Alþýðublaðið - 01.05.1985, Blaðsíða 19

Miðvikudagur 1. maf 1985
19
Breytinga er þörf á
húsnæðislöggj öf inni
Framh. af bls. 7.
skatti. En í stað þess, sem ég lýsti
áðan, að kaupendur ættu að standa
undir húsnæðismálastjórnarlánum
sjálfir, tekur Byggingarsjóður
verkamanna nú lán hjá lífeyrissjóð-
um með 7% vöxtum og fullri verð-
tryggingu og endurlánar með 0.5%
vöxtum. í þessu felst borðleggjandi
6.5% vaxtatap, og auk þess hefir
löggjafinn á seinni árum bætt ýmsu
við verkefnj sjóðsins, sem gerir það
að verkum, að fjármagn hans dreif-
ist um of. Stjórn verkamannabú-
staða hér í Reykjavík, sem skipuð
var samkvæmt 1. nr. 30/1970, tók
til starfa á miðju ári 1971. Átti
hennar fyrsta verk samkvæmt lög-
um að vera það, að rannsaka þörf-
ina fyrir aukið húsnæði í borginni,
en ekki var talin þörf á slíkri rann-
sókn þar eð jafnan höfðu verið
a.m.k. 2—3 umsækjendur um
hverja íbúð á vegum Framkvæmda-
nefndar byggingaráætlunar. Sneri
stjórnin sér þess vegna strax að því,
að semja fjögurra ára áætlun um
byggingar verkamannabústaða í
Reykjavík eins og mælt var fyrir í
lögunum. Miðaði hún tillögur sínar
og undirbúningsstarf við það að 1.
áfangi bygginga verkamannabú-
staða gæti hafist um það leyti sem
byggingaframkvæmdum á vegum
Framkvæmdanefndar byggingar-
áætlunar lyki og eins og ég hefi áð-
ur getið varð þetta þannig í fram-
kvæmd, að Stjórn verkamannabú-
staða yfirtók starfsfólk og tæki
Framkvæmdanefndarinnar.
Áætlun sú, sem samin var, fól í
sér að á árunum 1974 og 1975
skyldu byggðar 308 íbúðir í Selja-
hverfi í Breiðholti II og hafinn
skyldi undirbúningur að byggingu
250 íbúða í Hólahverfi.
Við undirbúning framkvæmda,
útboð og samninga við verktaka var
hafður á sami háttur og hjá Fram-
kvæmdanefnd byggingaráætlunar,
og kom reynslan af störfum hennar
í góðar þarfir hjá Stjórn verka-
mannabústaða.
Sé ég ekki ástæðu til að rekja
þetta nánar, en vil þó geta þess að
þegar ég hætti störfum í Stjórn
verkamannabústaða 1980 höfðum
við skilað til kaupenda 524 íbúðum
fullbúnum og frágengnum. Þegar
við auglýstum 216 íbúðir í fjölbýlis-
húsum í Hólahverfi, bárust 652 um-
sóknir um þær, og þar af uppfylltu
483 skilyrði laganna um búsetu og
tekjumörk eins og þau voru þá.
Þörfin brýn
Ég hygg, að ennþá sé það svo, að
þörfin fyrir byggingu mannsæm-
andi íbúða fyrir tekjulægsta fólkið
í landinu sé mjög brýn. Það sýnir
m.a. sá mikli fjöldi umsókna sem
ætíð berst, þegar þess er kostur að
sækja um íbúðir í verkamannabú-
stöðum. Sá mikli umsóknarfjöldi
er samt einnig vottur þess, að ekki
er nægilega vel gert við þá hús-
byggjendur, sem ekki teljast til
tekjulægsta fólksins í landinu sam-
kvæmt skilgreiningu laganna um
verkamannabústaði.
Um þessar mundir á það fólk í
mestum erfiðleikum vegna verð-
tryggingar lána, sem það ræður
ekki við meðan tekjur þess hækka
ekki að sama skapi.
Ég vil þó engan veginn útiloka
þann möguleika, að lágtekjufólkið
í verkamannabústöðum geti ekki
einnig lent í sömu erfiðleikum þrátt
fyrir einstaklega hagstæð lánskjör.
Þegar haft er í huga að eins stigs
hækkun lánskjaravísitölu vegna
hækkunar á söluverði áfengis og tó-
baks getur hækkað skuldabyrði
þess um sem svarar allt að tveggja
mánaða launum.
Átaks er þörf
Hér að framan hef ég rakið að-
dragandann að stofnun Fram-
kvæmdanefndar byggingaráætlun-
ar, og endurreisn verkamannabú-
staða kerfisins og framkvæmdum á
vegum þessara stofnana fram til
ársins 1980.
