Lesbók Morgunblaðsins - 11.09.1966, Blaðsíða 13

I
mmwm
• 1» íW SnOkkA 57UklUSOnAR
mtl5-HAHUÞKRWW
'ATTA LOFM,HOM £RSv/A M(LD
OC GbÐT/t JíHElTÆArHOM
FÆR Í-EVFI AF/ILFÖ&R £OM
FRICG T/L MANNA SAMQANGS,
K\//NMA OR- karla, þ'attAör
SE íiflhINAT ££>A WERTBOr
ÞYKKI.FVRIR M ER AF UEHMR
NAFNl LOF KflUAl OK SVA MT,
ER LOFAT ER /ÍJÖK. AFMÖflhHlfA.
flWNDA VAR, HON HLÝÐIR fl ElÐfl
MANHA OK ElNKflM'ALjERVEirA
S'lN 'A AILU KONOR OKKARL-
AR. PV) HElTA PfllFPÍAL VARAR.
HON H&NIROK Þ£/M;FR BRICÐA.
TÍUAI0A VÖR, HONER ViTR OK
SPURUL.SvJj ATEWGI HLUT MA
HflHA LEYNA.ÞATER ORÐTAK,
flT KONfl VERÐl VÖR t>ESStER
HON VERPR V*/S.
TÓLfTA ULW, HOH E(l SETTTiL QLILV YFIR Þ£W NÓNUUH. ER FRiqq
ylLL FORDA VIÐ HASKBNoKKURuM. ÞAÐAM4FER ÞAT ORBTAK.Af
SÁ, £R FORÐASK, HLEINIR. ÞRETTANDfl SNOTRfl, HON ER VlTR OK
L'flTPRÚP. AF HErJNflR HElTI ER KflLLflTSNOTR KoNfl £f>A KARL*
MAÞR, SA £R HÖFL'ATR ER. FJÖRTbNDA QNfl, HANfl SENDlR ÍRKXi
‘t VrtSA HElHfl AT ÖREWDC//M SíAWM. HomA PAA/M H£ST, £/?
RENNR LOPT OK LÖQ OK HEITlR HÓFVflRPHlR. ÞAT VAR ElTT
SINN ER HON REIÐ, AT VANlR NÖKKURlR S’A RElD tiENNAR
'I LOPTINU. Þ’fl MÆLTI ElNN:
HVAT j>AR FL'V/JR.
HVATÞARFERR 0
EÐA ATLOPTI L'IÞR í
ELUPTfl SVA/, HON QÆflR DURA‘1 HÖLLIMMI OK ÖjKR
FVRIR Þ£IM,ER ElGI SKUIX/ |MN QflNQA.
OK H0*l £R SÉTTTíL VARMAR 'fl ÞlNQVH FVRIR
ÞAV M'flL, £R HOM VlLL ÖSflNNfl. pVl ER ÞflT
ORÐTAK, AT SYN S'E FYRIR SETT, Þ'A ERMAOR
N EITAR/

"L
AF íMAR MAFMl
ER SV’A KALLAT,
Aí ÞAT QH/EFAR,
ER HAtT FERR.
SóL OKIiiLERV
TALÞAR MEÐ'AS*
YA/JUM, EN SflQT
ER FYRR FR’fl
EDLI ÞElRfl.
rnynni rétt hjá Colon, sem er á yfir-
ráðasvæði Bandaríkjamanna við
Panamaskurðinn. En nú voru forseta-
kosningar á döfinni og iandamæragæzl-
an þess vegna miklu strangari. Hann
sneri aftur inn í frumskóginn, þar sem
hann hitti villtan indíánaflokk, sem
bauð honum konu og strákofa. Fiðrilda-
háfurinn afvopnaði þá gjörsamlega.
Frakkinn þáði boðið.
Þarna dvaldist hann í sjö mánuði,
veiddi sjaldgæf og verðmæt fiðrildi og
fór á fiskirí. Síðan fór hann til Panama-
fcorgar, seldj fiðrildin sín og fór á putt-
anum til Costa Rica.
Landamæraverðir vekja furðu
En hann var svo sar.narlega undrandi,
þegar hann var tekinn fastur á landa-
mærunum og fluttur aftur til Panama.
I’ar var hann leiddur á fund franska
sendiherrans. Og í fyrsta sinn fann
þessi fyrrverandi fangi fyrir hlýlegu
viðmóti hjá frönskum yfirmanni. Sendi-
herrann skrifaði undir lausnarskjal
hans og óskaði honum alls velfarnaðar.
í þetta skipti kom Belbenoit til Costa
Rica sem meðlimur smyglaraflokks,
smyglaði silkiskyrtum
Og þannig lenti hann í hverju ævin-
týrinu á fætur öðru. í Nicaragua réðust
skrækjandi stigamenn á hann og rændu.
Yfir landamæri Honduras náði hann
með því að stökkva upp í lest; í hvert
tinn sem lestin stoppaði og lögreglu-
maður gekk inn í fremstu vagnana,
hljóp hann sjálíur al henni aftast og
og fór inn í hana íremst. Þetta lék hann
átta sinnum.
Næst gekk hann í 18 daga yfir fjöll
og firnindi, niður gljúfur og gegnum
piantekrur, þar til hann loks komst til
Saivador. Þar laumaðist hann um borð
í flutningaskip, sem var leið til Kanada,
að því er honum var sagt.
Stal hundamat
í sjö daga loyndist Belbenoit í
fyigsni sínu og kom aðeins á nóttunni
fram á þilfarið til að stela beinum og
vatni frá skipshundinum. Síðan lagðist
skipið í höfn.....í Los Angeles.
