Fréttablaðið - 24.05.2003, Blaðsíða 6

Söngvakeppni evrópskra sjón-varpsstöðva var fyrst haldin í
Lugano í Sviss vorið 1956. Fyrir-
myndin var geysilega vinsæl
keppni í San Remo á Ítalíu.
Aðeins sjö þjóðir tóku þátt í
fyrstu keppninni; Belgía, Frakk-
land, Ítalía, Lúxemborg, Holland,
Sviss og Vestur-Þýskaland. Þrem-
ur þjóðum sem vildu skrá sig til
leiks eftir að frestur til þess var
runninn út var vísað frá. Þetta
voru Danmörk, Austurríki og
Bretland.
Mælt var með því við þátttöku-
þjóðirnar að halda forkeppni í
heimalandi sínu til að gera keppn-
ina sem vinsælasta.
Í upphafi voru reglurnar
þannig að hver þátttakandi mátti
syngja tvö lög á því tungumáli
sem viðkomandi kaus. Hins vegar
mátti hvert lag að hámarki taka
þrjár og hálfa mínútu í flutningi.
Hver þjóð átti tvo fulltrúa í
dómnefnd keppninnar sem fylgd-
ist með framvindunni á litlum
sjónvarpsskjá. Hver dómnefndar-
maður átti að gefa öllum lögum
einkunn á bilinu 1 til 10. Ekki var
bannað að greiða eigin landi at-
kvæði.
Sigurvegararnir í fyrstu
keppninni voru gestgjafarnir í
Sviss. Lys Assia söng lagið
„Refrain“.
Segja má að Írar séu kóngar
söngvakeppninnar. Þeir hafa unn-
ið keppnina sjö sinnum, þar af
þrisvar í röð árin 1992 til 1994. Til
gamans má nefna að þrjár þjóðir
hafa átta sinnum hver lent í öðru
sæti. Þetta eru Noregur, Finnland
og Belgía.
Keppnin að þessu sinni er sú
48. í röðinni og fer fram í Riga í
Lettlandi. Birgitta Haukdal syng-
ur fyrir hönd Íslands. ■
Leiðarahöfundur The Wash-
ington Post segir að Bandaríkja-
stjórn hafi unnið mikinn
diplómatískan sigur með sam-
þykkt Öryggisráðsins. Hann segir
að nú þurfi þjóðin að bera fulla
ábyrgð á því að koma efnahag
landsins í lag og að leggja grunn-
inn að nýrri lýðræðislega kjörinni
ríkisstjórn í Írak.
Þörf er hins vegar á auknum
stuðningi við verkefnið frá
Bandaríkjaþingi, almenningi í
landinu og frá Evrópuþjóðum.
Í leiðaranum er Bush hvattur
til að útskýra betur fyrir löndum
sínum hversu mikil vinna er fyrir
höndum í Írak. Verkefnið krefjist
margra ára vinnu og um leið fjár-
magns upp á milljarða króna. Þó
að markmiðinu sé náð í Írak má
Bush ekki sópa málinu undir
teppið og einbeita sér að málefn-
um heima fyrir. Hann þarf að
upplýsa bæði þingið og almenn-
ing með betri hætti um hvað þurfi
að gera í Írak og hvernig verði
farið að því. Bush er einnig hvatt-
ur til að óska eftir auknum stuðn-
ingi við uppbyggingu í landinu í
ferð sinni um Evrópu í byrjun
næsta mánaðar.
Í leiðara The Times er mest
fjallað um samband Bandaríkjanna
við Frakka, Rússa og Þjóðverja, en
þær þjóðir voru andvígar stríðinu
gegn Írak.
Þar segir að með því að sam-
þykkja ályktunina hjá Sameinuðu
þjóðunum hefðu þjóðirnar aukinn
möguleika á að koma sér aftur í
mjúkinn hjá Bandaríkjamönnum
eftir stirð samskipti undanfarið.
Mikið er um fundarhöld á næst-
unni í Evrópu. Leiðtogar Öryggis-
ráðs Sameinuðu þjóðanna hittast í
St. Pétursborg til að halda upp á
þriggja alda afmæli þessarar fyrr-
verandi höfuðborgar Rússlands.
