Tíminn - 13.01.1978, Blaðsíða 9

Föstudagur 13. janúar 1978
9
tltgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.), og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Jón Sigurösson. Auglýsingastjóri: Stein-
grfmur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmda-
stjórn og auglýsingar Siftumula 15. Simi 86300.
Kvöldsimar blaöamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00:
86387. Verð i lausasölu lir. 80.00. Askriftargjalc} kr. 1.500_á
mánuöi. • 1 - Blaöaprenth.f. ,
Meðlag frá Noregi
Alþýðublaðið hefur lengi átt i basli. Hannibal
sagðihér á árunum, að það væri heiðursfátækt. Það
var tungutak sem gamlir verkamenn skildu.
Siðan hefur talsvert vatn til sjávar runnið, og nú
um skeið hefur Alþýðublaðið verið einhvers konar
hornkerling hjá Visi, sem annars hefur ekki þótt
sérlega nákominn þeim þjóðfélagsstéttum, er i önd-
verðu áttu þar málgagn, er Alþýðublaðið var. En
timarnir breytast og mennirnir með, og auk þess
mun hafa komið til, er Alþýðublaðið fékk skjól undir
vængjum Visis, að það átti próventu nokkra, þar
sem voru réttindi i Blaðaprenti.
Nú finnst Visismönnum, að ómaginn hafi étið upp
próventu sina, og vill ekki halda hann lengur með-
gjafarlaust. Sú meðgjöf hefur ekki legið á lausu, og
hefur það dregið til þess, að nú er farið i önnur lönd i
leit að tillagi, og er það i bigerð, að Norðmenn gefi
skógarteig, umbreyttan i blaðapappir, svo að Al-
þýðublaðið verði liðgengt i væntanlegri kosninga-
baráttu með heimilisfang c/o Reykjaprent h.f.
Á liðinni tið hefur það ekki verið fátitt að blöðum
hér á landi væri um það brugðið, að þau þægju
framlög til sins heimabrúks frá öðrum þjóðum og
löndum, og mun jafnvel ekki örgrannt um, að Al-
þýðublaðið hafi að þvi ýjað, að það gæti verið miður
viðurkvæmilegt. Hefur verið orðað, að þvi gætu
fylgt kvaðir, sem drægju dilk á eftir sér.
Nú kunna þeir Alþýðublaðsmenn að hugsa sem
svo, að hreinum sé allt hreint og tillagið, sem eftir
er falazt auk þess frá sjálfum Norðmönnum, ná-
skyldustu bræðraþjóðinni i norrænu fjölskyldunni,
og þar á ofan þegið úr hendi stjórnmálaflokks, sem
á merkilegan feril i landi sinu.
Vist má klappa á öxlina á þeim, sem kunna að
vera tortryggnir á þessa ráðabreytni, og segja eitt-
hvað á þessa leið. En skjóta kann upp þeirri spurn-
ingu, hvar draga eigi markalinu, ef farið er að veita
útlendu fé viðtöku til skoðanaboðunar á íslandi. Ef
þiggja má af þessum, er þá ekki verjandi að annar
þiggi það annars staðar? Er það einboðið, hvernig
skipta ber þeim sem skenkja gjafir af örlæti sinu, i
góða gjafara og vonda? Þar kynni sitt hverjum að
sýnast, og allir þykjast hafa nokkur rök til sins
máls. Og stundum er ekki allt sem sýnist um upp-
runann, svo sem ný dæmi eru um, þegar peningar
komnir frá Þýzkalandi, án frekari ættartölu voru
fluttir til Finnlands undir þvi yfirskini, að þeir væru
sænsk bræðralagsgjöf jafnaðarmannaflokka á
milli.
í minni má einnig hafa, að æ sér gjöf til gjalda. Þó
að Norðmenn eigi hlut að máli er þeim varla svo
mjög á annan veg farið en gengur og gerist um fólk,
að þeir vænti einhverrar þakkarkenndar. Með þvi
er ekki verið um það að dylgja að væntanlegri papp-
irsgjöf til Alþýðublaðsins fylgi einhver samnings-
bundnin skilyrði eða kvaðir. En sjálfum kynni
þeim, sem gjöfinaþiggja, að finnast sér meiri vandi
á höndum eftir en áður i skiptum við Norðmenn og
væri mannlegt, úr þvi að út á þessa brautina er
komið. Og þar er þess að minnast að leiðir og hags-
munir Norðurlandaþjóðanna liggja ekki alltaf og i
öllum efnum saman, þrátt fyrir loflegt bræðralag
þeirra. Það á einnig við um Norðmenn og íslend-
inga. Norðmenn vilja til dæmis njóta nokkurs veiði-
réttar á hafsvæðum okkar, og þeir eiga hagsmuna
að gæta i samskiptum við okkur vegna Grundar-
tangaverksmiðjunnar. Og siðast en ekki sizt gæti
sitt sýnzt hverjum um hersetu hér á landi, okkur ó-
skemmtilegt ástand, en Norðmönnum þægilegt
vegna þess, að það bægir frá þeim ásælni til her-
stöðva. Vigstaða þiggjandans hlyti sjálfrátt eða
ósjálfrátt að vera veikari en gjafarans ef um eitt-
hvað slikt væri teflt. —JH
ERLENT YFIRLIT
Forn þjóðernisdeila
komin til sögu á ný
Vietnamar og Kambódiumenn hafa deilt áður
SO VAR TIÐIN, aö því var
haldiB fram af sósialistum og
kommúnistum, a& friönum i
heiminum væri fyrst borgiö,
þegar þeir væru komnir tií :
valda. Styrjaldir væru afleiö-
ingar kapitalisma og þjóöern- ^
ishyggju. Þessum orsökum
styrjalda væri rutt úr vegi,
þegar sósialistar og kommún-
istar heföu tekiö völdin.