Tuttugu og tveim mánuðum eftir að
Kene Belbenoit hafði lagt upp frá
Djöflaeyjunni, var hann orðinn frjáls
maður. Hann ferðaðist á puttanum til
New York, og ári síðar varð bók hans,
„Dry Guillotine", esn af söiuhæstu bók-
unum á markaðinum. Hann kvæntist og
fékk sér vinnu við járnbrautarfyrir-
tæki.
Árið 1947 gerði fulltrúaþing Banda-
ríkjanna að engu hættuna á að hann
yrði framseldur. Samþykkt var sérstakt
frumvarp, sem leyfði honum að dveljast
ævilangt í Bandaríkjunum.
Það sama ár sáust fyrstu merki þess,
að Frakkar ætluðu að leggja niður
fangabúðirnar á Djöflaeyjunni. Þeir
höfð'u fengið nóg af gagnrýni annarra
þjóða. Hinar ómannúðlegu fangakvíar
voru lagðar niður og fyrstu fangarnir
fluttir heim.
Rene Belbenoit hafði ekki aðeins
tekizt að leika á dauðann. Hann hafði
einnig aðstoðað við að bjarga lífi þús-
unda annarra manna, sem dæmdir
höfðu verið til að devja hægum dauða
í alræmdustu fanganýlendu heims.
SÍRA JÖN
Framh. af bls. 4.
á Bessastöðum og voru honum þá veittir
Vesturhópshólar árið eftir. En það stóð
nú svo á að brauðið hafði losnað vegna
þess að guðsmaðurinn síra Gissur, sem
þar var prestur, hafði einnig misst
hempuna vegna barneignar í hórdómi
eins og síra Jón „prestlausi", sem nú
tók við brauði hans. Ekki varð síra Jón
mosavaxinn í Vesturhópshólum. Þar
flosnaði hann upp eftir fáein missiri,
vegna eymdar og örbirgðar árið 1725.
S éra Jón var nú orðinn mjög við
aldur og hefur eflaust farið á flakk á
Norðurlandi og verið bónbjargarmaður
næstu 5 árin. Slíkt var aUtítt um þá
guðsþjóna, sem af einhverjum ástæðum
misstu hempuna á þessum tímum enda
áttu slíkir uppgjafadátar einskis annars
úrkosti, ef þeir áttu ekki efni fyrir sig
að leggja. Svo var það árið 1730, að
síra Jón fréttir að brauð sé laust í
Skálholtsstifti, Garpsdalur í Gilsfirði, og
sækir hann um það. Það embætti veitti
Jón biskup Arnason í Skálholti honum
en þar hélzt hann ekki lengi við, og
flosnaði þar upp eins og vænta mátti.
Sumir segja að hann hafi hangið þar í
tvö ár en aðrir eitt og með lítilli sæmd.
í einni heimildinni er þessum orðum
farið um dvöl hans í Garpsdal: „Þótti
sumum sóknarmönnum betri kveðja
hans en koma“ (Præ. X, 28), en sóknar-
fólkið þar vestra uppnefndi hann og
kallaði hann „prestkall".
Það var sagt að síra Jón væri út-
flæmdur úr Hólastifti þegar hann fór
vestur í Garpsdal, en samt fór hann
þangað norður aftur þegar hann gafst
upp vestra, og þar var hann aftur á
flækingi hingað og þangað, sem föru-
maður. Loks varð hann örvasa gamal-
menni og varð þá deila milli yfirvald-
anna um framfæri hans, sem nú skal
sagt frá: Þann 26. júní 1736 skrifar
Lafreuz amtmaður á Bessastöðum
Steini biskupi á Hólum bréf um vand-
ræði síra Jóns, sem þá var orðinn elli-
hrumur förumaður yfir áttrætt, og segir
hann síra Jón hafa kvartað um, að hann
„í sínum háa aldurdómi" njóti einskis
af því fé sem ætlað er fátækum og upp-
gefnum prestum til uppihalds" — og
biður amtmaðurinn herra biskupinn, að
bæta úr fyrir þessum gamla guðsþjóni.
En biskupinn svarar amtmanninum um
hæl og tekur málaleitun hans stirð-
lega. Hans herradómur segist hvorki
hafa tíma né vilja til að gjöra hans
hágöfgi amtmanninum „leiða“ með því
að segja honum æfisögu síra Jóns. Hann
heldur því fram, að Hólastifti hafi enga
skyldu til framfærzlu Jóns, þar sem
hann tilheyrir Skálholtsstifti, þar sem
hann hafi verið síðast þjónandi prestur
í Garpsdal og gefist þar upp.
Um þetta varð nokkurt þóf milli yf-
irvaldanna, sem lauk þannig, að Steinn
biskup gaf sig, og úthlutaði síra Jóni
gamla lífeyri frá stærstu og tekjuhæstu
brauðunum í Húnavatnssýslu, og á því
dró hann fram lífið. Síðustu lífdaga
sína veit síra Jón kominn á fullkominn
flæking norður í Eyjafjörð og þar dó
hann á Brekku í Svarfaðardal haustið
1744, eflaust saddur lífdaga og grafinn
í fjörunni. Hann var, eins og í upphafi
getur rúmlega níræður að aldri og
59 ár prestur.
Hér skal nú að lokum sagðar
tvær skoplegar sögur af síra Jóni (Præ
X, 30), sem og getið afkomenda hans
að nokkru. — Þess er áður getið, að
síra Jón hafði mörg viðurnefni, og var
hann ýmist kallaður: Síra Jón „prest-
lausi“ eða „brauðlausi11, síra Jón „grái“
IÆSBÓK MORGUNBLAÐSINS 13
11. september 1866