Lesbók Morgunblaðsins - 09.06.1974, Blaðsíða 14

TRUfiR
REVnSLR
;

Að ofan: Uri Ueller er í útliti rétt eins
og þúsundir jafnaldra hans. Til
hægri: Lykill, sem Geller beygði með
augnaráðinu.
Framhald af bls. 9
svna Time-mönnunum getu sína.
En stúlka frá vikuritinu hafi þó
hrinst til hans síóar og sagt hon-
um. aö einn af þeim göfflum, sem
hann bevgói. hafi haldiö áfram að
bogna eftir aö hann var farinn.
,Eg var mjög gramur vfir því. aó
Time minntist ekki oröi á þetta í
greininni." segir Geller. Hann
veróur jafnan mjög leióur. þegar
hann getur ekki framkvæmt það.
sem hann ætlar sér. Hann segist
ekki hafa staóió sig nógu vel hjá
Time. en aftur á móti hafi honum
tekizt prýóilega upp hjá smáblaói
í Denver.
I „Psychic" kemur fram. aó
Geller lítur á sig sem mióil fvrir
krafta utan úr geimnum. Asamt
lækninum Anciria Puharich frá
New York hefur hann orðiö f.vrir
furðulegri revnslu. svo ótrúlegri,
aö hann hefur aldrei skýrt frá
henni sjálfur. En læknirinn hefur
nýlega sagt frá henm. Ariö 1971
voru þeir Geller staddir í Sinai-
evöimörkinni og gerðist þá eftir-
farandi: Þeir sáú rétt hjá sér
fljúgandi disk. sem hafði veriö aö
lenda og uppi á lokinu var blátt
Ijós. sem blikkaöi í sífellu. Geller
sagöi: ,,t>ú mátt ekki fara nálægt
diskinum, en ég verð aö fara um
borö." Vertu sæll, Uri. Viö
sjáumst víst ekki framar," svaraði
Puharich. Og svo myndaöi hann i
óóaönn. En Geller sté aftur nióur
úr disknum eftir nokkra stund.
Aftur á móti hvarf sönnunin fyrir
því. aó þetta hefói gerzt. Þvi aö
mvndavélin var galtöm, þegar að
var gáö.
Anægöur meö konur
Geller segir, að hann geti.farió
úr sínum jaróneska líkama og
staöhæfir, aö hann hafi meóal
annars fariö þannig til Brasiliu.
Hann segist hafa einsett sér aö ná
geimfaram.vndavél frá tunglinu.
En ekki er vitaö til, aö sú vél hafi
enn skilað sér til jaróar.
Þegar Geller treóur upp eru
venjulega konur í meirihluta á
fundunum. Hann segir þaó mjög
hagstætt. ,,Yfirleitt eru þær já-
kvæðari og frá þeim leggur hag-
stæöari strauma."
Uppruni Gellers
Uri Geller er fæddur í Tel Aviv
þann 20. desember 1946. Móóir
hans var fædd i Berlin og var
fjarskyldur ættingi Sigmundar
Freud. Faðir hans er fyrrverandi
liöþjálfi. Uri er einkabarn. Ellefu
ára gamall fluttist hann með móð-
ur sinni til Kýpur og gekk þar í
kaþólskan skóla. Atján ára gamall
hélt hann frá Kýpur til Israels og
gekk í fallhlífarsveit þar. Hann
særðist í sex daga stríöinu 1967.
Að því loknu hóf hann störf viö
útflutningsfyrirtæki og drýgói
tekjur sínar meö þvi aö gerast
1 j ósmy ndafy ri rsæt a.
Hann sagöi í viötaiinu viö
„Pyschic", aö hann hefói orðið
var vió hina sérstæöu hæfileika
sína á barnsaldri. En áriö 1969
kom hann fyrst fram opinberlega.
Ilvert er krafturinn sóttur?
Uri Geller hefur haldió því
fram, eins og áöur er drepiö á, aö
hann hafi ekki sjálfur hæfileika
til aó lækna fólk og leika ýmsar
þær Iistir, sem mestar hafa þótt.
Hann segir, aö oft komi kraftur-
inn frá öörum. Aftur á móti hefur
þaó oft komið fyrir, aö atriöi
Gellers hafa gersamlega mistekizt
og segir hann þá jafnan, að nú
hafi einhver verió viðstaddur,
sem hafi haft truflandi áhrif á
einbeitingarhæfileika sína.
