Lesbók Morgunblaðsins - 26.01.2008, Blaðsíða 4

4 LAUGARDAGUR 26. JANÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
lesbók
Eftir Skapta Hallgrímsson
skapti@mbl.is
L
oksins verður
hægt að bjóða
upp á sinfón-
íska tónlist í
fullri alvöru í
höfuðstað
Norðurlands!
Loksins verður
hægt að halda stóra ráðstefnu með
bravúr. Kannski setja upp stóran
söngleik þannig að aðgangseyrir
dugi fyrir kostnaði hvers kvölds.
Vorið 2009 verða tímamót í sögu Ak-
ureyrar og menn bíða spenntir – Hof
verður tekið í notkun. Hof; menning-
arhúsið við Pollinn sem ugglaust á
eftir að verða eitt helst táknið í bæj-
armyndinni. Kirkjan uppi á hæðinni
og Hof niðri við sjóinn. Á það eftir að
skipa álíka sess á Akureyri og óp-
eruhúsið við höfnina í Sydney? Ein-
ar Bárðarson, „umboðsmaður Ís-
lands“, er ekki frá því.
Hugmynd um menningarhús út
um land var fyrst varpað fram af
Birni Bjarnasyni, þáverandi
menntamálaráðherra, árið 1999. Ak-
ureyringar voru fljótir til, skipuðu
vinnuhóp og hófu strax undirbúning
slíks húss. Og verða fyrstir til þess
að taka það í notkun.
Arkitekt hússins er Þórður Þor-
valdsson hjá Arkþing, en hönnun
hússins er samstarfsverkefni fyr-
irtækisins og Arkitema í Danmörku.
Meginmarkmið tillögunnar sem
valin var eru, að hans sögn, þessi:
 … að skapa í nýrri byggingu
verðugan ramma um menningar-
og tónlistarlíf á Norðurlandi
ásamt almennu ráðstefnu- og sýn-
ingarhaldi.
 … að skapa byggingu í miðbæ
Akureyrar sem gæti orðið eitt
helsta kennileiti bæjarins.
 … að skapa aðstöðu fyrir mót-
töku ferðamanna sem hefði
ákveðna sérstöðu við fjörðinn.
 … að skapa byggingu sem taki
mið af nærliggjandi umhverfi og
byggingum en hafi þó sitt sjálf-
stæði.
Ein heild
Grunnhugmynd tillögunnar er að
setja saman í eina heild – í eitt form
og undir eitt þak – hinar mörgu
kröfur sem gerðar voru í áætlun um
húsrýmið. Sem umgjörð um þessa
notkun hafa höfundar valið hring-
formið sem með lögun sinni er
stefnulaust.
Gjá eða sprunga skiptir húsinu í
tvennt. Forráðamenn bæjarins kalla
þetta Fljótið. Það verður aðal-
umferðaræð hússins; anddyri og for-
salur um leið.
Þetta rými er í eðli sínu hátt og
veggir þess endurspegla hliðstæðu
úr íslenskri náttúru, gráan steininn,
segja hönnuðirnir. „Í botni gjárinnar
liðast straumur mannlífs áfram.
Yfir gjánni eru þakgluggar, en
síðir bitar tengja húskroppana sam-
an. Birta og geislar sólar leika um
gjána og endurspegla árstíðirnar
hverju sinni,“ segir í gögnum þeirra.
Austan við Fljótið er tónlistarsal-
urinn og rými honum tengd, en við
það vestanvert er m.a. upplýsinga-
miðstöð fyrir ferðamenn, miðasala
og fjölnotarými með átta metra loft-
hæð.
Í sjálfum forsalnum er veit-
ingasala sem ýmist getur tengst
stærri eða minni viðburðum í húsinu
eða þjónað ein og sér.
„Veitingasalurinn skiptir aðkom-
unni frá suðri í tvo hluta, bryggjuna
og tenginguna við land,“ segja hönn-
uðirnir og að umgjörð veitingasvæð-
isins sé klædd lóðréttum við – trénu
– sem í eðli sínu sé andstæða veggja
gljúfursins. Veitingasalurinn er með
ótakmarkað útsýni inn fjörðinn og
að ströndinni til vesturs, segja þeir.
Inngangur í tónlistarsal er úr for-
sal í suðri, en rýmið framan við tón-
listarsalinn hefur útsýni til suðurs
inn fjörðinn. Sjálfur tónlistarsal-
urinn er á tveimur hæðum og rúmar
500 manns í sæti.
Gangur umlykur tónlistarsalinn
frá gjánni og útveggjum hússins svo
ekki verði truflun úr forsal eða utan
frá.
Tónlistarsalurinn verður búinn
fullkomnasta ljósa- og tæknibúnaði í
lofti og á veggjum. Fyrir hljómburð
eru hljóðflekar í lofti og á veggjum.
Hljómsveitargryfja er fyrir enda
áhorfendasalar.
Vegna staðsetningar hússins í
bænum þar sem hluti lóðarinnar
liggur að götum og hinir hlutar
hennar að sjó má segja að með
hringforminu verði ekki til nein
framhlið eða bakhlið, að sögn Þórð-
ar. Mót austri er skorið í hringinn
við vörumóttöku en annars staðar
svífur hann yfir eins og framan og
vestan við fjölnotasalinn en þriggja
til fjögurra metra bil er frá jörðu
upp undir ysta hluta hússins, eins og
vel sést á stóru myndinni.
