Alþýðublaðið - 03.05.1962, Blaðsíða 7

Minningarorð:
Guðmundur
Guðnason
ENN í'ækkar þeim skipstjórn-
armönnum, er lifðu tímana
þrenna, tíma áraskipanna, kútt-
eranna og fyrstu togaranna, —
mönnunum, er sóttu sjóinn fast
og stjórnuðu -þessum mjög svo
ólíku farkostum af karlmennsku
og dugnaði og lögðu grundvöll-
inn að sífellt betra lífi fyrir all-
an almenning til sjávar og sveita,
breyttu raunverulega Reykjavík
úr þorpi í bæ, úr bæ í borg. Um
Guðmund má skrifa langa sögu.
Guðmundur var einn af þessum
æðrulausu mönnum, sem ekkert
beit á. Vinnusamur með afbrigð-
um, þrekmikill og harður við
sjálfan sig, en ljúfur og mildur
þeim, sem voru minni máttar eða
þurftu hjálpar við. Mikirin hluta
ævinnar var Guðmundur skip-
stjóri á togurum, á gamla Nirði,
á enskum togara, og síðar á nýja
Nirði. Tímarnir nokkru eftir
fyrri heimstyrjöldina urðu tog-
araútgerðinni erfiðir; verðfall á
afurðum þeirra, þröngsýni á
markaðsmálum og margs konar
erfiðleikar í kjölfar stríðsins
varð þess valdandi, að hagur
þeirra versnaði svo mjög, að
ýmsir þeirra urðu að hætta
rekstri. Einn í þeirra hópi var
nýi Njörður. En skipstjórinn
Guðmundur gafst ekki upp.
Kjarkur háns og kraftur var ó-
bilaður. Hann var ekki of stór
karl til þess að byrja að nýju
sem þáseti og síðar stýrimaður
og aftur skipstjóri. Ilætturnar,
sem ógnuðu litlu farkostunum
okkar, sem fluttu fiskinn til
Englands á stríðsárunum oft og
tíðum drekkhlöðnum, ullu ekki
Guðmundi áhyggjum. Nei, ótrauð
ur sigldi hann, þó fullorðinn
væri skipi sínu ferð eftir ferð
um hættusvæðin og aflaði lands
fólkinu verðmæta, með félögum
sínum, dugnaði og áræði. Ekk-
ert beit á hann; þrekið og sjó-
mennskan var hvort tveggja ó-
bilað. Starfsgleðin og kjarkur-
inn enn í góðu gengi.
hegar Bæjarútgerð Reykja-
víkur hóf starfsemi sína var hún
svo lánsöm að fá í sína þjónustu
marga menn úr hópi gömlu tog-
arasjómannanna, úrvals menn,
sem kunnu til allra hluta, bæði’
á sjó og í landi. Þetta voru sann-
kallaðir víkingar að hverju sem
þeir gengu. Iðjusamir, verklagn-
ir og umfram allt hagsýnir og
sparsamir, kom það sér vel fyr-
ir þetta nýja fyrirtæki, sem var
að hefja göngu sína og þurfti
að byggja upp frá grunni á
skömmum tíma. Er ljúft og
skylt að mínnast þessa, en einn
í hópi þessara var Guðmundur
heitinn Guðnason, Hann var
annar af tveimur togáramönn-
um, sem fyrst voru ráðnir til
BÚR til starfa við útgerðina í
landi. Það mun hafa verið árið
1947. Alla tíð síðan vann hinn
látni sómamaður við þetta fyr-
irtæki, sem átti eftir að verða
stærsta togaraútgerðarfyrir-
tæki sinnar tíðar. Af stakri um-
hyggju vann hann ásamt sam-
starfsmönnunum að heill þess
og framgangi, og tók við
svo miklu ástfóstri, sem hans
var von og vísa. Mikið mátti
ama að Guðmundi, ef hann ekki
mætti til starfa, fannst okkur
samstarfsmönnunum nóg um
stundum, svo harður var hann
við sjálfan sig þó veikur væri.
