Fréttablaðið - 24.05.2003, Blaðsíða 5

6 24. maí 2003 LAUGARDAGUR
GENGI GJALDMIÐLA
Bandaríkjadalur 71,43 -1,37%
Sterlingspund 117,13 -1,06%
Dönsk króna 11,35 -0,63%
Evra 84.25 -0,61%
Gengisvístala krónu 117,98 0,46%
KAUPHÖLL ÍSLANDS
Fjöldi viðskipta 370
Velta 11.847,1 m
ICEX-15 1.461,7 +0,29%
Mestu viðskipti
Búnaðarbanki Íslands 2.630.228.972
Baugur 1.146.707.523
Kaupþing 370.713.745
Mesta hækkun
Framtak fjárfestingabanki 3,41%
Marel 3,13%
VÍS 1,20%
Mesta lækkun
SÍF -4,65%
Hampiðjan -4,00%
Samherji -1,75%
ERLENDAR VÍSITÖLUR
DJ*: 8.614,1 +0,2%
Nasdaq*: 1.512,94 +0,4%
FTSE: 3.979,8 -0,1%
DAX: 2.836,4 -1,0%
NIKKEI: 8.146,8 +1,7%
S&P*: 934,4 +0,3%
*Bandarískar vísitölur kl. 17.00
Veistusvarið?
1Tómas Ingi Olrich lætur af embættimenntamálaráðherra um áramót.
Hver verður þá menntamálaráðherra?
2Mannskæður jarðskjálfti varð viðnorðurströnd Afríku í vikunni. Í
hvaða landi átti skjálftinn upptök sín?
3Leikritið „Plómur“ var frumsýnt íTjarnarbíói á miðvikudaginn. Hver
samdi tónlistina í verkinu?
Svörin eru á bls. 46
Bændasamtökin:
Hæfilega
bjartsýnn
STJÓRNARSÁTTMÁLI „Það eru allmikil
gjöld og álögur á landbúnað,“ segir
Ari Teitsson, formaður Bændasam-
taka Íslands, og fagnar því að í
stefnuskrá ríkisstjórnarinnar sé að
finna ákvæði um að þessi gjöld
verði lækkuð. Slíkt hafi mikið að
segja um afkomu bænda.
„Ég held að ef framkvæmdin
verður í takt við orðanna hljóðan
verði áhrifin á íslenskan landbúnað
góð.“
„Í raun og veru ræður landbún-
aðurinn litlu um það og stjórnvöld
reyndar líka. Það er eitthvað sem
menn verða að taka,“ segir Ari um
fyrirsjáanlegar breytingar á regl-
um Alþjóða viðskiptastofnunarinn-
ar á viðskiptum með landbúnaðar-
afurðir. „Það reikna flestir með að
það verði umtalsverðar breytingar
á tollvernd.“ ■
STJÓRNARSÁTTMÁLI „Okkur finnst
það aðalatriði málsins að það sé
ekki hróflað við grundvallar-
atriðum kerfisins. Það er þá fast
í hendi og menn vita hvernig
það verður næstu árin,“ segir
Kristján Ragnarsson, formaður
LÍÚ, um sjávarútvegskaflann í
stefnuskrá nýrrar ríkisstjórnar.
Hann er þó misjafnlega sáttur
við þær breytingar sem eru
lagðar til.
Kristján furðar sig á fyrirheit-
um um ívilnun fyrir línu ef hún
er beitt í hendi. „Það er óskaplega
einkennilegt ef menn ætla að
fara að stýra því með hvaða hætti
menn nota veiðarfæri, eða að
menn megi ekki nota vél heldur
hendur. Það er ótrúlegur hugsun-
arháttur að ætla að lögfesta íviln-
un sem byggir á þessu,“ segir
Kristján. „Það jákvæða er að
menn hafa talað um að þetta
komi að einhverju leyti í stað
byggðakvóta.“ Þó eru ákvæði um
aukinn byggðakvóta sem Krist-
ján hryllir við. Hann segir breyt-
ingarnar til þess fallnar að grafa
undan kerfinu frekar en að
styrkja það. „Þetta er það sem
myndi gera kerfið óskilvirkara.
Af því höfum við áhyggjur.“
Hann fagnar því þó að framsal
innan ársins skuli lækkað úr 50%
í 25%. „Okkur finnst að við höf-
um fengið þessar heimildir til að
nýta þær en ekki til að framselja
þær öðrum.“ ■
Fyrirheit um breytingar
Stefnuskrá ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks er um margt almennt orðað plagg sem lýsir vilja til
ýmissa góðra verka. Í sumum málaflokkum er kveðið skýrar á um hvað skuli gert. Það á sérstaklega við um skatta-
lækkanir, stjórn fiskveiða, húsnæðislán og barnabætur.
Stefnt að víðtækri sátt
Fiskveiðistjórnin byggir áfram ánúverandi aflamarkskerfi með
hóflegu veiðigjaldi. Þó skulu gerð-
ar breytingar innan þess kerfis til
að ná sem víðtækastri sátt.
Komið skal til móts við sjávar-
byggðir. Ein helsta leiðin er sú að
kanna kosti þess að styrkja for-
kaupsréttarákvæði sveitarfélaga
og nota tekjur af veiðigjaldi til
uppbyggingar þeirra. Þá er rætt
um að takmarka framsal aflaheim-
ilda innan fiskveiðiársins og auka
byggðakvóta. Línuívilnun skal tek-
in upp fyrir dagróðrarbáta á línu-
veiðum.
