Lesbók Morgunblaðsins - 05.04.1964, Blaðsíða 9

F að er uppi fótur og fit um
hvippinn og hvappinn vegna vænt-
anlegrar_ heimsóknar Filippusar her-
toga. Ég hef þetta frá heimildum
sem mér dettur ekki í hug að vé-
fengja, og ennfremur þær upplýs-
ingar sem hér fara á eftir. Skraddar-
ar eru á kafi í sjakketum, Herra-
deild P & Ó er búin að panta tvö
tonn af pípuhöttum og 3aðhúsið ætl-
ar að baata við sig einu baðkari.
Gestanefnd alþingis er þegar tekin
til starfa. Hún mun ákveða hvaða
íslendingar séu brúklegir í hertoga-
veislur. Allar fyllibyttur verða vægð-
arlaust vinsaðar úr, þó þæir eigi skít-
nóg af peningum. Menn eru ekki bún-
ir að gleyma því hvernig fór um ár-
ið, þegar heiðursgesturinn fékk
agúrku í hnakkann.
• Rösklega hundrað Islendingar
munu fá að umgangast Filippus, o®
sumir tvisvar. Eiginkonum þeirra
verður lika hleypt inn. Það er þó
ekki andskotalaust, því að sumar
eru ekki af eins góðum stofni og
æskilegt væri. Það er vitað um eina
heldrimannsfrú sem skúraði gólfin í
Gasstöðinni fyrir stríð, og það er vit-
að um nýríka heildsalafrú sem skol-
aði mjólkurflöskur hjá Samsölunni
á hundavaktinni. Filippus fengi
sjokk.
A uk þess eru ennþá til á ís-
landi embættismenn sem eru svo
heiðarlegir eða heimskir eða hvoru-
tveggja að þeir eru enn í dag að
basla við að lifa á laununum sínum.
Árangurinn er sá (þótt hörmulegt
sé til að vita) að konur þessara
manna eru í rauninni alls ekki boð-
legar lengur, og það er vitað um
eina til dæmis sem bakar skonsur
niðri í Hafnarskýli og aðra sem hnýt-
ir net austur i, Hampiðju og þá þriðju
sem verður nýbúin að skila tólf
tímum í Dósaverksmiðjunni þegar
Filippus kyssir hönd hennar. Þó
verður ekki hjá því komist (þótt
hörmulegt sé frá að segja) að þessar
kvenpersónur fái að sitja einhverja
hertogaveisluna með mönnunum sín-
um, en þeim verður vitanlega potað
eiiis aftarlega í salinn og mögulegt
er án þess beinlínis að ýta þeim út
um bakdyrnar.
Ég hef hlerað að gestanefnd muni
efna til Mámskeiðs fyrir væntanlega
veislugesti. Satt best að segja eru
sumir alls ekki hertogahæfir eins og
er og eru vísir til að bora í nefið
með vinstri hendí um leið og þeir
heilsa öðrum fyrirmönnum með
hægri.' Þessa menn þarf að hefla og
pólera, þó að það verði ekkert á-
hlaupaverk. Forstöðumaður nám-
skeiðsins verður ugglaust úr dipló-
matastétt, en snyrtiskólinn Kjút mun
lána kennslutæki. Nokkrir kennar-
ar hafa þegar verið ráðnir. Dyraverð
ir veitingahúsanna ætla að kenna ljúf
mannlega framkomu og vissir bankji-
stjórar elskulegt viðmót. Einn náms-
flokkanna mun nefnast „Glæsilegt yf
irbragð þrátt fyrir skriðístru" og
annar „fslenski þjónninn og önnur
vandamál“. Þá verður tilsögn í
smell- og soglausum handarbaks-
kossum og ennfremur eru fyrifhug-
aðar dag'legar æfingar í ensku kurt-
eisishjali eins' og til dæmis: „Og
hvernig hafið þér það í dag,' yðar
konunglega tign, ha?“ Loks fer fram
kennsla í hneigingum og ísmeygileg-
um brosum og munu kunnir bitl-
ingamenn annast hana.
V andræðakonur allslausu emb-
ættismannanna ( sem fyrr eru nefnd
ar) verða að líkindum skikkaðar á
sérstakt kvöldnámskeið. Það verð-
ur að hafa það þó sumar komi e£-
laust hundþlautar beint úr fisk-
vinnslustöðvunum. Gestanefnd hef-
ur látið gera yfir þær Sérstaka skrá
með fyrirsögninni: Fratfrúr. Svona
ómerkilegar persónur eru vísar til
að gleyma sér í návist Filippusar.
Nefndin eygir með hryllingi þann
möguleika að einhver þeirra kalli
hann jafnvel Pusa. Auk þess er aldrei
loku fyrir það skotið að Filippus á-
varpi einhverja af þessum persón-
um í þeirri trú að hún sé góð og gild
vara, því að það verður náttúrlega
ekkert verið að flagga með það að
það séu fratfrúr innan um toppfrúrn-
ar. Filippus gæti vel tekið upp á því
að spyrja sisona:
„Og hvað voruð þér nú að dadúa
í dág, kæra frú?“
Og hvernig halda menn að honum
verði við þegar frúin svarar um hæl:
„Ég var að hreinsa garnir austur
í Garnastöð, yðar hátign.“
Að líkindum verður úrkastsfrún-
um bannað að koma nær Filippusi
en sem svarar tólf til átján fetum
(enskum), og það verður þefað af
þeim áður en þeim verður hleypt í
salinn, til þess að ganga úr skugga
um að það sé ekki karfalykt af þeim
eða eitthvað svoleiðis.
