólki virðist standa nákvæmlega
á sama. Lengi vel leit út fyrir að Halldór Guðbjarnason, einn þeirra
þriggja bankastjóra Landsbankans sem sögðu þar af sér í dymbilvik-
unni fyrir rúmu einu og hálfú ári, yrði framsóknarmað-
urinn sem hreppti hnossið. Sem betur fer var því af-
stýrt! Þjóðarsálinni hetði þótt nóg um. En hvaða fram-
sóknarmaður sest þá í hinn auða stól? Örugglega ekki
Páll Pétursson félagsmálaráðherra, eins og einhverjir
leiða líkum að. Frekar má ætia að stóllinn bíði Halldórs
Asgrímssonar, utanríkisráðherra og formanns Fram-
sóknarflokksins, eða jalhvel Finns Ingólfssonar við-
skiptaráðherra. Hvorugur er hins vegar að hætta í
stjórnmálum í bráð. Halldór, sem er 52 ára, hefúr set-
ið á þingi í um tuttugu og fimm ár og þar af verið ráð-
herra í tólf ár. Hann sat í bankaráði Seðlabankans í níu ár á árunum
76 til '83, þar af sem formaður í flögur ár. Eflaust tekur Halldór næsta
kosningaslag en lítur eftir það til stólsins við Kalkofnsveginn.
Finnur Ingolfsson Vandi framsóknarmanna snýst mest um arftaka
Halldórs. Með allri virðingu fyrir Finni Ingólfssyni, sem með réttu getur
státað af dugnaði og framkvæmdagleði sem ráðherra, virðist hann ekki
eiga upp á pallborðið hjá kjósendum eða vera líklegur til að rífa upp fylgi
flokksins. I nýlegri könnun mældist hann næstóvinsælasti stjórnmála-
maður landsins og með litiar sem engar vinsældir. Raunar var ómark-
tækur munur á honum og Siv Friðleifsdóttur umhverfisráðherra, hún
var jafiióvinsæl og Fmnur. Þau tvö tókust á um varaformennskuna fyrir
um ári. Hvorugt sýnist hins vegar líklegt til að verða næsti formaður.
Hvað gerir Finnur þá? I lok þessa kjörtímabils hefur hann verið þing-
maður í tólf ár, ráðherra í átta ár og þar áður aðstoðarmaður ráðherra í
átta ár. Haldist núverandi stjórnarsamstarf eftir næstu kosningar verður
Fmnur áfram ráðherra - en verði hann undir í kosningum til formanns
flokksins er hæpið að hann verði lengi í pólitík eftir það; slíkur er metn-
aður hans. Og þá þarf einhvers staðar að vera auður stóll!
Varla verður stóllinn í Seðlabankanum auður miklu lengur. En við
blasir að í hann þarf að finna mann til bráðabirgða, kannski þriggja til
fimm ára. Hvaða þekktur ffamsóknarmaður i ijármálaheiminum er
núna á sjötugsaldri og tilbúinn til að tylla sér tímabundið?
Jón G. Hauksson.
Stofiiuð 1939
Sérrit um viðskipta-, efnahags- og atvinnumál - 61. ár
Sjöfit Geir Ólafsson
Sigurgeirsdóttir Ijósmyndari
auglýsingastjóri
Hallgrimur
Egilsson
útlitsteiknari
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR: Jón G. Hauksson
AUGLÝSINGASTJÓRI: Sjöih Sigurgeirsdóttir
BLAÐAMAÐUR: Páll Ásgeir Ásgeirsson
LJÓSMYNDARI: Geir Ólafsson
UMBROT: Ágústa Ragnarsdóttir
UTGEFANDI: Talnakönnun hf.
RTTSTJÓRN, AUGLÝSINGAR OG AFGREIÐSLA:
ÁSKRIFTARVERÐ: 3.315 kr. fyrir 6.-11. tbl. - 10% lægra áskriftarverð ef greitt er með
kreditkorti
LAUSASÖLUVERÐ: 699 kr. nema bókin 100 stærstu sem er á 1.995,-
DREIFTNG: Talnakönnun, hf., sími 5617575
FIIJVIUVINNA, PRENTUN OG BÓKBAND: Prentsmiðjan Grafík hf.
LTTGREININGAR: Prentmyndastofan hf. - Öll réttindi áskilin varðandi efni og myndir
Borgartúni 23,105 Reykjavík, sími: 561 7575, fax: 561 8646, netfang: fv@talnakonnun.is
ISSN 1017-3544
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
6