Skömmu síðar hefst fundur átta
helstu iðnríkja heims í Evian í
Frakklandi.
Í leiðaranum eru Evrópuþjóðirn-
ar sem hafa átt í deilum við Banda-
ríkin hvattar til að leggja ágreining
sinn til hliðar og ná sáttum, sérstak-
lega vegna hins mikilvæga verk-
efnis sem er fram undan í Írak.
Fundarhöldin eru tilvalinn grund-
völlur til þess.
Leiðarahöfundur The Guard-
ian segir að fagna beri því að við-
skiptabanni á Írak hafi nú verið
aflétt, þrátt fyrir að leiðin að
ákvörðuninni hafi kannski ekki
verið sú ákjósanlegasta.
Þar er Frökkum ásamt þeim
þjóðum sem voru á móti Íraks-
stríðinu þakkað fyrir að vera
reiðubúnir til að gera málamiðlun
í samþykkt Öryggisráðsins. Með
því hafi þeir þjónað æðri tilgangi,
þ.e. að koma Sameinuðu þjóðun-
um aftur á kortið, eins og Domin-
ique de Villepin, utanríkisráð-
herra Frakklands, orðaði það.
Tony Blair, forsætisráðherra
Breta, ætti því að vera þakklátur
þessum þjóðum fyrir undanláts-
semi sína. ■
Úr leiðurum
Í leiðurum vikunnar er víða velt fyrir sér
ákvörðun Öryggisráðs Sameinuðu þjóð-
anna um að aflétta viðskiptabanni á Írak
og að veita Bandaríkjamönnum og Bret-
um leyfi til að stjórna landinu.
8 24. maí 2003 LAUGARDAGUR
Útgáfufélag: Frétt ehf.
Ritstjóri: Gunnar Smári Egilsson
Fréttastjóri: Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórnarfulltrúar: Reynir Traustason
og Steinunn Stefánsdóttir
Auglýsingastjóri: Þórmundur Bergsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Suðurgötu 10, 101 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: Ísafoldarprentsmiðja ehf.
Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuð-
borgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er
hægt að fá blaðið í völdum verslunum á lands-
byggðinni. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn greiðslu
sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
Nýafstaðnar alþingiskosningargeta varla talist mjög söguleg-
ar að öðru leyti en því að það var að
vissu leyti afrek fyrir ríkisstjórn
Framsóknarflokks og Sjálfstæðis-
flokks að halda velli þegar litið er
til slóðans sem hún skilur eftir sig á
átta ára valdaferli. Stjórnin kemur
að vísu tætt út úr kosningunum.
Báðir stjórnarflokkarnir tapa fylgi
en ekki meiru en svo að ríkisstjórn-
in kemur til með að skrimta. Í
stjórnarsáttmálanum hótar hún
framhaldi á þeirri stefnu sem hér
hefur verið rekin undanfarin ár og
er það ekki fagnaðarefni.
Framsóknarflokkurinn lét í
veðri vaka fyrir kosningarnar að
allt kæmi til greina af hans hálfu
varðandi stjórnarmyndun og
reyndar má segja það um Samfylk-
inguna einnig. Enginn vissi í raun
með hverjum þessir flokkar vildu
starfa að kosningum loknum og í
aðdraganda stjórnarmyndunar bár-
ust fréttir af bónorðum þvers og
kruss. Gagnvart kjósendum er
þetta fyrirkomulag ekki gott.
Stjórnmálaflokkar eiga að segja af-
dráttarlaust fyrir kosningar með
hverjum þeir vilja starfa.
Þegar allt kemur til alls þá eru
að uppistöðu til tvenns konar póli-
tískir straumar í stjórnmálunum.
Annars vegar eru þeir sem vilja
leggja rækt við samhjálp og félags-
lega þætti og hins vegar eru hinir
sem telja markaðinn allra meina
bót. Að sjálfsögðu koma upp mál
sem ganga þvert á þetta, svo sem
Evrópumál, en þetta eru meginlín-
urnar. Ef kjósendur gætu gengið að
því sem vísu að þessar tvær megin-
blokkir í stjórnmálum vildu starfa
saman þá væri það kjósandans að
ákveða hvaða áherslur hann vildi
styrkja innan stjórnarsamstarfsins.
