Lesbók Morgunblaðsins - 26.01.2008, Blaðsíða 5

og Danmerkur og skoðuðu sambæri-
leg hús. „Alls staðar þar sem við
komum hafði það brýnasta í grunn-
gerð samfélagsins verið klárað; skól-
ar, íþróttahús og slíkt, og síðan kom
að menningunni, og alls staðar þar
sem hún af þessu tagi reis, í sveit-
arfélögum á stærð við Akureyri, hef-
ur það valdið byltingu.“
Sinfóníuhljómsveit Norðurlands
eyðir milljónum króna í hvert skipti
til þess að geta haldið tónleika í
Íþróttahöllinni, Akureyrarkirkju
eða hvar sem hún kýs hverji sinni, að
sögn Sigrúnar bæjarstjóra, en Hof
breyti verulega aðstöðu hljómsveit-
arinnar.
Loksins, loksins
Guðmundur Óli Gunnarsson, að-
alstjórnandi Sinfóníuhljómsveitar
Norðurlands, hlakkar enda mikið til:
„Ég held að segja megi að það verði
stökkbreyting fyrir okkur hvað alla
aðstöðu varðar. Í fyrsta lagi er tón-
leikasalurinn hannaður með hljóm-
burð fyrir sinfóníuhljómsveit í huga.
Öll aðstaða verður líka fyrsta flokks
og svo verður Tónlistarskóli Ak-
ureyrar í sama húsi og það verður
mikið hagræði því við samnýtum
hljóðfæri og ýmsan búnað með skól-
anum.“
Guðmundur Óli segir að erfiðara
verði með hverju árinu að fá inni í
húsum þar sem hljómsveitin getur
leikið. „Við höfum spilað mikið í
kirkjum en þar er starfsemi alltaf að
aukast og erfiðara að koma okkur
fyrir því við leggjum algjörlega und-
ir okkur það hús sem við vinnum í
hverju sinni.“ Aðstæður verða því
allt aðrar fyrir sveitina en hingað til
„og þar fyrir utan hlakkar maður
auðvitað óskaplega til þess að loks
rísi salur á Íslandi sem hannaðar er
utan um sinfóníska tónlist. Þessu
fylgir óskapleg tilhlökkun“.
Hann fullyrðir að hið nýja hús
gera það kleift að hljómsveitin sinni
ýmsum verkefnum sem ekki hafi
verið mögulegt til þessa. „Í húsinu er
t.d. hljómsveitargryfja. Við höfum að
vísu ekki burði til þess, eins og fjár-
veitingum til sveitarinnar er háttað
nú, að setja upp óperusýningar en
sjáum fyrir okkur einhverjar slíkar
sýningar í samvinnu við aðra. Mögu-
leikar á samvinnu við Leikfélagið
verða t.d. talsvert meiri en áður. Við
vorum síðast í samvinnu við LA með
söngleikinn Óliver og stefnt var að
því að slíkt verkefni yrði sett upp ár-
lega eða með tveggja ára millibili en
af því hefur ekki orðið. Slíkar sýn-
ingar eru svo dýrar að litli 200
manna salurinn í Samkomuhúsinu
ber ekki kvöldið. Þegar 500 manna
salur verður tekinn í notkun verður
reikningsdæmið allt öðru vísi.“
Magnús Geir Þórðarson, leik-
hússtjóri LA, kveðst, eins og aðrir,
sannfærður um að tilkoma hússins
verði gríðarleg breyting fyrir bæinn
og raunar svæðið í heild. „Við höfum
séð það í leikhúsinu að mikil þörf
hefur verið fyrir stærra hús; bæði
vegna þess að eftirspurnin eftir mið-
um er meiri en framboð okkar; sýn-
ingin Óvitar vék til dæmis nýlega
fyrir fullu húsi fyrir næstu sýningu.
