Íslendingaþættir Tímans - 21.09.1974, Blaðsíða 16

Sextugur:
Vilhjálmur Hjálmarsson
ráðherra, frá Brekku í Mjóafirði
I gær 20. sept. varð Vilhjálmur á
Brekku sextugur. Hann dvaldi heima i
hópi vina og skyldmenna. Þótt húsa-
kynni séu rúmgóð á Brekku er hætt við
að þröng hefði verið á þingi, ef allir
vinir afmælisbarnsins hefðu mætt i
afmælinu. En Vilhjálmur er mjög vin-
margurog vinsæll. Hvergi nýtur hann
sin betur en i vinahópi. Þar er hann
hrókur alls fagnaðar. Frásagnarlist er
honum i blóð borin. Hann kryddar
frásögnina fágætri kimni og allir
veltast um i hlátri.
Vilhjálmur var fæddur á Brekku,
sem alla tið hefur verið heimiii hans.
Foreldrar'hans Hjálmar Vilhjálmsson
frá Brekku og Stefania Sigurðardóttir
frá Hánefsstöðum, bjuggu allan sinn
búskap þar. Brekka er rómað
myndarheimili. Þar var rekinn
búskapur til sjós og lands. Vilhjálmur
ólst upp meðal útvegsbænda og
vandist þvi snemma algengustu
störfum þeirra tima. Var hann svo
lánssamur að kynnast fjölbreyttum
framleiðslustörfum til sjávar og
sveita. Þótt Vilhjálmur sé nú fjöl-
menntaður maður, vel að sér, og við-
lesinn, á hann ekki að baki langa
skólagöngu. Hann lauk sæmdarprófi
frá Héraðsskólanum á Laugarvatni
vorið 1935. Að námi loknu hóf hann
búskap á Brekku og varð siðar árin
1936-1947 kennari i Mjóafirði og skóla-
stjóri 1956. Hann hefur gegnt fjölda
mörgum trúnaðarstörfum fyrir sveit
sina. Var oddviti, sýslunefndarmaður
o.m.fl. Þá var hann i stjórn ung-
mennafélags sveitarinar, bújaðar-
félags, ræktunarfélags o.fl. Hann vakti
snemma athygli sem ræktunarmaður i
búskap og hafði af ræktuninni hið
mesta yndi. Raunar má þó segja, að
Vilhjálmur hafi engan frið haft við
búskapinn, þar sem hann var sifellt
kvaddur til frekari félagsmálastarfa.
Fyrst I sveitinni, siðan i fjórðungnum
og loks á landsmálasviðinu. Hann var
fulltrúi Suður-Múlasýslu á fundum
Stéttarsambands bænda og kosinn i
stjórn Stéttarsambandsins frá 1963.
Hann sat í verðlagsnefnd
landbúnaðarafurða, sexmannanefnd-
inni, árin 1967-1972.
Snemma gáfu Sunnmýlingar Vil-
hjálmi auga sem mögulegum
frambjóöanda til Alþingis. Hann haföi
ungur tekiö virkan þátt i samtökum
Framsóknarmanna og fór ekki hjá
þvi, að hann vekti athygli. Hann var
kosinn þingmaður Suður-Múlasýslu
árin 1949-1956 og aftur 1959. Þá vara-
þingmaður i Austfjarðakjördæmi 1959-
1967 og loks þingmaður Austur-
landskjördæmis frá 1967. Nú er hann
fyrsti þingmaður kjördæmisins og
oddviti Austfirðinga á Alþingi. Þegar
núverandi rikisstjórn var mynduð var
Vilhjálmur skipaður menntamálaráð-
herra.
Vilhjálmur á Brekku er fjölhæfur
gáfumaður. Dugnaður hans og starfs-
orka er með ólikindum. Hann hefur
yndi af félagsmálastarfi og umgengni
viö fólk. Það er ekki auðvelt að eiga
heima á Brekku og stunda auk þess
fjölþætt félagsmálastörf. Má segja, að
Vilhjálmur hafi timum saman verið i
eins konar útlegð. Hann hefur t.d. á
þessu ári dvalið nokkrar nætur heima
á Brekku. Heiðarleiki og drengskapur
eru meðal þeirra sérkenna, sem hvað
mestan þátt eiga i afstöðu og trausti
annarra tii hans. Lifsbaráttan hefur
auk þess mótað og meitlað skaplyndi
hans. Mjóifjörður var áður fyrr fjöl-
menn byggð, en fólki hefur farið mjög
fækkandi. Vilhjálmur hefur staðið i
varnarbaráttu um framtið byggðar-
lagsins. Sú barátta er sifelld og ströng
en hann hefur aldrei lagt árar i bát.
Þessi barátta hefur hert Vilhjálm og
m.a. gert hann að einum helzta bar-
áttumanni byggðastefnu I landinu.
Vilhjálmur er mjög orðhagur og
ritfær i besta lagi, ræðumaður ágætur,
fylginn sér og hittinn ef hann vill það
viö hafa.
Vilhjálmur hefur verið gæfumaður.
Hann ólst upp á menningarheimili og
kvæntist ágætri konu Margréti
Þorkelsdóttur, Björnssonar verka-
manns frá Seyðisfirði.
En mesta gæfa þeirra hjónanna er
mikið barnalán. Má segja, að
Vilhjálmúr eigi sjö börn á landi og sjö i
sjó. Þau eiga fimm mannvænleg börn.
Elztur er Hjálmar, fiskifræðingur,
kvæntur Kolbrúnu Sigurðardóttir. Þau
eiga aftur fjögur börn. Páll, skipstjóri,
á Seyðisfirði, kvæntur Kristinu
Gissurardóttir. Þau eiga fimm börn.
Sigfús, bóndi á Brekku. Kona hans er
Jóhanna Lárusdóttir og eiga þau þrjú
börn. Stefán, lifefnafræðingur,
stundar nú framhaldsnám i matvæla-
fræöi, er kvæntur öldu Möller frá
Siglufirði. Eina dóttur barna eiga þau
önnu handavinnukennara, sem er gift
Garðari Eirikssyni, bankaútibússtjóra
i Grundarfirði. Þá hefur Vilhjáímur
notiö óvenjulegs trausts samferða-
manna, sem farið hefur vaxandi i hlut-
falli við reynslu þeirra af honum.
Fyrsta verk Vilhjálms i ráðherra-
stóli var að lýsa yfir þvi, að engar vin-
veitingar yrðu við hafðar i veizlum á
vegum Menntamálaráðuneytisins.
Þetta vakti þjóðarathygli, og augu
manna beindust að hinum nýja
ráðherra. Hér var hann sjálfum sér
samkvæmur, enda bindindismaður
alla tiö og trúir þvi að ráðherra eigi að
gefa þjóð sinni gott fordæmi. Hann
skýrði og frá þvi, að hann hefði áhuga
á aö tengja fræðslukerfi þjóðarinnar
meir við atvinnuvegina. Góöum
áformum ráðherrans fylgja góðar
óskir vina hans og samherja.
Þaö eru áreiðanlega margir, sem
minnast Vilhjálms á Brekku sem
vinar, samherja og velgeröarmanns á
þessu merkisafmæli.
Ég þakka honum náið, ánægjulegt
Frh. á bls. 15
16
islendingaþættir