í lok námskeiðanna munu nem-
endur ganga undir próf. Prófnefnd-
in verður skipuð tómum embættis-
mönnum, því að það er þeirra eðli-
lega ástand. Ein prófraunin verður á
þá lund að lostætum bitum verður
rennt undir nef þátttakenda á færi-
bandi, til þess að kanna viðbrögð
þeirra. Guð hjálpi þeim karli eða
konu sem þá slefar.
Filippus dvelst hér þrjá daga.
Hann er kærkominn gestur. Valdir
leiðsögumenn munu sýna honum
helstu mannvirki borgarinnar, og
honum verður eflaust dröslað upp
að Reykjum að skoða Hitaveituna.
Það er óskaplega' spennandi sjón. í
einu horni herbergisins er krani, og
þegar opnað er fyrir hann, þá renn-
ur úr honum vatn. Hugsið ykkur
bara!
F ilippus kvað vera látlaus og
elskulegur maður. Hann er því mið-
ur ansi langur. Það er hætt við að
sumt af stórmenni okkar fái ríg í
hálsinn. Filippus kemur ekki með
konuna sína núna, af því hún gat
ekki fengið frí. Það er satt að segja
mesta hundaheppni, því að í einlægni
sagt hefði gestanefndin komist í
klípu að flokka hana. Kona Filipp-
usar vinnur nefnilega úti (þótt
hörmulegjt sé til að vita), og þó
menn látist ekki vita af því af nær-
gætni við Filippus, þá er það opin-
bert leyndarmál (þótt hörmulegt sé
frá að segja) að um skeið fékkst hún
meira að segja við akstur. Það eru
til myndir aí henni í vinnugalla við
stýrið á vörubíl, og það var þegar
hann Georg faðir hennar réði hana
í herinn á stríðsárunum.
Filippus tók líka þátt í stríðinu
og var í flotanum. Það ætlar því
miður að draga dilk á eftir sér. Hann
hefur nefnilega óskað eftir því að fá
að skjótast á sjóinn meðan hann
dvelst hérna, og það þýðir að mót>
tökunefndin getur eiginlega ekki
skorast undan þvi að fára líka á sjó-
inn. Nefndarmenn eru satt að segja
ekkert hrifnir, og jafnvel fulltrúa
sjávanitvegsmálaráðuneytisins kvað
verða bumbult við tilhugsunina.
Skólastjóri Stýrimannaskólans hef-
ur að undanförnu verið að reyna að
kenna nefndarmönnum að stíga öld-
una; en þegar hann er spurður um
árangur, þá slær hann út í aðra
sálma.
Loks er þess að geta að Skóversl-
un Hvannbergsbræðra hefur boðist til
að lána Dunlop-sjóstígvél til fararinn
ar, og Sjóklæðagerð íslands hefur
hoðist til að leggja til spánnýjan
olíufatnað.
Stakkur formanns móttökunefndar
verður í sniðinu eins og sjakket.
KkHl
byrt meira en smábrot af öllum þeim
billjónum smáatriða. En hitt er líka
satt, að öll þessi þekking hlítir vissum
jneginreglum og aðferðum, sem ekki
Jiefur fjölgað eins og smáatriðunum —
iiðru nær — og einmitt miða- að því að
ekipuleggja hugsun einstaklingsins —
Jeikmannisins þar með talið — svo að
yfirlit fáist. Þetta gæti allt komizt fyrir
i litlum bæklingi, sem ætti að útdeila
ókeypis í upphaifi hverrar risa-ráð-
stefnu. En, að þetta er ekki gert, á
sér margar ástæður. Fæstir vísinda-
menn hafa nokkurn skilning á þessum
meginreglum, sem nefndar voxu. Og af
þeim, sem það hafa, eru fæstir færir
um að gera sig öðrum skiljanlega, enda
er það hæfileiki, sem þarf alls ekki að
vera samfara vísindalegum hæfileikum.
Og loks getur það verið freistandi, að
lofa vísindunum að vera huldum fimm-
sex slæðum, svo að þau megi varðveita
dulúð sína og baða sig í ársól almættis-
ins.
Og þegar svo stendur er ástæða til
shyggju í sambandi við aukin áhrif
vísindanna á ríkin. „Það er í vaxandi
mæli "Viðurkennt hjá ríkisstjórnum, að
vísindamenn geti hafa gildar og nyt-
samar hugmyndir, sem ná út fyrir svið
vísindanna“, segir áður nefndur
Haworth, og hann heldur áfram: „Það
er trúa mín, að hinn einstaki vísinda-
maður geti haft mest áhrif til varð-
veizlu lýðræðislegs þjóðfélags, ef hann
í opinberu starfi sínu getur hagnýtt
grun,dvallarreglurnar, sem stjórna hon-
um í vísindarannsóknum hans, sem sé
vandlegar rannsóknir og heiðarleik í
hugsun“. Þetta síðasta er náttúrlega
gott, en vísindamenn eru samt ekki
einu mennirnir, sem eru hugsandi og
heiðarlegir í hugsun. Ég er jafnvel ekki
viss um, að kornsmellur og rottulifur
séu heppilegustu tækin til að þroska
þá eiginleika, sem þarf til að rannsaka
eðli lýðræðisins. Og loks er ég heldur
Framhald á bls. 14
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS g
12. tölublað 1964