Og eins til þess að hingað sé hægt að
flyta gestasýningar, en stærð sviðs-
ins í gamla Samkomuhúsinu hefur
takmarkað það hvað við getum boðið
upp á. Í menningarhúsinu verður
sambærilegt svið við það sem er í
Borgarleikhúsinu og Þjóðleikhúsinu
og verður í Óperunni. Þess vegna
verður hægt að taka hingað mun
fleiri sýningar en áður hefur verið
hægt, auk þess sem nýja húsið eykur
möguleika Leikfélags Akureyrar á
verkefnavali því það fer eftir sæta-
fjölda í húsinu út í hve mikinn kostn-
að er hægt að leggja við sýningu.“
Höfuðstöðvar Leikfélags Ak-
ureyrar verða áfram í gamla Sam-
komuhúsinu við Hafnarstræti og fé-
lagar verða áfram með Rýmið við
sömu götu til afnota, en síðan verður
bætt við einni sýningu á ári – stórri
sýningu sambærilegri Litlu hryll-
ingsbúðinni, Óliver eða Óvitum.
„Stærsta sýning ársins yrði í menn-
ingarhúsinu og kannski væri hægt
að bæta við tveimur til þremur
gestasýningum á ári eftir að húsið
verður tilbúið.“
Framboð eykst
Fyrir leikhúsið breytir menningar-
húsið sem sagt því að hægt er að
auka framboð; mögulegt verður að
setja upp fleiri sýningar og félaginu
er gert kleift að sýna hvert verk
lengur en hingað til; á meðan spurn
er mikil eftir miðum er óþarfi að
hætta sýningum.
Magnús Geir segist einnig mikið
hafa orðið var við að ýmsir aðilar
leiti eftir húsnæði fyrir alls kyns
fundi, tónleika og leiksýningar þeg-
ar Samkomuhúsið er of lítið – en þar
sé stærsti salur bæjarins.
„Ég held að ef vel tekst til að velja
góða dagskrá inn í húsið, blöndu af
listgreinum og að tryggt verði að
gæðin séu nægilega mikil – á sama
tíma og samfélagið hafi aðgang fyrir
nemendasýningar og þess háttar; ef
tekst að tvinna þetta saman verður
húsið gríðarleg lyftistöng fyrir
svæðið. Svo eykur þetta auðvitað
mjög mikið ráðstefnuhald, ég er
sannfærður um það.“
Eitt af því sem Guðmundur Óli
nefndi voru einmitt skólatónleikar
sem Sinfóníuhljómsveitin hefur
haldið úti í skólunum en hugmyndin
sé að færa þá inn í menningarhúsið.
„Það hefur vissulega kosti að færa
tónleikana inn í umhverfi krakkanna
en við teljum að það verði enn meiri
upplifun fyrir þá að koma inn í
glæsilegt tónleikahús og hlýða á
hljómsveitina spila á flottu sviði.
Okkur langar að gera meira æv-
intýri úr þessum tónleikum og erum
þegar farin að undirbúa það.“
Svo segist Guðmundur auðvitað
vonast til þess að hljómburður í saln-
um verði svo góður að aðrar hljóm-
sveitir sækist eftir að koma og spila
þar, „bæði Sinfóníuhljómsveit Ís-
lands og kammersveitir“. Er reynd-
ar viss um að hljómburðurinn verði
afburðagóður.
Allir viðmælendur blaðsins eru
sannfærðir um að húsið gjörbreyti
aðstöðu til þess að halda ráðstefnur
og fundi á Akureyri og að mati bæj-
arstjórans verða slíkar samkomur
helsta tekjulindin. „Og það sem ég
mun kalla eftir er að allir leggist á
eitt og bjóði hingað velkomin lands-
þing, aðalfundi og slíkt. Það höfum
við aldrei getað gert svo vel sé; höf-
um að vísu haldið fjölda ráðstefna en
ekki við mjög góðan aðbúnað í
Íþróttahöllinni,“ segir hún.
Páll L. Sigurjónsson, fram-
kvæmdastjóri KEA-hótela, segir al-
mennt miklar væntingar í ferðaþjón-
ustunni til hússins. Húsnæði sem
þetta hafi tilfinnanlega vantað í bæ-
inn vegna stærri viðburða, ráð-
stefna, tónleika og annarra menn-
ingaratburða af ýmsu tagi, eins og
aðrir viðmælendur minntust á.
