Morgunblaðið - 03.09.2004, Blaðsíða 34

UMRÆÐAN
34 FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið Kringlunni 1 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
Á MENNINGARNÓTTINNI 21.
ágúst var leikritið Líneik og Laufey
frumsýnt í Tjarnarbíói. Þennan dag
voru tvær sýningar og ég sá þá
seinni. Hún var afar skemmtileg og
eftirminnileg og ég vona og trúi að
þetta verk verði sýnt áfram því að
margir munu njóta þess að sjá það
og heyra.
Fyrir nokkrum árum kom út bók
þar sem Ragnheiður Gestsdóttir
endursagði og myndskreytti þetta
þekkta ævintýri sem hún hefur nú
leikgert.
Leikhópurinn var skemmtilega
sannfærandi og tókst að koma æv-
intýrinu ótrúlega vel til skila enda er
textinn því trúr og leikararnir fóru
svo vel með hann að hvert orð náði
eyrum áheyrenda.
Það leyndi sér heldur ekki að ung-
ir áhorfendur gleyptu efnið í sig og
vítt og breitt um salinn mátti heyra
athugasemdir þeirra, fuss og fei, til
dæmis þegar þeim ofbauð fálætið í
föðurnum við börnin sín, frekjan í
stjúpunni og ýmislegt sem á þau var
lagt.
„Á hún bara að sauma allt sem er í
kassanum?“ dæsti ein lítil sem sat
fyrir framan mig þegar gríski kon-
ungssonurinn rétti Laufey efni í
þriðju viðhafnarflíkina.
Orðaforði íslenskra barna í dag er
rýr. Það er þess vegna ánægjulegt
að upplifa hve vel þau nutu þess ríka
texta sem þarna var fluttur.
Ég harmaði það að ekkert af
barnabörnunum skyldi vera með
mér á sýningunni og treysti því að
þær verði fleiri. Þá fer ég aftur og
tek þau með.
Ég sé fyrir mér nemendur í yngri
bekkjum grunnskólanna mæta á
þessa sýningu og læra mörg ný orð á
meðan þeir skemmta sér og njóta
lífsins.
IÐUNN STEINSDÓTTIR,
Sundlaugavegi 20,,
105 Reykjavík.
Líneik og Laufey
Frá Iðunni Steinsdóttur:
ÞEGAR litið er upp eftir hlíðinni
ofan við Seljaland, þá má sjá
hversu gríðarlega vel hefur tekist
til við að verja manninn vá. En bet-
ur má ef duga skal. Þaulsetur á
verkfræði-, náttúru-, hönnunar- og
öðrum setustofum, fyrir atbeina
hinna viti bornu ráðamanna, hafa
það í för með sér að ekki skal látið
hér við sitja. Núna þegar reistur
hefur verið varnargarður þar sem
hverfandi líkur eru á snjóflóði, þá
verður að sjálfsögðu að gera varn-
argarða alls staðar þar sem mögu-
leg hætta gæti fundist.
Þegar góðar lausnir finnast ligg-
ur fyrir að finna vandamálin sem
þær leysa.
Næst á dagskrá er snjóflóðavörn
undir Gleiðarhjalla og þar á eftir
yfir Holtahverfi. Ekki virðist
ósennilegt að aðferðafræði þeirra
framkvæmda verði eitthvað á þessa
leið: „Undirbúningsvinna er á loka-
stigi og hefur kostað hundruð millj-
óna.“ Þannig verður verknaðurinn
kynntur bæjarbúum og ræddur á
þeim grundvelli, að óviturlegt væri
að kasta á glæ öllum þessum vand-
aða undirbúningi þaulsætinna
manna á alls konar stofum og öllum
þessum gríðarlega kostnaði með því
að hætta við allt saman.
Áður en fleiri áfangar til eyði-
leggingar hefjast með þessu kroppi
í hlíðarnar má benda á, að mögu-
legt er að stíga skrefið til fulls og
skapa alvöru hættulaust umhverfi
hér á Ísafirði. Það má gera með því
að moka fjöllunum í kring út í
fjörðinn. Þar með verður til stórt
og öruggt byggingarsvæði með
möguleika á „hönnun útivist-
arsvæða“. Enginn þyrfti að óttast
fjöllin lengur, hættan af þeim væri
komin út í sjó og engu skolpi væri
hægt að hleypa út í hann heldur.
Eyðingahvörf Funa sjá um rest.
Virtar valdamannavænar þrýsti-
hópastofur í Reykjavík standa í
röðum til að fá að sanna gildi sitt á
slíkum svæðum.