Sú reynsla, sem nú er feng-
in hefur afsannaö þessa full
yröingu. Mestu stórveldadeil-
ur, sem nú eru uppi I heimin-
um, eru milli hinna tveggja
kommúnistisku stórvelda,
Sovétrikjanna og Kina. Enn
hefur aö visu ekki komiö til
meiri háttar hernaöarlegra á-
taka milli þeirra, þótt smá-
skærur hafi stundum oröiö á
landamærum þeirra. Hins
vegar reka þau sllka áróöurs-
styrjöld hvort á hendur ööru,
aö erfitt er aö sjá fyrir önnur
endalok, en aö til hernaöará-
taka komi. Kinverjar munu
hins vegar daga þaö á lang-
inn, unz þeir eru orönir sterk-
ari hernaöarlega. Þangaö til
munu þeir leggja meginá-
herzlu á áróöurinn gegn Sov-
étrikjunum og undirbúa jarö-
veginn á þann hátt. Spurning-
in getur qröiö sú, hvort Sovét-
rikin telja hyggilegt, að biöa
svo lengi.
En þaö eru ekki aöeins
kommúnistisku stórveldin,
sem eru þannig ósammála,
heldur einnig hin minni sósfal-
Istisku riki. Siöasta dæmi um
þaö eru vopnaviöskiptin sem
hafa átt sér staö undanfarnar
vikur á landamærum Viet-
nams og Kambódiu. Enn er
ekki séö fyrir endann á þeim,
en vel getur svo fariö, aö þau
dragi dilk á eftir sér og veröi
til aö spilla enn sambúö Kina
og Sovétrikjanna
ÁTÖKIN milli Vletnam og
Kambódiu eru glöggt dæmi
þess, aö þjóöernislegar og
hagsmunalegar mótsetningar
hverfa ekki úr sögunni, þótt
Pol Pot, leiötogi Kambódfu
kommúnistar eöa sóslalistar
hefjist til valda. Landamæra-
skærur, sem eru háöar nú
milli Vletnam og Kambódfu,
eiga sér langan a&draganda.
Sú var tlöin, aö Kambódiu-
menn voru helzta yfirdrottn-
unarþjóöin I þessum heims-
hluta. Kambódia var þá stór-
veldi, sem ná&i yfir stóran
hluta af Vietnam og Thailandi
Yfirstéttin I Kambódlu naut
valdanna I vaxandi óhófsllfi,
eins og oft vill veröa, og var
ekki nægilega á varöbergi.
Thailendingar og Víetnamar
sóttu á Kambódiu hvorir úr
sinni áttinni og var um óbeint
bandalag aö ræöa, en nokkur
skyldleiki er meö þessum
þjóöum, en minni skyldleiki
meö þeim og Kambódlumönn-
um. Svo fór aö kambódlska
stórveldiö hrundi saman og
Kambódia heföi sennilega al-
veg liöiö undir lok, ef Frakkar
heföu ekki komiö á vettvang á
slöustu öld og innlimaö bæöi
Vletnam og Kambódlu I ný-
lenduveldi sitt. Kambódia hélt
vissu sjálfstæöi innan franska
nýlenduveldisins og fékk á-
kveöin landamæri en þau
höföu veriö mjög á reiki áöur
sökum þess, aö Vietnamar og
Thailendingar voru alltaf aö
færa út yfirráö sin. Þessi
landamæri hafa aö nafni til
haldizt slöan.
BÆÐI Kambódlumenn og VI-
etnamar eru óánægöir meö
þessi landamæri. Ekki slzt eru
Vletnamar óánægöir meö svo-
kallaö Páfagauksnef, en þaö
er eins konar fleygur sem
skerst inn I Vletnam og stefnir
I átt til Saigon, sem nú heitir
Ho Chi Minh-borg. Landa-
mæraátökin sem nú standa yf-
ir, hafa aðallega veriö á þessu
svæ&i. óljóst er hvor hóf átök-
in e&a hversu hörö og víötæk
þau hafa veriö. Sögusagnir
eru þar mjög á reiki og hvor
aöilinn kennir hinum um.
Margt bendir þó til, aö Kam-
bódíumenn hafi átt upptökin,
en stjórnin þar er mjög her-
ská, og hefur átt f rumkvæöiö aö
átökum á landamærum Kam-
bódlu og Thailands. Vletnam-
ar viröast hins vegar hafa tal-
iö árásir Kambódlumanna til-
valiö tækifæri til aö styrkja
aöstööu slna, þar sem þeir eru
margfalt hernaöarlega öfl-
ugri. Sumir fréttaskýrendur
telja, aö Víetnamar muni ekki
láta sér nægja neitt minna, en
aö koma á nýrri stjórn I Kam-
bódlu, sem sé þeim vinveitt,
en þeir tortryggja núverandi
stjórn vegna náinna tengsla
hennar við Kína, en Víetnam-
ar óttast Klnverja frá fornu
fari. Af þeim ástæöum hefur
stjórnin I Hanoi mun nánara
samstarf viö Rússa en Kín-
verja. Atökin milli Kambódlu
og Vletnam má því vel siá f
þvl ljósi aö Víetnamar séu aö
styrkja framtlöarstööu slna I
hugsanlegum átökum viö Kín-
verja.
Þannig hverfa styrjaldir og
þjóöernislegir og efnahagsleg-
ir árekstrar ekki úr sögunni,
þótt kommúnistar og sóslalist*
ar komi til valda. Sagan held-
ur áfram göngu sinni meö
svipuöum hætti og áöur.
Þ.Þ.
.

Strikaöa svæöiö er hiö svo nefnda Páfagauksnef, (sjá
greinina)
j