Nú standa 150 hótelherbergi fólki
til boða á Akureyri yfir vetrarmán-
uðina og fleiri á sumrin. Í þessum
vistarverum er rými fyrir um 270
manns yfir veturinn og að auki er
fjöldi gistiheimila og orlofsíbúða í
bænum. Páll segir að nú sé nýting
gistirýmis á hótelum í bænum um
50%, og helmingur allrar notkunar
sé yfir sumarið; í júní, júlí og ágúst.
Nýtingin aðra mánuði ársins en
þessa þrjá er frá 18 til 30% segir
Páll. Akureyrskir hótelmenn geta
því óhræddir mælt með auknu tón-
leika- og ráðstefnuhaldi stærstan
hluta ársins. Páll segir reyndar að á
„góðum helgum“ yfir vetrartímann
séu hótelin stundum full: „Lands-
lagið hefur breyst töluvert með því
að skíðasvæðið í Hlíðarfjalli er mun
meira opið en áður og við finnum
líka verulega fyrir blómlegri starf-
semi Leikfélagsins og vonandi blæs
tilkoma menningarhússins mönnum
enn meiri von í bjóst.“
Páll segir að unnið hafi verið að
markaðssetningu Hótels KEA sem
ráðstefnustaðar og nokkuð hafi orðið
ágengt í því efni en til þessa hafi ekki
verið mögulegt að bjóða upp á að á
Akureyri væri haldnir stórir fundir
eða ráðstefnur, en á því verði nú
breyting. Ferðaskrifstofur og skipu-
leggjendur ráðstefna viti af menning-
arhúsinu en fyrr en það verði komið á
koppinn verði ekkert ákveðið.
„Stærri ráðstefnur eru alltaf skipu-
lagðar með löngum fyrirvara og ég
held að fyrst núna fari menn að hugsa
um húsið hér sem alvöru valkost.“
Með fætur á jörðinni
Hingað til hafa stórir tónleikar farið
fram í Íþróttahöllinni á Akureyri og
þar komist fyrir 1.200 til 1.500 áhorf-
endur. Sigrún Björk bæjarstjóri
segir það áhugaverðar vangaveltur
hvort tillit eigi að taka til þess, við
byggingu húss eins og Hofs, að ak-
ureyrski stórsöngvarinn Kristján
Jóhannsson (svo dæmi sé tekið) fylli
Höllina með tónleikum annað slagið
eða hvort byggja eigi með það í huga
að aðalsalur hússins nýtist samfélag-
inu oftar. „Það var ákveðið að vera á
jörðinni varðandi stærð salarins og
ákveðið að hafa hann álíka stóran og
í Þjóðleikhúsinu og Borgarleikhús-
inu. Það hentar betur og auðveldara
að leysa „vandamálið“ með Kristján
með því að hann endurtaki tón-
leikana heldur en að byggja sal fyrir
allra mesta fjölda sem hugsanlega
kemur á svona viðburði.“
Sigrún segir oft talað um 17 þús-
und manna tónleika í Egilshöll og
vissulega sé gott að hugsa stórt, „en
tónleikar fyrir 500 manns eru líka
eftirsóknarverðir og ég er viss um að
margir vildu leggja leið sína hingað
til lands til þess að halda slíka tón-
leika“.
Miklar breytingar eru fyrirhug-
aðar á miðbæ Akureyrar á næstu ár-
um og Sigrún bæjarstjóri segist viss
um að menningarhúsið Hof muni
styrkja þær breytingar. Hún segir
að til þess að Hof verði sem best
hluti af miðbænum þurfi að hægja á
umferð á Glerárgötunni og það sé
minna mál en margur heldur. „Ég
vil heldur að hægt sé að ganga yfir
götuna en að farið verði í að gera
göng undir eða brú yfir hana. Gler-
árgatan – sem er vel að merkja þjóð-
vegur 1 og liggur í gegnum Akureyr-
arbæ endilangan – er tvær akreinar
á kafla en Sigrún segir að þótt hún
verði mjókkuð við menningarhúsið
seinki það ekki umferð nema um
nokkrar sekúndur á milli Sjallans og
Torfunefsins. „Ég vil leggja áherslu
á fólkið frekar en bílinn á þessum
stað.“
Húsið aðdráttarafl
Athyglisvert er að heyra sjónarmið
Einars Bárðarsonar, sem kallaður
hefur verið umsboðsmaður Íslands.