Þegar F.B. hóf störf var aðstaðan
í húsnæðismálum allt önnur en í
dag. Þá bjó fjöldi fólks í hermanna-
bröggum frá stríðsárunum og i
heilsuspillandi húsnæði. Þá var
nauðsyn á stóru átaki við að útrýma
slíku húsnæði og jafnhliða að auka
íbúðaframboð. Þetta tókst. í dag er
vandinn allt annar. Mikið framboð
er á eldra húsnæði og þar á meðal
eldri einbýlishúsum, sem hægt væri
að breyta í fleiri íbúðir og tel ég
nauðsynlegt að nú þegar verði stór-
auknar lánveitingar til kaupa á
eldra húsnæði og til breytinga, jafn-
vel að slík lán fái forgang um tima
fram yfir byggingar. Slíkt átak tii
aukinnar nýtingar á eldra íbúðar-
húsnæði er mjög hagstæð fram-
kvæmd fyrir Borgaryfirvöld og
slíkt húsnæði kæmist fyrr í gagnið
en nýbyggingar. í dag er of mikill
munur á lánskjörum á íbúðum
verkamannabústaða og öðrum ný-
byggingum. Þessum mismun þarf
að breyta þannig að bilið verði ekki
eins mikið og það er í dag. Ég tel að
fjármögnun verkamannabústaða
ætti að breyta á þennan hátt.
1. Framlag hjá væntanlegum kaup-
anda verði 25—30% í stað 20%
sem er í dag og var á árunum
1981—1984 10%, sem var óraun-
hæft. Nefnd 30% greiðist á
þremur árum með 10% á ári. Og
þeir einir fái úthlutun sem hafi
innt af hendi þessi 30%. Á þann
hátt skapi væntanlegir kaupend-
ur sér meiri rétt en núna. Á
þennan hátt skapaðist meiri
festa í úthlutun verkamannabú-
staða íbúða.
2. Tekið verði lífeyrissjóðslán frá
viðkomandi lífeyrissjóði, sem
væntanlegur kaupandi er í
3. Veitt verði húsnæðismálastjórn-
arlán á viðráðanlegum kjörum.
4. Það sem upp á vantar að fengnu
framlagi og lánum samkvæmt
1—3 verði Iánað úr Byggingar-
sjóði verkamanna á sambærileg-
um kjörum og er í dag.
5. Teknir verði upp húsaleigustyrk-
ir fyrir fólk, sem hefir þannig
aðstæður að það hefir ekki bol-
magn til að kaupa íbúðir. Til að
örva framboð á leiguhúsnæði
væri sjálfsagt að auka lánveit-
ingu til þeirra sem vildu breyta
eldra húsnæði til að gera það
hæft til útleigu. Auk þess að
slíkt húsnæði fengi fulla afskrift
gagnvart skatti.
Til að Húsnæðismálastjórn og
Byggingarsjóður verkamanna geti
staðið undir þeim skuldbindingum,
sem lagðar eru á stofnanirnar legg
ég til að allur launaskattur renni til
Húsnæðismálastjórnar eins og gert
var í upphafi þegar skatturinn var
lagður á, en sem því miður var
breytt á árinu 1980. Setja þarf það
markmið, að Húsnæðismálastjórn
verði breytt í áföngum í húsnæðis-
banka, sem standi undir eigin
rekstri. Mætti þá jafnframt minnka
opinbera styrki til þessa mála-
flokks. Mitt mat er að húsnæðis-
vandamálið í dag leysist ekki með
því að stofna fleiri kerfi eins og t. d.
Búseta, sem dragi mátt úr öðrúm og
verði það bara til þess að dreifa
kröfturh ög skila lélegri árangri.
Reykvísk alþýða
Sýnum samstööu og tökum þátt í aðgerðum
dagsins. Við söfnumst saman á Hlemmi kl. 13.30
og leggjum af stað kl. 14.00 og göngum niður á
Lækjartorg, þar sem haldinn verður baráttufund-
ur sem hefst kl. 14.30.
Ræðumenn verða: Guðmundur Þ. Jónsson, for-
maður Landssambands iðnverkafólks, Einar Ól-
afsson, formaður Starfsmannafélags ríkisstofn-
ana. Ávarp flytur Kristinn Einarsson, formaður
INSÍ. Fundarstjóri verður Björk Jónsdóttir, verka-
kvennafélaginu Framsókn.
Á fundinum mun sönghópurinn „Hálft í Hvoru“
flytja nokkur lög.
1. maí-nefndin.
KAUPFÉLAG
REYKJAVÍKUR
OG NÁGRENNIS
Sendir lélagsmönnum sínum og allri alþýðu til lands
og sjávar bestu ámaðaróskir í tilefni dagsins.