Frjáls verslun - 01.10.1999, Blaðsíða 22

Frá blaðamannafundi hinnar nýju stjórnar í einum af veitingasölunum á Brittania
leikvanginum. Frá vinstri: Sigurður Einarsson, forstjóri Kauþþings, Jez Moxey, fram-
kvœmdastjóri daglegs rekstrar hjá Stoke, Guðjón Þórðarson, framkvœmdastjóri knatt-
sþyrnuliðs Stoke, Gunnar Þór Gíslason, stjórnarformaður Stoke, Elfar Aðalsteinsson,
varaformaður Stoke, Ásgeir Sigurvinsson, stjórnarmaður í Stoke og Peter Coates,
stjórnarmaður og annar affyrrverandi aðaleigendum félagsins.
munu vissulega hagnast eins og aðrir hluthafar takist að tvö-
til þrefalda verðmæti félagsins en á móti kemur að hlutur
þeirra í félaginu mun minnka um helming breyti fjárfestarnir
láni sínu í hlutafé og tvöfaldi hlut sinn. Þeir félagar eru núna
eingöngu farþegar í Stoke-lestinni en ekki stjórnendur. Þess
má geta að þeir Coates og Humphrey reka veitingasöluna á
Brittania vellinum og hafa því verið að skipta við sjálfa sig.
Þau viðskipti fengu þeir hins vegar eftir útboð þar sem þeir
buðu best. Raunar eru þeir einnig með veitingasölu á mörg-
um öðrum leikvöngum í Bretlandi. Ymsum kemur það á
óvart að íslensku fjárfestarnir
skyldu hafa keypt 66% en ekki 51%
eins og lengi vel var rætt um. Þeir
Coates og Humphrey voru allan
tímann tilbúnir til að selja frá 51%
upp í 75% hlut. Málinu var hins veg-
ar lent með 66% hlut og snerist það
að hluta til um yfirtöku ljárfestanna
á ákveðnum skuldum.
Tvöföldun markaðsverðs
Ætla má að markaðsverðmæti Stoke tvöfaldist -
eða jafnvel þrefaldist - við það eitt að fara upp í
1. deild og skila hagnaði. Nægir þar að horfa á
markaðsverð ýmissa annarra þekktra félaga í
ensku 1. deildinni. Engin tvö félag eru þó eins.
Þrjár formúlur settar upp íslensku fjárfestarnir lágu yfir
kaupunum á Stoke City í marga mánuði og mátu áhættuna.
Þeir hafa reiknað dæmið út fram og til baka. Þeir settu upp
þijár formúlur; ef allt færi á besta veg, versta veg eða um
áframhaldandi kyrrstöðu yrði að ræða. Stoke er í 2. deild. Það
getur farið ofan í 3. deild (gömlu 4. deildina), það getur farið
upp í 1. deild og það getur hugsanlega farið upp í úrvarlsdeild
á næstu árum. I útreikningum fjárfestanna gengur dæmið vel
upp komist liðið upp í 1. deild og spjari sig þokkalega þar.
Áhorfendum mun flölga um 4 til 5 þúsund manns á hvern
heimaleik, sem gerir um 60 þúsund sterlingspund í aukinni
miðasölu á hvern leik og um 1.380 þúsund sterlingspund á
leiktíðinni, eða um 155 milljónir íslenskra króna. Miði á knatt-
spyrnuleik í 2. deild kostar frá 11 til 16 pund og frá 12 til 17
pund í 1. deild. I úrvalsdeildinni er miðaverð hjá smærri fé-
lögunum frá 16 upp í 24 pund. Við það að fara upp í 1. deild
munu sjónvarpstekjur stóraukast, eða sem nemur um 600
þúsund sterlingspundum á leiktiðinni, um 70 milljónum
■ ■ ■ I ■
króna. Þá mun kaup og sala leikmanna geta
gefið talsvert af sér ef rétt er haldið á málum.
Mikill virðisauki felst í því að fá unga og snjalla
leikmenn sem blómstra og hækka í verði. Þá
munu aðrar tekjur, eins og af sölu minjagripa,
aukast - og öll umgjörð um félagið verða þægi-
legri gagnvart auglýsendum og styrktaraðilum.
Komist Stoke í úrvalsdeild, sem fæstir gera ráð
fyrir þótt Guðjón sé öflugur þjálfari, eru fjárfest-
arnir í mjög góðum málum því sjónvarpstekjur
snarhækka og tekjur af áhorfendum líka. Lið í
fallbaráttu í úrvaldsdeild hafa um 5 milljónir
sterlingspunda á ári í sjónvarpstekjur, 580 millj-
ónir króna, og er þá ekki mikið sýnt frá leikjum
þeirra, og þau bestu hafa um 15 milljónir sterl-
ingspunda, um 1,7 milljarða króna, í sjónvarps-
tekjur af deildarkeppninni einni saman. I ensku
1. deildinni eru meðalsjónvarpstekjur liða um 1
milljón sterlingspunda, um 116 milljónir króna,
á ári. En í 2. deildinni, þar sem Stoke er núna,
eru sjónvarpstekjur um 400 þúsund sterl-
ingspund hjá hverju liði, eða um 46 milljónir á ári. Þetta seg-
ir allt sem segja þarf.
Launaúttekt DelOltte&TOUChe Virðisaukinn er því mikill við
að fara upp í 1. deild en út á það gengur áætlun ijárfestanna.
A móti kemur að um leið og félagið færi upp í 1. deild, og
hvað þá ef það færi alla leið upp í úrvalsdeild, hækka leik-
menn í verði og launakröfur þeirra verða stórum meiri.
Kúnstin er þess vegna að láta launagreiðslur og leikmanna-
kaup ekki fara úr böndum með bættum árangri liðsins. Það
verður erfiðasta tæklingin í málinu!
Laun og kaup á leikmönnum eru
langstærsti útgjaldaliður allra knatt-
spyrnufélaga í Englandi og því lykil-
atriði í rekstri félaganna. Samkvæmt
úttekt alþjóðlegu endurskoðunar-
skrifstofunnar Deloitte&Touche má
launakostnaður vart fara yfir 67% af
tekjum liða án þess að til taps komi,
þar er tapþröskuldurinn. Hjá liðum í úrvalsdeild er þetta
launahlutfall núna yfir 52%. Það er hins vegar yfir 68% hjá lið-
um í 1. deild og um 80% hjá liðum í 2. deild þar sem Stoke leik-
ur. 13. deildinni er launahlutfallið um 94% að jafnaði. Astæðan
fyrir því að launahlutfallið hækkar eftir því sem neðar dregur
í deildirnar er sú að tekjurnar snarlækka. En þetta breytir því
ekki að með vaxandi velgengni munu leikmenn Stoke gera
meiri launakröfur en félagið mun á móti segja að í þvi felist
veruleg kjör að fá tækifæri til að leika í 1. deild í Englandi og
geta auglýst sig gagnvart stóru félögunum. Gagnvart ljárfest-
unum er stóra málið að ijárfestingin gengur ekki út á að fé-
lagið þurfi að fara í úrvalsdeildina heldur stóraukist markaðs-
verðmæti þess við það eitt að standa sig þokkalega vel í 1.
deild og að jafnframt sé haldið vel utan um fjárhaginn. Urvals-
deildin er bónus - og það mikill bónus! Komist liðið þangað er
Brittania völlurinn í Stoke tilbúin undir það, hann tekur núna
28 þúsund manns í sæti og hægt er að fjölga sætum upp í 35
þúsund án mikilla breytinga. Mesta mögulega stækkun er i
um 50 þúsund sæti. Það að byggja leikvang eins og Brittania
22