„Það er augljóst að glæsilegt menn-
ingarhús sem vel er haldið utan um
og gott að nota þýðir ótrúlega mikið
fyrir viðkomandi bæ eða borg,“
sagði hann í samtali við Morg-
unblaðið.
„Ég er viss um að húsið sjálft
verður aðdráttarafl fyrir ferðamenn
og fleiri þótt það geri auðvitað enn
meira, gríðarlega mikið, fyrir lista-
lífið sjálft.“
Einar er búsettur í London um
þessar mundir og nefnir nærtækt
dæmi um áhrif menningarhúss á þá
stóru og miklu borg. „Hér er búið að
breyta því furðuverki sem kallað var
aldamótakúlan og nýttist ekki neitt
en Bretar tala nú um hana sem flott-
asta tónleikahús í Evrópu.“
Í „furðuverkinu“ er ekki bara eitt
tónleikahús heldur mörg, segir Ein-
ar, svo og skemmtistaðir og margir
veitingastaðir.
„Ég held satt að segja að nýja
menningarhúsið á Akureyri muni
ekki hafa minni áhrif ef litið er á
stærð bæjarins. Og 500 manna salur
á Akureyri er mjög fýsileg stærð til
þess að gera þar skemmtilega hluti.“
Einar segist oft hafa velt því fyrir
sér að halda tónleika á Akureyri með
Garðari Thor Cortes og fleiri lista-
mönnum, sem hann er umboðsmaður
fyrir, en það hafi varla verið hægt.
„Ég hef átt góða vini í Sjallanum en
það gefur augaleið að maður fer ekki
með Garðar Thor þangað. Hann hef-
ur komið fram í íþróttahúsum en það
er ekki skemmtilegt; það er alls ekki
illa meint að nefna þetta en er bara
staðreynd.“
Einar sér fyrir sér að um páska
eða að sumarlagi væri hægt að halda
tónleika í Hofi, jafnvel tónleikaröð,
með þekktu listafólki. „Um páska
fara margir á skíði til Akureyrar og
gætu eflaust hugsað sér að koma á
nokkra tónleika í svo fallegu húsi í
leiðinni. Húsin sjálf hafa nefnilega
aðdráttarafl; þau þykja ekki minna
spennandi fyrstu árin en það sem fer
fram í þeim. Einhverjir koma örugg-
lega bara til þess að skoða húsið, al-
veg sama hver er á sviðinu.“
Miðað við þær teikningar sem
hann hefur séð segir Einar menn-
ingarhúsið á Akureyri glæsilegt og
framkvæmdin beri merki um stór-
hug. „Svo spillir það ekki fyrir hve
staðsetning hússins er glæsileg. Það
skiptir auðvitað miklu máli og ég
gæti alveg trúað því að þetta hús
yrði jafnmikilvægt fyrir Akureyri í
framtíðinni og óperuhúsið við höfn-
ina í Sydney er fyrir þá borg.“
tákn, ný tækifæri
Arkþing ehf
Stuðlaberg Hof er einangrað utan og klætt loftaðri íslenskri stuðlabergs-
kápu. „Útlit hússins verður mjög íslenskt,“ segir Sigrún Björk Jak-
obsdóttir bæjarstjóri. „Þetta kemur mjög vel út; húsið er ábúðarmikið eins
og klettaborgir eiga að vera,“ segiri Sigrún Björk.
» „Svo spillir það ekki fyrir hve staðsetning húss-
ins er glæsileg. Það skiptir auðvitað miklu máli
og ég gæti alveg trúað því að þetta hús yrði jafn-
mikilvægt fyrir Akureyri í framtíðinni og óp-
eruhúsið við höfnina í Sydney er fyrir þá borg,“
segir umboðsmaðurinn Einar Bárðarson sem segir
500 manna sal á Akureyri mjög fýsilegan kost fyrir
uppákomur með ýmsum listamönnum.
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. JANÚAR 2008 5