Athygliverð var frétt á frétta-
vefnum bb.is núna þann 26. ágúst
en hún hófst á þessa leið:
„Enn er rýmingarskylda á Selja-
landshverfi þrátt fyrir að fram-
kvæmdum við snjóflóðavarnargarð
þar sé lokið. Þó þýðir það ekki að
hætta sé á snjóflóðum...“
PÉTUR TRYGGVI
HJÁLMARSSON,
Ísafirði.
Um lausnir
og vandamál
Frá Pétri Tryggva Hjálmarssyni:
ÞAÐ ER réttur hvers manns, sem
atkvæðisrétt hefur að neyta hans
(ætti auðvitað að vera skylda). Að
mínu mati afsala þeir, sem sitja
heima, sér þessum rétti og láta þá
sem atkvæðis neyta um að axla
ábyrgðina.
Ég treysti því að allar hugleið-
ingar, sem fram hafa komið um ein-
hverja lágmarkskjörsókn séu settar
fram í hugsunarleysi. Hver at-
kvæðagreiðsla sem fram fer lýsir
vilja 100% þeirra, sem völdu að taka
afstöðu. Hinir völdu að taka ekki af-
stöðu og ógreidd atkvæði þeirra
eiga aldrei að geta haft áhrif á nið-
urstöðu kosninga.
Í sumum félögum á Íslandi er svo
mikið af óvirkum meðlimum að á að-
alfundi mætir stjórnin ein og e.t.v.
einstakir meðlimir, sem búið er að
kvelja til að gefa kost á sér í næstu
stjórn. Ef gerðar væru kröfur um
lágmarkskjörsókn á aðalfundi, til að
ákvarðanir hans væru gildar mundi
stór hluti frjálsra félaga á Íslandi
leggjast af.
Einfaldur meirihluti greiddra at-
kvæða í þjóðaratkvæðagreiðslu á
auðvitað að ráða niðurstöðu, hver
sem þátttakan er, enda hafi kosn-
ingin verið boðuð með eðlilegum
hætti.
Ég tel að það sé nógu mikil
reynsla fengin á kosningar á Ís-
landi, til þess að jafnvel rík-
isstjórnin geti fundið út að þótt
kosningin sé leynileg, má boðunin
ekki vera það.
Fari nú svo að atkvæði falli jöfn,
er um tvo kosti að velja. Annar kost-
urinn er hlutkesti, sem stundum er
notað í slíkum tilfellum, en hinn er
sá að ríkisstjórnin afnæmi lögin með
bráðabirgðalögum. Hvort tveggja
mundi væntanlega leiða af sér að
lögin yrðu endurskoðuð í haust.
ÞÓRHALLUR
HRÓÐMARSSON,
Hveramörk 4,
810 Hveragerði.
Þátttaka í þjóðar-
atkvæðagreiðslu
Frá Þórhalli Hróðmarssyni:
MÁLEFNAÞING Sambands
ungra sjálfstæð-
ismanna fer fram á
Selfossi nú um
helgina. Á þinginu er
sú stjórnmálastefna
mótuð sem formaður
og stjórn sambands-
ins fylgja svo eftir.
Málefnanefndir hafa
verið að störfum síð-
astliðinn mánuð og
hafa umsjónarmenn
þeirra og aðrir nefnd-
armenn unnið þakk-
látt og óeigingjarnt
starf við að móta
drög að ályktunum
um skattamál, utanríkismál,
sveitastjórnarmál, einkarekstur í
heilbrigðis- og menntakerfinu og
niðurskurð ríkisútgjalda. Að auki
hefur nefnd um stjórnskipun
starfað frá því í vor og mun hún
skila af sér tillögum að breyt-
ingum á íslensku stjórnarskránni.
SUS hefur áhrif
Það þarf enginn að efast um áhrif
þess málefnastarfs sem fram fer á
vettvangi ungra sjálfstæðismanna.
Því til sönnunar er nóg að blaða í
eldri ályktunum SUS þar sem
gjarnan voru settar fram hug-
myndir, sem þá þóttu
djarfar, en þykja nú
sjálfsagðar. Ég er
sannfærður um að
stefna Sjálfstæð-
isflokksins og ekki
síst ungliðahreyfing-
arinnar hafi átt ríkan
þátt í því að færa ís-
lenskt þjóðfélag í átt
til aukins frelsis og
hagsældar. Þetta vita
forystumenn Sjálf-
stæðisflokksins í rík-
isstjórn, á Alþingi og
í sveitastjórnum.
Enda taka þessir
fulltrúar okkar hugmyndum SUS
um aukið frelsi einstaklingsins og
minnkandi ríkisafskipti ævinlega
fagnandi, þeir vita að í þeim felst
framtíðarhugsjón sem reynst hef-
ur vel.