Eftirfarandi spil er frá bridgekeppni og þar vinnur sagnhafi I
o spilto á skemmtiiegan hátt.
Q NORÐUR: S. D-8-7-2
H: 5-4-3
tó T: 7-2 L: D-1 0-8-3
PQ VESTUR: S: K-6-5 AUSTUR: S: G-10-4-3
H: 7-6-2 H: Á-K-D-10-9-8
T: 10-8-5-4-3 T: 6
L: 9-4 SUÐUR: S: Á-9 H: G T: Á-K-D-G-9 L: Á-K-G-7-5 L: 6-2
Sagnir gengu þannig:
VESTUR NORÐUR: AUSTUR: SUÐUR: 1
P. P, 3 H. 4 H. I
P. 4 S. P. 1
Vestur lét ut hjarta, austur drap, lét aftur hjarta og sagnhafi 1 trompaSi með gosanum. Næst lét sagnhafi út laufa 5, drap i 1 borSi með drottningu, lét út hjarta. trompaði heima með laufa 1
ási og tók siðan laufa kóng. Nú tök hann spaða ás, lát síðan út
laufa 7, drap í borði með laufa 8 og þá var staðan þannig:
NORÐUR. S: D-8-7 H: — T: 7-2 L: 10
VESTUR. AUSTUR:
S. K S: G-10-4
H: — H. D-10
T: 10-8-5-4-3 T: 6
L: —- SUÐUR S: 9 H’ —. L: —
T: Á-K-D-G-9 L: — ■■ ■ ■.■.■ ■' - ■
Nú lét sagnhafi út laufa 10. lét spaða 9 heima og vestur var 1
þvingaður. Hann getur ekki bæði haldið spaða kóngi og valdað 1
tigulinn og sagnhafi vann spilið.
Hann hefur verió í Danmörku
og Svíþjóð undanfariö. Fyrri ferð
hans um Danmörku var sannköll-
uó sigurför. Miður gekk honum i
Svíþjóö og þegar hann var síóan
aftur á ferö f Danmörku virtist
„kraftur" hans ekki eins magnað-
ur og fyrr og enn fleiri urðu til aó
lýsa því yfir hátt og í hljóði, aö
hann væri svikahrappur. En á
honum má vissulega græða fé og
er nú komin út um hann bók. Sú
bók hefur aó vísu fengið afleita
dóma, en runnið út eins og heitar
lummur.
Geller getur — en blekkir líka,
segir ísraelskur prófessor
Nú fyrir skömmu hefur Aramon
Rubenstein deildarforseti við lög-
fræðideild háskólans i Tel Aviv
leyst frá skjóðunni um Geller.
Hann hefur fylgzt náið með Gell-
er og ber mörgum saman um, að
hann þekki manna bezt hæfni
hans.
Rubenstein hefur ekki fyrr tek-
ið þátt I deilunum um Uri Geller,
þar sem hann segir, að ekki yröu ,
ýkja rnargir til að láta sannfærast
af niðurstöðum sínum. I
marzmánuði skrifaði Rubenstein
greinaflokk um Geller í israelska
blaöið Ha-aretz og þar segir hann
meðal annars:
„Hefði ég ekki safnað miklum
gögnum um Uri Geller og fylgzt
gaumgæfilega með honum væri
ég án efa í röðum efasemdar-
mannanna. Eg lit á mig sem leit-
andi rannsóknarmann. Eg hef
sjálfur aldrei orðió fyrir „yfir-
náttúrulegri" reynslu, en ég álit
ekki,,að við getur fordæmt slíkt
athugunarlaust. Einmitt þess
vegna vöktu fyrstu tilraunir mín-
ar óskipta undrun mína."
Rubenstein kynntist Geller fyr-
ir fjórum árum. Þá hafði Geller
tekizt ágæta vel upp í Israel.
Hann kom fram á einkaheimilum,
í skólum og víöar. En síðar tók að
halla undan fæti og efi gerði æ
meira vart við sig. Geller tók aö
segja hvers kyns lygasögur, m.a.
að honum hefði borizt heimboð
frá Sophiu Loren og var leikkon-
an ekki sein á sér að bera það allt
til baka. Siðar var margt af yfir-
náttúrulegum afrekum hans af-
hjúpað sem svindl. Viðbrögð
landa hans voru harkaleg og mál
var höfðað á hendur honum.