Veikleikar
stjórnarflokkanna
Í þessu ljósi skulum við líta á
hvað gerðist í nýafstöðnum kosn-
ingum. Mitt mat er að veikleikar
stjórnarflokkanna hafi verið þeir
helstir að Sjálfstæðisflokknum var
legið á hálsi fyrir að ganga of langt
í hugmyndum um einkavæðingu
heilbrigðisþjónustunnar og að þetta
sé helsta skýringin á miklu fylgis-
tapi hans. Þeir sjálfstæðismenn
sem voru þessarar skoðunar og
vildu áframhaldandi stjórnarsam-
starf hafi jafnvel hallað sér að
Framsóknarflokknum því þeir hafi
talið hann hófsamari á þessu sviði.
Veikleiki Framsóknarflokksins var
hins vegar stefna hans í atvinnu-
málum með áherslu á þungaiðnað.
Þetta skýrir að Framsókn tapar
fylgi auk þess sem auglýsingastof-
unum auðnaðist ekki að hylja með
öllu fótspor flokksins á liðnum
tveimur kjörtímabilum.
En hvað með stjórnarandstöð-
una? Skilaboðin um kvótakerfið
voru afgerandi. Frjálslyndi flokk-
urinn er ekki endilega með bestu
stefnuna í fiskveiðimálum en eng-
inn velkist í vafa um að flokkurinn
talar um það málefni af lífi og sál.
Stuðningur við Frjálslynda flokk-
inn var því krafa um breytingar á
stjórn fiskveiða. Vinstrihreyfingin
– grænt framboð tapaði fylgi, lítil-
lega en tapaði þó. Samfylkingin
styrkti sig hins vegar. Þetta gerir
VG óneitanlega erfiðara um vik í
þinginu, róðurinn verður að sjálf-
sögðu þyngri fyrir bragðið t.d. hvað
varðar störf í þingnefndum. Mín
kenning er sú að margir stuðnings-
menn VG hafi lagt slíkt ofurkapp á
að fá nýjan forsætisráðherra að
þeir hafi m.a. af þeim sökum kosið
Samfylkinguna. Þetta hafi jafnvel
átt við um eindregnustu náttúru-
verndarsinna sem sárnaði afstaða
Samfylkingar og forsætisráðherra-
efnis hennar í Ráðhúsinu þegar
Kárahnjúkar komu til kasta þess.
Margir töldu að með því að kjósa
Samfylkinguna væru þeir að grípa
til þess ráðs sem líklegast væri til
að koma Sjálfstæðisflokknum frá
völdum. Þetta reyndist rangt mat.
Með atkvæði sínu voru menn ein-
faldlega að breyta styrkleikahlut-
föllum á þingi.
Vg hvergi bangin
Við í Vinstrihreyfingunni –
grænu framboði erum hvergi bang-
in gagnvart því starfi sem
framundan er. Það verður hins veg-
ar að skoðast af fullu raunsæi að
kjósendur færðu ekki aðeins styrk-
leikahlutföllin til innan stjórnar-
meirihlutans heldur einnig minni-
hlutans. Umhverfisverndarsinnar
og vinstrimenn fengu ekki þann
styrk sem þeir höfðu vænst til að
takast á við verkefni komandi kjör-
tímabils, en hægrisinnaðri sjónar-
mið innan stjórnarandstöðunnar
styrktust hins vegar nokkuð.
Vonandi mun okkur takast að
breyta styrkleikahlutföllum á Al-
þingi í næstu alþingiskosningum.