Með frelsið að leiðarljósi
Á starfsári síðustu Heimdall-
arstjórnar tók félagið saman lista
yfir öll þau mál sem lögð voru
fram á síðasta þingi og gaf þing-
mönnum Sjálfstæðisflokksins ein-
kunn eftir því hvernig þeir höfðu
greitt atkvæði. Þennan lista köll-
uðu Heimdellingar „Frelsisdeild-
ina“. Þeir þingmenn sem höfðu í
starfi sínu barist hvað mest fyrir
auknu frelsi borgaranna og tak-
mörkun ríkisafskipta fengu hæstu
einkunnir. Það var sérlega
ánægjulegt að ungir þingmenn
Sjálfstæðisflokksins, þeir Guð-
laugur Þór Þórðarson og Sigurður
Kári Kristjánsson, fyrrverandi
formenn SUS, Bjarni Benedikts-
son, fyrrverandi formaður félags
ungra sjálfstæðismanna í Garða-
bæ, og Birgir Ármannsson, fyrr-
verandi formaður Heimdallar, röð-
uðu sér í efstu sæti
„Frelsisdeildarinnar“. Enda er
það svo að ungt fólk á Íslandi vill
aukið frelsi en ekki forsjárhyggju
og miðstýringu. Í þeim anda verða
ályktanirnar sem samþykktar
verða á málefnaþinginu á Selfossi
um helgina. Og í þágu þeirrar
hugsjónar mun Samband ungra
sjálfstæðismanna áfram berjast.
Það má vel vera að einhverjum
muni finnast ályktanir okkar full
djarfar, jafnvel óraunhæfar. Ég
læt mér það í léttu rúmi liggja.
Mér segir svo hugur að þegar
fram líða stundir muni það einmitt
verða þeir er óttuðust breytingar
til aukins frelsis, sem líti kjána-
lega út.
Ég hvet alla unga sjálfstæð-
ismenn til að kynna sér dagskrá
þingsins á vefsíðu Sambands
ungra sjálfstæðismanna, www.sus-
.is og mæta á Selfoss til þess að
taka þátt í að móta stjórn-
málastefnu sambandsins.
Berjumst áfram fyrir auknu frelsi
Hafsteinn Þór Hauksson
skrifar um stjórnmál ’Ég er sannfærður umað stefna Sjálfstæð-
isflokksins og ekki síst
ungliðahreyfingarinnar
hafi átt ríkan þátt í því
að færa íslenskt þjóð-
félag í átt til aukins
frelsis og hagsældar.‘
Hafsteinn Þór
Hauksson
Höfundur er formaður Sambands
ungra sjálfstæðismanna.
Eftirfarandi greinar eru á mbl.is:
Jón Steinsson: „Það er engin til-
viljun að hlutabréfamarkaðurinn í
Bandaríkjunum er öflugri en
hlutabréfamarkaðir annarra
landa.“
Regína Ásvaldsdóttir: „Eitt af
markmiðum með stofnun þjón-
ustumiðstöðva er bætt aðgengi í
þjónustu borgaranna.“
Jónas Gunnar Einarsson:
„Áhrifalaus og mikill meirihluti
jarðarbúa, svokallaður almenn-
ingur þjóðanna, unir jafnan mis-
jafnlega þolinmóður við sitt.“
Jakob Björnsson: „Mörg rök
hníga að því að raforka úr vatns-
orku til álframleiðslu verði í fram-
tíðinni fyrst og fremst unnin í til-
tölulega fámennum, en
vatnsorkuauðugum, löndum...“
Tryggvi Felixson: „Mikil ábyrgð
hvílir því á þeim sem taka ákvörð-
un um að spilla þessum mikilvægu
verðmætum fyrir meinta hagsæld
vegna frekari álbræðslu.“
Stefán Örn Stefánsson: „Ég
hvet alla Seltirninga til að kynna
sér ítarlega fyrirliggjandi skipu-
lagstillögu bæjaryfirvalda ...“
Gunnar Finnsson: „Hins vegar
er ljóst að núverandi kerfi hefur
runnið sitt skeið og grundvallar-
breytinga er þörf...“
Eyjólfur Sæmundsson og
Hanna Kristín Stefánsdóttir:
„Öryggismál í landbúnaði falla
undir vinnuverndarlög og þar með
verksvið Vinnueftirlitsins.“
Jakob Björnsson: „Með þvílíkum
vinnubrögðum er auðvitað lítil von
um sættir.“
Á mbl.is
Aðsendar greinar
SÓTT er nú að umhverfi Reyð-
firðinga úr mörgum áttum. Fram-
kvæmdir eru hafnar við byggingu
risaálvers sem með
fyrirhuguðum búnaði
mun losa heilsuspill-
andi mengunarefni yf-
ir fjörðinn, menn og
náttúru, allan starfs-
tíma verksmiðjunnar.
