Íslendingaþættir Tímans - 15.04.1982, Blaðsíða 4

Það er oft erfitt að sætta sig við fallvalt-
leik lifsins og þá óhagganlegu staðreynd
að hingað komum við með undursamleg-
um hætti og erum svo kölluð héðan aftur
eftir misjafnlega farsælt eða hamingju-
samt æviskeið. Laufey var hamingjusöm
kona og veitti öllum sínum nánustu eitt-
hvað af si'num góðleika og jafnaðargeði.
Við þökkum henni öll hennar ævispor og
biðjum henni blessunar á ferðinni miklu
til framtfðarinnar.
Hjalti Gestsson
1 janúar siðastliönum sá ég Laufeyju
Lilliendahli si'ðasta sinn. Það var á Sel-
fossi við jarðarför Kristins VigfUssonar.
Mér er hún minnisstæö á þeirri stund,
fullorðin kona, smávaxin og farin að
heilsu. Ekkert aftraöi henni að fylgja vini
sinum og nágranna hinstu sporin, þó hún
þyrfti að setjast á leiði i kirkjugarðinum
þennan kalda vetrardag, til að hvila sig.
Og núer hún sjálf borin til grafar i þess-
um sama kirkjugarði á bökkum ölfusár.
Laufey var gift Einari Pálssyni frá
Hlið, uppeldisbróður minum, og hvilir
hann einnig á bökkum ölfusár.
Ég man þegar ég sá Laufeyju fyrsta
sinn. Það var veturinn 1929-30 á Selfossi i
gamla bankahúsinu, stóra hUsinu sem
byggt haföi verið i Búöardal, rifið og flutt
suður og byggt á ný á Selfossi. I þessu
gamla húsi dvladi Laufey veturinn 1929-
30. Hún var þar hjá vinkonu sinni ölfu,
sem var frá Akureyri eins og hún sjálf, en
Alfa var gift Eiriki Einarssyni frá Hæli.
Hann var móðurbróðir Einars Pa'Issonar
frá Hlið, sem vann þá i bankanum hjá
frænda sinum
Þær stallsystur, Alfa og Laufey, voru
ekki lika r okkur Ur Hreppunum. Þær voru
svo miklar dömur, þaö var eins og allt
yrði svo „lekkert” kringum þær. Þær
töluðu öðruvisi en við orðin hljómuðu svo
fallega af þeirra vörum fannst mér. Þær
buðu mér „bolsiur”. Ég hafði aldrei heyrt
þetta orð fyrr og varö heldur glöð, þegar
ég sá aö þetta var brjóstsykur, rauður og
gljáandi. Betri brjóstsykur hef ég aldrei
smakkað.
Þennan vetur kynntust þau Einar og
Laufey, opinberuðu trUlofun sina að á-
liönu sumri 1930 og gengu I hjónaband á
sumardaginn fyrsta 1931, þann 25. april.
Svo skemmtilega vildi til, að á 50 ára
brúðkaupsafmæli þeirra, þann 25. april
1981 — Einar var dáinn — giftist bróður-
sonur Einars. Man ég hlýjuna i rödd Lauf-
eyjar þegar hún sagði: „Þetta er dagur-
inn okkar önnu”, en brúöurin hét Anna.
Aldrei gleymi ég þegar ég kom I fyrsta
skipti til Einars og Laufeyjar. Það var
sumarið 1931 og þau voru að byggja húsið
4
sitt á Selfossi. Kristinn Vigfússon sem
Laufey var að kveðjan nú i janúar var
smiðurinn. Ég kom I tjaldið þeirra á ár-
bakkanum þar sem Laufey sinnti hús-
móðurstörfum um sumariö. Það var sól-
skin og veislumatur á borðum i tjaldinu.
Þannig var ætið að heimsækja Laufeyju.
Gesturinn gekk að veisluborðinu.
Fáa hef ég vitað jafn umtalsfróma og
orðvava og Laufeyju.
Ég var samferðahenniað austan, suður
til Reykjavikur á siðastliðnu ári. I tal
barst maður, sem stundum kom á heimili
þeirra Einars á Selfossi. „ósköp var hann
núófriður”, sagði bflstjórinn. „Hann var
nógu friöur,” var svar Laufeyjar. „Hann
kom lika alltaf rétt fyrir matinn, svo hann
fengi að borða.” ,,Það var bara gott,”
ansaði hún, „það var nógur matur”.
„Verst hvað lyktin af honum var vond,”
sagði bilstjórinn. „Þaö gerði nú ekkert
til. Það má opna glugga”, svaraði hún.
Svona var Laufey. A engan mátti halla.
Og nú er komið að kveðjustund. Einar
og Laufey hvila nú bæði á bakka fljótsins,
sem streymdi fram hjá heimili þeirra svo
Iengi. Eitt sólskinssumar fryrir 50 árum
stóð hvitt tjald á bökkum þessa fljóts,
„Það er bjart fyrir austan,
þar er blfðskapar veöur”,
kvað Eirikur frá Hæli eitt sinn.