Þá er stefnt að því að taka
ákvæði um auðlindir sjávar sem
sameign íslensku þjóðarinnar inn í
stjórnarskrá. Deilt hefur verið um
gagnsemi þessa en efasemdir hafa
komið fram um að almennt laga-
ákvæði í fiskveiðistjórnarlögum
tryggi þetta jafn vel. ■
Stutt við barnafólk
Eitt helstu markmiða er aðauka beinan stuðning við
barnafjölskyldur. Þessu hyggjast
flokkarnir meðal annars ná fram
með hækkun barnabóta. Þá er
því heitið að hækka skerðingar-
mörk, sem nú eru 700.000 krón-
ur fyrir einstæða foreldra og 1,4
milljónir fyrir hjón. Einnig skal
dregið úr tengingu barnabóta við
tekjur.
Í dag er stærstur hluti barna-
bóta tekjutengdur en ekki eigna-
tengdur. Það er einungis 35.000
króna viðbótarframlag með
barni til sjö ára aldurs sem hef-
ur ekki verið tekjutengt. ■
Hærri lán fyrir fleiri
Ríkisstjórnin stefnir að því aðhækka lánshlutfall almennra
lána upp í allt að 90% af verð-
gildi eigna áður en kjörtímabilið
er búið. Ákveðið hámark verður
þó ennþá á veitingu lána.
Nú geta húsbréfalán numið
70% af kaupverði fyrstu íbúðar
sem fólk kaupir og 65% af seinni
íbúðakaupum, þó aldrei meira en
85% af brunabótamati. Viðbótar-
lán standa til boða einstaklingum
sem hafa allt að 2,2 milljónir í
árstekjur og hjónum með tekjur
upp að 3,1 milljón.
Einnig er stefnt að því að efla
leigumarkað íbúðarhúsnæðis en
ekki kveðið á um með hvaða
hætti eigi að gera það. Síðasta
ríkisstjórn gerði nokkra samn-
inga við félagasamtök um upp-
byggingu leiguhúsnæðis. ■
Skattar lækki
Skattalækkanir verða eitt afmeginviðfangsefnum nýrrar
ríkisstjórnar. Stjórnin stefnir að
því að lækka tekjuskattsprósentu
einstaklinga um allt að fjögur
prósent á kjörtímabilinu. Gangi
það eftir lækkar tekjuskattur úr
25,75% í 21,75% og staðgreiðslan
úr 38,54% í 34,54%.
Eignaskattur skal felldur nið-
ur og erfðafjárskattur lækkaður.
Taka á virðisaukaskattkerfið til
endurskoðunar og er þar vísað til
lækkunar virðisaukaskatts á
matvælum og barnafötum þó það
sé ekki tekið sérstaklega fram.
Þá er stefnt að því að auka
möguleika almennings á skatt-
frjálsum viðbótarlífeyrissparn-
aði.
Stefnt er að því að taka endan-
legar ákvarðanir um skattalækk-
anir í tengslum við kjarasamn-
inga. ■
STJÓRNARSÁTTMÁLI „Ég vona líka að
þetta feli í sér breyttar áherslur í
samkeppnismálum þar sem brýn-
ar lagabreytingar hafa setið á hak-
anum,“ segir Ari Edwald, fram-
kvæmdastjóri Samtaka atvinnu-
lífsins, um stefnuskrá ríkisstjórn-
arinnar. Hann segir mjög jákvætt
að tekið sé fram í stefnuskránni að
hvort tveggja þurfi að tryggja
sjálfstæði opinberra eftirlitsstofn-
ana og sjá til þess að starfsemi
þeirra verði ekki óþarflega
íþyngjandi. Þetta sé eitt stærsta
mál samtakanna á komandi ári.
„Þessi stefnuyfirlýsing lofar
góðu,“ segir Ari en tekur fram að
sumt eigi eftir að koma betur í
ljós.
Meðal þess sem Ari fagnar er
sú áhersla sem er lögð á þróun
símenntunarkerfis í samvinnu
við aðila vinnumarkaðarins. „Þar
hafa verið stigin mjög stór skref
sem ekki hafa farið hátt. Um 42%
þeirra sem nú eru á vinnu-
markaði hafa ekki lokið annarri
formlegri menntun en grunn-
skólagöngu,“ segir Ari og vill
bæta úr því. ■
Framkvæmdastjóri SA fagnar breytingum:
Stefnuyfirlýsing
lofar góðu
ARI EDWALD
Mikill áhugi er í atvinnulífinu á að nýta kosti upplýsingasamfélagsins.
MAKALAUST ÞJÓÐAREIGNARÁKVÆÐI
„Ég sé ekki tilgang í því að láta fólk halda
að þetta sé með einhverjum öðrum hætti
með því að setja það í stjórnarskrá.“
4.3.2.1.Forseti ASÍ:Tekið undir
með okkur
STJÓRNARSÁTTMÁLI „Við fyrstu yfir-
ferð sé ég ekki betur en tekið sé
undir eitt og annað í okkar tillögum
í velferðarmálum,“ segir Grétar
Þorsteinsson, formaður Alþýðu-
sambands Íslands, um stefnuskrá
ríkisstjórnarinnar. Hann nefnir þar
sérstaklega áherslu á að tryggja
öllum aðgang að heilbrigðisþjón-
ustu og menntun auk þess að kanna
samspil lífeyrissjóða og almanna-
kerfis.
„Við teljum að það sé forgangs-
verkefni að lagfæra velferðarkerf-
ið,“ segir Grétar. „Ef það er svig-
rúm til skattalækkana viljum við að
það sé byrjað á því að lækka skatta
á þá sem eru með lægstu tekjurn-
ar.“ Hann er vongóður um hærri
barnabætur þó ekki komi nákvæm-
lega fram hversu mikið eigi að
leggja í það. ■
Formaður LÍÚ að mestu ánægður með stefnuna í fiskveiðistjórnarmálum:
Sér bæði kostina og
gallana í sáttmálanum