„Lifandi“
Í gegnum hringlaga bygginguna lið-
ast svo Fljótið sem myndar gjá eða
sprungu, sem fyrr segir, en þar
verður umferðin um húsið – straum-
urinn.
Í gögnum hönnuða segir að bygg-
ingin opni sig annars vegar að sjálf-
um bænum, þ.e. með sjónrænum
tengslum að gatnamótunum til norð-
urs og að bílastæðunum við Gler-
árgötu. „Úr þeirri átt er megininn-
gangur byggingarinnar.
Hins vegar opnar byggingin sig
mót útsýninu yfir fjörðinn til suðurs.
Úr þessari átt geta komið til húss-
ins annars vegar sjófarendur á
minni bátum sem leggja að við
bryggju tengda húsinu, og hins veg-
ar ferðamenn, gestir og gangandi
sem koma að byggingunni frá
Strandgötunni.“
Þannig geti byggingin orðið eins
skonar stoppistöð fyrir ferðafólk og
þá sem til bæjarinns koma með
skemmtiferðaskipum.
Á sama tíma geti húsið tekið á
móti gestum úr báðum áttum og ver-
ið eins lifandi og kostur er.
Fjöldi skemmtiferðaskipa kemur
til Akureyrar á hverju sumri og Sig-
rún Björk Jakobsdóttir bæjarstjóri
segir að Hof verði nokkurs konar
andlit bæjarins af sjónum.
„Hér verður veitingasala og upp-
lýsingamiðstöð ferðamanna og í hús-
ið koma því væntanlega flestallir
gestir af skemmtiferðaskipunum.“
Hún sér fyrir sér að í framtíðinni
verði viðlegukantur fyrir skemmti-
ferðaskip. „Hér er vaxandi ferða-
þjónusta og það þarf að þjóna henni
vel.“
Fljótið, forsalur hússins, verður
skemmtilegur staður að mati bæj-
arstjórans og útsýni þaðan mjög
gott yfir Pollinn. „Þetta verður mjög
skemmtilegt rými þar sem hægt
verður að halda tónleika eða mann-
fagnaði og ég er sannfærð um að
þessi hluti hússins verður skemmti-
legur hluti af stígaskipulagi Ak-
ureyrar; að fólk í göngutúrum muni
koma þarna við,“ segir Sigrún Björk
við Morgunblaðið.
Fljótið er um leið gata og forrými
eða aðalrými byggingarinnar, þaðan
sem gestir dreifast á hinu ýmsu staði
hússins.
Fljótið skiptir húsinu í tvennt, þar
sem tónlistarsalurinn og stoðrými
tengd honum liggja austanmegin í
húsinu, en fjölnotasalurinn og upp-
lýsingamiðstöðin að vestan. Þannig
er hægt að nota báða hluta hússins
saman eða hvorn fyrir sig.
Sigrún Björk kom að verkefninu
snemma; sat í vinnuhópnum og síðar
í dómnefnd þegar hugmynda-
samkeppni var haldin um hönnun
hússins. Þátttaka í samkeppninni
var mikil, fór raunar fram úr björt-
ustu vonum að sögn bæjarstjórans
núverandi. Hugmyndir voru margar
mjög skemmtilegar en hún er sann-
færð um að sú besta hafi orðið fyrir
valinu.
Ábúðarmikil klettaborg
„Útlit hússins verður mjög íslenskt,“
segir hún og vísar til stuðlabergs-
klæðningarinnar. „Við vorum stund-
um spurð að því hvort við ætluðum
að taka allan Aldeyjarfoss, en þetta
er afskurður af steinum frá Stein-
smiðju S. Helgasonar, sem annars
hefði verið hent. En þetta kemur
mjög vel út; húsið er ábúðarmikið
eins og klettaborgir eiga að vera.“
Sigrún segir húsið munu breyta
bæjarmyndinni „og ég held það
komi til með að hafa jafnmikil áhrif á
lífið hér og það hefur á umhverfið –
því það breytir algjörlega aðstöðu til
sköpunar“, segir bæjarstjórinn.
Fulltrúar Akureyrarbæjar fóru
með hönnuðum hússins til Svíþjóðar
Hof á Akureyri: Nýtt
Menningarhúsið Hof á Akureyri verður tekið í notkun eftir rúmt ár, vorið
2009. Í húsinu verða tveir salir, annar tekur 500 manns í sæti, hinn er 200
fermetrar að stærð og verður fyrir margvíslegar uppákomur. Þá flyst Tón-
listarskólinn á Akureyri í húsið auk þess sem Akureyrarstofa verður þar til
húsa en hún annast menningar- og markaðsmál bæjarins, auk þess sem
ferðamál og atvinnumál heyra undir hana.
Árvakur/Skapti Hallgrímsson
Áberandi Hof verður áberandi í bænum. Hér er horft úr Brekkuskóla.
Arkþing ehf
Sá stóri Aðalsalur menningarhússins á Akureyri tekur 500 manns í sæti.