ísraelska sjónvarpið bauð Gell-
er að mæta andstæðingum og
fylgendum sínum í sérstakri dag-
skrá og Rubenstein prófessor
vann við undirbúning þáttarins.
Geller mistókst gersamlega. Hann
sagði eins og fyrri daginn, að það
stafaöi allt af fjandsamlegri af-
stöðu viöstaddra. Andstæöingar
hans héldu því blákalt fram, aö
ástæöan væri ofur einföld: þetta
væri í fyrsta skipti, sem nákvæmt
eftirlit væri haft meó því, aö hann
gæti alls ekki haft rangt viö.
Eftir þennan sjónvarpsþátt
féllst Geller á aö láta Rubenstein
rannsaka sig, en hætti í miðjum
klíöum og þótti þá mörgum sýnt,
hver ástæöan væri. Hann sneri
sér meira aö skemmtiiönaóinum
og íoks fór hann aifarinn fra
ísrael.
Kannanir Rubensteins prófess-
ors fóru fram á skrifstofu hans í
háskólanum. Viöstaddir þessar at-
huganir voru vinir Rubfensteins
og enginn þeirra þekkti Geller.
Tilraunirnar voru tiltölulega ein-
faldar. Einn gesta var sendur
fram. Geller skrifaði tölu eöa
nafn á töflu, sem hann sýndi öðr-
um gesti. Kallað var á hinn og
Geller bað hann segja þá tölu eöa
nafn, sem honum dytti fyrst I hug.
Þetta var endurtekið 200 sinnum.
Allar tilraunirnar heppnuðust og
segir Rubenstein, að ókleift hafi
veriö að hafa brögð i frammi.
Enginn gestanna var trúaður á
yfirnáttúrulega hæfileika Gellers.
„En þessar kannanir sannfæröu
mig um, aö Geller er ekki bara
bragðarefur, heldur fannst mér
þetta staðfesta, að þaö væri full-
komlega þess virði, að frekari at-
huganir yrðu geröar."
Rubenstein vann traust Gellers
og sagði sá sfðarnefndi honum frá
ýmsum leyndarmálum sínum. 1
sumum tilvikum er um hreint
svindl að ræða. Hafði Geller þá til
dæmis óþekkta aðstoðarmenn sér
til hjálpar, sem aðstoöuöu hann
við aö geta upp á simanúmerum,
bílnúmerum, litum og ýmsu
fleira. En annað var óútskýran-
legt. Hann virðist til dæmis hafa
miklu víðara sjónsvið en annaö
fólk og sjónminni hans er með
ólíkindum.
Rubenstein segist hafa áunnið
sér traust Gellers með því að lofa
aö segja ekki frá brögðum hans,
fyrr en hann hafi verið leystur
frá þvi heiti og hafi Geller nú gert
það.
Rubenstein segir, að því meiri
sem gagnrýnin hafi orðið i Israel,
því meira hafi dregið úr „náttúru-
gáfum" Gellers. Hann segir Gell-
er óumdeilanlega ráða yfir hæfi-
leikum, sem séu óskiljanlegir um
margt, en hann hafi ekki alltaf
vald yfir þessum kröftum. Því
fari stundum sem raun hefur bor-
ið vitni.
Tilraunir í Englandi
Geller hefur einnig komið fram
í Englandi. Þar hefur hann sýnt
ýmislegt, sem menn hafa átt erfitt
með að skilja, en þar hefur hon-
um einnig mistekizt. Hann staö-
hæfóí meöal annars, aö hann gæti
ekið bifreið með bundiö fyrir aug-
un og notað augu sessunauts sins
til aö aka. Var því brezkur blaóa-
maöur fenginn til aö sitja viö hlið
Gellers og síðan átti aö aka um
mióborg Lundúna á me'sta um-
ferðartímanum. Tilraunin íriis-
tókst og viöbárur Gellers voru
hinar sömu og f.vrr.
Hvaö er hann?
Hvað sem tillu líður um Geller,
er hann umtalaóur i mörgum
löndum. Þeir eru til, sem segja, aö
hann hafi læknað sig á yfir-
náttúrulegan hátt eftir áratuga
veikindi og margt fleira, sem hér
hefur áður verið að vikiö. Aðrir
afneita honum. En hvað er sann-
gjarnast aö kalla hann, ungan
mann með yfirnáttúrulega hæfi-
leika eða snjallan töframann?
Kannski sitt lítiö af hvoru.
(h.k. tók saman).