Fram til þess tíma munu þingmenn
Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboðs gera allt sem í okkar
valdi stendur til að bregðast ekki
trausti þeirra þúsunda sem veittu
okkar brautargengi með atkvæði
sínu í kosningunum. ■
Fordómar
og jafnrétti
Magnús skrifar:
Þann 21. maí skrifar GunnarSmári Egilson pistil um for-
dóma gagnvart samkynhneigð-
um hjá Kópavogsbæ. Þar gerðist
það að umsækjanda um starf
sem fól í sér umsjón með heimili
unglingspilta var hafnað og hann
fór í mál. Gunnar segir að sá
sem bar ábyrgð á að ráða í stöð-
una, hafi talið að í þess konar
starfi sé samkynhneigðum síður
treystandi en gagnkynhneigð-
um.
Það sem er undarlegt við pis-
til Gunnars er honum finnst
engu máli skipta hvort þetta mat
sé rétt. Hann gengur jafnvel svo
langt að segja að „þótt rannsókn-
ir sýndu að samkynhneigðir
væri líklegir til að brjóta af sér í
starfi á unglingsheimilum gæfi
það manninum ekki rétt til að
meta umsækjendur eftir kyn-
hneigð sinni.“ Svo nefnir hann
dæmi sem eiga að rökstyðja
þessa fullyrðingu. „Karlmenn
eru mikill meirihluti þeirra sem
dæmdir hafa verið fyrir efna-
hagsbrot. Það veitir atvinnurek-
endum hins vegar ekki rétt til að
hafna karlmanni sem sækir um
sem gjaldkeri.“ Samkvæmt
þessari niðurstöðu Gunnars má
ekki spyrja um sakavottorð þeg-
ar menn sækja um starf sem ör-
yggisverðir. En það er nú samt
gert og þykir sjálfsagt.
Vinnuveitandinn verður að
hafa frelsi til að velja þann um-
sækjanda sem honum finnst
hæfur og hafna þeim sem honum
líst ekki á. Og ef þetta mat hans
á rétt á sér og ef þessar rann-
sóknir sýna það, þá er það algert
aukaatriði hvort hann hafi for-
dóma gagnvart samkynhneigð-
um. ■
Um daginnog veginn
ÖGMUNDUR
JÓNASSON
■
þingmaður Vinstri
grænna skrifar um
stjórnarsamstarfið.
Breyttar áherslur
á Alþingi
■ Bréf til blaðsins
Athuga-
semd ritstj.
Það er ekki það sama að biðjamenn um sakavottorð og að
dæma einstakling út frá meðal-
tals lögvísi þess hóps sem maður
vill skipa honum í. Í því liggur
munurinn á fordómum og
temmilegri fyrirhyggju. Ég á
mína fortíð sem einstaklingur en
ber enga ábyrgð á fortíð mið-
aldra karla, íbúa í Þingholtunum,
blaðamanna, Íslendinga, KR-
inga o.s.frv. Í öllum þessum hóp-
um eru drenglyndismenn jafnt
sem bölvuð skítseiði. En hver
einstaklingur innan hópanna á
sitt en hópurinn ekkert. Til að
skilja vitleysuna geta menn
skipt út nafni hópsins og sett
„sumir“ í staðinn og merkingin
breytist í raun ekkert. „Samkyn-
hneigðum er ekki treystandi til
að hafa umsjón með drengja-
heimilum“ er sama setning og
„sumum er ekki treystandi til að
hafa umsjón með drengjaheimil-
um“ og kemur samkynhneigðum
umsækjanda jafn mikið við. ■
Evrópa og Bandaríkin
þurfa að ná sáttum
Baksviðs
■ Af Netinu
Einráð valdaklíka
„Þá er það dæmi um hversu ein-
ráð valdaklíka Halldórs Ás-
grímssonar er orðin í Framsókn-
arflokknum, að ekki var tekið
minnsta tillit til Jónínu Bjart-
marz þegar Árni Magnússon var
gerður að félagsmálaráð-
herra...“
ANDRÉS JÓNSSON
Á VEFNUM POLITIK.IS.
Þrettán daga reynsla
„...Davíð treysti sér ekki til að
gera neina konu að ráðherra
núna. Væntanlega hafa þær
ekki næga reynslu ennþá. Árna
nægja hins vegar þrettán dagar
á þingi.“
ÁRMANN JAKOBSSON
Á VEFNUM MURINN.IS.
Söngvakeppni evrópskra
sjónvarpsstöðva