í huga Einars og Laufeyjar var alltaf
„bjart fyrir austan”.
Hulda Runólfsdóttir frá Hlið.
t
Frú Laufey Kristjana Lilliendahl, fyrr
bankastjórafrú á Selfossi, er látin og
verður borin til grafar i dag. HUn var
eiginkona móðurbróður mins, Einars
Pálssonar frá Hlið i GnUpverjahreppi.
Þegar svo nákomin heiðurskona fellur
frá,fer ekki hjá þviað bernskuminningar
minar þyrpist að. Ég minnist hlýlega
heimilis þeirra hjóna á bökkum ölfusár i
skjóli fagurs trjágróðurs sem þau voru
ötul að koma upp. Ég minnist glaðværra
frændsystkina minna sem sýndu þann
dugnað að kenna frændanum I sveitinni á
„borgarmenninguna”. En fyrst og siðast
minnist ég húsbændanna. Einars og Lauf-
eyjar fyrir þá hjartahlýju og gestrisni'
sem þau sýndu stórum frændgarði ofan úr
Hrepp og neðan Ur Flóa. Þau virtust njóta
þess að búa um þjoöbraut þvera. En mér
finnst eins og þessi félagslyndu hjón hafi
talið allt þetta margfaldlega goldið með
þeirri samheldni sem varö i fjölskyldunni
og þeirri nautn að geta biandað geði við
frændfólkið.
Laufey Lilliendahl var alin upp á
Akureyri. í föðurætt hennar voru kaup-
menn og borgarar svo langt aftur sem
rakið var hér á landi. Bræður hennar allir
gengu I þjónustu simans, og sjálf starfaði
hún við simann á Akureyri áður en hún
fluttist suður. 1 fjölskyldu hennar var
tónlistin I hávegum höfð: faöir hennar lék
á fiölu, bræður hennar allir léku á hljóð-
færi og hún einnig. Þau léku oft saman og
lögðu fram sinn skerf til hinnar miklu
menningarstarfsemi á Akureyri.
Þessi listfenga Akureyrardama iðraðist
þess samt aldrei að slita rætur sinar fyrir
norðan og setjást að I harla fámennu
sveitaþorpi eins og Selfoss var um 1930.
Hún hafði hugarfar Bergþóru að fylgja
eiginmanni sinum i bliðu og striðu, og
gæfa þeirra Einars var að lifa I farsælu
hjónabandi um nær fimmtiu ára skeið. En
Laufeyju var einnig gefin þessi eigind
heimsborgarans að geta hvarvetna unað
sér þar sem mikil verkefni voru.
A Selfossi fundu hún og margir aðrir
verk við hæfi. Litla þorpið óx á hennar tiö
upp i höfuðstað Suðurlands með um þrjú
þúsund ibúa. LandsbankaútibUið óx aö
sama skapi ogá seinni árum sinum fluttu
þau hjónin frá Svalbarði yfir götuna i
fallega embættisibúð i nýja bankahúsinu.
Söm var þar gestrisni og hógværð þeirra
hjónaenda varð Laufey annáluðfyrir þaö
hve fallega hún tók á móti gestum.
Að mörgu mátti ráða að Laufey hlaut
góða menntun I æsku. Vi'ða var hún
heima, reyndist afburða dugleg I tungu-
málum, ensku og dönsku, og þvi góð að
bjarga sér á ferðalögum. Skólastjóri
hennar viö Barnaskólann á Akureyri var
Halldóra Bjarnadóttir kvenskörungur
sem elst hefur orðið Islendinga. Bundust
þær ævilöngum vináttuböndum og þvi lét
Laufey kvenfélagamál mikið til sin taka.
Asamt nokkrum öðrum konum stofnaði
hún Kvenfélag Selfoss 4. mars 1948. Var
hún I fyrstu stjóm þess allnokkur ár og
gjaldkeri alla þá tið.
Laufey Lilliendahl varekki há vexti, en
frið sýnum og bar meö sér slikan þokka að
allir löðuðust að henni. Mest um verður
var sá innri þokki hennar, að hún mátti
helst ekki heyra nokkrum manni hall-
mælt. Þá var hún ósjálfrátt farin að bera i
bætifláka og tindi margt til.
Sjálfum fannst mér alltaf mest virði
hversu mikill jafningi hún vildi vera öðr-
um. Kornungur man éghana fyrsti blóma
sins aldurs, glaðværa með leiftrandi og
skær augu. Þá talaöi hún við mig eins og
kynslóðabiliö væri ekki til. Þvi trúi ég aö
hún eigi góða heimvon i þvi riki þar sem
eilifur jöfnuður rikir. Ég bið hennar
nánustu huggunar og blessunar.
Páll Lýðsson.
islendingaþæftir