Hugurinn var allur við störfin
og velgengni þessa stóra fyrir-
tækis, sem hann helgaði krafta
sína af einstakri alúð. Það var
engin tilviljun að síðasta ferð-
in hans í þessu lífi var á fisk-
verkunar og byrgðastöð Bæjar-
útgerðarinnar við Grandaveg. —
Þar undi hann sér vel. í síðustu
ferðinni heimsótti hann allar
deiidir „vestur frá”. Heimsótti
félagana i „borðaskemmunni”
þar sem lestarborðin eru þurk-
uð og máluð — fór í herziu og
síldarfiökunarhúsin yfir á salt-
fiskstöðina og síðan sem leið lá
inní byrgðastöðina, þar sem
angar af vinnu og veiðarfærum.
Þar kvaddi hann félagana og þeir
hann, þar endaði hann líf sitt.
Við,sem með honum unnum þökk
um honum samvinnuna, góðvild-
ina, hjartahlýjuna, ósérplægn-
ina. Við þökkum honum áhug-
ann fyrir velgengni þessa mikil-
væga fyrirtækis okkar allra í höf
uðborginni, virðum hann fyrir
þau störf, sem hann hefur lagt
fram til þess að við sem þessa
borg byggjum megum eiga betri
daga en nokkurn dreymdi um,
þegar hann á æsku hóf, sjó-
mennsku sína hér. Forsjónin
blessi eftirlifandi eiginkonu og
börnum og vandamönnum minn-
ingu látins heiðursmanns.
Jón Axel Pétursson.
Flugvélafyrirtækið Conwair
hefur nýlega sett á markað-
inn uýja 98 sæta farþegaþotu
er nefnist Coronado og virð-
ist ætla að reynast mjög vel,
að því er Arbeiderbladet í
Osló segir, en einn af frétta-
mönnum. þess hefur farið
reynsluför með slíkri vél í
Sviss. Swissair hefur þegar
keypt fimm slíkar vélar og
hefur lánað SAS tvær af
þeim gegn því að fá fjórar
Caravellevélar á móti.
Coronadovélin mun vera
einhver hraðfleygasta far-
þegavélin í dag. Hún hefur
970 km. hraða í tíu km. hæð
og getur farið 5000 km.
vegalengd, án þess að lenda,
og hún er 6 tíma og 34 mín.
að fljúga frá New York til
Zúrich. Um hraðann má
raunverulega segja, að mað-
ur er einum kílómetra nær
ákvörðunarstað sínum eftir
að hafa andað einu sinni
djúpt að sér og frá sér.
Maður verður ekki mikið
var við þennan mikla hraða,
segir blaðamaðurinn. Vélin
„klifrar" hratt strax eftir
flugtak, svipað og Caravellan
gerir, og það verður maður
að sjálfsögðu var við, en eft-
ir það situr vélin óbifanleg,
rétt eins og haustlauf á lygn
um polli. Ef ekki væri fyrir
það, að menn tala ef til vill
allt annað tungumál, þar sem
lent er, þá hefði maður það
tæplega á tilfinningunni að
hafa hreyfst yfirleitt.
Að innan er Coronadoinn
svipaður öllum öðrum flug-
vélum, en á vængjunum er
nokkuð, sem er óþekkt og
merkilegt. Það eru nokkrir
sívalningar, sem einna helzt
Iíkjast hákörlum. Tveir slíkir
eru.á hvorum væng. Verkefni
þeirra er að brjóta hljóð-
bylgjurnar og lagfæra loft-
straumana, svo að sogið bak
við vængina verði eins lítið
og mögulegt er, og hraðinn
þar með eins mikill og mögu
Iegt er. Sérfræðingar telja,
að þessir hákarlar gefi mjög
góða raun og séu verulegur
hluti af skýringunni á hraða
vélarinnar. Þetta hlýtur að
vera rétt, því að vissulega
fer hún hratt, segir blaða-
maðurinn.
Hver slík vél mun kosta
um 200 milljónir króna, eða
ríflega það. Hún mun ekki
gera alveg eins mikinn háv-
aða og Caravellan. Blaðamað
urinn hefur það eftir flug-
manninum, að heldur sé létt
ara að fljúga Caravelleþotu
en éinkum þó að lenda henni.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ, r 3. n\aí 1962 J