Lesbók Morgunblaðsins - 18.11.1945, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
5G5
veitukerfið eða varaafli. Yar það
sjerstaklega tilfinanlegt meðan upp-
gröftur vegna Hitaveitunnar var
sem mestur.
Eins og fyrr segir, skall ófriður-
inn á áður en kæmi að framkvæmd
um næsta virkjunarstigs, og verð-
lag alt gjörbreyttist. Islenska krón
an fjell í verði, og þar sem lánsfje
til byggingarframkvæmda var alt
erlendis frá, varð af þeim sökum .að
hækka gjaldskrána árið 1939,
og síðan aftur vegna verðlags-
breytinga 1940. Var þá sett ákvæði
í gjaldskrána þess efnis, að hækka
mætti verðið um ákveðna hundraðs-
tölu í hlutfalli við hækkandi verð-
lag. Þetta var þó ekki notað nema
að litlu leyti, og það var ekki fyrr
en 1944 að bæjarstjórn heimilaði
enn nýja hækkun, til þess að mæta
hinu breytta verðlagi. Var þá
grunnverð til ljósa ákveðið 75 aur
ar á kwst., og til almennrar heim-
ilisnotkunar, tilsvarandi við það
sem að framan er nefnt, 14 aurar
á kwst., með fastagjaldi 20 kr. á
herbergi. Grunnverð til smávjela-
reksturs varð 40 aurar, óg til hit-
unar 9 aurar.
Stofnkostnaður er nú alls orð-
inn 34 millj. króna, bókfærðar eign
ir 31,9 millj. skuldir 20,6 millj. og
eignir utan skuldar 11, 3 millj. kr.
Útbreiðslan er eins og hjer seg:
ir: Tala götuljósa og hafnarljósa
er 15551, tala vjela 5000, lampa
stæði 144,100, tenglar 59,700. mæl-
ar 16,300 og rafmagnseldavjelar
5700.
Af þessu stutta yfirliti fáum við
nokkra hugmynd um, hve þróun
hefir verið geisiör í þessum mál-
um á síðustu árum og hve miklar
framfarir eru framundan á næst-
unni. Með því að geta tvöfaldað
raforkuna við næstu virkjunarstig
og bætt við 20,000 kw. afli með
þeirri stöð, sem nú verður reist við
- H E
Ó, hvað mig langar að líta
þig, landið mitt hvíta,
rísa í röðultrafi
úr regin hafi.
Komandi nær þjer á köldum
úthafsöldum,
skoðandi skartið þitt hreina,
skynja þig eina
móðir og fósturfoldin
fríðust á moldu,
með háa skautið hvíta
höfðingleg að líta,
stendurðu enn styrk í mergi
á stuðlabergi,
þótt stormar um strendur þjóti
stand föst á móti.
í högum og hlíðum fjalla
heyri jeg kalla.
Bergmálið berst milli smala
um birkilund dala.
Ljettfættu lömbin trítla
lífsglöð og fitla
við blóm, á bölum sljettum
berast að rjettum.
Fuglar hjá hreiðrunum kvaka,
hrífast og vaka.
Flögrar þar lítil Lóa
lipui* um móa.
Blágresið blóma snilli
barða á milli,
og berin mín blá í hlíðum
björg reynast lýðum.
I fjarlægð er fossaniður
þeíVra verði trygð orka til ljósa,
hitunar og vjelanotkunar á næstu
árum, sem fullnægir þörfum þeirra.
Hin væntanlega varastöð við Ell
iðaárnar gerir notin að Hitaveit-
unni bæði öruggari’Og vítækari. En
í þeim xithverfum bæjarins, sem
verða utan við hitaveitusvæðið
ættu menn að fá rafmagnshitun eft
ir næsta virkjunarstig við Sog.
V. St.v
neðri fossana í Sogi, er sýnt, að
Reykvíkingum og ná grönnum ^
1 M -
fegurð og kliður,
læki'r er lyng á skvetta
ljúft er mjer þetta.
Heimaland, helgar fríða
himinsblá blíða.
Sól vermir sumarhaga
sæl vertu, sæl! sæl!
Ó, sæl sjertu saga.
Kveðið 1943 úti í heimi.
LÖNGUNIN uppfyltist, draumur-
inn rættist. Mjer auðnaðist að sjá
þig aftur fóstra mín, að koma nær
þjer á kulans öldum í Ijómandi sól-
arljósi, fögrum hau^tdegi. Ó, sú
hreina fegurð yfir landinu, það1
tók jafnvel út yfir alt sem hugar-
flugið hafði gefið. Blessaður sjo
maðurinn sem bauð mjer sætið sitt
á fluginu, og gaf mjer þannig tæki-
færi til að njóta þeirrar einstöku
sjónar.
„Bara að jegværi orðinn málari“
hugsaði jeg, samt væri víst alveg;
ómögulegt að endurgefa á pappír
þá dýrð er Island býður þegar kom-
ið er í loftinu langt að því hjúp-
uðu í þvílíkum röðultrafa. Þeir lit-
ir! Sú birta 1 og þetta land, með
sína stórbrotnu náttúru, jökla-breið-
ur og strítur, skriður og skúta, brún
leita, fágaða eyðisanda. bláa og
fjólulita fjallatinda af öllum stærð-
um og ýmsri lögun, alt þetta saman
fljótandi í eina stórkostlega heild
.... aldargyðjan góða .... En,
hvað var nú þetta? Einmitt eftir
því sem nær var komið höfuðborg-
inni fór að dimma! Hvort mundi
þetta hafa sjerstaka þýðingu?
Við Vestmannaeyjar byrjaði þoka,
undir, niðri, yfir sjónum, fyrst eins
og gisið tog sem smátt og smáttl
breyttist í þykka haustullar lopa,
á milli þeirra sást sjórinn, sljettur
eins og stöðuvatn, alt í einu var
Framh. á bls. 574