Tvær samsíða raflínur
Landsvirkjunar munu
girða þéttbýlið af með
30-40 m háum möstr-
um og spilla svipmóti
eins fegursta fjarð-
ardals hérlendis,
leggja undir sig
Áreyjadal og Þórdals-
heiði, að ekki sé talað um Skriðdal
og Fljótsdal. Menn hljóta að spyrja
hvort fólki sé sjálfrátt að kalla slík
hervirki yfir sig og það án þess að
reisa kröfur um úrbætur sem
draga myndu úr mengun og verstu
afleiðingum þessara hervirkja.
Athugasemdir og málshöfðun
Sá sem þetta ritar gerði við annan
mann fjölmargar athugasemdir við
framkvæmdaáformin um lagningu
Fljótsdalslína 3 og 4 á meðan mat
Skipulagsstofnunar á umhverfis-
áhrifum stóð yfir og kærði síðan
úrskurð skipulagsstjóra um
óbreytt línustæði til umhverf-
isráðherra. Eina breytingin sem
fékkst fram með þessum mála-
rekstri snerti línustæðin á Hall-
ormsstaðahálsi, en af hálfu Reyð-
firðinga eða Fjarðabyggðar komu
á þeim tíma engar undirtektir við
kröfur um breytingar. Vegna mats
og starfsleyfis sjálfrar álverksmiðj-
unnar er af hálfu und-
irritaðs í gangi dóms-
mál á hendur Alcoa
og ráðherrum. Enn
geta menn reist rönd
við þessum hervirkj-
um í stað þess að láta
þau yfir sig ganga í
óbreyttri mynd.
Engu skeytt
um gersemar
Framkvæmdaáformin
eru satt að segja með
fádæmum jafnt í
smáu og stóru. Í
næsta nágrenni þéttbýlisins á
Reyðarfirði eru náttúrugersemar
tengdar Búðará og Njörvadalsá,
fossum og gljúfrum sem til þessa
hafa verið augnayndi manna kyn-
slóð fram af kynslóð. Einstigsfoss-
gljúfur milli Seljateigs og Kolla-
leiru er fágæt náttúrusmíð
örskammt ofan alfaraleiðar. Raflín-
urnar munu samkvæmt útmælingu
þvera ána við Árnastekk rétt ofan
við Einstigsfoss og sú efri sýnist
fyrirhuguð fast neðan við ein-
staklega fagran nafnlausan foss í
Njörvadalsá. Við hlið hans fellur
Selá innan frá Sellöndum í öðrum
sérstæðum fossi. Við Búðarárfoss
og gilið sem honum tengist fer að
óbreyttu á sömu leið. Við þetta
bætist virðingarleysi fyrir þjóð-
minjum og gömlum byggingum
sem birtist í tengslum við öll þessi
hervirki og er umgengnin við
gamla Sómastaðahúsið þar lýsandi
dæmi.
Ekki of seint að andæfa
Er mönnum sjálfrátt að láta fara
þannig með umhverfi sitt? Vissu-
lega getur verið erfitt fyrir fólk að
setja sig í tæka tíð og í einstökum
atriðum inn í framkvæmdaáform
eins og þau sem hér um ræðir.
Menn eiga hins vegar ekki að láta
kveða sig í kútinn með hótunum og
staðhæfingum framkvæmdaraðila
eins og Landsvirkjunar um að
kostnaður vegna umhverfissjón-
armiða jafngildi því að ekkert verði
úr byggingu álversins. Slíkt eru vel
þekktar og ósvífnar aðferðir en
virðast hafa dugað vel á marga til
þessa. Hver trúir því að miljarður
vegna jarðstrengs ofan byggðar
eða sæstrengs yfir Reyðarfjörð
skipti sköpum í heildarkostnaði
Landsvirkjunar og raforkuverði til
auðhringsins? Enn er ekki of seint
að rísa upp og reyna að bjarga ein-
hverju, þó ekki væri nema vegna
sóma manna og æru.
Reyðfirðingar í herkví
Hjörleifur Guttormsson
skrifar um umhverfismál ’Enn er ekki of seint aðrísa upp og reyna að
bjarga einhverju…‘
Hjörleifur Guttormsson
Höfundur er fv. alþingismaður
og ráðherra.