Alþýðublaðið - 01.05.1985, Blaðsíða 4

4
Miðvikudagur 1. maí 1985
Þungtímönnum á samningafundi. Frá vinstri: Ólafur Jónsson frá VSÍ, Torfi Hjartarson ríkissáttasemjari, Björn
Jónsson, Benedikt Davíðsson, Snorri Jónsson, Böðvar Bjarnason, Guðmundur Þ. Guðmundsson, Magnús L.
Sveinsson.
Þeir unnu marga sigra á langri leið í verkalýðsmálunum og pólitíkinni:
Hannibal Valdimarsson og Björn Jónsson.
Björn Jónsson og
verkalýðsbaráttan
Björn Jónsson fyrrverandi ráð-
herra og forseti Alþýðusambands
íslands lést síðastliðinn föstudag.
Með Birni er fallinn í valinn merkur
oddviti íslenskrar verkalýðsbaráttu.
Ekki aðeins innan hinnar faglegu
verkalýðshreyfingar haslaði Björn
sér völl, heldur og á pólitíska svið-
inu; var þingmaður um áraraðir og
síðar félags- og samgönguráðherra.
Á 1. maí, hátíðis- og baráttudegi
verkalýðshreyfingarinnar þykir Al-
þýðublaðinu við hæfi að minnast
Björns Jónssonar í máli og mynd-
um.
Björn fæddist á Úlfsstöðum í
Blönduhlíð í Skagafirði 3. septem-
ber 1916 og var því 68 ára gamall,
þegar hann lést. Björn stundaði al-
menna verkamannavinnu á Akur-
eyri frá árinu 1932, en stúdent varð
hann frá Menntaskólanum á Akur-
eyri 1936. Frá 1946 til 1955 var hann
hlélítið starfsmaður verkalýðsfélag-
anna á Akureyri.
Ungur hóf Björn Jónsson af-
skipti af pólitík og verkalýðsbarátt-
unni og var fljótlega kjörinn til
trúnaðarstarfa á þeim vettvangi.
Hann var kjörinn í stjórn Verka-
Málin rœdd á ASl-þingi. Björn, Jón Karlsson frá Sauðárkróki og Stefán
Ögmundsson.
mannafélags Akureyrar árið 1944
og formaður þess félags árið 1947.
Björn var kjörinn í miðstjórn Al-
þýðusambands íslands árið 1954.
Arið 1972 var Björn Jónsson kjör-
inn forseti Alþýðusambands ís-
lands og þeim starfa gegndi hann til
ársins 1978.
Hann var varaþingmaður Alþýðu-
flokksins 1974—1978, en lands-
kjörinn þingmaður fyrir Alþýðu-
flokkinn í kosningunum 1978,
V- |§| m

60 ára afmœli Alþýðusambands íslands og þing sambandsins 1976. Björn Jónsson, forseti ASI, ímiðið, honum
til hœgri handar Eðvarð Sigurðsson, sem var um langt skeið formaður Dagsbrúnar og Snorrí Jónsson, þáverandi
varaforseti ASI.
Björn var kjörinn á þing fyrir
Sósíalistaflokkinn árið 1957.
Fyrstu tvö árin sem landskjörinn
þingmaður, en frá 1959—1974 sem
þingmaður Norðurlandakjördæm-
is eystra. Björn sagði sig úr Alþýðu-
bandalaginu (áður Sósíalistaflokk-
urinn) árið 1968 og var kjörinn á
þing fyrir Samtök frjálslyndra og
vinstri manna árið 1971. Hann gekk
síðan í Alþýðuflokkinn árið 1974
og var í framboði fyrir flokkinn í
Reykjavík í kosningum það ár.
Björn tók hins vegar ekki sæti á
þingi eftir þær kosningar, vegna
heilsubrests.
Á langri starfsævi á sviði stjórn-
mála og verkalýðsmála gegndi
Björn Jónsson fjölda annarra trún-
aðarstarfa.
Það er sjónarsviptir þegar Björn
Jónsson hverfur af vettvangi ís-
lenskra þjóðmála. Hans þáttur í ís-
lenskri stjórnmála- og verkalýðs-
málasögu er mikill.
◄
Sólstöðusamningarnir svokölluðu innsiglaðir í júní 1977; Torfi Hjartar-
son, þáverandi ríkissáttasemjarí, og Björn Jónsson takast í hendur. Þar
tókst verkalýðshreyfingunni að koma fram fjölmörgum umbótum og telja
margir þá samninga hina bestu sem verkalýðshreyfingin hefur gert í seinni
tíð. Það tókst hins vegar ekki fyrr en eftir langa og stranga kjaradeilu, þar
sem verkalýðshreyfingin varð að beita hörðu, skœruverkföllum, yfirvinnu-
banni, starfsgreinaverkföllum og fleirí aðgerðum. Þótti forysta ASI undir
stjórn Björns Jónssonar hafa haldið einkar vel á spilum íþeirri samninga-
gerð og ekki síður hvað varðar baráttuaðferðir. Þessir samningar voru síð-
an eyðilagðir ífebrúar 1978 af hœgri stjórn, Framsóknar og íhaldsins, með
svívirðilegum kaupránslögum. Verkalýðshreyfingin undir forystu Björns
stóð hins vegar fast í báða fœtur og heimtaði samningana ígildi. Afleiðing-
arnar urðu þœr, að í þingkosningunum í júní það ár fékk ríkisstjórnin
hrikalega útreið, en verkalýðsflokkarnir, Alþýðuflokkur og Alþýðubanda-
lag, unnu glœsta sigra. Þáttur Björn Jónssonar í afdrifaríkri þróun verka-
lýðs- og stjórnmála á þessum tíma verður seint ofmetinn.